IPPB2/4514-1/15-6/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 10 grudnia 2014 r. (data wpływu 2 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu-jest prawidłowe.

W dniu 2 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest spółką kapitałową prawa polskiego. Należy do grupy kapitałowej, w której został już częściowo wdrożony system optymalnego zarządzania finansami cash-pooling. Wnioskodawca zamierza w najbliższym czasie przystąpić do tej umowy cash-poolingu rzeczywistego, obsługiwanego przez bank. Uczestnikami cash-poolingu będą więc podmioty należące do jednej grupy kapitałowej. Podmiotem pełniącym z ramienia grupy kapitałowej funkcje koordynatora systemu zarządzania płynnością finansową w ramach wspomnianego mechanizmu cash-pooling czyli tzw. Pool Leaderem będzie spółka-matka Wnioskodawcy, która jest rezydentem podatkowym Francji.

Podmiotem wspierającym od strony technicznej realizację całego mechanizmu zarządzania płynnością będzie wskazany bank z siedzibą na terenie państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Bank ten udostępni podmiotom należącym do grupy kapitałowej, korzystającym z umowy cash-poolingu, system bankowy służący obsłudze struktury zarządzania płynnością finansową. Bank otworzy specjalny rachunek techniczny dla Pool Leadera oraz rachunki dodatkowe dla Wnioskodawcy i innych spółek grupy kapitałowej (w tym również Pool Leadera), które są uczestnikami umowy.

Schemat operacji będzie wyglądał następująco: w sytuacji, gdy na koniec dnia roboczego na rachunku dodatkowym Wnioskodawcy zostanie ustalone saldo dodatnie - środki zostaną automatycznie transferowane na wspomniany wyżej rachunek techniczny Pool Leadera. Natomiast w sytuacji wystąpienia na koniec dnia roboczego salda ujemnego na rachunku dodatkowymWnioskodawcy-środki z rachunku technicznego w wysokości salda ujemnego na rachunku dodatkowym Wnioskodawcy, zostaną transferowane na ten rachunek dodatkowy Wnioskodawcy.

Wszystkie spółki grupy kapitałowej, które są lub będą uczestnikami cash-poolingu uczestniczą w umowie na takich samych zasadach jak Wnioskodawca, tzn. nadwyżki ich środków są transferowane na rachunek techniczny spółki-matki, a niedobory na ich rachunkach są uzupełniane z rachunku technicznego.

Saldo na rachunku technicznym będzie zawsze odzwierciedleniem salda pomiędzy bankiem a Pool Leaderem, natomiast saldo na każdym rachunku dodatkowym będzie odzwierciedleniem salda pomiędzy posiadaczem danego rachunku dodatkowego a bankiem i zawsze na koniec dnia będzie wynosiło zero.

Przepływy w ramach systemu będą dokonywane między rachunkiem dodatkowym Wnioskodawcy mającego siedzibę w Polsce, a kontem technicznym jego bezpośredniego udziałowca, spółki-matki (Pool Leadera) mającego siedzibę we Francji. Bank będzie wyliczał w pierwszej kolejności saldo odsetek debetowych/kredytowych na rachunku technicznym wobec Pool Leadera, a następnie kwotę odsetek należnych Wnioskodawcy z rachunku technicznego Pool Leadera lub płatnych przez Spółkę na rachunek techniczny Pool Leadera, obliczonych na podstawie salda wewnątrzgrupowego pomiędzy rachunkiem technicznym, a każdym z rachunków dodatkowych.

W zależności od tego, czy Wnioskodawca będzie zobowiązany do zapłaty odsetek czy uprawniony do otrzymania odsetek wyliczone odsetki będą pobierane z rachunku dodatkowego Wnioskodawcy i przekazywane na rachunek techniczny Pool Leadera lub będą przekazywane z rachunku technicznego Pool Leadera na rachunek dodatkowy Wnioskodawcy. Odsetki przekazane na rachunek techniczny Pool Leadera będą następnie dystrybuowane pomiędzy poszczególnych uczestników przedmiotowego systemu zarządzania płynnością finansową. Przy czym, w wyniku uczestnictwa w systemie cash-poolingu poza Wnioskodawcą oraz Pool Leaderem również innych podmiotów z grupy kapitałowej - nie będzie możliwe ustalenie ostatecznego beneficjenta odsetek wpłacanych przez Wnioskodawcę na rachunek techniczny Pool Leadera. Również bank oraz Pool Leader z uwagi na ten mechanizm dystrybucji odsetek w ramach umowy cash poolingu nie będzie w stanie określić, które kwoty otrzymywanych odsetek i w jakiej wysokości trafią do poszczególnych spółek grupy. Podmiotami uprawnionymi będą mogły być każdorazowo pozostałe spółki grupy kapitałowej, uczestniczące w systemie zarządzania płynnością finansową, w tym także Pool Leader, który również deponuje w tej strukturze nadwyżki finansowe oraz w razie potrzeby korzysta z możliwości finansowania za pośrednictwem struktury i jest obciążany odsetkami na takich samych zasadach jak pozostałe spółki grupy.

Za czynności wykonywane w ramach umowy cash-poolingu Pool Leader nie będzie otrzymywał wynagrodzenia. Za czynności wykonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową, bank będzie pobierał wynagrodzenie z rachunku technicznego Pool Leadera. Następnie Wnioskodawca będzie ponosić koszty tego wynagrodzenia - w części, która dotyczy udziału Wnioskodawcy w systemie cash-poolingu. Przy czym zgodnie z zasadami przyjętymi w grupie kapitałowej, rozliczenie tego wynagrodzenia następować będzie w ramach ogólnej umowy o świadczenie usług, zawartej przez Wnioskodawcę ze spółką-matką (będącą podatnikiem VAT w kraju UE innym niż Polska) pośredniczącą w relacjach i rozliczeniach Wnioskodawcy z bankiem.

W ramach umowy cash-poolingu nie będzie dochodziło do zawarcia umów pożyczek ani umów depozytu nieprawidłowego w rozumieniu ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121).

Umowa cash-poolingu będzie stanowiła umowę o świadczenie usług finansowych oferowaną przez bank, przeznaczoną do efektywnego zarządzania środkami finansowymi należącymi do podmiotów gospodarczych. Nie będzie stanowiła sama w sobie podstawy udostępnienia środków pieniężnych do dyspozycji. W przeciwieństwie do umowy pożyczki nie nastąpi w tym przypadku przewidziane w kodeksowej definicji pożyczki przeniesienie na własność określonej ilości pieniędzy wraz z obowiązkiem ich późniejszego zwrotu. Umowa cash-poolingu nie będzie realizować również celu ekonomicznego pożyczki, który wyraża się w korzystaniu przez ściśle określony czas z cudzego kapitału, w określonej konkretnej oznaczonej kwotowo wysokości, w oznaczonych celach - konsumpcyjnych bądź inwestycyjnych.

Spółki grupy kapitałowej, poza Wnioskodawcą, uczestniczące w opisanej umowie cash-poolingu nie podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w myśl art. 3 ust. 1 u.p.d.o.p. czy też ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w myśl art. 3 ust. 2 u.p.d.o.p.

Pomiędzy Wnioskodawcą a pozostałymi uczestnikami cash-poolingu występują powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 11 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych. Spółka-matka pełniąca rolę Pool Leadera w opisywanej umowie cash-poolingu jest 100% udziałowcem Wnioskodawcy oraz udziałowcem pozostałych spółek grupy kapitałowej.

Pomiędzy Wnioskodawcą a bankiem nie występują powiązania, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 11 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Pismem z dnia 4 marca 2015 r. wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego.

Wnioskodawca w terminie przesłał uzupełnienie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy opisana umowa cash-poolingu podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

2. Czy kwoty odsetek płacone przez Wnioskodawcę w związku z uczestnictwem w opisanej umowie cash-poolingu będą podlegały ograniczeniom wynikającym z przepisów o tzw. niedostatecznej kapitalizacji i w konsekwencji będą podlegały zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów w całości albo w części.

3. Czy w związku z wyżej opisaną formą cash-poolingu rzeczywistego, kwoty odsetek płaconych na rzecz Spółki-matki (Pool Leadera) będą korzystały ze zwolnienia w Polsce z obowiązku zapłaty podatku u źródła, na podstawie polsko-francuskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania.

4. Czy opisana umowa cash-poolingu rodzi obowiązek sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., katalog czynności opodatkowanych jest zamknięty i zawiera następujące czynności:

* umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

* umowy pożyczki,

* umowy darowizny w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

* umowy dożywocia,

* umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności w części dotyczącej spłat lub dopłat,

* ustanowienie hipoteki,

* ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

* umowy depozytu nieprawidłowego.

Zgodnie z ust. 2 cytowanego artykułu, p.c.c. podlegają również zmiany powyższych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania p.c.c., oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne. Usługa polegająca na zarządzaniu płynnością finansową, świadczona w oparciu o umowę cash-poolingu, nie znajdzie odpowiednika w ustawie z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (dalej k.c.), w szczególności nie jest to nazwana w k.c. umowa pożyczki. Zgodnie bowiem z art. 720 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W opisanej umowie cash-poolingu żaden z uczestników nie jest zobowiązany do przeniesienia własności określonej ilości pieniędzy na inny uczestniczący w umowie podmiot, co więcej, uczestnik posiadający nadwyżkę płynności nie ma wiedzy co do tego, jaka część jego dodatniego salda przetransferowanego na rachunek techniczny zostanie wykorzystana przez innych uczestników systemu. Także zasilenie rachunku uczestnika o niedoborze finansowym (o saldzie debetowym) następuje z rachunku prowadzonego dla Pool Leadera za pośrednictwem rachunku technicznego, a nie ze środków konkretnego uczestnika posiadającego nadwyżki finansowe. Transakcje dokonywane w ramach systemu zarządzania płynnością finansową cash-pooling nie spełniają zatem definicji umowy pożyczki, pozostając umową nienazwaną.

Tym samym, przedmiotowa umowa nie mieści się w zamkniętym katalogu wymienionym w art. 1 wspomnianej ustawy i nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku oraz umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki, czy też umowy depozytu nieprawidłowego. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, że umowa cash poolingu nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynność ta nie będzie podlegała opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.