IPPB2/4511-834/15-2/AK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 18 września 2015 r. (data wpływu 25 września 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w planie motywacyjnym przyznania pochodnych instrumentów finansowych w postaci Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego - jest prawidłowe.

W dniu 25 września 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych uczestnictwa w planie motywacyjnym przyznania pochodnych instrumentów finansowych w postaci Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Podatnik ("Podatnik", "Wnioskodawca") pełni funkcję Prezesa Zarządu SA. ("Spółka"). Spółka wprowadziła Długoterminowy Plan Motywacyjny ("Plan") dla obecnych oraz przyszłych Członków Zarządu Spółki ("Menedżerowie"). Plan został zatwierdzony uchwałą Rady Nadzorczej Spółki. Uczestnictwo w Planie jest dobrowolne.

Intencją Spółki jest zwiększenie motywacji Menedżerów do osiągania coraz lepszych wyników finansowych Spółki. W tym celu Spółka przyznała Podatnikowi pochodne instrumenty finansowe, tj. Roczny Instrument Pochodny i Skumulowany Instrument Pochodny (które są przedmiotem odrębnego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej) oraz Transakcyjny Instrument Pochodny.

Transakcyjny Instrument Pochodny jest to warunkowe prawo do otrzymania w przyszłości wypłaty pieniężnej wynikającej z realizacji tego prawa ("Wypłata Pieniężna"). Prawo to wynika z podpisanej między Spółką a Podatnikiem umowy dotyczącej instrumentów pochodnych ("Umowa"). Umowa ta została zawarta odrębnie od zawartych między Podatnikiem a Spółką umów.

Realizacja Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego może nastąpić po upływie określonego okresu i po spełnieniu określonych w Umowie warunków oraz pod warunkiem, że nie ziszczą się określone w Umowie okoliczności stanowiące warunek rozwiązujący (prawo to jest zatem warunkowe).

Plan obejmuje okres ("Okres Motywacyjny") od stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2018 r. bądź do dnia dokonania transakcji ("Transakcja"), w wyniku której podmiot lub jakakolwiek jednostka z nim powiązana uzyska kontrolę, pośrednio lub bezpośrednio, nad większością głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy Spółki lub jej następcy prawnego lub stanie się spółką dominującą, w zależności od tego, które z tych zdarzeń nastąpi wcześniej.

Umowa zakłada, że w wyniku realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego Podatnik otrzyma w przyszłości kwotę Wypłaty Pieniężnej (z zastrzeżeniem warunku rozwiązującego opisanego poniżej) obliczoną według następującego wzoru:

TWP = (TW - tW) * X%

gdzie poszczególne element wzoru oznaczają:

* "TWP" - Transakcyjna Wyplata Pieniężna - wypłata przysługująca Podatnikowi zgodnie z Transakcyjnym Instrumentem Pochodnym;

* "TW" - Wartość Transakcyjna Spółki - wynik kalkulacji, w której ostateczna wartość Spółki, ustalona dla celów Transakcji jest dostosowana do premii za kontrolę do ustanowienia wartości lub 100% akcji Spółki;

* "TW" - Minimalna Wartość Spółki - oznacza minimum 100% wartości szacunkowej Spółki ustanowionej przez Radę Nadzorczą w Załączniku nr 3 od uchwały z dnia 7 listopada 2013, dla celów Transakcji;

* "X" - procentowy udział przypadający na Podatnika określony przez Radę Nadzorczą Spółki.

Maksymalna kwota wypłaty z tytułu Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego nie może przekroczyć określonej kwoty brutto.

Podatnik nie otrzyma w przyszłości prawa do Wypłaty Pieniężnej w ramach Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego w przypadku wystąpienia któregokolwiek z poniższych zdarzeń (warunek rozwiązujący), tj.:

1. Transakcja nie dojdzie do skutku do dnia 31 grudnia 2018 r.; lub

2. Umowa, na podstawie której Transakcja ma być zrealizowana po upływie Okresu Motywacyjnego, nie zostanie zawarta do dnia 31 grudnia 2018 r.; lub

3. Odrębna umowa/umowy zawarte między Podatnikiem a Spółką ulegną rozwiązaniu bądź wygasną przed rozpoczęciem procesu Due Diligence w czasie trwania Okresu Motywacyjnego; lub

4. Odrębna umowa/umowy zawarte między Podatnikiem a Spółką ulegną rozwiązaniu bądź wygasną po rozpoczęciu Due Diligence w czasie trwania Okresu Motywacyjnego: 1) w związku z przejściem Podatnika na emeryturę, lub 2) za wypowiedzeniem złożonym przez Podatnika, lub 3) bez wypowiedzenia złożonego przez Spółkę z winy Podatnika, w sytuacjach wskazanych w art. 52 Kodeksu pracy.

We wskazanych powyżej przypadkach Podatnikowi nie przysługuje Transakcyjny Instrument Pochodny ani żadne inne świadczenie lub odszkodowanie. W związku z tym, że Transakcyjny Instrument Pochodny jest prawem warunkowym, brak jest jakichkolwiek gwarancji co do otrzymania przez Podatnika Wypłaty Pieniężnej.

Dodatkowo, Umowa oraz wszelkie wynikające z niej prawa, nie mogą być przenoszone na osoby trzecie przed dniem rozliczenia Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego, Rocznego Instrumentu Pochodnego oraz Skumulowanego Instrumentu Pochodnego. Oznacza to, że na podstawie zawartej przez Podatnika Umowy, Transakcyjny Instrument Pochodny będzie niezbywalny aż do momentu jego realizacji.

Prawo do Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego przysługuje Podatnikowi po zapłaceniu przez niego kwoty równej 0,1% jego aktualnego miesięcznego wynagrodzenia wynikającego z odrębnych umów zawartych między Podatnikiem a Spółką na rachunek bankowy Spółki w terminie 30 dni roboczych od dnia podpisania przez obie strony Umowy.

Rozliczenie Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego przysługującego Podatnikowi rozpocznie się w terminie 30 dni roboczych od daty dokonania Transakcji.

Zgodnie z postanowieniami uchwały Rady Nadzorczej Spółki wprowadzającej Plan, minimalna wycena 100% akcji Spółki jest oparta o założenie, że Spółka będzie dokonywała rocznych wypłat na rzecz akcjonariuszy w kwocie, o której mowa w uchwale. Jeżeli założenie to okaże się nieprawdziwe, minimalna wycena 100% akcji Spółki zostanie przeliczona przez Radę Nadzorczą w celu odzwierciedlenia kwot faktycznych wypłat na rzecz akcjonariuszy dokonanych przez Spółkę uwzględniając wyłącznie kwoty zawarte w uchwałach dotyczących wypłat na rzecz akcjonariuszy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy ewentualny przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Podatnika z tytułu nabycia i realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego powstanie dopiero w momencie realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego (tekst jedn.: w momencie, kiedy kwota Wypłaty Pieniężnej stanie się należna) i stanowić będzie przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający (po odjęciu kosztów uzyskania przychodu) opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT i zadeklarowaniu zgodnie z art. 30b ust. 6 (tekst jedn.: w zeznaniu podatkowym Podatnika).

Zdaniem Wnioskodawcy, ewentualny przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Podatnika z tytułu nabycia i realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego powstanie dopiero w momencie realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego (tekst jedn.: w momencie, gdy kwota Wypłaty Pieniężnej stanie się należna) i będzie on stanowić przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający (po odjęciu kosztów uzyskania przychodu) opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT i zadeklarowaniu zgodnie z art. 30b ust. 6 (tekst jedn.: w zeznaniu podatkowym Podatnika).

UZASADNIENIE stanowiska Wnioskodawcy

W świetle art. 11 ust. 1 Ustawy o PIT, przychodami - z zastrzeżeniem art. 14-15 oraz art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 3of - są "otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń".

W opinii Wnioskodawcy, na podstawie powyższego przepisu, przychód po stronie Podatnika nie powstał w momencie nabycia przez niego Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego, gdyż na tym etapie nie otrzymał on jeszcze środków pieniężnych. Co więcej, Podatnik poniósł odpłatność za nabycie Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego w kwocie równej 0,1% jego aktualnego miesięcznego wynagrodzenia wynikającego z odrębnych umów zawartych między Podatnikiem a Spółką.

"Przysporzenie", które otrzymał Podatnik na tym etapie, jest jedynie "potencjalne". Nabycie Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego przez Podatnika stanowi jedynie uzyskanie uprawnienia do otrzymania Wypłat Pieniężnych w przyszłości (po spełnieniu określonych warunków oraz pod warunkiem, że nie ziszczą się okoliczności stanowiące warunek rozwiązujący określony w Umowie). W związku z tym, że Transakcyjny Instrument Pochodny jest warunkowy, brak jest jakiejkolwiek gwarancji, że Podatnik otrzyma kwotę Wypłaty Pieniężnej (dotyczy to przypadku, gdy warunki określone w Planie nie zostaną spełnione). Ponadto, Podatnik nie może rozporządzać Transakcyjnym Instrumentem Pochodnym aż do momentu jego realizacji.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone przez Ministra Finansów, w interpretacjach wydanych w podobnych stanach faktycznych, np. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 11 października 2013 r., IPPB2/415-564/13-2/MK stwierdzono, że: "Otrzymanie jednostek uczestnictwa nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest bowiem związane z jakimkolwiek przysporzeniem w majątku osoby otrzymującej jednostki uczestnictwa. W momencie ich przyznania nie można stwierdzić czy ich realizacja przyniesie pracownikowi wymierne korzyści ekonomiczne a tym bardziej oszacować wartości tej korzyści.

Dodatkowo należy podkreślić, iż prawo Uprawnionego do dysponowania jednostkami uczestnictwa jest ograniczone. W okresie do dnia realizacji, Uprawniony nie może zrealizować praw związanych z ich posiadaniem. Przede wszystkim nie ma on w tym czasie prawa zbycia jednostek uczestnictwa i praw z nich wynikających."

Z kolei w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 18 stycznia 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-1413/12/MM) wskazał, iż "samo przyznanie pracownikom akcji fantomowych nie rodzi skutku w postaci powstania przychodu".

W związku z powyższym, biorąc pod uwagę, że po stronie Podatnika nie powstał przychód w chwili nabycia przez nich Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego, dopiero w momencie realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego, możliwe będzie określenie konkretnej wielkości przysporzenia.

Jednocześnie, przychód uzyskany z tytułu realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego powinien zostać zaliczony do kategorii kapitałów pieniężnych. Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy o PIT, źródłem przychodów są "kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż: nieruchomości lub ich części oraz udział w nieruchomości, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, a także prawo wieczystego użytkowania gruntów".

Jak wynika z art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, przychodami z kapitałów pieniężnych są m.in. "przychody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających".

Natomiast pochodne instrumenty finansowe zostały zdefiniowane w art. są pkt 13 Ustawy PIT. Zgodnie z jego treścią pochodnymi instrumentami finansowymi są "instrumenty finansowe, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi" (Dz. U. z 2014 r. poz. 94), dalej jako "Ustawy o OIF", z wyłączeniem tytułów uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania oraz instrumentów rynku pieniężnego Pojawiające się w Ustawie o OIF pojęcia "prawo", "umowa" "instrument finansowy" to określenia mające w zasadzie to samo znaczenie. Powyższe oznacza, że umowy cywilnoprawne, w tym Umowa z Podatnikiem, mogą być, po spełnieniu warunków określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o OIF, kwalifikowane jako instrumenty finansowe.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o OIF, instrumentami finansowymi są m.in. "niebędące papierami wartościowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne".

Natomiast zgodnie z art. 3 pkt 28a Ustawy o OIF przez instrumenty pochodne należy rozumieć "opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny lub wartości instrumentów finansowych, walut, stóp procentowych, rentowności, indeksów finansowych, wskaźników finansowych, towarów, zmian klimatycznych, stawek frachtowych, poziomów emisji, stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, a także innych aktywów, praw, zobowiązań, indeksów lub wskaźników (instrumentów bazowych) oraz instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego".

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, Transakcyjny Instrument Pochodny, czyli prawo do otrzymania Wypłaty Pieniężnej przez Podatnika, kwalifikuje się jako instrument pochodny w rozumieniu art. 3 pkt 28a Ustawy o OIF, ze względu na to, że jest ono prawem majątkowym, którego cena (tekst jedn.: Wypłata Pieniężna) zależy od wartości akcji Spółki.

Ponadto, Transakcyjny Instrument Pochodny, czyli prawo do otrzymania Wypłaty Pieniężnej przez Podatnika, kwalifikuje się jako instrument finansowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 2 Ustawy o OIF, gdyż jest instrumentem pochodnym, którego instrumentem bazowym jest wartość 100% akcji Spółki i jest wykonywany przez rozliczenie pieniężne.

W związku z powyższym, Transakcyjny Instrument Pochodny, po spełnieniu określonych warunków, należy uznać za instrument finansowy zgodnie z Ustawą o OIF, którego cena (tekst jedn.: wartość Wypłaty Pieniężnej) zależy od wartości 100% akcji. W rezultacie, wypełnia on definicję pochodnego instrumentu finansowego z art. 5a pkt 13 Ustawy o PIT. Oznacza to, iż realizacja Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego dokonywana na rzecz Podatnika stanowi realizację instrumentów finansowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, będąc przychodem z kapitałów pieniężnych. Jednocześnie, zgodnie z treścią art. 30b ust. 1 od dochodów uzyskanych m.in. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Powyższe stanowisko zostało potwierdzone m.in. w treści interpretacji wydanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 24 czerwca 2015 r. (sygn. IPPB2/4511-509/15-2/KW1), w dniu 9 lipca 2013 r. (sygn. IPPB2/415-367/13-4/MK), w dniu 26 marca 2012 r. (sygn. IPPB2/415-168/12-3/MG), a także przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach w dniu 28 stycznia 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-1413/12/MM), czy Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w dniu 29 lipca 2015 r. (sygn. IPTPB2/4511-248/15-4/Kr).

Uzyskane w roku podatkowym dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz realizacji praw z nich wynikających, zgodnie z treścią art. 3ob ust. 6 Ustawy o PIT, Podatnik obowiązany jest wykazać w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 Ustawy o PIT po zakończeniu roku podatkowego, tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał przychód podatkowy.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przychód podlegający opodatkowaniu po stronie Podatnika powstanie dopiero w momencie realizacji Transakcyjnego Instrumentu Pochodnego (a nie na żadnym wcześniejszym etapie). W rezultacie będzie on stanowić przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 10 Ustawy o PIT, podlegający opodatkowaniu z zastosowaniem 19% stawki podatkowej zgodnie z art. 30b ust. 1 Ustawy o PIT i zadeklarowaniu zgodnie z art. 30b ust. 6 tj. w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 Ustawy o PIT po zakończeniu roku podatkowego, tj. do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym powstał przychód podatkowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych - wskazać należy, iż rozstrzygnięcia te dotyczy tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników osadzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami tak sądów jak innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.