IPPB2/4511-345/15-2/AS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 marca 2015 r. (data wpływu 26 marca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z uczestnictwem w planie akcyjnym - jest:

* nieprawidłowe - w zakresie braku powstania po stronie Wnioskodawcy przychodu w momencie nieodpłatnego nabycia akcji;

* prawidłowe - w pozostałym zakresie.

W dniu 26 marca 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych związanych z uczestnictwem Wnioskodawcy w programie akcyjnym.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest osobą zatrudnioną na podstawie umowy o pracę przez C. Sp. z o.o. (dalej: Spółka polska) należącą do grupy C. (dalej: Grupa) - jednego z największych koncernów w Europie specjalizujących się w wynajmie maszyn i urządzeń budowlanych. Centrala grupy mieści się w Helsinkach. Spółka matką - fińska spółka akcyjna C. Oyj (dalej: Spółka fińska) zdecydowała się wprowadzić dla pracowników podległych spółek córek, w tym dla pracowników Spółki polskiej, motywacyjny plan wynagradzania - Performance Share Plan 2012 (dalej: PSP lub Plan). W ramach PSP wybrani pracownicy wyższego szczebla otrzymują prawo do warunkowego nieodpłatnego nabycia akcji Spółki fińskiej. Liczba przyznanych nieodpłatnie akcji uzależniona jest od spełnienia dodatkowych warunków, wynikających z wewnętrznych regulacji Spółki fińskiej, takich jak m.in. ciągłość zatrudnienia pracownika w okresie restrykcji czy wyniki pracy danego uczestnika. Okres nabywania uprawnień do otrzymania akcji trwa trzy lata (dalej: okres restrykcji). W trakcie tego okresu, pracownicy nie są posiadaczami akcji. Nie mogą również nimi rozporządzać. Nie przysługuje im prawo głosu ani prawo do otrzymywania dywidendy. Akcie spółki fińskiej zostaną uczestnikom Planu przekazane po upływie trzech lat pod warunkiem spełnienia wyżej wymienionych przestanek, wynikających z wewnętrznych regulacji Spółki fińskiej.

Zasady przyznawania akcji oraz warunki ich nabycia zostały uwzględnione w dokumencie "Terms and Conditions for the Performance Share Plan 2012". Dokument ten został przyjęty i zatwierdzony w drodze uchwały Rady Dyrektorów Spółki fińskiej, upoważnionej do przygotowania i wdrażania Planu mocą uchwały Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy Spółki fińskiej.

Celem Planu jest promowanie tych pracowników, którzy dzięki swojemu zaangażowaniu i pracy na rzecz Grupy przyczyniają się do zwiększania jej wyników. Pracowników uprawnionych do uczestnictwa w Planie i otrzymania w przyszłości akcji wybiera Rada Dyrektorów Spółki fińskiej.

Spółka polska nie ma wpływu na kształtowanie postanowień motywacyjnego planu wynagradzania.

Spółka polska jest obciążana kosztami uczestnictwa swoich pracowników w motywacyjnym planie wynagradzania stworzonym i administrowanym przez Spółkę fińską.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w opisanym wyżej stanie faktycznym w momencie nieodpłatnego przekazania pracownikowi Spółki polskiej akcji po upływie okresu restrykcji powstanie przychód podlegający opodatkowaniu. Jeśli przychód powstanie, to jakie będzie źródło uzyskania przychodu.

2. Czy w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie powyżej, w opisanym stanie faktycznym w odniesieniu do akcji przekazanych pracownikowi Polskiej Spółki, wartość rynkowa tych akcji będzie korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z art. 24 ust. 11 ustawy PIT.

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 1.

W ocenie Wnioskodawcy, w świetle ustawy PIT, w momencie nieodpłatnego nabycia akcji Spółki fińskiej przez Wnioskodawcę w ramach Planu przychód nie powstanie. Przychód podlegający opodatkowaniu powstanie dopiero w momencie sprzedaży akcji. Przychód uzyskany z tego tytułu należy wówczas zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych (zbycia papierów wartościowych), zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy PIT.

Akcje są papierami wartościowymi inkorporującymi zarówno prawa, jak i obowiązki akcjonariusza w stosunku do spółki będącej emitentem akcji. Moment uzyskania dochodu z akcji nie jest tożsamy z momentem ich nabycia bez względu na formę tego nabycia (w tym przypadku nieodpłatne przekazanie akcji pracownikowi po okresie restrykcyjnym). Cechą papierów wartościowych, jakimi są akcje, jest to, iż generują dochód w przyszłości: w postaci dywidendy, czy też - w przypadku ich odpłatnego zbycia - w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na ich nabycie.

Powyższe stanowisko potwierdza przepis art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy PIT, który uznaje za koszty uzyskania przychodów wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną oraz innych papierów wartościowych, a także wydatki na nabycie jednostek uczestnictwa dopiero w momencie zbycia tych udziałów (akcji), wkładów oraz innych papierów wartościowych.

W świetle powyższego brzmienia przepisu art. 23 ust. 1 pkt 38 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy PIT należy uznać, że przyznanie pracownikom akcji Spółki fińskiej nie powoduje powstania u nich przychodu w dacie ich nieodpłatnego otrzymania. Przychód powstanie dopiero w momencie odpłatnego zbycia akcji.

Przytoczone argumenty poparte są orzecznictwem sądów administracyjnych.

Skład orzekający w wyroku WSA w Warszawie z dnia 15 września 2009 r. (sygn. III SA/Wa 570/09) uznał, że (...) korzyść, którą uzyskuje podatnik (pracownik Spółki) w postaci objęcia lub nabycia na preferencyjnych zasadach akcji zostanie uwzględniona przy opodatkowaniu, jednakże o czym była już mowa, w momencie realizacji dochodu czyli przy sprzedaży objętych lub nabytych w ten sposób akcji".

Ten sam sąd administracyjny wydał w dniu 23 września 2009 r. (sygn. akt III SA/Wa 411/09) inny wyrok, znajdujący odzwierciedlenie w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym, uznając, że "akcje są papierami wartościowymi inkorporującymi zarówno prawa jak i obowiązki wobec spółki będącej emitentem akcji. W momencie otrzymania akcji na preferencyjnych warunkach przysporzenie, jakie z tego tytułu uzyskuje dana osoba, niezależnie od źródła i przyczyny uzyskania tego przysporzenia, jest jedynie potencjalne. Cechą akcji jest to, iż generują one przychód dopiero w przyszłości w postaci dywidendy lub też w przypadku odpłatnego ich zbycia - w postaci różnicy pomiędzy przychodem ze sprzedaży a kosztami poniesionymi na ich nabycie".

Cechą wspólną powyższej linii interpretacyjnej, która znajdzie zastosowanie również do analizowanej sytuacji Wnioskodawcy jest fakt, iż nabycie akcji zgodnie z ustawą PIT generuje jedynie koszt uzyskania przychodu, który rozpoznać można dopiero w momencie zbycia tych akcji. Samo zaś nabycie akcji nie powinno być traktowane jako przysporzenie majątkowe dla podatnika skutkujące powstaniem obowiązku podatkowego.

Zgodnie ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego (wyrok NSA z 5 października 2011 r. - sygn. akt. II FSK 517/10 oraz wyrok z dnia 27 kwietnia 2011 r. - sygn. akt. II FSK 1410/10)"sama okoliczność nabycia akcji, nawet nieodpłatnie bądź po preferencyjnej cenie, nie generuje dochodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych", natomiast "interes podatkobiorcy uwzględniony i zabezpieczony natomiast zostanie systemowo poprzez opodatkowanie zbycia tych akcji, albowiem, zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d..o.f., stanowi ono podstawę powstania opodatkowanego przychodu z kapitałów pieniężnych").

Potwierdzenie powyższego można również znaleźć w najnowszym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego, co bezpośrednio wskazuje na ukształtowanie się już utrwalonej i jednolitej linii orzeczniczej w powyższym zakresie.

W wyroku NSA z dnia 21 lutego 2013 r. (sygn. akt. II FSK 1268/11) podkreślono, że "warunkowe otrzymanie przez podatnika akcji spółki matki w ramach programu pracowniczego nie skutkuje powstaniem przychodu z innych źródeł. Podzielenie stanowiska organu, iż do osiągnięcia korzyści po stronie nabywcy akcji dochodzi już w momencie ich nieodpłatnego przekazania (z ograniczonymi jednak prawami), pomimo że podatnik nie miał nawet gwarancji, iż zostanie ich pełnoprawnym właścicielem, powodowałoby, że opodatkowany mógłby zostać przychód, którego podatnik faktycznie w ogóle nie uzyskał. A zatem przychód podatkowy powstanie - zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy PIT w momencie sprzedaży tych opcji.

Z kolei NSA w wyroku z dnia 20 grudnia 2013 r. (sygn. akt. II FSK 114/12) jednoznacznie wskazał, że samo nabycie akcji nie daje podstawy do przyjęcia poglądu, że dochodzi do powstania przychodu ze stosunku pracy. Podkreślając, że orzecznictwo w tym temacie jest jednolite, skład orzekający wyraźnie wskazał, że moment opodatkowania jest odroczony do momentu sprzedaży akcji i przychód taki powinien być traktowany jako przychód z kapitałów pieniężnych określony w art. 17 ustawy o PIT.

W podobnym tonie wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w swoim najnowszym wyroku z dnia 13 lutego 2014 r. (sygn. akt. II FSK 601/12). Skład orzekający uznał, że " treść art. 17 ust. 1 pkt 9, art. 20 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 38 i art. 24 ust. 11 u.p.d.o.f. daje podstawy do wyprowadzenia wniosku, że objęcie akcji (nieodpłatnie, częściowo nieodpłatnie) jest neutralne podatkowo w dacie tego zdarzenia, ale podlega opodatkowaniu w momencie odpłatnego zbycia udziałów (akcji), stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a u.p.d.o.f. dopiero w tym momencie ujawnia się bowiem rzeczywisty przychód z objęcia akcji. Organ zdaje się ponadto nie zauważać, że przyjęta przezeń wykładnia art. 11 ust. 1 u.p.d.o.f. prowadziłaby w przypadku nieodpłatnego nabycia akcji do podwójnego opodatkowania tego samego przychodu".

W świetle powyższych orzeczeń sądów administracyjnych (w tym przede wszystkim orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego) trudno jest się nie zgodzić z twierdzeniem, że jedynym momentem generującym obowiązek podatkowy będzie sprzedaż akcji, tj. przychód z kapitałów pieniężnych.

Podsumowując, w przypadku nieodpłatnego warunkowego nabycia przez uczestników planu motywacyjnego akcji Spółki fińskiej, przysporzenie majątkowe po stronie Wnioskodawcy powstanie dopiero w momencie finalnego zbycia tych akcji. Przychód uzyskany ze zbycia akcji należy zakwalifikować jako przychód z kapitałów pieniężnych powstający w chwili odpłatnego zbycia akcji nabytych w ramach planu motywacyjnego.

Stanowisko Wnioskodawcy do pytania nr 2.

Alternatywnie, w sytuacji, gdyby Organ podatkowy uznał powyższe stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe, tj. że w momencie nieodpłatnego nabycia akcji przychód jednak powstaje, to zdaniem Wnioskodawcy przychód ten powinien korzystać ze zwolnienia wskazanego w art. 24 ust. 11 ustawy PIT.

Zgodnie z treścią art. 24 ust. 11 ustawy PIT: "dochód stanowiący nadwyżkę pomiędzy wartością rynkową akcji objętych (nabytych) przez osoby uprawnione na podstawie uchwały walnego zgromadzenia a wydatkami, poniesionymi na ich objęcie (nabycie) nie podlega opodatkowaniu w momencie objęcia (nabycia) tych akcji". W świetle cytowanego jak wyżej przepisu możliwość zastosowania zwolnienia uzależniona jest od spełnienia następujących warunków:

* Spółka przekazująca akcje jest spółką akcyjną - Wnioskodawca wskazywał w stanie faktycznym powyżej, iż C. Oyj z siedzibą w Finlandii jest akcyjną spółką prawa fińskiego.

* Przekazane akcje mogą być nabyte lub objęte przez uprawnione osoby - sformułowanie użyte w przepisie daje możliwość zastosowania zwolnienia w odniesieniu do akcji nowej emisji jak również akcji będących już w obrocie.

* Osoby uprawnione do nabycia akcji są wskazane na podstawie uchwały walnego zgromadzenia akcjonariuszy - motywacyjny plan wynagradzania został wprowadzony w drodze uchwały Walnego Zgromadzenia akcjonariuszy Spółki fińskiej. W uchwale tej Walne Zgromadzenie akcjonariuszy wyraziło zgodę na przekazanie wybranym pracownikom akcji w ramach motywacyjnego programu wynagradzania. Na podstawie uchwały Rada Dyrektorów Spółki fińskiej została upoważniona do wyznaczenia osób uprawnionych do udziału w Planie. W opinii Wnioskodawcy powyższa uchwała jest podstawą wskazania beneficjentów świadczenia - osób uprawnionych do nabycia akcji.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy spełnione są ustawowe kryteria warunkujące zastosowanie zwolnienia od podatku określonego w art. 24 ust. 11 ustawy PIT. W konsekwencji przychód, który potencjalnie mógłby powstać w okresie poprzedzającym finalne zbycie akcji nie powinien podlegać opodatkowaniu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych nieodpłatne świadczenie obejmuje działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu, lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób, których skutkiem jest nieodpłatne - to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy.

Zasady ustalenia wartości nieodpłatnych świadczeń zostały określone m.in. w art. 11 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W myśl tego przepisu, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Stosownie do art. 12 ust. 2 ustawy wartość pieniężną świadczeń w naturze przysługujących pracownikom na podstawie odrębnych przepisów ustala się według przeciętnych cen stosowanych wobec innych odbiorców - jeżeli przedmiotem świadczenia są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności pracodawcy. Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2-2b (art. 12 ust. 3 ustawy).

Przychodami z szeroko rozumianego stosunku pracy, są więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość świadczeń pieniężnych w naturze, bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń. Z powyższego wynika, iż przychodem ze stosunku pracy nie jest jedynie wynagrodzenie za pracę, ale także inne przysporzenia majątkowe, takie jak nieodpłatne świadczenia, czy też świadczenia częściowo odpłatne.

Zgodnie z art. 13 pkt 7 ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych.

Stosownie do art. 41 ust. 1 ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Końcowo - odnosząc się do przywołanych wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego i interpretacji indywidualnych - wskazać należy, że orzeczenia te dotyczą tylko konkretnej, indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.