IPPB2/4511-177/15-2/LS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 14 stycznia 2015 r. (data wpływu 20 stycznia 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania kosztów badań lekarskich oraz dofinansowania do zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych wypłacanego pracownikowi - jest nieprawidłowe.

W dniu 20 stycznia 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia z opodatkowania kosztów badań lekarskich oraz dofinansowania do zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych wypłacanego pracownikowi.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

X zwany dalej wnioskodawcą kieruje pracowników na badania lekarskie zgodnie z przepisami obowiązującego prawa pracy, które mają potwierdzić zdolność pracownika do wykonywania pracy na danym stanowisku. Obowiązkowe badania profilaktyczne to: wstępne (przed zatrudnieniem pracownika), okresowe (co kilka lat w zależności od warunków pracy i decyzji lekarza) oraz kontrolne (po każdej nieobecności w pracy spowodowanej chorobą, która trwała dłużej niż 30 dni) zgodnie z art. 229 k.p. oraz § 1 ust. 1 i § 4 rozporządzenia MZiOS z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu opieki profilaktycznej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.). Jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wskażą potrzebę używania okularów korygujących wzrok podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, pracodawca ma obowiązek zapewnienia pracownikowi okularów zgodnie z § 8 ust. 2 rozporządzenia MPiPS z 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973). Na podstawie wewnętrznych aktów prawnych określających zasady zakupu okularów korygujących wzrok pracownikom zatrudnionym przy obsłudze komputera, kwota dofinansowania do zakupu okularów wynosi 400 złotych i jest ona zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodatkowo X. na wniosek pracownika informującego o pogorszeniu narządu wzroku wystawia skierowanie na dodatkowe badania okulistyczne pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi w celu stwierdzenia potrzeby stosowania okularów korygujących lub soczewek kontaktowych podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego. Jeżeli badanie wykaże potrzebę stosowania okularów korygujących lub soczewek kontaktowych X. jako pracodawca, zgodnie z wewnętrznym aktem prawnym, wypłaca dofinansowanie do zakupu okularów lub soczewek kontaktowych.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy koszty przeprowadzonych badań lekarskich z zakresu medycyny pracy na wniosek pracownika stwierdzającego pogorszenie narządu wzroku pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi stanowi przychód dla pracownika i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy kwota dofinansowania do zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych wypłacona pracownikowi na podstawie zaświadczenia lekarza w wyniku przeprowadzenia powyższych badań stanowi przychód pracownika i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad 1) Zdaniem wnioskodawcy koszty wykonywanych badań dodatkowych na wniosek pracownika w związku z pogorszeniem narządu wzroku pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi stanowią dla pracownika przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z § 8 ust. 1 Rozporządzenia MPiPS z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 148, poz. 973), pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach.

Realizacja obowiązku przeprowadzania badań profilaktycznych wynika z art. 229 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeksu pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 267 z późn. zm) oraz Rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 1996 r. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).

W wymienionych aktach prawnych określono zasady, zakres oraz częstotliwość wykonywania badań profilaktycznych. W ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej ustawodawca zobligował pracodawcę do kierowania pracownika na badania wstępne, okresowe oraz kontrolne.

Dodatkowe badania okulistyczne przeprowadzone na wniosek pracownika na podstawie skierowania wystawionego przez pracodawcę nie mieszczą się w pojęciu badań profilaktycznych, ponieważ są wykonywane pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi.

Mając na uwadze powołane powyżej przepisy należy stwierdzić, że tylko badania okulistyczne wykonywane w ramach badań wstępnych, okresowych i kontrolnych (badań profilaktycznych) nie rodzą obowiązku podatkowego.

Reasumując, zdaniem wnioskodawcy koszty jakie ponosi pracodawca na wykonywanie dodatkowych badań lekarskich na wniosek pracownika w związku z pogorszeniem narządu wzroku pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi stanowią dla pracownika przychód, który podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Ad 2) Zdaniem wnioskodawcy dofinansowanie do zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych wypłacane pracownikowi na podstawie zaświadczenia lekarza medycyny pracy w wyniku wykonanego badania okulistycznego na wniosek pracownika pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi stanowi przychód pracownika i podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Jak wskazano w uzasadnieniu do pytania 1, ponieważ badanie dodatkowe narządu wzroku przeprowadzone na wniosek pracownika pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi nie mieszczą się w pojęciu badań profilaktycznych to również dofinansowanie zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych nie może być traktowane jako wynikające z obowiązujących przepisów ww. Rozporządzenia MPiPS w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

Reasumując, zdaniem wnioskodawcy wydatki poniesione przez pracodawcę na dofinansowanie do zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych w związku z pogorszeniem narządu wzroku stwierdzonego na podstawie dodatkowych badań okulistycznych wykonanych pomiędzy ważnymi badaniami okresowymi stanowią dodatkowe świadczenia na rzecz pracownika nie podlegające zwolnieniu na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zatem kwota dofinansowania stanowi przychód dla pracownika podlegający podatkowi dochodowemu od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Artykuł 11 ust. 1 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., stanowi, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 20 ust. 3 i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502) w art. 207 zawiera ogólną normę nakładającą na pracodawcę odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy.

Zgodnie z art. 207 § 2 ww. ustawy pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Koszty działań podejmowanych przez pracodawcę w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w żaden sposób nie mogą obciążać pracowników (art. 207 § 21 Kodeksu pracy).

W ramach obowiązków wynikających z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca jest m.in. zobligowany do finansowania z własnych środków kosztów badań wstępnych (przed podjęciem pracy), a także badań okresowych i kontrolnych pracowników (art. 229 Kodeksu pracy).

Uszczegółowieniem tych regulacji są przepisy rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).

Zgodnie z § 4 ust. 1 tego rozporządzenia, badanie profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Skierowanie to powinno zawierać m.in. określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane (§ 4 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia).

Podkreślenia wymaga, iż brak jest w tych przepisach regulacji, która ograniczałaby prawo pracodawcy do skierowania pracownika na badania w sytuacji, gdy formalnie zachowuje jeszcze ważność wydane uprzednio zaświadczenie lekarskie. Przeciwnie, biorąc pod uwagę ciążący na pracodawcy generalny obowiązek zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, zgłoszenie pracodawcy przez pracownika pogorszenia stanu zdrowia, powinno skłonić pracodawcę do skierowania pracownika na badania profilaktyczne.

Wskazać również należy na postanowienia § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz. U. Nr 148, poz. 973), z których wynika, że pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym na stanowiskach z monitorami ekranowymi profilaktyczną opiekę zdrowotną, w zakresie i na zasadach określonych w odrębnych przepisach. Pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom okulary korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, o której mowa w ust. 1, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r. (I PK 44/02, OSNP 2004 Nr 12, poz. 209) wskazał, iż "aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 Kodeksu pracy jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika."

Stąd niewątpliwie pogorszenie wzroku pracownika należy traktować jako zmianę jego stanu zdrowia, uzasadniającą konieczność wcześniejszego niż wynikałoby to z obowiązującego zaświadczenia lekarskiego, przeprowadzenia badania lekarskiego. Wynik badania okulistycznego wskazujący na konieczność stosowania lub wymiany okularów, obliguje pracodawcę do zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że dofinansowanie do zakupu okularów korygujących wzrok lub soczewek kontaktowych wypłacane pracownikowi przez Wnioskodawcę, będzie stanowiło przychód pracownika ze stosunku pracy, objęty zwolnieniem od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast koszt przeprowadzonych badań lekarskich z zakresu medycyny pracy na wniosek pracownika stwierdzającego pogorszenie narządu wzroku poniesiony przez Wnioskodawcę nie będzie stanowił przychodu pracownika w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym samym nie może mieć do niego zastosowania art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.