IPPB2/4511-1002/15-3/MK - Skutki podatkowe dla udziałowca pozostającego w spółce kapitałowej, umorzenia udziałów przez innego wspólnika.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 6 listopada 2015 r. (data wpływu 6 listopada 2015 r.), uzupełniony przez Wnioskodawcę pismem z dnia 17 listopada 2015 r. o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy, jako udziałowca pozostającego w Spółce kapitałowej, umorzenia udziałów przez innego wspólnika - jest prawidłowe.

W dniu 6 listopada 2015 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych dla Wnioskodawcy, jako udziałowca pozostającego w Spółce kapitałowej, umorzenia udziałów przez innego wspólnika.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej: Wnioskodawca) jest polskim rezydentem podatkowym. Wnioskodawca zostanie udziałowcem w spółce kapitałowej niebędącej polskim rezydentem podatkowym (dalej: Spółka). Udziałowcami Spółki będą również inne zagraniczne spółki kapitałowe niebędące polskimi rezydentami podatkowymi (dalej: Wspólnicy), stanowiące podmioty powiązane z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 25 Ustawy PIT oraz inni polscy rezydenci podatkowi - niepowiązani z Wnioskodawcą w rozumieniu art. 25 Ustawy PIT. W przyszłości rozważane jest umorzenie udziałów Wspólników w Spółce.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy w związku z planowanym umorzeniem udziałów posiadanych przez Wspólników w Spółce po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce, powstanie przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

2. Czy w przypadku umorzenia przez Wspólników udziałów w Spółce, organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej będzie mógł zastosować art. 19 ust. 1 zdanie drugie w zw. z art. 19 ust. 3 i 4 Ustawy PIT.

3. Czy w związku z przeprowadzeniem przez Spółkę umorzenia udziałów Wspólników będą miały zastosowanie do Wnioskodawcy przepisy Ustawy PIT dotyczące tzw. cen transferowych, tj. art. 25 i art. 25a Ustawy PIT, a w szczególności czy dla takiego zdarzenia należy sporządzić dokumentację podatkową (tzw. dokumentację cen transferowych), o której mowa w art. 25a ust. Ustawy PIT.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Stanowisko do pytania 1 i 2

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z umorzeniem udziałów posiadanych przez Wspólników w Spółce, po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce, nie powstanie jakikolwiek przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, transakcja umorzenia udziałów w Spółce przez Wspólników nie podlega szacowaniu na podstawie art. 19 Ustawy PIT po stronie Wnioskodawcy. Przepis art. 19 Ustawy PIT reguluje możliwość szacowania wartości transakcji przez organy podatkowe w przypadku, kiedy cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej. Ratio legis wskazanej normy prawnej jest ustalenie właściwej wysokości przychodu. Podatnicy nie mogą zaniżać wartości zobowiązania podatkowego poprzez manipulowanie wartościami transakcji. Regulacja ta nie znajduje więc zastosowania w przypadku zdarzenia prawnego, które nie skutkuje powstaniem zobowiązania podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 Ustawy PIT, opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 Ustawy PIT dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym.

Na podstawie art. 10 ust. 1 pkt 7 Ustawy PIT źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c).

Jednocześnie zgodnie z przepisami art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy PIT za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, których podstawą uzyskania są udziały (akcje) w spółce mającej osobowość prawną lub spółdzielni.

Z kolei zgodnie z art. 24 ust. 5 pkt 1 Ustawy PIT dochodem (przychodem) z udziału w zyskach osób prawnych jest dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału, w tym także dochód z umorzenia udziałów (akcji).

Natomiast zgodnie z art. 24 ust. 5d Ustawy PIT dochodem z umorzenia akcji lub akcji w spółkach mających osobowość prawną jest nadwyżka przychodu otrzymanego w związku z umorzeniem nad kosztami uzyskania przychodu obliczonymi zgodnie z art. 22 ust. 1f albo lł, albo art. 23 ust. 1 pkt 38; jeżeli nabycie nastąpiło w drodze spadku lub darowizny, kosztami uzyskania przychodu są wydatki poniesione przez spadkodawcę lub darczyńcę na nabycie tych udziałów lub akcji.

Należy wskazać, że na gruncie przepisów Ustawy PIT, biorąc w szczególności pod uwagę brzmienie ww. art. 24 ust. 5 pkt 1 Ustawy PIT, zasadą jest, iż opodatkowaniu podlega jedynie faktycznie uzyskany dochód z tytułu udziału w zyskach osób prawnych. Jednocześnie w wyniku umorzenia akcji innych Wspólników w Spółce nie dojdzie do powstania faktycznego dochodu po stronie Wnioskodawcy, pozostającego w Spółce. Ewentualny dochód w związku z posiadaniem przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce będzie mógł powstać dopiero w momencie otrzymania przez Wnioskodawcę dywidendy ze Spółki albo w związku ze sprzedażą posiadanych przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce. Jednocześnie w opinii Wnioskodawcy, brak jest w Ustawie PIT jakiegokolwiek innego przepisu, który mógłby mieć zastosowanie w odniesieniu do umorzenia udziałów w spółce kapitałowej i który wskazywałby na powstanie przychodu w następstwie omawianego umorzenia po stronie wspólników pozostających w spółce.

Należy podkreślić, iż stosownie do wypracowanych w orzecznictwie sądowym i w doktrynie stanowisk, przychodem jest tylko takie przysporzenie majątkowe, które ma charakter trwały (definitywny). Powyższy pogląd został, przykładowo, wyrażony w wyroku NSA z dnia 19 października 2010 r., sygn. akt II FSK 1047/09. Podkreślenia wymaga również fakt, iż sam wzrost wartości aktywów podatnika wynikający np. z ich wyceny, a nie związany z realnym przysporzeniem majątkowym, nie posiada przymiotu trwałości i ma jedynie charakter hipotetyczny. Analogicznie - spadek wartości rynkowej aktywów podatnika nie oznacza powstania po stronie tego podatnika kosztów podatkowych. Należy bowiem wskazać, że wzrost bądź spadek wartości rynkowej akcji uzależniony może być od wielu okoliczności gospodarczych a zarazem często ma charakter nietrwały - przejściowy.

Z tego powodu w przypadku umorzenia akcji bez wynagrodzenia można jedynie mówić o odroczeniu opodatkowania - korzyść dla wspólnika pozostającego w spółce, który zachowuje pozostałe po umorzeniu akcje ujawni się w momencie odpłatnego zbycia danego aktywa - posiadanych akcji. Wtedy właśnie zmaterializuje się ewentualny przychód związany z przyrostem wartości posiadanych przez podatnika aktywów.

Należy wskazać, że analogicznie do opisanej przez Wnioskodawcę sytuacji - w przypadku papierów wartościowych, dopuszczonych do obrotu publicznego, przyrost lub spadek wartości tych papierów wartościowych (np. akcji, którymi obrót dokonywany jest na Giełdzie Papierów Wartościowych) nie powoduje powstania skutków podatkowych. Dopiero zbycie tych papierów wartościowych będzie skutkować powstaniem dochodu lub straty (w przypadku gdyby koszty nabycia przekroczyły przychody ze sprzedaży) po stronie ich posiadacza. Umorzenie akcji bez wynagrodzenia może mieć wpływ na zwiększenie wartości rynkowej akcji przysługujących Wnioskodawcy. Niemniej, konsekwencją podatkową wskazanego zdarzenia może być jedynie zwiększenie podstawy opodatkowania w przypadku odpłatnego zbycia akcji posiadanych przez Wnioskodawcę (względnie opodatkowanie nadwyżki w chwili likwidacji Spółki zależnej - bowiem, w takiej sytuacji Wnioskodawca wykaże tylko koszty uzyskania przychodów związane z nabyciem swoich akcji).

Wnioskodawca chciałby zwrócić uwagę na fakt, że ewentualne wątpliwości w zakresie oceny skutków w podatku dochodowym skupu przez spółkę kapitałową własnych udziałów (akcji), celem ich umorzenia bez obniżania kapitału, dla udziałowców (akcjonariuszy), którzy pozostali w spółce zostały wyjaśnione w piśmie Ministra Finansów z dnia 7 marca 2002 r. (PB4/BA- 8214-34-15/02, Biuletyn Skarbowy 2002/2, str. 15), w którym uznano, iż "umorzenie udziałów bez obniżenia kapitału zakładowego nie powoduje powstania przychodu po stronie wspólników pozostających w spółce". Jednocześnie stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym w przypadku umorzenia akcji jednego ze wspólników bez obniżania kapitału zakładowego nie powstaje obowiązek podatkowy po stronie drugiego wspólnika, pozostającego w spółce, potwierdzają interpretacje indywidualne wydawane w imieniu Ministra Finansów, np.:

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 23 czerwca 2014 r. (sygn. IBPBII/2/415-305/14/MW), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "Zdaniem Wnioskodawcy, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, po stronie Wnioskodawcy, będącego akcjonariuszem w spółce komandytowo - akcyjnej, nie wystąpi przychód (dochód) do opodatkowania w związku z dobrowolnym umorzeniem akcji tej spółki należących do innego akcjonariusza (spółki B)";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 13 czerwca 2014 r. (sygn. ITPB1/415-383/14/MR), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "na gruncie ustawy o PIT po stronie Wnioskodawcy będącego akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej, nie wystąpi przychód (dochód) podlegający opodatkowaniu, powstały w związku z umorzeniem akcji tej spółki należących do innego akcjonariusza";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 11 września 2013 r. (sygn. IPPB2/415-483/13-2/AS), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "że brak jest regulacji w polskim prawie podatkowym, która przewidywałaby opodatkowanie podatkiem dochodowym od osób fizycznych udziałowców (akcjonariuszy) pozostających w Spółce, na moment dobrowolnego umorzenia bez wynagrodzenia akcji innych akcjonariuszy Spółki";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 15 czerwca 2012 r. (sygn. ILPB1/415-283/12-3/AMN), w której organ stwierdził, że: "w związku z dobrowolnym zbyciem przez innego udziałowca/akcjonariusza udziałów/akcji w Spółce w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, zgodnie z k.s.h., po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu";

* w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 18 listopada 2011 r. (sygn. IPPB1/415-810/11-2/ES), w której organ potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym: "na gruncie ustawy o PIT, po stronie Wnioskodawcy, będącego akcjonariuszem w spółce komandytowo-akcyjnej, nie wystąpi przychód (dochód) do opodatkowania w związku z umorzeniem akcji tej spółki należących do innego akcjonariusza".

Dodatkowo przedstawione powyżej stanowisko Wnioskodawcy potwierdzają również interpretacje indywidualne dotyczące konsekwencji powstających po stronie wspólnika pozostającego w spółce w sytuacji umorzenia udziałów. Kwestię umorzenia udziałów i umorzenia akcji regulują tożsame przepisy, w związku z czym argumentacja przedstawiona w poniższych interpretacjach znajduje zastosowanie w przedmiotowej sprawie. Jako przykładowe można przytoczyć:

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 października 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-798/13/JG), w której organ stwierdził: "W przypadku umorzenia dobrowolnego udziałów bez wynagrodzenia jednego ze wspólników spółki z o.o. nie powstanie przysporzenie majątkowe po stronie innego wspólnika pozostającego w spółce, gdyż nie osiąga on żadnych korzyści, w tym żadnego wynagrodzenia z tego tytułu";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 9 września 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-616/13/HS), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika zgodnie z którym: "W niniejszej sprawie umorzenie udziałów jednego ze wspólników Spółki nie skutkuje otrzymaniem przez pozostałych wspólników żadnych rzeczy, jak również nie wiąże się z otrzymaniem przez nich praw majątkowych. W szczególności umorzenie udziałów należących do danego udziałowca nie oznacza otrzymania udziałów danego udziałowca przez pozostałych wspólników - przeciwnie, posiadają oni tyle samo udziałów (o takiej samej wartości nominalnej), ile posiadali przed umorzeniem. Stąd także na podstawie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie można mówić o powstaniu przychodu podatkowego";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 czerwca 2013 r. (sygn. IPPB2/415-259/13-2/AS), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "po stronie osób fizycznych, które pozostałyby udziałowcami A, po nieodpłatnym umorzeniu udziałów w A, posiadanych przez Siódemkę, nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu, podatkiem dochodowym od osób fizycznych";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 27 maja 2013 r. (sygn. ILPB2/415-180/13-2/TR), w której organ stwierdził: "w wyniku nieodpłatnego umorzenia udziałów nie powstanie przychód po stronie Wnioskodawczyni - udziałowca, którego udziały nie będą umarzane. Zainteresowana nie dokona bowiem zbycia udziałów w celu ich umorzenia, nie uzyska też dochodu z umorzenia udziałów. Ponadto, nie ma podstaw do stwierdzenia, by Wnioskodawczyni otrzymała jakiekolwiek przysporzenie z tytułu udziału w zyskach osoby prawnej. W szczególności, Zainteresowana nie otrzyma (z tytułu samego tylko umorzenia udziałów posiadanych przez Spółkę kapitałową w Spółce zależnej) świadczenia nieodpłatnego lub częściowo odpłatnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 27 maja 2013 r. (sygn. IPPB2/415-278/13-2/EL), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "dobrowolne umorzenia udziałów posiadanych przez Spółkę kapitałową w kapitale Spółki zależnej bez wynagrodzenia, za zgodą Spółki kapitałowej, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu p.d.o.f.";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 30 kwietnia 2013 r. (sygn. IBPBII/2/415-86/13/ŁCz), w której organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "dobrowolne umorzenie udziałów należących do wspólnika L. Sp. z o.o. bez wynagrodzenia w drodze uchwały o obniżeniu kapitału zakładowego, nie będzie skutkowało powstaniem przychodu dla pozostających w Spółce C. Sp. z o.o., tj. wnioskodawcy, wspólników - osób fizycznych I.S. i J.S., na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowych od osób fizycznych";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 16 października 2012 r. (nr IPPB2/415-722/12-2/AK), organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "w stosunku do Wnioskodawczyni udziałowca pozostającego w polskiej spółce z o.o., którego udziały nie są umarzane, umorzenie udziałów posiadanych przez pozostałych udziałowców, będzie czynnością neutralną podatkowo";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 października 2012 r. (nr ITPB1/415-791/12/TK), organ uznał, że: "Oceniając wystąpienie skutków umorzenia udziałów dla udziałowców, których udziały nie są umarzane stwierdzić należy, że po stronie Wnioskodawcy (wspólnika cypryjskiej spółki osobowej) nie powstanie (przychód) dochód do opodatkowania z tytułu umorzenia udziałów bez wynagrodzenia, bądź za wynagrodzeniem niższym od wartości rynkowej umarzanych udziałów;

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 lipca 2012 r. (nr ILPB1/415- 528/12-2/IM), organ uznał, że: "w wyniku zbycia udziałów na rzecz spółki dokonanego przez innego wspólnika po stronie Zainteresowanego (jako wspólnika, którego udziały nie będą podlegały odpłatnemu zbyciu i umorzeniu) nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć bowiem należy, że w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego. W opisanej we wniosku sytuacji w związku z dobrowolnym zbyciem przez innego udziałowca udziałów w Spółce w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 22 czerwca 2012 r. (nr ILPB1/415-378/12-3/IM), organ uznał za prawidłowe następujące stanowisko podatnika: "w sytuacji opisanej powyżej, po stronie Wnioskodawcy w związku ze zbyciem udziałów innego wspólnika na rzecz Spółki w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia dla tego innego wspólnika nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych (dalej PIT), w zw. z czym nie będą na Wnioskodawcy ciążyć jakiekolwiek obowiązki w zw. z planowanym umorzeniem udziałów innego wspólnika";

* interpretację Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 18 czerwca 2012 r. (nr IPTPB2/415-193/12-4/MP), organ stwierdził, iż: "w wyniku odpłatnego zbycia udziałów na rzecz: "Spółki" (spółki z o.o.) dokonanego przez innego wspólnika, po stronie Wnioskodawcy (jako wspólnika, którego udziały nie będą podlegały odpłatnemu zbyciu i umorzeniu) nie powstanie przychód, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć bowiem należy, że w związku z zaistniałą sytuacją Wnioskodawca nie uzyska żadnego przysporzenia majątkowego".

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie udziałów posiadanych przez Wspólników w Spółce, nie będzie skutkować powstaniem przychodu (dochodu) po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w Spółce zależnej w następstwie omawianego umorzenia, a w konsekwencji nie będzie podlegać po stronie Wnioskodawcy opodatkowaniu Ustawy PIT.

Stanowisko do pytania 3

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku umorzenia udziałów Wspólników w Spółce, nie będą miały zastosowanie do Wnioskodawcy przepisy Ustawy PIT dotyczące tzw. cen transferowych, tj. art. 25 i art. 25a Ustawy PIT, a w szczególności Wnioskodawca nie będzie zobowiązany do sporządzenia dokumentacji podatkowej (tzw. dokumentację cen transferowych).

Stosownie do art. 25 ust. 1 Ustawy PIT, jeżeli w wyniku powiązań pomiędzy określonymi (powiązanymi) podmiotami zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zgodnie z art. 25a ust. 1 Ustawy PIT, podatnicy dokonujący transakcji, w tym zawierający umowy spółki niebędącej osobą prawna, umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, z podmiotami powiązanymi są obowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej takich transakcji.

Wnioskodawca chciałby wskazać, że w ramach umorzenia Udziałów przez Wspólników nie dochodzi do transakcji w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. Przepisy Ustawy PIT nie definiują pojęcia "transakcji". Zgodnie jednak z definicją zawartą w słowniku języka polskiego (Słownik Języka Polskiego, PWN, wydanie internetowe: www.sjp.pwn.pl)"transakcja" to "operacja handlowa dotycząca kupna lub sprzedaży towarów lub usług" bądź "umowa handlowa na kupno lub sprzedaż towarów lub usług; też: zawarcie takiej umowy". Zdaniem Wnioskodawcy, przepisy Ustawy PIT dotyczące cen transferowych odnoszą się do transakcji o charakterze handlowym oraz enumeratywnie wymienionych zdarzeń (zawarcie umowy spółki osobowej wspólnego przedsięwzięcia). Przepisy o cenach transferowych dotyczą zatem tylko i wyłącznie:

* zdarzeń będących następstwem działalności gospodarczej (podstawowej lub dodatkowej), w wyniku których generowane są przychody, oraz;

* umów spółek osobowych oraz wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze.

Nie znajdą one zatem zastosowania do umów spółek kapitałowych, jak również umorzenia udziałów w spółce kapitałowej. Są to bowiem zdarzenia o charakterze czysto restrukturyzacyjnym i jednorazowym, uregulowane szczególnymi przepisami prawa handlowego.

Powyższy pogląd znajduje potwierdzenie przykładowo w interpretacjach indywidualnych:

* Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 5 sierpnia 2013 r. (sygn. IBPBR1/415-452/13/KB, IBPBI/1/415-453/13/KB) w której wskazano, że "samo pojęcie "transakcji" nie zostało zdefiniowane w przepisach prawa podatkowego (...). Z powyższej wykładni językowej jasno wynika, że przepisy art. 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stosuje się wyłącznie do czynności prawnych lub faktycznych, które odbywają się między przedsiębiorcami powiązanymi i mają charakter operacji w ramach ich działalności gospodarczej, handlowych, a nie do wszystkich stosunków prawnych lub faktycznych pomiędzy spółką a udziałowcem, czy też pomiędzy przedsiębiorcami powiązanymi".

Co prawda ww. interpretacja została wydana w stanie prawnym obowiązującym przed rokiem 2015, jednakże w wyniku zmiany przepisów mających obowiązywać od 2015 r., pojęcie transakcji podlegających przepisom o cenach transferowych zostało rozszerzone jedynie o takie zdarzenia jak (1) zawarcie umowy spółki osobowej oraz (2) zawarcie umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze. Z tego też względu, dalsza argumentacja Wnioskodawcy odnosi się do transakcji innych niż (1) zawarcie umowy spółki osobowej oraz (2) zawarcie umowy wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze;

* Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 lutego 2015 r. (sygn. ILPB2/415-1100/14-3/JK) dotycząca możliwości zastosowania art. 25 i 25a Ustawy PIT do umorzenia udziałów w spółce: "Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku przeprowadzenia przez Spółkę umorzenia akcji Wspólnika w formie umorzenia dobrowolnego bez wynagrodzenia na rzecz Wspólnika, przepisy ustawy o p.d.o.f. dotyczące tzw. cen transferowych, tj. art. 25 i art. 25a ustawy o p.d.o.f., nie znajdą zastosowania wobec Wnioskodawcy. W szczególności, dla takiego zdarzenia nie ma obowiązku sporządzania dokumentacji podatkowej (tzw. dokumentacji cen transferowych), o której mowa w art. 25a ust. 1 ustawy o p.d.o.f.".

Podkreślić należy, że zmiana wartości aktywów posiadanych przez Wnioskodawcę, związanych z umorzeniem udziałów w Spółce, nie jest konsekwencją jakiejkolwiek transakcji pomiędzy Wnioskodawcą a Wspólnikami. Instytucja umorzenia udziałów dotyczy wyłącznie stosunków pomiędzy Wspólnikami a Spółką. W analizowanej sytuacji art. 25 Ustawy PIT nie może więc znaleźć zastosowania z uwagi na fakt, iż w tym wypadku nie mamy do czynienia ani z odpłatnym zbyciem, ani z ceną, ani z jakąkolwiek umową określającą tę cenę. W ocenie Wnioskodawcy, art. 25 Ustawy PIT nie będzie miał zastosowania z uwagi na fakt, iż w przypadku umorzenia udziałów nie mamy do czynienia z transakcją dla celów przepisów o cenach transferowych. Umorzenie udziałów stanowi autonomiczną instytucję prawa spółek handlowych, regulującą specyficzny stosunek prawny, tj. relacje pomiędzy udziałowcem a spółką.

Wskazać ponadto należy na aspekt celowościowy przepisów dotyczących cen transferowych. Odnoszą się one niewątpliwie do transakcji o charakterze handlowym, dotyczą zatem zdarzeń w wyniku których generowane są przychody. Praktyka gospodarcza zna przypadki, gdy powiązane ze sobą podmioty zawierają transakcje, w których zastosowane zostają ceny znacznie odbiegające od cen stosowanych pomiędzy podmiotami niepowiązanymi. Rezultatem takich działań jest zmiana wielkości przychodów sprzedawcy i kosztów nabywcy w celu oddziaływania na wysokość opodatkowanego dochodu u każdego z kontrahentów. W wyniku zastosowania przepisów o cenach transferowych, w przypadku gdy cena transakcyjna jest wyższa niż cena rynkowa, koszty nabywcy mogą ulec obniżeniu podobnie, jak przychody sprzedawcy. Natomiast, gdy kontrahenci ustalą cenę niższą od rynkowej, na podstawie przepisów o cenach transakcyjnych możliwe jest odpowiednie podwyższenie przychodów sprzedawcy, jak i kosztów nabywcy. Funkcja art. 25 Ustawy PIT polega zatem na uniemożliwianiu dokonywania modyfikacji dochodów z transakcji przez powiązanych ze sobą podatników, w celu zmniejszenia ich zobowiązań podatkowych.

Jak wynika z powyższego, art. 25 Ustawy PIT nie znajdzie zastosowania ani do umorzenia udziałów Wspólników, ani do sytuacji majątkowej pomiędzy Wnioskodawcą a innymi Wspólnikami. Umorzenie udziałów nie stanowi bowiem transakcji handlowej, a jej celem nie jest modyfikacja wysokości dochodów, jakie osiągają podatnicy powiązani, poprzez zastosowanie nierynkowej ceny. Umorzenie udziałów jest to działanie jednorazowe o charakterze restrukturyzacyjnym.

Sytuacji Wnioskodawcy nie można rozpatrywać w kategorii transakcji handlowej. Umorzenie udziałów przez Wnioskodawcę nie wiąże się bowiem z powstaniem pomiędzy pozostałymi udziałowcami Spółki jakiegokolwiek stosunku prawnego. Jak wskazano już, zmiana wartości udziałów nie jest związana z realnym przysporzeniem majątkowym po stronie Wnioskodawcy, nie posiada przymiotu trwałości i ma jedynie charakter hipotetyczny. Analogicznie - spadek wartości rynkowej Udziałów nie będzie oznaczać powstania kosztów podatkowych. Należy bowiem wskazać, że wzrost bądź spadek wartości rynkowej udziałów uzależniony może być od wielu okoliczności gospodarczych a zarazem często ma charakter nietrwały - przejściowy. Innymi słowy, sama zmiana wartości udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę nie powoduje powstania przychodu/kosztu (gdyby było inaczej, wszyscy inwestorzy na Giełdzie Papierów Wartościowych musieliby codziennie dokonywać zmian w swoich rozliczeniach podatkowych, raportując przychody/koszty, związane z późn. zm. kursu posiadanych akcji).

Z uwagi na powyższe, w przypadku umorzenia udziałów nie dochodzi do uniknięcia opodatkowania bądź modyfikacji dochodów. Można jedynie mówić o odroczeniu opodatkowania - korzyść ujawni się w momencie odpłatnego zbycia udziałów. W chwili dokonania sprzedaży Udziałów sprzedaż taka powinna zostać dokonana po wartości rynkowej - zdaniem Wnioskodawcy dopiero w odniesieniu do tej ostatniej transakcji (zbycia akcji) możliwe byłoby zastosowanie przepisów dot. cen transferowych i weryfikacji wysokości ustalonej ceny. Za prawidłowością stanowiska Wnioskodawcy przemawia również fakt, że nie jest możliwe odniesienie wartości udziałów posiadanych przez Wnioskodawcę w Spółce do warunków rynkowych. Umorzenie udziałów przez Wspólników jest czynnością prawną, której nieodłącznym elementem jest zaangażowanie podmiotów powiązanych. Brak porównywalnych transakcji pomiędzy niezależnymi podmiotami przesądza, że nie jest możliwe określenie, jakie warunki uzgodniłyby te podmioty, a zatem nie istnieje rynek, który stanowiłby punkt odniesienia dla ustalenia, czy umorzenie udziałów nastąpiło z uwzględnieniem warunków rynkowych. Biorąc zatem pod uwagę brak możliwości ustalenia wartości rynkowej, za niemożliwe należy uznać zastosowanie przepisów dotyczących cen transferowych w opisanym zdarzeniu przyszłym również w praktyce (niezależnie od powodów wymienionych powyżej).

Podsumowując, w przypadku przeprowadzenia umorzenia Udziałów przez Wnioskodawcę przepisy Ustawy PIT dotyczące tzw. cen transferowych, tj. art. 25a i art. 25 Ustawy PIT, nie znajdą zastosowania w odniesieniu do Wnioskodawcy. W szczególności, dla takiego zdarzenia nie powstanie obowiązek sporządzania dokumentacji podatkowej (tzw. dokumentacji cen transferowych), o której mowa w art. 25a ust. 1 Ustawy PIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę stanowiska Wnioskodawcy tylko i wyłącznie w kontekście zadanego pytania Nr 1 wniosku. Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych zawiera art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W myśl natomiast art. 11 ust. 1 ww. ustawy - przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zawierający katalog źródeł przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje aby źródło przychodu - po stronie udziałowca pozostającego w spółce - stanowiło zbycie udziałów przez innych wspólników (udziałowców) na rzecz spółki w celu umorzenia.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - źródłem przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe.

Katalog przychodów należących do kapitałów pieniężnych wymieniony został w art. 17 ww. ustawy, w myśl którego za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się m.in. dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych faktycznie uzyskane z tego udziału (art. 17 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy).

Zakres dochodu (przychodu) z udziału w zyskach osób prawnych został zdefiniowany w art. 24 ust. 5 pkt 1 do 9 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jako dochód (przychód) faktycznie uzyskany z tego udziału.

Żadna z sytuacji opisanych przez ustawodawcę w art. 24 ust. 5 pkt 1 do 9 ww. ustawy nie jest związana z umorzeniem udziałów innych wspólników, bowiem w pkt 1 określono, że dochodem jest kwota otrzymana przez daną osobę w związku z umorzeniem jej udziałów, z czym nie mamy w opisanym zdarzeniu do czynienia.

Treść wskazanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że ustawodawca enumeratywnie określił przypadki i zdarzenia, w wyniku których powstaje przychód. Wśród sytuacji skutkujących powstaniem przychodu nie wymieniono przypadku, w którym po stronie wspólnika spółki kapitałowej pozostającego w spółce powstaje przychód, w związku z umorzeniem udziałów innego wspólnika.

Odnosząc powyższe regulacje prawne na grunt przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że skutki podatkowe transakcji umorzenia udziałów przez innego wspólnika nie wystąpią po stronie Wnioskodawcy, jako wspólnika pozostającego w spółce.

W konsekwencji organ podatkowy zauważa, że odpowiedź w zakresie zdanych pytań nr 2 i Nr 3, dotyczących kwestii rozpatrywania skutków podatkowych po stronie Wnioskodawcy transakcji umorzenia udziałów przez innego wspólnika w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, poprzez szacowanie przez organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej na podstawie art. 19 ust. 1 zdanie drugie w zw. z art. 19 ust. 3 i 4 oraz zastosowania przepisów art. 25 i 25a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczących tzw. cen transferowych stała się bezprzedmiotowa.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.