IPPB2/436-97/10-4/MZ - Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn zwrotu udziału w nieruchomości w drodze decyzji administracyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 17 marca 2010 r. (data wpływu 18 marca 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwrotu w drodze Decyzji udziału w nieruchomości - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 marca 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zwrotu w drodze Decyzji udziału w nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Dnia 17 lipca 1944 r. ojciec Wnioskodawczyni Zenon S. zakupił od Pani Barbary Z. połowę niepodzielnej działki o pow. 873 m² przy ul. N. w Warszawie. Na tej posesji znajduje się budynek użytkowy wybudowany po 1945 r. przez Pana Stefana M. - właściciela drugiej połowy działki. Powyższa nieruchomość objęta została Dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze Miasta Stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 50, poz. 279) - tzw. Dekretu Bierutowskiego. Objęcie niniejszego gruntu w posiadanie przez Gminę nastąpiło z dniem ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Rady Narodowej i Zarządu Miejskiego Miasta Stołecznego Warszawy z dnia 16 sierpnia 1948 r. Dnia 15 lutego 1949 r. Pełnomocnik Zenona S. Pan Mieczysław S. (brat) złożył wniosek o przyznanie prawa własności czasowej (użytkowanie wieczyste). Dnia 1 listopada 1950 r. Orzeczeniem administracyjnym Prezydium Rady Narodowej w Mieście Stołecznym Warszawa odmówiło przyznania Zenonowi S. prawa własności czasowej do połowy działki przy ul. N. w Warszawie. Następnie Decyzją Samorządowe Kolegium Odwoławcze stwierdziło nieważność ww. orzeczenia administracyjnego. Dnia 27 kwietnia 2007 r. Decyzją przyznano prawo użytkowania wieczystego do zabudowanego gruntu o pow. 873 m² na rzecz Z. Sp. z o.o. w Warszawie w 64/128 częściach oraz na rzecz spadkobierców Zenona S. w 64/128 częściach (w tym Wnioskodawczyni Elżbiecie S. w 28/128 częściach). Wnioskodawczyni załącza kserokopię ww. Decyzji. Dnia 15 maja 2008 r. został podpisany Akt Notarialny, na mocy którego nastąpiło oddanie ww. gruntów we współużytkowanie wieczyste oraz przeniesienie budynku mieszkalnego w 28/128 częściach na rzecz Wnioskodawczyni. Wnioskodawczyni załącza kserokopię tego Aktu Notarialnego. Dnia 28 sierpnia 2009 r. ww. działka została sprzedana (w załączeniu kserokopia Aktu Notarialnego). Załączone przez Wnioskodawczynię trzy ww. dokumenty ilustrują powyższy stan faktyczny szczegółowo i jednoznacznie.

Pismem z dnia 21 maja 2010 r. wezwano Wnioskodawczynię do uzupełnienia wniosku poprzez:

Wnioskodawczyni uzupełniła wniosek w terminie informując, iż:

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Po zwrocie nieruchomości przy ul. N. w Warszawie, Wnioskodawczyni była informowana przez Notariusza oraz przez Informację Podatkową przy Ministerstwie Finansów (infolinia), że podatek od "dekretowych" zwrotów się nie należy, na dowód czego powyższa Informacja Podatkowa odesłała Wnioskodawczynię do Interpretacji Naczelnika Urzędu Skarbowego w Limanowej (sygn. P.D.O.F.415/17/03 z dnia 10 stycznia 2004 r.)

W międzyczasie Wnioskodawczyni dotarła jeszcze do trzech innych Interpretacji Naczelników Izb Skarbowych również reprezentujących w skrócie pogląd, że "zwrot utraconego prawa własności nie jest nabyciem". Wszyscy (notariusz, adwokat, księgowa) przekonali Wnioskodawczynię, że te precedensy są potwierdzeniem, że nie musi płacić podatku dochodowego. Wnioskodawczyni ostatnio zasięgała opinii w powyższej sprawie, w związku z darowizną na rzecz dwóch synów Wnioskodawczyni i znowu poruszyła sprawę przy okazji podatku dochodowego od odzyskanych "gruntów warszawskich". Wówczas Wnioskodawczyni usłyszała, że niezależnie od powyższych interpretacji, powinna się zwrócić z wnioskiem do Dyrektora Izby Skarbowej w Płocku. Wnioskodawczyni chce jednak, z uwagi na zły stan zdrowia (przebyte 2 zawały) i konieczność rodzinnych rozliczeń, uzyskać pewność, co do jej sytuacji prawno-podatkowej, w niniejszej sprawie. Wnioskodawczyni uważa, że zarówno opisana wyżej sprzedaż nie rodzi obowiązku zapłacenia podatku dochodowego, jak i uzyskanie załączonej Decyzji i Aktu wieczystego użytkowania, nie rodzi obowiązku zapłacenia podatku od spadku.

Wnioskodawczyni w przedmiocie podatku od spadków i darowizn znalazła interpretację III Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 29 lipca 2005 r. sygn. WM/436/4/S/2005. Powyższa interpretacja podzieliła pogląd podatnika, że zwrot nieruchomości wywłaszczonej (komunalizacja warszawska też przecież była wywłaszczona) nie następuje w drodze spadkobrania, lecz w stosownym akcie administracyjnym (w przypadku Wnioskodawczyni - w drodze załączonej Decyzji). W efekcie nie ma podstaw do opodatkowania podatkiem od spadku.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje.

Artykuł 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) wymienia nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku. Spadek definiuje art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zatem spadek stanowią prawa i obowiązki majątkowe zmarłego, przechodzące z chwilą śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jego indywidualną sytuację, np. roszczenie alimentacyjne, czy uprawnienie do renty. Zaznaczyć należy, że roszczenie o zwrot nieruchomości jest prawem majątkowym podlegającym opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. A zatem, jeżeli Wnioskodawczyni przysługiwało roszczenie o odzyskanie nieruchomości (klasyfikowane jako prawo majątkowe), to ciążył na niej obowiązek złożenia zeznania podatkowego o nabyciu praw do spadku.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Na podstawie art. 6 ust. 4 zd. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Zgodnie z art. 5 ustawy - Ordynacja podatkowa zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Artykuł 21 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) reguluje sposób powstawania zobowiązań podatkowych i określa moment powstania takiego zobowiązania. Zobowiązanie podatkowe powstaje więc z dniem:

Na podstawie art. 68 § 1 i § 2 ww. ustawy zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Natomiast, gdy podatnik:

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż obowiązek podatkowy w podatku od spadków i darowizn w przedmiotowej sprawie powstał z chwilą uprawomocnienia się postanowienia Sądu o nabyciu praw do spadku po ojcu w 1976 r. Należy wskazać, że decyzja o zwrocie wywłaszczonej nieruchomości nie kreuje prawa do nieruchomości, lecz tylko przywraca stosunki własnościowe sprzed wywłaszczenia. Przy zwrocie nieruchomości na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami nie mamy do czynienia z przeniesieniem na zasadach ogólnych własności nieruchomości na wywłaszczonego uprzednio właściciela, czy też jego spadkobierców.

Reasumując należy stwierdzić, iż w związku ze zwrotem w drodze Decyzji udziału w nieruchomości, Wnioskodawczyni nie jest zobowiązana do uiszczenia podatku od spadków i darowizn. Na Wnioskodawczyni ciążył obowiązek złożenia zeznania podatkowego z tytułu nabycia praw do roszczenia po zmarłym ojcu. Nadmienia się, że skoro obowiązek podatkowy z tytułu nabycia przez Wnioskodawczynię spadku po ojcu powstał z datą uprawomocnienia się ww. orzeczenia sądu, tj. w 1976 r., w myśl powołanych przepisów ustawy Ordynacja podatkowa zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

Dokumenty dołączone przez Wnioskodawczynię do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydanej interpretacji. Tym samym, jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.