IPPB2/436-96/13-3/AF - Skutki podatkowe umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 14 lutego 2013 r. (data wpływu 22 lutego 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 22 lutego 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni oraz inne osoby fizyczne (razem 12 osób, w tym 3 małżeństwa) są właścicielami sąsiadujących ze sobą sześciu nieruchomości gruntowych składających się z działek ewidencyjnych ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie, w tym w szczególności w sposób przewidziany i dopuszczony w obowiązującym dla tego terenu miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W celu umożliwienia racjonalnego zagospodarowania przedmiotowych nieruchomości właściciele zdecydowali się na dokonanie podziału działek gruntu składających się na poszczególne nieruchomości i wzajemną zamianę poszczególnych ich części w taki sposób, aby każdy z właścicieli mógł z nowo wydzielonych działek gruntu, po ich połączeniu, utworzyć nieruchomości w pełni funkcjonalne i możliwe do racjonalnego zagospodarowania zgodnie z ich potrzebami oraz kryteriami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W związku z tym Wnioskodawca oraz pozostali właściciele nieruchomości sąsiednich złożyli zgodny wniosek o podział przedmiotowych nieruchomości na podstawie art. 93, 97, 98, 98b oraz 99 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Dnia 7 stycznia 2013 r. postanowieniem Wójt Gminy zaopiniował pozytywnie możliwość dokonania podziału przedmiotowych nieruchomości, jako zgodnego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, pod warunkiem dołączenia do wniosku o ich podział stosownych dokumentów, w tym w szczególności zobowiązania w formie aktu notarialnego do dokonania zamiany lub wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które wejdą w skład nowo wydzielonych działek gruntu zgodnie z art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Z treści postanowienia w sprawie podziału nieruchomości wynika, że podział ten zostanie zatwierdzony decyzją administracyjną pod warunkiem, że właściciele wskazanych nieruchomości dokonają w drodze czynności prawnych wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości powstałych w wyniku podziału zgodnego z przedłożonym przez nich wstępnym projektem. Jednocześnie organ administracyjny zobowiązał właścicieli, aby dokonując przeniesienia własności dokonali tego w sposób określony w postanowieniu.

Właściciele nieruchomości nie mogą więc samodzielnie decydować o sposobie zadysponowania gruntami; nie mogą także utworzyć nieruchomości w innych granicach i innym "układzie" działek niż wynika to z przedmiotowego postanowienia poprzedzającego wydanie stosownej decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział przedmiotowych nieruchomości oraz z przedłożonego przez nich wstępnego projektu podziału.

W związku z tym zawarta została w dniu 11 lutego 2013 r. w formie aktu notarialnego umowa, stosownie do art. 98b. u.g.n., w której wszyscy właściciele zobowiązali się, że - w przypadku uzyskania ostatecznej decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział ich nieruchomości - dokonają wzajemnych zamian części swych nieruchomości oraz udziałów w nieruchomościach w sposób następujący:

Wszyscy stawający do aktu notarialnego zgodnie z treścią art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - w tym również wnioskujący o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej - oświadczyli, że zobowiązują się do dokonania zamiany, w wyniku której:

1. A. W. nabędzie do majątku osobistego:

2. Z. i W. małżonkowie G. nabędą na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej:

3. A. B. nabędzie do majątku osobistego:

4. M. B. nabędzie do majątku osobistego:

5. A. Z. nabędzie do majątku osobistego:

6. K. i J. małżonkowie J., K. P. oraz M. P. nabędą stosowne udziały we współwłasności działek oznaczonych na wstępnym podziale numerami: 47/12 (która powstała z podziału nieruchomości, stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 47), 49/14 (która powstała z podziału nieruchomości, stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 49) i 45/12 (która powstała z podziału nieruchomości, stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 45, której są współwłaścicielami) w ten sposób, że ich udziały we współwłasności nieruchomości utworzonej ze scalenia tych działek wynosić będą: K. i J. małżonków J. 654/800 części na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej, K. P. 73/800 części, M. P. 73/800 części;

7. K. P. i M. P. nabędą:

8. B. i J. małżonkowie M. nabędą na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej:

Strony zamierzają zawrzeć przewidzianą w art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami umowę zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części nowo wydzielonych nieruchomości, bez spłat i dopłat.

Wnioskodawca będzie stroną umowy zamiany nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Stosownie do art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami działki gruntu wydzielone pod nowe drogi publiczne gminne i wojewódzkie, oraz wydzielone pod poszerzenie istniejącej drogi publicznej gminnej, z mocy prawa przejdą odpowiednio na własność gminy oraz na własność Województwa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości (wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu) dokonana w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku. W zakresie stanu faktycznego została wydana odrębna interpretacja Nr IPPB2/436-96/13-2/AF.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli umowa zamiany następuje na podstawie art. 98b ust. 1-3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.).

Planowana zamiana (wzajemne przeniesienie praw do części nieruchomości) dokonana w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), albowiem zgodnie z tym przepisem nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami (...). Przepis ten dotyczy szeroko rozumianej gospodarki nieruchomościami, która została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z jej art. 1 ust. 1 pkt 2 określa ona m.in. zasady podziału nieruchomości, natomiast art. 8 i art. 9 tej ustawy mówią wprost o załatwianiu spraw, o których mowa w przepisach działu III, czyli również spraw związanych z podziałami nieruchomości.

Biorąc powyższe pod uwagę należy przyjąć, że nie podlegają podatkowi sprawy, dla których materialnoprawna podstawa rozstrzygnięcia jest zawarta w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami. Właściciele nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą, na podstawie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że właściciele dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Dlatego do wniosku o podział należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany części nieruchomości.

Procedura uregulowana w art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami jest stosowana w niniejszej sprawie. Umowa zobowiązująca do zamiany części nieruchomości zawarta przez właścicieli w dniu 11 lutego 2013 r. jest częścią tej procedury; bez takiego porozumienia niemożliwe jest racjonalne zagospodarowanie przedmiotowych nieruchomości. Częścią tej procedury będzie także planowana umowa zamiany udziałów (części) nieruchomości objętych podziałem. Planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości w trybie art. 98b ust. 1- 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami nie stanowi typowej umowy zamiany uregulowanej w Kodeksie cywilnym, jest natomiast czynnością, której treść narzuca art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, warunkującą wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej taki podział.

Procesowym warunkiem dopuszczalności dokonania połączenia i podziału nieruchomości jest przedłożenie do wniosku o dokonanie tych czynności notarialnej umowy zobowiązującej wszystkich wnioskodawców do dokonania stosownych wzajemnych zamian części dotychczasowych nieruchomości, które będą ujęte w granicach ewidencyjnych nowych nieruchomości po dokonaniu podziału.

Zatwierdzenia połączenia i podziału nieruchomości dokonuje się zatem pod warunkiem dokonania tej zamiany po dniu, gdy decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości stanie się ostateczna. Zatwierdzenie połączenia i podziału nieruchomości ma więc charakter warunkowy. Warunek ten może być jednak spełniony dopiero po tym, gdy decyzja w tym względzie stanie się ostateczna.

Jeżeli warunek zawarcia umowy zamiany nie zostanie spełniony w ustalonym terminie, to organ, który wydał decyzję o zatwierdzeniu połączenia i podziału nieruchomości, zobowiązany jest do wydania na podstawie art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a. decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji o zatwierdzeniu połączenia i podziału nieruchomości.

Niezawarcie umowy zamiany określonej w art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami powoduje zatem brak możliwości dokonania połączenia i ponownego podziału nieruchomości.

Przepis art. 2 pkt 1 lit. g ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, które są dokonywane w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami. Do takich spraw należy zaliczyć także czynności niezbędne w celu poprawienia możliwości racjonalnego zagospodarowania nieruchomości. Planowana umowa zamiany części nieruchomości objętych podziałem będzie zawarta w trybie i w związku z treścią art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Strony umowy nie mają wyłącznego wpływu na jej treść, gdyż istotne jej elementy zostały określone w postanowieniu, poprzedzającym wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział nieruchomości, wydanym na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Oznacza to, że umowa zamiany podlega przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez uwzględnienia treści decyzji administracyjnej wydanej w trybie art. 98b tej ustawy.

Dlatego w ocenie Wnioskodawczyni, planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu, w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jest bowiem czynnością cywilnoprawną dokonywaną w sprawie podlegającej przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nie ma bowiem innej drogi prawnej, którą właściciele nieruchomości mogliby zastosować, aby zmienić dotychczasową strukturę istniejących nieruchomości i poprawić warunki ich racjonalnego zagospodarowania.

Stanowisko zgodne z powyższym zajął w interpretacjach indywidualnych Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w sprawach dotyczących podlegania podatkowi od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami oznaczonych sygnaturami: IPPB2/436-181/08-2/MZ, IPPB2/436-253/10-2/AF oraz IPPB2/436-473/10-4/MZ.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g powyższej ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Na podstawie art. 98b ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3. Art. 98b ust. 2 tejże ustawy mówi, iż w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz 99. Natomiast w art. 98b ust. 3 jest zapis, że podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.

A zatem, jeżeli umowa zamiany następuje na podstawie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisana w przedmiotowym wniosku umowa zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu, w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Końcowo należy wskazać, iż dokumenty dołączone do wniosku nie podlegały analizie i weryfikacji w ramach wydawanej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.