IPPB2/436-80/11-4/AF - Możliwość opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn odszkodowania uzyskanego przez spadkobiercę po zmarłej matce w związku z wydaniem decyzji administracyjnej o wywłaszczeniu nieruchomości z rażącym naruszeniem prawa.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 20 lutego 2011 r. (data wpływu 2 marca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania odszkodowania - jest prawidłowe.

W dniu 2 marca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania odszkodowania.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 1982 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Matka Wnioskodawczyni testamentem ustanowiła Wnioskodawczynię jedyną spadkobierczynią. Postępowanie spadkowe zostało zakończone w 1983 r. Po zmianach jakie zaszły w kraju po roku 1989 r. okazało się, że rodzina Wnioskodawczyni (w tym również Wnioskodawczyni - spadkobierczyni po zmarłej matce) może ubiegać się o odszkodowanie za szkodę jaką poniosła w 1971 r. wskutek wydania przez Prezesa Dzielnicowej Rady Narodowej błędnej, podjętej z rażącym naruszeniem prawa decyzji podziałowej (decyzja z dnia 22 listopada 1971 r.). W wyniku tej decyzji rodzina Wnioskodawczyni została zobowiązana do bezpłatnego przekazania na własność Skarbu Państwa gruntu, który był jej własnością.

Potwierdzeniem tego faktu jest wydane w 2005 r. orzeczenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego, że ww. decyzja wydana przez Prezesa Dzielnicowej Rady Narodowej w 1971 r. została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie mogło jednak orzec o nieważności ww. decyzji z powodu zajścia nieodwracalnych skutków prawnych. Obecnie Wnioskodawczyni dochodzi swoich praw o odszkodowanie na drodze sądowej. Wkrótce Wnioskodawczyni spodziewa się pozytywnego dla Niej wyroku i otrzymania odszkodowania.

Pismem z dnia 12 maja 2011 r. Nr IPPB2/436-80-11-2/AF wezwano Wnioskodawczynie do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez uiszczenie stosownej opłaty w kwocie 40,00 zł. Wnioskodawczyni w terminie uiściła stosowną opłatę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W chwili śmierci w 1982 r. Matka Wnioskodawczyni nie wpisała do masy spadkowej zabranego naruszeniem prawa gruntu, ponieważ uważała, że prawo do niego bezpowrotnie straciła.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie 2 odnośnie skutków podatkowych w zakresie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Odnośnie skutków podatkowych w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zostałowydane odrębne rozstrzygnięcie (pytanie 1).

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawczyni uważa, że nie powinna płacić podatku od spadku, ponieważ postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone i zakończone w 1983 r.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Artykuł 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) stanowi, że do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem 1 stycznia 2007 r., stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. Natomiast, jeżeli nabycie nastąpiło po 1 stycznia 2007 r., wówczas stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2007 r.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2006 r. podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem spadku.

Z uwagi na fakt, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji spadku, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Stosownie do art. 922 § 1 tej ustawy, prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawne nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie i realizacją m.in. w formie odszkodowania. W myśl § 2 powołanego przepisu nie należą do spadku prawa i obowiązki zmarłego ściśle związane z jego osobą, jak również prawa, które z chwilą jego śmierci przechodzą na oznaczone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami. W obrębie zakresu pojęcia praw ściśle związanych z osobą spadkodawcy, znajdują się prawa mające służyć zaspokojeniu określonych interesów konkretnej osoby ze względu na jej indywidualną sytuację, np. roszczenia alimentacyjne czy uprawnienie do renty. Natomiast w zakresie praw i obowiązków przechodzących na określone osoby niezależnie od tego, czy są one spadkobiercami chodzi o sytuacje, w których istnieje wyraźny przepis przewidujący taki skutek śmierci osoby uprawnionej lub zobowiązanej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w 1982 r. zmarła matka Wnioskodawczyni. Matka Wnioskodawczyni testamentem ustanowiła Wnioskodawczynię jedyną spadkobierczynią. Postępowanie spadkowe zostało zakończone w 1983 r. Po zmianach jakie zaszły w kraju po roku 1989 r. okazało się, że rodzina Wnioskodawczyni (w tym również Wnioskodawczyni - spadkobierczyni po zmarłej matce) może ubiegać się o odszkodowanie za szkodę jaką poniosła w 1971 r. wskutek wydania przez Prezesa Dzielnicowej Rady Narodowej błędnej, podjętej z rażącym naruszeniem prawa decyzji podziałowej (decyzja z dnia 22 listopada 1971 r.). W wyniku tej decyzji rodzina Wnioskodawczyni została zobowiązana do bezpłatnego przekazania na własność Skarbu Państwa gruntu, który był jej własnością. Potwierdzeniem tego faktu jest wydane w 2005 r. orzeczenie Samorządowego Kolegium Odwoławczego, że ww. decyzja wydana przez Prezesa Dzielnicowej Rady Narodowej w 1971 r. została wydana z rażącym naruszeniem prawa. Samorządowe Kolegium Odwoławcze nie mogło jednak orzec o nieważności ww. decyzji z powodu zajścia nieodwracalnych skutków prawnych. Obecnie Wnioskodawczyni dochodzi swoich praw o odszkodowanie na drodze sądowej. Wkrótce Wnioskodawczyni spodziewa się pozytywnego dla Niej wyroku i otrzymania odszkodowania.

Reasumując, należy stwierdzić, że należne Wnioskodawczyni odszkodowanie nie zostało nabyte w drodze spadku, ponieważ w tej dacie odszkodowanie to nie istniało. Tym samym przyznane odszkodowanie nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 powyższej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.