IPPB2/436-774/14-4/AF

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 9 kwietnia 2015 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-774/14-4/AF

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 23 grudnia 2014 r. (data wpływu 29 grudnia 2014 r.) uzupełnionym pismem z dnia 24 lutego 2015 r. (data nadania 25 lutego 2015 r., data wpływu 2 marca 2015 r.) na wezwanie z dnia 16 lutego 2015 r. (data doręczenia 18 lutego 2015 r.) Nr IPPPB2/436-774/14-2/AF oraz pismem z dnia 27 marca 2015 r. (data wpływu 1 kwietnia 2015 r.) na wezwanie z dnia 16 marca 2015 r. (data doręczenia 23 marca 2015 r.) Nr IPPP1/443-1499/14-2/JL o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 grudnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia wierzytelności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. jest spółką (dalej jako "Wnioskodawca", "A." lub "Spółka") zajmującą się m.in. nabywaniem wierzytelności z tytułu umów ubezpieczenia. Wnioskodawca nie jest obecnie zarejestrowany jako czynny podatnik podatku od towarów i usług.Spółka w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawiera i planuje zawierać umowy z instytucjami ubezpieczeniowymi działającymi na terenie Polski. Instytucje te prowadzą działalność polegającą m.in. na udzielaniu ubezpieczeń, przy czym jedną z opcji dostępnych dla klientów jest rozłożenie spłaty składki ubezpieczeniowej na raty.

Przedmiotem umów pomiędzy instytucjami ubezpieczeniowymi a A. jest dokonywanie przez ubezpieczyciela na rzecz A. przelewu wierzytelności przysługujących mu od klientów (firm / osób ubezpieczonych) z tytułu zobowiązania do zapłaty składki ubezpieczeniowej na raty.

Zgodnie z treścią umów (planowanych umów), Spółka składa ubezpieczycielowi nieodwołalną w okresie obowiązywania umowy ofertę nabycia każdej wierzytelności przysługującej ubezpieczycielowi wobec wszystkich ubezpieczających zobowiązanych do zapłaty na raty składki za nabyte na terenie Rzeczypospolitej Polskiej ubezpieczenia (pod warunkiem, że dana wierzytelność spełnia warunki określone w umowie). Ubezpieczyciel z kolei zobowiązuje się dokonywać na rzecz A. przelewu wierzytelności mu przysługujących od ubezpieczających. Przelew wierzytelności na rzecz Spółki następuje z chwilą zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia z opcją zapłaty składki na raty (lub innym momencie definiowanym w umowach).

Z tytułu przelewu wierzytelności przysługujących ubezpieczycielowi, Spółka wypłaca na rzecz ubezpieczyciela określoną sumę pieniędzy. Wynagrodzenie za przelew wierzytelności rozumiane jest jako różnica pomiędzy wysokością składki a dyskontem w wysokości określonej indywidualnie, w zależności od wariantu płatności ratalnej wybranego przez Ubezpieczającego. Oznacza to, że Spółka nabywa od ubezpieczycieli wierzytelności po cenie niższej od ich wartości nominalnych. Różnica między wartością nominalną a wypłacaną ceną odzwierciedla rzeczywistą wartość rynkową tych wierzytelności (w tym wartość pieniądza w czasie oraz ryzyka, np. niespłacenia składki).

Spółka pragnie wskazać, że - co do zasady - przedmiotem przelewu nie są i nie będą wierzytelności wymagalne. Spółka nabywa i planuje nabywać wierzytelności regularne, tzn. takie, które jeszcze nie są wymagalne. Niemniej, Spółka nabywa je we własnym imieniu i na własne ryzyko.

Ponadto, umowy przewidują, że w przypadku gdy dojdzie do odstąpienia, przedterminowego rozwiązania lub wygaśnięcia z jakiegokolwiek powodu umowy ubezpieczenia, od której wierzytelność o zapłatę składki została nabyta przez A., wynagrodzenie zapłacone ubezpieczycielowi będzie podlegać zwrotowi na rzecz A. w odpowiedniej części.

Pismem z dnia 16 lutego 2015 r. Nr IPPB2/436-774/14-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* Uzupełnienie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego / zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie, czy przelew wierzytelności dokonywany jest / będzie na podstawie umowy cesji. Jeżeli, tak to należy wskazać czy umowa cesji przelewu wierzytelności nastąpiła / nastąpi na podstawie którejkolwiek z czynności wymienionych w art. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (np. umowy sprzedaży).

* Ponowne sprecyzowanie pytania zadanego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie przepisów prawa podatkowego dotyczących podatku od czynności cywilnoprawnych w taki sposób, aby w konsekwencji możliwe było wydanie w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej - pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

* Przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego, które winno być powiązane z przedstawionym stanem faktycznym / zdarzeniem przyszłym i ponownie sprecyzowanym pytaniem.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie wskazując, że przelew (cesja) wierzytelności dokonywany jest na podstawie umowy przelewu (cesji) wierzytelności zawartej pomiędzy Wnioskodawcą (jako nabywcą wierzytelności) a ubezpieczycielem (jako wierzycielem) i dochodzi do skutku z chwilą zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia z opcją zapłaty składki na raty.

Na podstawie ogólnej umowy o współpracy, Spółka składa ubezpieczycielowi nieodwołalną (w okresie obowiązywania umowy) ofertę nabycia każdej wierzytelności przysługującej ubezpieczycielowi wobec wszystkich ubezpieczających zobowiązanych do zapłaty na raty składki za nabyte w tym czasie od ubezpieczyciela ubezpieczenia. Na podstawie postanowień umowy o współpracy ubezpieczyciel zobowiązuje się natomiast dokonywać na rzecz A. przelewu wierzytelności przysługujących mu wobec ubezpieczających.

Od strony formalnej, A. i ubezpieczyciel nie zawierają dodatkowej umowy przed dokonaniem przelewu wierzytelności. Natomiast po jego dokonaniu (tekst jedn.: po faktycznym zawarciu umów przelewu wierzytelności) A. i ubezpieczyciel potwierdzają treść postanowień umownych w formie pisemnej, zawierając "Umowę potwierdzającą przelewy wierzytelności".

Podsumowując należy wskazać, iż Spółka nabywa wierzytelności w drodze określonej w umowie procedury, na którą najogólniej rzecz ujmując składają się następujące etapy:

1.

nieodwołalna oferta nabycia każdej wierzytelności spełniającej określone warunki,

2.

zawarcie umowy ubezpieczenia pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczającym (na tym etapie brak zaangażowania A.),

3.

przelew wierzytelności,

4.

pisemne potwierdzenie ustaleń w formie "Umowy potwierdzającej przelewy wierzytelności".

Z perspektywy prawnej, przelew wierzytelności dokonywany jest w ramach umowy przelewu o której mowa w art. 509 i nast. ustawy - Kodeks Cywilny. W ocenie Wnioskodawcy, umowa taka nosi znamiona umowy sprzedaży i wobec tego powinna być traktowana jak umowa sprzedaży dla celów p.c.c.

Wnioskodawca ponowne sprecyzował pytanie oraz przedstawił własne stanowisko.

Pismem z dnia 16 marca 2015 r. Nr IPPP1/443-1499/14-2/JL wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez wskazanie:

* jaki jest przedmiot działalności Spółki,

* czy w związku z zawarciem umowy sprzedaży wierzytelności Spółka otrzyma od zbywcy wierzytelności jakiekolwiek przysporzenie majątkowe (wynagrodzenie, np. premię, prowizję),

* czy umowa sprzedaży wierzytelności będzie ustanawiać upoważnienie dla Spółki do występowania wobec dłużnika, po to by wyegzekwować wierzytelność na rachunek zbywcy wierzytelności,

* czy pomiędzy zbywcą wierzytelności i Spółką będzie istniał odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności,

* czy Spółka będzie miała możliwość powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz zbywcy,

* czy w jakichkolwiek umowach zostaną zawarte postanowienia pozwalające na zmianę umówionej ceny sprzedaży w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności,

* czy w odniesieniu do nabywanych wierzytelności istnieją wątpliwe perspektywy ich spłaty, zwiększone ryzyko niewypłacalności dłużników.

W uzupełnieniu do wniosku Spółka wskazała, że Spółka A. zajmuje się działalnością pożyczkową oraz skupuje wierzytelności od ubezpieczycieli. Zgodnie z informacjami zamieszczonymi w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej Spółki, są pozostałe formy udzielania kredytów (64,92, Z). Ponadto w zakres przedmiotu działalności wchodzą także: pozostałe pośrednictwo pieniężne (64, 19, Z), działalność holdingów finansowych (64, 20, Z), pozostała finansowa działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (64, 99, Z), pozostała działalność wspomagająca usługi finansowe, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych (66,19, Z), działalność agentów i brokerów ubezpieczeniowych (66, 22, Z), pozostała działalność wspomagająca ubezpieczenia i fundusze emerytalne (66, 29, Z), pozostałe doradztwo w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania (70, 22, Z), działalność związana z doradztwem w zakresie informatyki (62, 02, Z), działalność świadczona przez agencje inkasa i biura kredytowe (82, 91, Z).

Spółka nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego przysporzenia w związku z zawarciem umowy. W wyniku wspomnianej umowy dochodzi do przeniesienia wierzytelności w drodze cesji od zbywcy na Spółkę. Od tego momentu Spółka dochodzi zapłaty wierzytelności przez dłużnika we własnym imieniu i na swój rachunek.

Na gruncie obowiązujących umów między Spółką a zbywcą wierzytelności nie istnieje żaden odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki. Spółka nabywa wierzytelności na podstawie umowy cesji, czynność ta jest potwierdzana w drodze umowy potwierdzającej przelewy wierzytelności zawieranych między Spółką a zbywcą wierzytelności. W związku z powyższym Spółka po nabyciu wierzytelności prowadzi egzekucję wierzytelności we własnym imieniu i nie otrzymuje od zbywcy żadnego wynagrodzenia.

Strony umów nie przewidziały możliwości powrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności. W umowach istnieje zastrzeżenie, że w razie skutecznego uchylenia się dłużnika (tekst jedn.: osoby, która zawarła ze zbywcą wierzytelności umowę ubezpieczenia) od skutków prawnych związanych z zawarciem umowy ubezpieczenia, w następstwie złożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu wywołanego przez zbywcę wierzytelności, a także w razie odstąpienia, przedterminowego rozwiązania lub wygaśnięcia umowy ubezpieczenia, zbywca wierzytelności obowiązany jest zwrócić Spółce cenę. Ze zwrotem ceny nie wiąże się natomiast powrotne przeniesienie wierzytelności (jako że ta przestaje istnieć na skutek wskazanych powyżej okoliczności).

Strony umów nie przewidują żadnych okoliczności pozwalających na zmianę umówionej ceny (pomijając zwrot ceny). Cena ustalona jest w umowie na zasadach wskazanych w opisie stanu faktycznego wniosku o interpretację i niezależnie od zmiany stosunków, nie ma możliwości jej zmiany. Spółka nabywa wierzytelności na własne ryzyko i ewentualna niemożność ściągnięcia wierzytelności obciąża jedynie Spółkę.

W ocenie Spółki, biorąc pod uwagę charakterystykę egzekwowanych wierzytelności (Spółka nabywa od zbywcy wierzytelności wyłącznie wierzytelności spłacane w ratach) istnieje zwiększone ryzyko niewypłacalności, w szczególności w porównaniu do sytuacji, gdyby te wierzytelności nie były spłacane ratalnie, a jednorazowo.

Przemawiają za tym następujące argumenty:

1.

z płatności ratalnych korzystają w znaczącej części osoby gorzej sytuowane niż osoby decydujące się na płatności jednorazowe,

2.

rozłożenie płatności na raty powoduje, że płatność każdej raty jest z definicji zdarzeniem przyszłym, niepewnym, ponieważ sytuacja majątkowa lub zdrowotna dłużnika może ulec zmianie pomiędzy datą zawarcia umowy, a datą pierwszej płatności lub pomiędzy datami kolejnych płatności.

3.

ryzyko niewypłacalności dłużników należy również rozpatrywać w dwóch aspektach: spłaty kwoty wierzytelności oraz terminu spłaty kwoty wierzytelności. Zarówno brak spłaty całej kwoty, jak i opóźnienia w płatnościach (np. spłata dopiero po wyroku sądowym lub egzekucji komorniczej) mają wpływ na rentowność prowadzonych przez Spółkę działań i definiują poziom ryzyka niewypłacalności dłużnika.

Dodatkowo Spółka pragnie zauważyć, że w momencie zawarcia umowy przelewu wierzytelności poziom ryzyka niewypłacalności dłużnika jest nieznany. Bazując na rynkowych danych dotyczących regulowania zobowiązań przez Polaków można stwierdzić z całą pewnością, że nie wszystkie przejęte przez Spółkę wierzytelności będą spłacone w całości i nie wszystkie będą spłacone terminowo. Dlatego też zbywca wierzytelności zbywa, a Spółka nabywa wierzytelności, płacąc cenę niższą niż kwota nominalna wierzytelności.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

1. Czy opisane wyżej transakcje polegające na nabyciu przez Spółkę wierzytelności od ubezpieczyciela po cenie niższej niż nominalna stanowią odpłatne świadczenie usług dla celów VAT.

2. Czy opisane we wniosku umowy przelewu wierzytelności od ubezpieczyciela, gdy cena wierzytelności jest niższa niż nominalna, podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (p.c.c.) według stawki 1%.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 2 w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie pytania nr 1 dotyczącego podatku od towarów i usług została wydana w dniu 9 kwietnia 2015 r. odrębna interpretacja indywidualna Nr IPPP1/443-1499/14-4/JL.

Zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. opodatkowaniu tym podatkiem podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Wnioskodawca, w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zajmuje się między innymi nabywaniem wierzytelności na podstawie umowy cesji. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Tak jak Spółka wskazała powyżej, opisanej umowy przelewu wierzytelności mają znamiona umowy sprzedaży i jako takie powinny być traktowane dla celów p.c.c.

Ponadto, dla celów ustawy o p.c.c., nabycie wierzytelności powinno być rozumiane jako nabycie prawa majątkowego, co w ocenie Wnioskodawcy oznacza konieczność opodatkowania takiej transakcji p.c.c., o ile żadne z wyłączeń nie znajdą zastosowania (traktowanie nabycia wierzytelności jako nabycie prawa majątkowego jest powszechnie akceptowane przez organy podatkowe, m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 listopada 2012 r., sygn. IBPBII/I/436-343/12/ASz).

Ustawodawca wprowadził bowiem pewne wyłączenia z opodatkowania podatkiem p.c.c. i stanowi o nich m.in. art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. Zgodnie z powołanym przepisem nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zdaniem Wnioskodawcy umowy przelewu wierzytelności nie podlegają opodatkowaniu podatkiem VAT, dlatego w przedmiotowym stanie faktycznym wyłączenie zawarte w art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. nie znajdzie zastosowania. Również pozostałe wyłączenia nie znajdą w ocenie Wnioskodawcy zastosowania w niniejszej sprawie.

Co za tym idzie, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zawierane przez niego umowy przelewu, jako umowy przenoszące prawa majątkowe podlegają opodatkowaniu podatkiem p.c.c.

Zgodnie bowiem z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o p.c.c. podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Skoro (i) opisane umowy przelewu powinny być traktowane jako umowy sprzedaży (ii) a wierzytelność stanowi prawo majątkowe (iii) i żadne z wyłączeń nie znajduje zastosowania, to opisane czynności cywilnoprawne (tekst jedn.: umowy przelewu wierzytelności) podlegają opodatkowaniu p.c.c.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, czyli - w ocenie A. - wartość wierzytelności (zapłacona cena) z dnia przejścia w drodze cesji prawa własności tej wierzytelności z ubezpieczyciela na Wnioskodawcę (jako że odzwierciedla ona wartość rynkową wierzytelności).

Z kolei z treści przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o p.c.c. wynika 1% stawka podatku z tytułu sprzedaży praw.

Mając na uwadze powyższe oraz uwzględniając fakt, że zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o p.c.c. obowiązek podatkowy nakładany w drodze ustawy o p.c.c. przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym, umowy przelewu zawierane między Spółką a ubezpieczycielem, jako że nie są opodatkowane VAT, powinny być przez Spółkę opodatkowane p.c.c. wg stawki podatku 1%.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ww. ustawy podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego wynika, że przelew (cesja) wierzytelności dokonywany jest na podstawie umowy przelewu (cesji) wierzytelności zawartej pomiędzy Wnioskodawcą (jako nabywcą wierzytelności) a ubezpieczycielem (jako wierzycielem) i dochodzi do skutku z chwilą zawarcia przez ubezpieczyciela umowy ubezpieczenia z opcją zapłaty składki na raty. Na podstawie ogólnej umowy o współpracy, Spółka składa ubezpieczycielowi nieodwołalną (w okresie obowiązywania umowy) ofertę nabycia każdej wierzytelności przysługującej ubezpieczycielowi wobec wszystkich ubezpieczających zobowiązanych do zapłaty na raty składki za nabyte w tym czasie od ubezpieczyciela ubezpieczenia. Na podstawie postanowień umowy o współpracy ubezpieczyciel zobowiązuje się natomiast dokonywać na rzecz A. przelewu wierzytelności przysługujących mu wobec ubezpieczających. Od strony formalnej, A. i ubezpieczyciel nie zawierają dodatkowej umowy przed dokonaniem przelewu wierzytelności. Natomiast po jego dokonaniu (tekst jedn.: po faktycznym zawarciu umów przelewu wierzytelności) A. i ubezpieczyciel potwierdzają treść postanowień umownych w formie pisemnej, zawierając "Umowę potwierdzającą przelewy wierzytelności". Z perspektywy prawnej, przelew wierzytelności dokonywany jest w ramach umowy przelewu o której mowa w art. 509 i nast. ustawy - Kodeks Cywilny. W ocenie Wnioskodawcy, umowa taka nosi znamiona umowy sprzedaży i wobec tego powinna być traktowana jak umowa sprzedaży dla celów p.c.c.

Zgodnie z art. 509 § 1 i 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiłoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Stosownie do art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Jeżeli zawarcie umowy przelewu następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, z zapisu zwykłego, z bezpodstawnego wzbogacenia lub z innego zdarzenia, ważność umowy przelewu zależy od istnienia tego zobowiązania (art. 510 § 2 Kodeksu cywilnego).

Na tle wskazanych powyżej uregulowań należy zauważyć, że przejście praw i obowiązków wynikających z danego zobowiązania na inne osoby powoduje, że zmieniają się osoby uczestniczące w zobowiązaniu, tj. zmieniają się osoby po stronie wierzyciela - natomiast istota stosunku zobowiązaniowego nie ulega zmianie. Wierzyciel wyzbywając się swojej wierzytelności zostaje wyłączony ze stosunku zobowiązaniowego, a jego miejsce zajmuje nabywca.

Przeniesienie wierzytelności w trybie przelewu (art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego.) musi się opierać na tzw. przyczynie (causa) tej cesji, którą są wymienione w tym przepisie umowy cywilnoprawne, w szczególności umowa kupna-sprzedaży. Innymi słowy mówiąc, źródłem cesji (przelewu) musi być w szczególności wskazana w ww. przepisie umowa. Taka umowa wyznacza konkretny stosunek prawny łączący strony umowy cesji jednocześnie opisując treść stosunku prawnego łączącego cedenta (zbywcę) i cesjonariusza (nabywcę) w ten sposób, że określa elementy przedmiotowo i podmiotowo istotne tej czynności prawnej dla uznania jej ważności.

W ustawie przewidziano sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

* umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

* (uchylone),

* umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub z niego zwolniona, z uwzględnieniem wyjątków, o których mowa w art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2015 r. Nr IPPP1/443-1499/14-4/JL w zakresie podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko Wnioskodawcy, wskazując, że (...) z uwagi na przedstawione w sprawie okoliczności - fakt, że między Spółką a zbywcą wierzytelności nie istnieje żaden odrębny stosunek prawny rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Spółki, a w konsekwencji Spółka nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego przysporzenia (wynagrodzenia) w związku z zawarciem umowy cesji wierzytelności - należy stwierdzić, że w opisanym przypadku nie dochodzi do odpłatnego świadczenia usługi przez Spółkę, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT. W związku z tym, stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, nabycie wierzytelności na podstawie przepisów kodeksu cywilnego nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Opisana w stanie faktycznym transakcja dotyczy jedynie przelewu wierzytelności z cedenta na cesjonariusza, skoro Wnioskodawca wyraźnie wskazał, że nie dochodzi do przekazywania żadnego wynagrodzenia dla Wnioskodawcy w związku z nabyciem wierzytelności. Nabywając we własnym imieniu i na własny rachunek cudzą wierzytelność Wnioskodawca wchodzi w miejsce dotychczasowego wierzyciela, natomiast dalsze losy wierzytelności są poza tą transakcją. Wnioskodawca nie dokonuje również nieodpłatnego świadczenia usług, zrównanego z odpłatnym świadczeniem, o którym mowa w art. 8 ust. 2 ustawy o VAT podlegającym opodatkowaniu, gdyż treść wniosku nie wskazuje, by nabywane przez Zainteresowanego wierzytelności służyły do celów innych niż Jego działalność gospodarcza. Zatem nabycie wierzytelności na podstawie umowy cesji w przedstawionych okolicznościach nie podlega u Wnioskodawcy opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że cesja wierzytelności w formie umowy sprzedaży przedstawiona we wniosku nie będzie korzystała z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. a i lit. b ww. ustawy. W związku z powyższym będzie ona podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego.

W myśl art. 6 ust. 2 ww. ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności bez odliczania długów i ciężarów.

Stosownie do art. 4 pkt 1 cyt. ustawy obowiązek podatkowy ciąży - przy umowie sprzedaży - na kupującym.

W świetle wskazanych powyżej przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych należy stwierdzić, że przy nabyciu wierzytelności - podstawą opodatkowania jest wartość tej wierzytelności ujęta w jej cenie (także niższej od nominalnej), jeżeli jest to wartość rynkowa w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

a.

nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego, własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego oraz wynikających z przepisów prawa spółdzielczego: prawa do domu jednorodzinnego oraz prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym - 2%,

b.

innych praw majątkowych - 1%.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że opisane we wniosku umowy przelewu wierzytelności od ubezpieczyciela podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wysokość stawki podatku od czynności cywilnoprawnych od ww. transakcji powinna zostać ustalona w oparciu o art. 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jednocześnie należy wskazać, że poprawność określenia przez kupującego podstawy opodatkowania (wartości rynkowej rzeczy i praw majątkowych) oraz zastosowania właściwych stawek podatku może być zweryfikowana tylko po przeprowadzeniu postępowania podatkowego i dowodowego.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanej interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, że interpretacja ta co do zasady wiąże w sprawie, w której została wydana i nie jest źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowi podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl