IPPB2/436-73/14-2/LS - Skutki podatkowe zawarcia umowy o usługi zarządzania płynnością finansową.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 5 lutego 2014 r. (data wpływu 10 lutego 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 10 lutego 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

1. Zarządzanie środkami finansowymi - Grupa N.

Grupa N. uruchomiła w 2011 globalny projekt, w celu scentralizowania dotychczas zdecentralizowanych czynności zarządzania środkami finansowymi. W sercu tej inicjatywy leży wprowadzenie globalnego, wewnętrznego banku, tzw, "I." Banku oraz zredukowanie kontaktów z bankami tylko do jednego dużego partnera bankowego na dany kontynent.

Grupa N. wybrała X. z siedzibą w Luksemburgu, spółkę w 100% będącą własnością Grupy N, aby była jej globalnym wewnętrznym "I." Bankiem. Ponadto, Grupa N. wybrała Bank na swojego dużego partnera bankowego w Europie.

Koncepcja przewiduje zaimplementowanie lokalnych cash pooli o saldzie zerowym (cash pool zero-balance) w spółkach zlokalizowanych w poszczególnych krajach europejskich. Y. będzie miała dostęp do kont głównych (master accounts) tych lokalnych cashpooli o saldzie zerowym, a wszystkie lokalne spółki będą bezpośrednio lub pośrednio połączone z tą strukturą przez podmiot z danego kraju o statusie lokalnego sub-poola.

Koncepcja ta przewiduje także, że X. działa jako tzw. Payment Factory (system centralnego zarządzania płatnościami w Grupie) wykonując wszelkie płatności handlowe na rzecz lokalnych spółek z centralnego lokalnego konta przeznaczonego do wypłat. Dla spółek mających siedzibę w Polsce, w tym S.P sp. z o.o., zostanie utworzone centralne lokalne konto w polskim banku. Konto to jest określane jako centralne, ponieważ jest ono wspólne dla wszystkich spółek mających siedzibę w Polsce, ale także może być wykorzystywane do płatności w złotówkach dokonywanych przez inne spółki z Grupy na rzecz polskich wierzycieli. Z drugiej strony zostało nazwane jako lokalne dlatego, że jest utworzone w Polsce do obsługi płatności w walucie polskiej pochodzących przede wszystkim od spółek z siedzibą w Polsce.

Nowa koncepcja jest już wdrożona w około 20 krajach Europy. Uznana jest za najlepszą praktykę współczesnego zarządzania środkami finansowymi i Grupa N. została za tę inicjatywę odznaczona nagrodą Adama Smitha (2013) w kategorii "Najlepszy system zarządzania środkami finansowymi i płynnością". Implementacja tej koncepcji w Polsce przewidziana jest na marzec 2014 r.

2. Struktura zarządzania środkami finansowymi N Polska

Grupa N. ma cztery jednostki operacyjne w Polsce:

* L. S.A.

* N.P Sp. z o.o.

* S.P Sp. z o.o.

* A.P Sp. z o.o.

Wymienione powyżej cztery spółki są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT. Spółki te są polskimi rezydentami. N.P AG jest jednocześnie wspólnikiem (100%) w spółce L. S.A. i S.P Sp. z o.o. Udziałowcem N.P Sp. z o.o. i A.P Sp. z o.o. jest N AG (100%). Jednocześnie, N AG posiada akcje (100%) w N P. AG.

L. S.A. jest przewidziany na lokalnego lidera nowych struktur zarządzania środkami finansowymi w Polsce, posiadającego konto sub-pool. Przewiduje się połączenie wszystkich jednostek operacyjnych z tym kontem sub-pool - w ten sposób będą one otrzymywać lub płacić odsetki od/dla L. S.A" w zależności od stanu ich salda w cashpoolu. Konto sub-pool L.u S.A. będzie połączone z kontem głównym X., dlatego L. S.A. będzie płacił lub otrzymywał odsetki od/dla N I.S, w zależności od stanu jej salda w cashpoolu. Konto główne będzie zarządzane przez X.

Przewidywana struktura kont cash poola wygląda następująco:

Patrz Wniosek ORD-IN

Operating Account to konta operacyjne (bieżące) każdej ze spółek wymienionych w schemacie. Salda dodatnie będą przekazywane na konto sub-poola, a w przypadku sald ujemnych zostaną na te konta przekazane środki z konta sub poola (zerowanie sald kont bieżących w korespondencji z kontem sub-pool).

Pool Account to konto operacyjne założone przez A.P dla potrzeb uczestnictwa w systemie cash pool. Nie jest to konto bieżące Spółki. Pełni ono taką samą funkcję w systemie cash pool jak konta operacyjne pozostałych uczestników. W dalszej części wniosku konta operacyjne i konto pool (pool account) będą określane łącznie jako "konta operacyjne".

Sub-pool Account to konto, którego saldo będzie rozliczane z kontem głównym. W przypadku salda dodatniego na koncie sub-poola, nadwyżka zostanie przekazana na konto główne, a w przypadku salda ujemnego - konto sub-poola zostanie zasilone środkami przekazanymi z konta głównego (zerowanie sald kont bieżących w korespondencji z kontem sub-pool). Jednocześnie konto to będzie służyło do zerowania sald na kontach operacyjnych.

Master Account to konto główne, dzięki któremu będą zerowane saida na koncie sub-poola.

Disbursement Account to konto wypłat funkcjonujące w ramach Payment Factory. Salda tego konta będą zerowane w korespondencji z kontem głównym.

N I.S będzie pełnił funkcję głównego lidera w strukturze cash poola. N I.S ma siedzibę w Luksemburgu. Spółka ta nie jest polskim rezydentem ani nie posiada w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej.

Pozostałe spółki przedstawione w schemacie będą uczestnikami cash poola, przy czym L. S.A. będzie pełnił także jednocześnie funkcję lokalnego lidera nowych struktur zarządzania środkami finansowymi w Polsce, posiadającego konto sub-pool.

Wszystkie rozliczenia w ramach systemu będą dokonywane w złotówkach za pośrednictwem rachunków bankowych znajdujących się w Polsce.

3. Mechanizm funkcjonowania cash poola

Nowy cash pool będzie stosował metodę salda zerowego (cash pool zero balance), gdzie salda z wszystkich kont operacyjnych, jak i konta sub-pool oraz konta wypłat (disbursement account) będą rozliczane pod koniec każdego dnia roboczego w sposób całkowicie zautomatyzowany. Sekwencja zerowania sald wygląda następująco:

* Po pierwsze, salda dodatnie na kontach operacyjnych będą rozliczane przez transfery do konta sub-pool

* Po drugie, salda ujemne na kontach operacyjnych będą rozliczane przez transfery z konta sub-pool

* Po trzecie, salda dodatnie na koncie sub-pool lub koncie wypłat będą rozliczane poprzez transfery do konta głównego

* Po czwarte, salda ujemne na koncie sub-pool lub koncie wypłat będą rozliczane poprzez transfery z konta głównego

W ten sposób, wszelkie płynne aktywa w Polsce będą skoncentrowane na jednym koncie (Master Account), które będzie zarządzane w sposób centralny. Wszystkie powyższe rozliczenia skutkować będą pozycjami wzajemnymi między spółkami - pomiędzy spółkami operacyjnymi a L. S.A. lub pomiędzy L. S.A. a N I.S. Te pozycje wzajemne będą aktualizowane codziennie - w systemach księgowych wszystkich uczestniczących spółek.

4. Naliczanie odsetek

a. Odsetki płacone na rzecz banku

Skoro wszystkie salda na kontach operacyjnych, jak i sub-pool oraz na koncie wypłat, będą zerowane pod koniec każdego dnia roboczego, odsetki na rzecz banku będą naliczane wyłącznie od kwot znajdujących się na koncie głównym prowadzonym przez N I.S w polskim oddziale Banku. Dokładne warunki takich odsetek będą określone w umowie kredytu, która zostanie zawarta pomiędzy X. i polskim oddziałem Banku.

b. Odsetki między spółkami

Mając na uwadze, że wszystkie salda kont operacyjnych, jak i konta sub-pool oraz konta wypłat, będą zerowane pod koniec każdego dnia roboczego, nie będzie jakichkolwiek odsetek naliczanych przez bank dla uczestnika poola, lecz jedynie odsetki między spółkami na saldach między spółkami, co będzie rezultatem transakcji sald zerowych.

Odsetki pomiędzy spółkami operacyjnymi a L. S.A. oraz odsetki pomiędzy spółkami - między L. S.A. a N I.S - będą oparte o te same metody kalkulacji i o te same stawki procentowe. Odsetki będą naliczane pod koniec każdego miesiąca, przy uwzględnieniu sald dziennych z pozycji wzajemnych ("międzyspólkowych"), Odsetki nie będą kompensowane, tj. przychód z odsetek będzie naliczany na saldach dodatnich pozycji między spółkami, a wydatki odsetkowe będą naliczane na saldach ujemnych pozycji między spółkami, Odsetki nie muszą być fizycznie transferowane, ale będą naliczane/odliczane na wewnętrznych kontach, na których pozycje pomiędzy spółkami są ujawnione. Stopy odsetkowe, które będą stosowane, składają się ze stopy bazowej minus spread - dla przychodu z odsetek, plus spread - dla wydatków odsetkowych. Jako stopa bazowa przyjęty zostanie wskaźnik ON WIBOR (overnight WIBOR). Wszelkie odsetki pomiędzy spółkami będą zgodne z zasadą arms length, czyli zasadami rynkowymi.

W ramach umowy cash poola należy rozróżnić dwa rodzaje odsetek. Pierwsze odsetki są płacone/otrzymywane na/z konta głównego (Master Account) i są ustalone w umowie kredytu, która jest zawarta pomiędzy N I.S i polskim oddziałem banku Banku. Żaden z Uczestników nie jest stroną tej umowy i w konsekwencji nie ma wpływu na warunki ustalania odsetek. Drugi rodzaj odsetek to odsetki płacone pomiędzy uczestnikami. Są one ustalone w umowie cash poolingu zawartej pomiędzy N Investments Sarł a L.iem S.A. jako sub-pool liderem oraz w umowie zawartej pomiędzy L.iem S.A. i innymi spółkami z Polski (Uczestnikami). Warunki ustalania stopy odsetek dla L.u S.A. i dla Uczestników będą identyczne i określone przez X. na podstawie wcześniejszych badań. Grupa przeprowadziła badania rynkowe w celu ustalenia rynkowej stopy odsetek, w związku z czym stopa ustalona w powyższych umowach odpowiada wysokości stopy odsetek stosowanych na rynku. Warunki odsetek są więc ustalone odgórnie. Uczestnicy nie mają wpływu na wysokość odsetek określonych w jednostkowej umowie. Przystępując do umowy akceptują ich wysokość bez przeprowadzania negocjacji.

5. Wynagrodzenie

a. Wynagrodzenie w Cash Pooling

N I.S nie będzie pobierał żadnych dodatkowych opłat za aktywności w cash pool od A.P lub od jakiegokolwiek innego lokalnego Uczestnika poola. L. S.A. także nie będzie naliczał żadnych dodatkowych opłat za aktywność w cash pool jakiemukolwiek uczestnikowi lokalnego poola. Wszyscy uczestnicy poola będą obciążani opłatami bezpośrednio przez polski oddział Banku z tytułu usług świadczonych przez bank w odniesieniu do prowadzenia cash poola, takimi jak opłaty za prowadzenie rachunku, opłaty za zerowanie sald, opłaty za raportowanie.

b. Wynagrodzenie z tytułu usług tzw. Payment Factory (zcentralizowanego systemu dokonywania płatności)

N I.S będzie ponosił koszty transakcji ze względu na to, że będzie dokonywać płatności na rzecz innych lokalnych spółek z centralnego konta przeznaczonego do wypłat. Takimi kosztami transakcji polski oddział Banku będzie obciążał X. w okresach miesięcznych, a N I.S będzie przenosił koszty tych transakcji na spółki lokalne, na rzecz których takie opłaty zostały dokonane. A.P Sp. z o.o. nie przystępuje do tej części systemu cash poola, a więc nie będzie ponosił kosztów opłat bankowych, o których mowa w tym punkcie.

6. Stosunki umowne

a. Umowy z bankiem

X. zawrze umowę Cash Pooling Agreement z polskim oddziałem Banku. Wszystkie lokalne spółki grupy N w Polsce dołączą do Cash Pooling Agreement poprzez umowę o przystąpieniu, która jest załącznikiem do umowy głównej. Wszystkie strony umowy mogą wypowiedzieć swoje uczestnictwo w strukturze cash poolingu w każdej chwili, z zachowaniem postanowień o wypowiedzeniu przewidzianych w umowie.

Wszystkie strony uczestniczące w strukturze cash pooling będą musiały podpisać standardową dokumentację związaną z otwarciem rachunku bankowego, wymaganą przez polski oddział Banku, aby uruchomić wymagane rachunki.

b. Umowy pomiędzy spółkami

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Jak należy kwalifikować przedmiotową umowę cash poolingu i czy umowa ta podlega opodatkowaniu p.c.c.

2. Czy należy sporządzić dokumentację cen transferowych w przypadku uznania, iż podmioty z grupy świadczą sobie nawzajem usługi pośrednictwa finansowego.

3. Czy odsetki wypłacane w ramach umowy cash poolingu podlegają przepisom o niedostatecznej kapitalizacji tj. art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Umowa cash poolingu w polskim prawie to tzw. umowa nienazwana, która nie jest uregulowana w żadnej ustawie. Zatem jej konstrukcja nie jest jednolita i może być w zasadzie kształtowana dowolnie. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że celem cash poolingu jest zapewnienie efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi i poprawa płynności finansowej grupy podmiotów powiązanych. Niestety brak stosownych regulacji bardzo utrudnia prawidłową klasyfikację czynności dokonywanych w ramach cash poolingu i w konsekwencji ich rozliczenie na gruncie prawa podatkowego. Stąd Wnioskodawca powziął wątpliwości odnośnie prawidłowej kwalifikacji konstrukcji cash poolingu w przedstawionym zdarzeniu przyszłym.

Ad.1.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej ustawy p.c.c.) podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne: umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Umowa cash poolingu do pewnego stopnia przypomina w swym charakterze uregulowaną w polskim prawie umowę pożyczki, jednak nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Stosownie do przepisu art. 720 Kodeksu cywilnego dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W operacjach cash pooling nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot Uczestnik umowy cash poolingu nie wie bowiem, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są środki wszystkich Uczestników.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Wnioskodawcy, opisana powyżej konstrukcja cash poolingu nie może być utożsamiana z klasyczną umową pożyczki, W związku z tym przedstawione działania-jako przejaw tzw. umowy nienazwanej nie podlegają dyspozycji art. 1 ust. 1 pkt 1b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompL.sowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.