IPPB2/436-67/07-2/MZ - Czy nieodpłatne nabycie przez spółkę wierzytelności podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 13 września 2007 r. (data wpływu 17 września 2007 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nieodpłatnego nabycia przez Spółkę wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 17 września 2007 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nieodpłatnego nabycia przez Spółkę wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 28 czerwca 2007 r. C. F. AG zawarła w Szwajcarii umowę cesji ze spółką S. (F) L. Na podstawie powyższej umowy, wnioskodawca przejął nieodpłatnie prawa i obowiązki cedenta wynikające z umów pożyczki zawartych z S. P. Sp. z o.o. Przedmiotowe umowy zostały przejęte przez cedenta - S. (F) L. również na mocy wcześniej podpisanej umowy cesji z podmiotem, który pierwotnie udzielił pożyczek na rzecz S. P. Sp. z o.o. Tym samym, zgodnie z zawartą umową cesji Spółka stała się pożyczkodawcą dla S. P.

W związku z dokonaną cesją wierzytelności na rzecz wnioskodawcy, Spółka w dniu 12 lipca 2007 r. złożyła do Urzędu Skarbowego deklarację w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC-3), w której wykazała należny podatek od czynności cywilnoprawnych. Spółka przyjęła jako podstawę opodatkowania wartość przejętych wierzytelności tj. kwot pożyczek udzielonych S. P. i zastosowała 1% stawkę podatku od czynności cywilnoprawnej. Ponadto, Spółka wpłaciła na konto Urzędu Skarbowego kwotę należnego podatku tj. 16.331 zł. Z uwagi na fakt, iż Spółka w dniu 12 lipca 2007 r. omyłkowo złożyła kopię zamiast oryginał deklaracji w sprawie podatku od czynności cywilnoprawnych, wnioskodawca ponownie w dniu 13 lipca 2007 r. dostarczył Naczelnikowi Urzędu Skarbowego oryginał przedmiotowej deklaracji.

Po ponownym przeanalizowaniu przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) Spółka stwierdziła, iż uiściła nienależnie podatek od czynności cywilnoprawnych. W związku z tym, Spółka występuje z niniejszym wnioskiem w celu potwierdzenia prawidłowości swojego stanowiska.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nieodpłatne nabycie przez Spółkę wierzytelności, dokonane na podstawie umowy cesji z dnia 28 czerwca 2007 r. podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Zdaniem wnioskodawcy:

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne określone w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z powyższym przepisem podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne: umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy pożyczki, umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy, umowy dożywocia, umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat, ustanowienie hipoteki, ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności, umowy depozytu nieprawidłowego, umowy spółki (akty założycielskie). Ponadto, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również zmiany powyższych umów, jeżeli powodują podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, ugody, jeżeli wywołują takie same skutki prawne, jak omawiane czynności cywilnoprawne. Przedstawiony w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu jest katalogiem zamkniętym.

Opisana przez Spółkę umowa cesji wierzytelności nie została bezpośrednio ujęta w powyższym katalogu czynności.

Na gruncie art. 509 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) wierzyciel może przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew) bez zgody dłużnika, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przy przelewie przedmiotem stosunku prawnego jest ogół uprawnień, które służą wierzycielowi wobec dłużnika, czyli wierzytelność. Ustawowe skutki przelewu polegają na tym, że wierzytelność przechodzi ze zbywcy na nabywcę, bez zmiany właściwości stosunku prawnego. W omawianym stanie faktycznym, oznacza to, iż na mocy umowy cesji Spółka przejęła wierzytelności cedenta wobec spółki S. P. Z chwilą zawarcia umowy cesji S. P jest zobowiązany zwrócić zaciągniętą pożyczkę Spółce, a nie cedentowi.

Cesja wierzytelności może przyjąć formy określone w art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego, tj. umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności. W związku z tym, iż Spółka nie była zobowiązana do zapłaty wynagrodzenia na rzecz cedenta z tytułu przejętych wierzytelności, należy uznać, iż na gruncie prawa polskiego cesja wierzytelności została dokonana w formie umowy darowizny. Jednakże, należy pamiętać, iż przedmiotowa umowa cesji została zawarta w Szwajcarii i podlega prawu szwajcarskiemu.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przy umowie darowizny podstawę opodatkowania stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego. W konsekwencji zdaniem Spółki w przypadku umowy darowizny, obdarowany zobowiązany jest do zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, tylko w przypadku przejęcia zobowiązań, a nie wierzytelności. Natomiast na mocy omawianej umowy cesji, wnioskodawca nie przejął zarówno zobowiązań, jak i długów lub ciężarów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, lecz jedynie wierzytelności. W związku z tym, w omawianym przypadku nie można de facto wskazać wartości przedmiotu opodatkowania, tj. podstawy opodatkowania. Należy wskazać, iż podstawa opodatkowania jest jednym z niezbędnych elementów konstrukcji podatków, które decydują o tym, czy powstaje obowiązek podatkowy, a w konsekwencji zobowiązanie podatkowe. Mając na uwadze fakt, iż ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych nie określa podstawy opodatkowania w przypadku bezpłatnej cesji wierzytelności, w opinii wnioskodawcy przedmiotowa czynność nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy podstawę opodatkowania przy umowie darowizny stanowi wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Instytucję przelewu (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 K. c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas, gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy cesji wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że cesja nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jej realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Artykuł 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. Nie ma podstaw do zakwalifikowania przedstawionej we wniosku czynności jako jednej z wymienionych w ww. katalogu.

Reasumując stwierdza się, iż nieodpłatne nabycie przez Spółkę wierzytelności, dokonane na podstawie umowy cesji nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.