IPPB2/436-583/13-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2013 r. (data wpływu 21 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji przy udziale Domu Maklerskiego - jest prawidłowe.

W dniu 21 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji przy udziale Domu Maklerskiego.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka S.A. (dalej: B., Wnioskodawca) świadczy usługi wsparcia dla podmiotów z Grupy Kapitałowej Banku, w szczególności o charakterze rachunkowo-księgowym oraz kadrowo-płacowym.

W ramach transakcji wewnątrz grupy kapitałowej, B. planuje nabywać akcje zbywane przez Bank (dalej: Bank).

Bank jest firmą inwestycyjną, prowadzącą działalność maklerską na podstawie art. 111-114 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm., dalej: UOIF). W ramach zezwolenia wydanego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (poprzednik Komisji Nadzoru Finansowego), Bank podejmuje szereg czynności na rzecz Klientów, polegających między innymi na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych w ramach rynku regulowanego (w rozumieniu UOIF), wykonywaniu zleceń, nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych, zarządzaniu portfelami Klientów, doradztwie inwestycyjnym, oferowaniu instrumentów finansowych.

Ponadto w ramach działalności maklerskiej Bank świadczy usługi w ramach tzw. rynku OTC (over-the-counter), na którym transakcje zawierane są między emitentem i inwestorami lub tylko pomiędzy inwestorami. Obrót na rynku OTC jest regulowany przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.).

Niezależnie od powyższej aktywności, Bank dokonuje m.in. obrotu instrumentami finansowymi we własnym imieniu i na własną rzecz. Do tego typu transakcji należy zaliczyć zbycie akcji poza obrotem zorganizowanym, o którym mowa w art. 3 pkt 9 UOIF, na podstawie cywilnoprawnej umowy sprzedaży.

Częstokroć obrót, o którym mowa w powyższym akapicie dotyczy akcji spółek powiązanych kapitałowo z Bankiem. Bank uczestniczy pośrednio w zarządzaniu spółkami, których akcje posiada, tzn. świadczy tym podmiotom usługi o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym. Ponadto przedstawiciele Banku często są członkami Rad Nadzorczych spółek, których udziały i akcje mają być nabywane przez B.

Przykładem opisanych transakcji będą nabywane przez Wnioskodawcę akcje, będące przedmiotem zapytania niniejszego wniosku.

W ramach tego typu transakcji dokonywanych we własnym imieniu i na własną rzecz Bank m.in.:

* przygotowuje ofertę sprzedaży akcji, będących w posiadaniu Banku,

* dokonuje analizy poziomu opłacalności ekonomicznej danej transakcji,

* wyszukuje potencjalnych kontrahentów, spełniających biznesowe kryteria ustalone przez Bank dla danej transakcji,

* prowadzi negocjacje z potencjalnym kontrahentem,

* sporządza ostateczną ofertę zbycia akcji.

Niezależnie od powyższego, w ramach struktury Banku funkcjonuje Dom Maklerski P. Banku (dalej: Dom Maklerski, Dom Maklerski P.), który prowadzi niezależną działalność maklerską w oparciu o stosowne zezwolenie. W zależności od podjętych decyzji biznesowych Dom Maklerski może pośredniczyć w transakcjach sprzedaży akcji będących w posiadaniu Banku, poza rynkiem regulowanym, poprzez zawarcie rozporządzającej umowy sprzedaży akcji w imieniu i na rachunek Banku (na podstawie udzielonego pełnomocnictwa).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy opisane w stanie faktycznym transakcje sprzedaży akcji, nabywanych przez Wnioskodawcę, będą podlegały zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.; dalej: UPCC) w przypadku pośrednictwa Domu Maklerskiego P. Banku w sprzedaży powyższych akcji przez Bank na rzecz B....

2. Czy opisane w stanie faktycznym transakcje sprzedaży akcji, nabywanych przez Wnioskodawcę, będą podlegały zwolnieniu z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b UPCC w przypadku braku pośrednictwa Domu Maklerskiego P. Banku.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 1. W zakresie pytania Nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiotowe transakcje, objęte będą ustawowym zwolnieniem, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b UPCC w przypadku pośrednictwa Domu Maklerskiego, co do zasady będącego firmą inwestycyjną. Zgodnie ze wspomnianym przepisem: zwalnia się z podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych.

W rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1 UOIF instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Z kolei przepis art. 3 pkt 1 lit. b UOIF definiuje papiery wartościowe jako: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych, prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie natomiast z art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Z kolei na podstawie art. 555 przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw, czyli również praw będących instrumentami finansowymi.

Regulacje dotyczące funkcjonowania spółki akcyjnej i warunków jakie muszą spełniać jej akcje unormowane są w treści ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1031 z późn. zm.). Przepis art. 302 kodeksu stanowi, iż kapitał zakładowy spółki akcyjnej dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Możliwość zbycia akcji wynika expressis verbis z art. 337 § 1 Kodeksu spółek handlowych.

Zatem na podstawie przytoczonych przepisów bezsporne jest, iż zbywane przez Bank na rzecz Wnioskodawcy akcje stanowią instrumenty finansowe, o których mowa w art. 9 pkt 9 lit. UPCC.

Ponadto z treści art. 3 pkt 33 UOIF wynika, iż ilekroć mowa jest o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Odnosząc się do zwolnienia, o którym mowa w art. 9 pkt 9 lit. b UPCC, należy stwierdzić, iż zarówno przepisy UPCC jak i UOIF nie definiują pojęcia "pośrednictwo firmy inwestycyjnej". W konsekwencji zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami przepisów prawa podatkowego, w celu interpretacji tego terminu należałoby odnieść się do jego literalnej wykładni opartej na definicji zawartej w słowniku języka polskiego.

Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego PWN (pod red. Mieczysława Szymczaka, wyd. PWN 1998), przez "pośrednictwo" należy rozumieć:

Z kolei zgodnie z internetową wersją Słownika języka polskiego PWN (www.sjp.pwn.pl) wyrażenie "za pośrednictwem" oznacza korzystanie z czegoś.

Dom Maklerski P., działający w ramach struktury Banku, jest wydzieloną organizacyjnie jednostką, prowadzącą działalność maklerską na podstawie stosownego zezwolenia KNF. Zasady wydzielenia organizacyjnego działalności maklerskiej prowadzonej w ramach Banku wynikają bezpośrednio z przepisów prawa. Zgodnie z art. 111 ust. 5 UOIF, warunkiem sine qua non uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności maklerskiej przez Bank jest organizacyjne wyodrębnienie tej działalności od pozostałej działalności Banku (w ramach tzw. "biura maklerskiego").

Konsekwencją powyższego warunku jest wydane na podstawie art. 111 ust. 10 UOIF rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacyjnego wydzielenia działalności maklerskiej Banku (Dz. U. Nr 68, poz. 483). Już § 2 przedmiotowego rozporządzenia stanowi, że Bank prowadzi działalność maklerską w ramach biura maklerskiego, a działalność ta wykonywana jest przez pracowników zatrudnionych w biurze maklerskim lub osoby pozostające z biurem maklerskim w stosunku zlecenia lub innym stosunku prawnym o podobnym charakterze.

Wydzielenie organizacyjne Domu Maklerskiego w ramach struktury Banku ma charakter operacyjny (techniczny). Zasady wyodrębnienia ze struktury Banku obejmują następujące aspekty:

* wydzielenie i zabezpieczenie pomieszczeń, w których prowadzona jest działalność maklerska w sposób uniemożliwiający osobom nieuprawnionym dostęp do nich,

* zapewnienie odrębności systemów informatycznych dedykowanych obsłudze działalności maklerskiej,

* określenie osób nadzorujących (w tym właściwy Członek Zarządu Banku) oraz kierujących działalnością maklerską w Banku, zgodnie z art. 111 ust. 6 UOIF,

* informacje uzyskane w związku z prowadzoną działalnością maklerską objęte są tajemnicą zawodową i obowiązuje zakaz ich przekazywania w ramach Banku.

Odrębność organizacyjną Domu Maklerskiego w ramach struktury Banku dostrzec należy również w ujęciu rachunkowym, zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 1 października 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości banków (Dz. U. Nr 226, poz. 1824 z późn. zm.).

Zważywszy na powyżej opisaną prawnie uregulowaną odrębność organizacyjną oraz leksykalną wykładnię terminu "pośrednictwo", należy stwierdzić, iż Dom Maklerski zawierając umowę sprzedaży akcji w imieniu i na rachunek Banku, wystąpi w roli pośrednika pomiędzy Bankiem a Wnioskodawcą nabywającym akcje.

W konsekwencji, należy uznać, iż działanie Domu Maklerskiego będzie polegać na pośrednictwie w zawarciu umowy sprzedaży akcji, która to czynność zgodnie z art. 9 pkt 9 lit. b UPCC będzie zwolniona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Według art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych i ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym.

W myśl art. 9 pkt 9 ww. ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.).

Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na rzecz kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach podmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu Cywilnego), jednakże zgodnie z art. 555 Kodeksu Cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz praw. Ustawa Kodeks Cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 384 z późn. zm.), instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stroną do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca świadczy usługi wsparcia dla podmiotów z Grupy Kapitałowej Banku, w szczególności o charakterze rachunkowo-księgowym oraz kadrowo-placowym. W ramach transakcji wewnątrz grupy kapitałowej, Wnioskodawca planuje nabywać akcje zbywane przez Bank (dalej: Bank). Bank jest firmą inwestycyjną, prowadzącą działalność maklerską na podstawie art. 111-114 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (dalej: UOIF). W ramach zezwolenia wydanego przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd (poprzednik Komisji Nadzoru Finansowego), Bank podejmuje szereg czynności na rzecz Klientów, polegających między innymi na przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych w ramach rynku regulowanego (w rozumieniu UOIF), wykonywaniu zleceń, nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych, zarządzaniu portfelami Klientów, doradztwie inwestycyjnym, oferowaniu instrumentów finansowych. Ponadto w ramach działalności maklerskiej Bank świadczy usługi w ramach tzw. rynku OTC (over-the-counter), na którym transakcje zawierane są między emitentem i inwestorami lub tylko pomiędzy inwestorami. Obrót na rynku OTC jest regulowany przepisami ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych. Niezależnie od powyższej aktywności, Bank dokonuje m.in. obrotu instrumentami finansowymi we własnym imieniu i na własną rzecz. Do tego typu transakcji należy zaliczyć zbycie akcji poza obrotem zorganizowanym, o którym mowa w art. 3 pkt 9 UOIF, na podstawie cywilnoprawnej umowy sprzedaży. Częstokroć obrót, o którym mowa w powyższym akapicie dotyczy akcji spółek powiązanych kapitałowo z Bankiem. Bank uczestniczy pośrednio w zarządzaniu spółkami, których akcje posiada, tzn. świadczy tym podmiotom usługi o charakterze administracyjnym, finansowym, handlowym lub technicznym. Ponadto przedstawiciele Banku często są członkami Rad Nadzorczych spółek, których udziały i akcje mają być nabywane przez B. Przykładem opisanych transakcji będą nabywane przez Wnioskodawcę akcje, będące przedmiotem zapytania niniejszego wniosku. W ramach tego typu transakcji dokonywanych we własnym imieniu i na własną rzecz Bank m.in.: przygotowuje ofertę sprzedaży akcji, będących w posiadaniu Banku, dokonuje analizy poziomu opłacalności ekonomicznej danej transakcji, wyszukuje potencjalnych kontrahentów, spełniających biznesowe kryteria ustalone przez Bank dla danej transakcji, prowadzi negocjacje z potencjalnym kontrahentem, sporządza ostateczną ofertę zbycia akcji. Niezależnie od powyższego, w ramach struktury Banku funkcjonuje Dom Maklerski P. Banku (dalej: Dom Maklerski, Dom Maklerski P.), który prowadzi niezależną działalność maklerską w oparciu o stosowne zezwolenie. W zależności od podjętych decyzji biznesowych Dom Maklerski może pośredniczyć w transakcjach sprzedaży akcji będących w posiadaniu Banku, poza rynkiem regulowanym, poprzez zawarcie rozporządzającej umowy sprzedaży akcji w imieniu i na rachunek Banku (na podstawie udzielonego pełnomocnictwa).

W związku z powyższym należy stwierdzić, że sprzedaż akcji to szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym, jeżeli dokonywana jest za pośrednictwem określonych podmiotów, wymienionych w art. 9 pkt 9 lit. b ww. ustawy, to korzysta ze zwolnienia z tego podatku.

Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w sytuacji, gdy firma inwestycyjna prowadząca działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez firmę inwestycyjną w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie.

Biorąc powyższe pod uwagę należy wskazać, że w przypadku pośrednictwa Domu Maklerskiego P. Banku w sprzedaży powyższych akcji przez Bank na rzecz Wnioskodawcy znajdzie zastosowanie przepis art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym przedmiotowa transakcja będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.