IPPB2/436-58/11-7/AF - Opodatkowanie podatkiem od spadków i darowizn przeniesienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w zamian za zobowiązanie do opieki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 7 grudnia 2010 r. (data wpływu 15 lutego 2011 r.) uzupełnionym w dniu 14 kwietnia 2011 r. (data nadania 15 kwietnia 2011 r., data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) na wezwanie z dnia 8 kwietnia 2011 r. Nr IPPB2/436-57/11-2/AF oraz Nr IPPB2/436-58/11-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie przeniesienia prawa do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w zamian za zobowiązanie do opieki - jest prawidłowe.

W dniu 15 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie przeniesienia prawa do spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego w zamian za zobowiązanie do opieki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Siostrze ojca Wnioskodawcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Ciocia chciałaby przenieść na Wnioskodawcę to prawo w zamian za zobowiązanie się do opieki nad nią do końca życia.

Pismem z dnia 8 kwietnia 2011 r. Nr IPPB2/436-57/11-2/AF oraz Nr IPPB2/436-58/11-2/AF wezwano Wnioskodawcę o uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* uiszczenie opłaty w wysokości 40 zł na rachunek bankowy Izby Skarbowej w Warszawie i doręczenie dowodu uiszczenia opłaty do tut. Organu, z uwagi na przedstawienie we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dwóch zdarzeń przyszłych: jednego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz jednego w zakresie podatku od spadków i darowizn,

* uzupełnienie przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego poprzez wskazanie na podstawie jakiej umowy zostanie dokonane przeniesienie własności nieruchomości w zamian za zobowiązanie do opieki.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 14 kwietnia 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 14 kwietnia 2011 r. (data nadania 15 kwietnia 2011 r., data wpływu 18 kwietnia 2011 r.) oraz dokonaniem uiszczenia opłaty w wysokości 40,00 zł w dniu 15 kwietnia 2011 r. W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawca wskazał, iż przeniesienie nieruchomości w zamian za zobowiązanie do opieki nastąpi na podstawie umowy nienazwanej, gdyż zgodnie z Kodeksem cywilnym umową dożywocia może być przeniesienie tylko własności nieruchomości.

Następnie pismem z dnia 5 maja 2011 r. Nr IPPB2/436-57/11-4/AF oraz IPPB2/436-58/11-4/AF, z uwagi na ogólnikowe uzupełnienie wniosku uniemożliwiające dokonanie oceny prawnej wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez wskazanie:

- jaki będzie charakter i treść stosunku prawnego zawartego pomiędzy Wnioskodawcą a siostrą ojca Wnioskodawcy,

* na podstawie jakiej czynności prawnej nastąpi przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na Wnioskodawcę,

* proszę podać treść zawartej umowy.

Wezwanie skutecznie doręczono 11 maja 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie (data nadania 18 maja 2011 r., data wpływu 19 maja 2011 r.) wskazując, iż czynność prawna na podstawie której nastąpi przeniesienie prawa będzie umową nienazwaną (quasi dożywocie). Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego przedmiotem dożywocia może być jedynie przeniesienie własności nieruchomości. Z tego względu nie jest to umowa dożywocia. Będzie ona podobna do umowy dożywocia, gdyż jej treścią będzie przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniej opieki i dożywotniego utrzymania. Umowa ta nie jest przewidziana żadnymi Kodeksu cywilnego oraz innych ustaw, z tego względu nie można wyraźnie wskazać jej ustawowej nazwy. Jej zawarcie jest dopuszczalne na podstawie art. 353¹ Kodeksu cywilnego.

Wnioskodawca wraz z uzupełnieniem wniosku przesłał także wyjaśnienie, iż siostra rodzona ojca chciałaby przekazać na rzecz Wnioskodawcy w zamian za dożywotnią pomoc finansową i opiekę (opłacanie czynszu oraz rachunków) i zadał dodatkowe pytanie.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 1 w zakresie podatku od spadków i darowizn. W zakresie pytania Nr 1 dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych oraz pytania Nr 2 zostało wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy zawarcie umowy nie będzie podlegało wskazanym podatkom. Umowa nie będzie umową darowizny, gdyż przeniesienie prawa będzie odpłatne (świadczenie polegające na świadczeniu opieki). Umowa nie będzie też podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, gdyż w ustawie jako przedmiot opodatkowania wymieniona jest umową dożywocia, a zgodnie z art. 908 paragraf 1 k.c. przedmiotem dożywocia może być jedynie nieruchomość. Jak wynika z powyższego przedmiotowa umowa nie jest wymieniona w ustawach jako podlegająca podatkowi od spadków i darowizn lub podatkom od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Stosownie do zapisu art. 1 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn podatkowi podlega nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że siostrze ojca Wnioskodawcy przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego. Ciocia chciałaby przenieść na Wnioskodawcę to prawo w zamian za zobowiązanie się do opieki nad nią do końca życia. Czynność prawna na podstawie której nastąpi przeniesienie prawa będzie umową nienazwaną (qazi dożywocie). Zgodnie z art. 908 Kodeksu cywilnego przedmiotem dożywocia może być jedynie przeniesienie własności nieruchomości. Z tego względu nie jest to umowa dożywocia. Będzie ona podobna do umowy dożywocia, gdyż jej treścią będzie przeniesienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu w zamian za zapewnienie zbywcy dożywotniej opieki i dożywotniego utrzymania. Umowa ta nie jest przewidziana żadnymi Kodeksu cywilnego oraz innych ustaw, z tego względu nie można wyraźnie wskazać jej ustawowej nazwy. Jej zawarcie jest dopuszczalne na podstawie art. 3531 Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest ograniczonym prawem rzeczowym.

Stosownie do zapisu art. 172 ust. 1 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (tekst jedn. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1116 z późn. zm.) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu jest prawem zbywalnym, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Jest ono ograniczonym prawem rzeczowym. Na podstawie art. 173 zbycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu obejmuje także wkład budowlany. Dopóki prawo to nie wygaśnie, zbycie samego wkładu jest nieważne. Art. 174 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stanowi, iż umowa zbycia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Wypis tego aktu notariusz przesyła niezwłocznie spółdzielni.

Jak stanowi art. 3531 Kodeksu cywilnego strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według uznania, byleby treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego bez ekwiwalentu i polega najczęściej na przesunięciu jakiegoś dobra majątkowego z majątku darczyńcy do majątku obdarowanego. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę.

Umowa darowizny ma charakter umowy zobowiązującej (konsensualnej) - do zawarcia umowy dochodzi z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia woli - jednostronnej, jako nie przynoszącej darczyńcy żadnej opłaty. Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Zgodnie z art. 893 Kodeksu cywilnego darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Instytucję umowy dożywocia regulują przepisy ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Przedmiotem świadczenia ze strony zbywcy (dożywotnika) jest przeniesienie własności nieruchomości. Ustawa nie ogranicza przy tym możliwości przeniesienia własności nieruchomości w zamian za ustanowienie praw dożywocia tylko do nieruchomości gruntowych. Możliwe zatem jest ustanowienie dożywocia na nieruchomości budynkowej lub lokalowej. W celu wykonania umowy dopuszczalne jest też przeniesienie udziału we współwłasności oraz nieruchomości będącej w użytkowaniu wieczystym.

Na podstawie umowy dożywocia nie można przenieść spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, ponieważ jest ono ograniczonym prawem rzeczowym.

Reasumując, należy stwierdzić, iż przyjmując za Wnioskodawcą, że przyjmując za Wnioskodawcą, że czynność prawna na podstawie której nastąpi przeniesienie własnościowego spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego będzie umową nienazwaną (quasi dożywocie), zawarcie powyższej umowy nie będzie podlegać podatkowi od spadków i darowizn. Natomiast, jeżeli wymieniona we wniosku czynność będzie posiadała znamiona jednej z umów wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, wówczas będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.