IPPB2/436-551/14-3/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2014 r. (data wpływu 26 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności osobistej w ramach umowy dożywocia - jest prawidłowe.

W dniu 26 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności osobistej w ramach umowy dożywocia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę dożywocia, mocą której przeniesie własność położonej w powiecie m. nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi na niej budynkami nabywcy. Nabywca w treści umowy ma między innymi na rzecz Wnioskodawcy i na rzecz męża Wnioskodawcy - osoba bliska zbywcy ( art. 908 § 3 k.c.), ustanowić na rzecz Wnioskodawcy i współmałżonka dożywotną, bezpłatną służebność mieszkania /w odniesieniu do budynku / oraz dożywotnią, bezpłatną służebność osobistą /w odniesieniu do nieruchomości, albo użytkowanie większej części tej nieruchomości. Na podstawie art. 908 § 1 k.c. powyższe służebności lub użytkowanie będą należały do treści umowy dożywocia.

Wnioskodawca wyjaśnił dodatkowo, że

3. Wnioskodawca posiada z mężem mieszkanie w W.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym (w pozycji 68) stanie faktycznym ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy i jej małżonka dożywotnich bezpłatnych służebności osobistych (w tym służebności mieszkania) polegających na prawie korzystania z nieruchomości oraz zamieszkiwania w całym budynku / będącej przedmiotem przyszłej umowy dożywocia /, albo ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy i jej współmałżonka użytkowania większości przeniesionej nieruchomości, podlegać będzie przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, co oznaczać będzie w rezultacie obowiązek obliczenia i uiszczenia stosownego podatku od spadków i darowizn.

Poza przedmiotem pytań jest opodatkowanie umowy dożywocia zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, ustanowienie wskazanych wyżej służebności, albo użytkowania nie podlega przepisom podatku od spadków i darowizn. Służebności albo użytkowanie będą stanowiły część umowy dożywocia, a ta nie jest objęta zakresem przedmiotowej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Przepis powyższy określa przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że wnioskodawca wraz z małżonkiem zamierza zawrzeć umowę dożywocia, w której nabywca jednocześnie ustanowi na rzecz dożywotników służebność osobistą mieszkania /w odniesieniu do budynku / oraz dożywotnią, bezpłatną służebność osobistą /w odniesieniu do nieruchomości. Albo użytkowanie większej części tej nieruchomości.

Służebność jest ograniczonym prawem rzeczowym, uregulowanym przepisami działu III ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Z 2014, poz. 121 z późn. zm.). Przepisy prawa cywilnego, z uwagi na odrębność charakteru jak i funkcji, rozróżniają służebność osobistą i gruntową. Z treści art. 296 § 1 Kodeksu wynika, że nieruchomość można obciążyć na rzecz oznaczonej osoby fizycznej prawem, którego treść odpowiada treści służebności gruntowej (służebność osobista). Natomiast w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. e ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega umowa dożywocia.

Umowa dożywocia uregulowana jest w przepisach ustawy - Kodeks cywilny. Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego - jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Stosownie do art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.

Jak wynika z treści powołanego wyżej przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega wyłącznie nabycie rzeczy i praw majątkowych enumeratywnie wymienionych w tym przepisie. Umowa dożywocia nie została wymieniona w przepisie art. 1 ust. 1 ww. ustawy jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, co oznacza, że umowa dożywocia nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z powyższym, gdy w umowie dożywocia ma miejsce również ustanowienie służebności osobistej to nie może być ona traktowana oddzielnie i podlegać odrębnemu opodatkowaniu. Tym samym ustanowiona służebność osobista mieszkania i nieruchomości, w opisanym zdarzeniu przyszłym, jako integralna część umowy dożywocia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem umowa dożywocia nie jest objęta zakresem tej ustawy.

Ponadto należy wskazać, iż z uwagi na to, że interpretacje prawa podatkowego wydawane są w indywidualnej sprawie zainteresowanej, co wynika z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej - niniejsza interpretacja jest wiążąca wyłącznie dla Wnioskodawcy, jako występującego z wnioskiem. Tym samym małżonek wnioskodawcy, chcąc uzyskać interpretację indywidualną może wystąpić z odrębnym wnioskiem o jej udzielenie.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.