IPPB2/436-550/14-3/MK

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 17 września 2014 r. (data wpływu 26 września 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności osobistej w ramach umowy dożywocia - jest prawidłowe.

W dniu 26 września 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych ustanowienia służebności osobistej w ramach umowy dożywocia.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Małżonka Wnioskodawcy zamierza zawrzeć umowę dożywocia, mocą której przeniesie własność położonej w powiecie m. nieruchomości gruntowej wraz z posadowionymi na niej budynkami nabywcy. Dożywocie będzie zastrzeżone także na rzecz Wnioskodawcy. Jednocześnie nabywca ma ustanowić na rzecz Wnioskodawcy i na rzecz małżonki Wnioskodawcy - dożywotnią, bezpłatną służebność mieszkania /w odniesieniu do budynku / oraz dożywotnią, bezpłatną służebność osobistą /w odniesieniu do nieruchomości, albo użytkowanie większej części tej nieruchomości. Na podstawie art. 908 § 1 k.c. powyższe służebności lub użytkowanie będą należały do treści umowy dożywocia.

Wnioskodawca wyjaśnił dodatkowo, że:

3. Wnioskodawca posiada z małżonka mieszkanie.

4. Osobno z wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej występuje żona Wnioskodawcy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym (w pozycji 68) stanie faktycznym ustanowienie dożywotnich i bezpłatnych służebności osobistych (w tym służebności mieszkania) polegających na prawie korzystania z nieruchomości oraz zamieszkiwania w całym budynku ( będącej przedmiotem przyszłej umowy dożywocia / albo ustanowienia użytkowania większości przeniesionej nieruchomości, w sytuacji gdy osoba, na rzecz której powyższe służebności mają zostać ustanowione nie jest właścicielem nieruchomości / a co za tym idzie jej zbywcą), ale na jej rzecz zbywca zastrzeże dożywocie, podlegać będzie przepisom ustawy o podatku od spadków i darowizn, co oznaczać będzie w rezultacie obowiązek obliczenia i uiszczenia stosownego podatku od spadków i darowizn.

Poza przedmiotem pytań jest opodatkowanie umowy dożywocia zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem wnioskodawcy, ustanowienie wskazanych wyżej służebności, albo użytkowania nie podlega przepisom podatku od spadków i darowizn. Służebności albo użytkowanie będą stanowiły część umowy dożywocia, a ta nie jest objęta zakresem przedmiotowej ustawy. O opodatkowaniu nie stanowi także fakt, że Wnioskodawca nie jest właścicielem nieruchomości, a zatem jej zbywcą, ponieważ dożywocie zostanie zastrzeżone także na rzecz Wnioskodawcy / jako osoby bliskiej zbywcy / a co za tym idzie ustanowienie służebności / użytkowanie / w dalszym ciągu będą stanowiły część umowy dożywocia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 ust. 2 ww. ustawy).

Przepis powyższy określa przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że małżonka Wnioskodawcy zamierza zawrzeć umowę dożywocia, z zastrzeżeniem także na rzecz Wnioskodawcy, w której nabywca jednocześnie ustanowi na rzecz dożywotników służebność osobistą mieszkania /w odniesieniu do budynku / oraz dożywotnią, bezpłatną służebność osobistą /w odniesieniu do nieruchomości. Albo użytkowanie większej części tej nieruchomości.

Umowa dożywocia uregulowana jest w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 908 § 1 Kodeksu cywilnego - jeżeli w zamian za przeniesienie własności nieruchomości nabywca zobowiązał się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie (umowa o dożywocie), powinien on, w braku odmiennej umowy, przyjąć zbywcę jako domownika, dostarczać mu wyżywienia, ubrania, mieszkania, światła i opału, zapewnić mu odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić mu własnym kosztem pogrzeb odpowiadający zwyczajom miejscowym. Stosownie do art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia w pieniądzach lub w rzeczach oznaczonych co do gatunku, użytkowanie, służebność osobista oraz uprawnienie do powtarzających się świadczeń należą do treści prawa dożywocia.

Jak wynika z treści powołanego wyżej przepisu art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu tym podatkiem podlega wyłącznie nabycie rzeczy i praw majątkowych enumeratywnie wymienionych w tym przepisie. Umowa dożywocia nie została wymieniona w przepisie art. 1 ust. 1 ww. ustawy jako podlegająca opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, co oznacza, że umowa dożywocia nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

W związku z powyższym, gdy w umowie dożywocia ma miejsce również ustanowienie służebności osobistej to nie może być ona traktowana oddzielnie i podlegać odrębnemu opodatkowaniu. Tym samym ustanowiona służebność osobista mieszkania i nieruchomości, w opisanym zdarzeniu przyszłym, jako integralna część umowy dożywocia, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, bowiem umowa dożywocia nie jest objęta zakresem tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.