IPPB2/436-541/13-2/LS

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2013 r. (data wpływu 2 października 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości - jest prawidłowe.

W dniu 2 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych umowy zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Wnioskująca o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej oraz inne osoby fizyczne (razem 11 osób, w tym 2 małżeństwa) są właścicielami sąsiadujących ze sobą sześciu nieruchomości gruntowych składających się z działek ewidencyjnych ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie, w tym w szczególności w sposób przewidziany i dopuszczony w obowiązującym dla tego terenu miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

W celu stworzenia możliwości racjonalnego zagospodarowania przedmiotowych nieruchomości właściciele zdecydowali się na dokonanie podziału działek gruntu składających się na poszczególne nieruchomości i wzajemną zamianę poszczególnych ich części w taki sposób, aby każdy z właścicieli mógł z nowo wydzielonych działek gruntu, po ich połączeniu, utworzyć nieruchomości w pełni funkcjonalne i możliwe do racjonalnego zagospodarowania zgodnie z ich potrzebami oraz kryteriami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

W związku z tym wnioskująca o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej oraz pozostali właściciele nieruchomości sąsiednich złożyli zgodny wniosek o podział przedmiotowych nieruchomości na podstawie art. 93, 97, 98, 98b oraz 99 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.).

Dnia 13 sierpnia 2013 r. postanowieniem Wójt Gminy zaopiniował pozytywnie możliwość dokonania podziału przedmiotowych nieruchomości, jako zgodnego z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, pod warunkiem dołączenia do wniosku o ich podział stosownych dokumentów, w tym w szczególności zobowiązania w formie aktu notarialnego do dokonania zamiany lub wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które wejdą w skład nowo wydzielonych działek gruntu zgodnie z art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Z treści postanowienia w sprawie podziału nieruchomości wynika, że podział ten zostanie zatwierdzony decyzją administracyjną pod warunkiem, że właściciele wskazanych nieruchomości dokonają w drodze czynności prawnych wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości powstałych w wyniku podziału zgodnego z przedłożonym przez nich wstępnym projektem. Jednocześnie Wójt Gminy zobowiązał właścicieli, aby przenosząc prawo własności dokonali tego w sposób określony w postanowieniu.

Właściciele nieruchomości nie mogą więc samodzielnie decydować o sposobie zadysponowania gruntami; nie mogą także utworzyć nieruchomości w innych granicach i innym "układzie" działek niż wynika to z przedmiotowego postanowienia poprzedzającego wydanie stosownej decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział przedmiotowych nieruchomości oraz z przedłożonego przez nich wstępnego projektu podziału.

W związku z tym zawarta została w dniu 24 września 2013 r. w formie aktu notarialnego umowa, stosownie do art. 98b. u.g.n., w której wszyscy właściciele zobowiązali się, że - w przypadku uzyskania ostatecznej decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział ich nieruchomości - dokonają wzajemnych zamian części swych nieruchomości oraz udziałów w nieruchomościach w sposób następujący:

Wszyscy stawający do aktu notarialnego zgodnie z treścią art. 98b ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami - w tym również wnioskująca o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej - oświadczyli, że zobowiązują się do dokonania zamian, w wyniku których:

K. J. nabędzie na wyłączną własność do majątku osobistego działki powstałe w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 56, 57, 58, 359 i 382, które to działki wraz z działkami będącymi własnością K. J. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3941, 3942 i 3943, oraz nabędzie do majątku osobistego udziały w działkach o numerach 56/22, 359/10 i 382/11 powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 56, 359 i 382, które wraz z działką o numerze 55/14 powstałą w wyniku podziału jego nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 55, utworzą nową nieruchomość stanowiącą działkę o docelowym numerze 3951.

K. S.-B. nabędzie do majątku osobistego, udział stanowiący 1/2 część prawa własności działek powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 57, 58, 359 i 382, które to działki wraz z działkami będącymi współwłasnością K. S.-B. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3939, 3940 i 3944, oraz nabędzie do majątku osobistego udziały w działkach o numerach 55/14, 359/10 i 382/11 powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 359 i 382, które wraz z działką o numerze 56/22 powstałą w wyniku podziału jej nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 56, utworzą nową nieruchomość stanowiącą działkę o docelowym numerze 3951.

I. S. nabędzie udział stanowiący 1/2 część prawa własności działek powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 57, 58, 359 i 382, które to działki wraz z działkami będącymi współwłasnością I. S. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3939, 3940 i 3944, oraz nabędzie udziały w działkach o numerach 55/14, 359/10 i 382/11 powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 359 i 382, które wraz z działką o numerze 56/22 powstałą w wyniku podziału jej nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 56, utworzą nową nieruchomość stanowiącą działkę o docelowym numerze 3951.

W. i Z. małżonkowie G. nabędą na wyłączną własność na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej działki powstałe w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 58, które to działki wraz z działkami będącymi własnością W. i Z. małżeństwa G. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3933, 3936 i 3937.

R. K. nabędzie do majątku osobistego, udział stanowiący 1/2 część prawa własności działek powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 57, które to działki wraz z działkami będącymi współwłasnością R. K. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3934, 3935 i 3938. W. G. nabędzie do majątku osobistego, udział stanowiący 1/2 część prawa własności działek powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 57, które to działki wraz z działkami będącymi współwłasnością W. G. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3934, 3935 i 3938. P. B. nabędzie na wyłączną własność do majątku osobistego działki powstałe w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 359, które to działki wraz z działkami będącymi własnością P. B. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3948, 3949 i 3950, oraz nabędzie do majątku osobistego udziały w działkach o numerach 55/14, 56/22 i 359/10 powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 359, które wraz z działką o numerze 382/11 powstałą w wyniku podziału jego nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 382, utworzą nową nieruchomość stanowiącą działkę o docelowym numerze 3951.

M. R. nabędzie do majątku osobistego, udział stanowiący 1/2 część prawa własności działek powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 382, które to działki wraz z działkami będącymi współwłasnością M. R. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3945, 3946 i 3947, oraz nabędzie do majątku osobistego udziały w działkach o numerach 55/14, 56/22 i 382/11 powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 382, które wraz z działką o numerze 359/10 powstałą w wyniku podziału jego nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 359, utworzą nową nieruchomość stanowiącą działkę o docelowym numerze 3951.

T. i S. małżonkowie R. nabędą na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej udział stanowiący 1/2 część prawa własności działek powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 382, które to działki wraz z działkami będącymi współwłasnością T. i S. małżonków R. utworzą nowe działki o docelowych numerach 3945, 3946 i 3947, oraz nabędą na zasadach wspólności ustawowej majątkowej małżeńskiej udziały w działkach o numerach 55/14, 56/22 i 382/11 powstałych w wyniku podziału nieruchomości stanowiących działki o numerach ewidencyjnych 55, 56 i 382, które wraz z działką o numerze 359/10 powstałą w wyniku podziału ich nieruchomości stanowiącej działkę o numerze ewidencyjnym 359, utworzą nową nieruchomość stanowiącą działkę o docelowym numerze 3951.

Strony zamierzają zawrzeć przewidzianą w art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami umowę zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części nowo wydzielonych nieruchomości, bez spłat i dopłat, stosownie do zobowiązań przyjętych w akcie notarialnym z dnia 24 września 2013 r., po uzyskaniu ostatecznej decyzji Wójta Gminy zatwierdzającej podział ich nieruchomości.

Wnioskująca o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej będzie stroną umowy zamiany nieruchomości dokonanej w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości (wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu) dokonana w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Jeżeli umowa zamiany następuje na podstawie art. 98b ust. 1-3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.), to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.).

Planowana zamiana (wzajemne przeniesienie praw do części nieruchomości) dokonana w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 1 lit. g) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), albowiem zgodnie z tym przepisem nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami (...). Przepis ten dotyczy szeroko rozumianej gospodarki nieruchomościami, która została uregulowana w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami. Zgodnie z jej art. 1 ust. 1 pkt 2 określa ona m.in. zasady podziału nieruchomości, natomiast art. 8 i art. 9 tej ustawy mówią wprost o załatwianiu spraw, o których mowa w przepisach działu III, czyli również spraw związanych z podziałami nieruchomości.

Biorąc powyższe pod uwagę należy przyjąć, że nie podlegają podatkowi sprawy, dla których materialnoprawna podstawa rozstrzygnięcia jest zawarta w przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami. Właściciele nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą, na podstawie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami, złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Podziału nieruchomości dokonuje się pod warunkiem, że właściciele dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. Dlatego do wniosku o podział należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany części nieruchomości.

Procedura uregulowana w art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami jest stosowana w niniejszej sprawie. Umowa zobowiązująca do zamiany części nieruchomości zawarta przez właścicieli w dniu 24 września 2013 r. jest częścią tej procedury; bez takiego porozumienia niemożliwe jest racjonalne zagospodarowanie przedmiotowych nieruchomości. Częścią tej procedury będzie także planowana umowa zamiany udziałów (części) nieruchomości objętych podziałem. Częścią tej procedury będzie także planowana umowa zamiany udziałów (części) nieruchomości w trybie zamiany uregulowanej w Kodeksie cywilnym, jest natomiast czynnością, której treść narzuca art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, warunkującą wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej taki podział.

Procesowym warunkiem dopuszczalności dokonania połączenia i podziału nieruchomości jest przedłożenie do wniosku o dokonanie tych czynności notarialnej umowy zobowiązującej wszystkich wnioskodawców do dokonania stosownych wzajemnych zamian części dotychczasowych nieruchomości, które będą ujęte w granicach ewidencyjnych nowych nieruchomości po dokonaniu podziału.

Zatwierdzenia połączenia i podziału nieruchomości dokonuje się zatem pod warunkiem dokonania tej zamiany po dniu, gdy decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości stanie się ostateczna. Zatwierdzenie połączenia i podziału nieruchomości ma więc charakter warunkowy. Warunek ten może być jednak spełniony dopiero po tym, gdy decyzja w tym względzie stanie się ostateczna.

Jeżeli warunek zawarcia umowy zamiany nie zostanie spełniony w ustalonym terminie, to organ, który wydał decyzję o zatwierdzeniu połączenia i podziału nieruchomości, zobowiązany jest do wydania na podstawie art. 162 § 1 pkt 2 k.p.a. decyzji stwierdzającej wygaśnięcie decyzji o zatwierdzeniu połączenia i podziału nieruchomości.

Niezawarcie umowy zamiany określonej w art. 98b ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami powoduje zatem brak możliwości dokonania połączenia i ponownego podziału nieruchomości.

Przepis art. 2 pkt 1 lit. g ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych wyłącza spod opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, które są dokonywane w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami. Do takich spraw należy zaliczyć także czynności niezbędne w celu poprawienia możliwości racjonalnego zagospodarowania nieruchomości. Planowana umowa zamiany części nieruchomości objętych podziałem będzie zawarta w trybie i w związku z treścią art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Strony umowy nie mają wyłącznego wpływu na jej treść, gdyż istotne jej elementy zostały określone w postanowieniu, poprzedzającym wydanie decyzji administracyjnej zatwierdzającej podział nieruchomości, wydanym na podstawie przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami. Oznacza to, że umowa zamiany podlega przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami i nie może zostać dokonana bez uwzględnienia treści decyzji administracyjnej wydanej w trybie art. 98b tej ustawy.

Dlatego w ocenie wnioskującego o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, planowana umowa zamiany części nowo wydzielonych nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu w trybie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jest bowiem czynnością cywilnoprawną dokonywaną w sprawie podlegającej przepisom ustawy o gospodarce nieruchomościami. Nie ma bowiem innej drogi prawnej, którą właściciele nieruchomości mogliby zastosować, aby zmienić dotychczasową strukturę istniejących nieruchomości i poprawić warunki ich racjonalnego zagospodarowania.

Stanowisko zgodne z powyższym zajął w interpretacjach indywidualnych Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w sprawach dotyczących podlegania podatkowi od czynności cywilnoprawnych umowy zamiany w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami oznaczonych sygnaturami: IPPB2/436-181/08-2/MZ, IPPB2/436-253/10-2/AF, IPPB2/436 -473/10-4/MZ, IPPB2/436-83/13-2/AF oraz IPPB2/436-83/13-3/AF.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy zamiany rzeczy i praw majątkowych. Zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g powyższej ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne w sprawach podlegających przepisom o gospodarce nieruchomościami lub przepisom o autostradach płatnych.

Na podstawie art. 98b ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651 z późn. zm.) właściciele albo użytkownicy wieczyści nieruchomości ukształtowanych w sposób uniemożliwiający ich racjonalne zagospodarowanie mogą złożyć zgodny wniosek o ich połączenie i ponowny podział na działki gruntu, jeżeli przysługują im jednorodne prawa do tych nieruchomości. Do wniosku należy dołączyć, złożone w formie aktu notarialnego, zobowiązanie do dokonania zamiany, o której mowa w ust. 3. Art. 98b ust. 2 tejże ustawy mówi, iż w sprawach, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio art. 93, art. 94, art. 96, art. 97 ust. 1-2, art. 98, art. 98a oraz 99. Natomiast w art. 98b ust. 3 jest zapis, że podziału nieruchomości, o którym mowa w ust. 1, dokonuje się pod warunkiem, że właściciele albo użytkownicy wieczyści dokonają, w drodze zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części ich nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu. W razie nierównej wartości zamienianych części nieruchomości stosuje się art. 15.

A zatem, jeżeli umowa zamiany następuje na podstawie art. 98b ust. 1-3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, to czynność ta będzie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 2 pkt 1 lit. g ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym opisana w przedmiotowym wniosku umowa zamiany, wzajemnego przeniesienia praw do części nieruchomości, które weszły w skład nowo wydzielonych działek gruntu w trybie art. 98b ustawy o gospodarce nieruchomościami nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawach, w których zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.