IPPB2/436-538/09-3/AF - Opodatkowanie zamiany umowy darowizny na umowę pożyczki.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 16 grudnia 2009 r. (data wpływu 18 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zamiany umowy darowizny na umowę pożyczki - jest nieprawidłowe.

W dniu 18 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania zamiany umowy darowizny na umowę pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 21 października 2008 r. Wnioskodawca otrzymał od swojej matki darowiznę środków pieniężnych w kwocie 122.000 zł. W dniu 6 listopada 2008 r. Wnioskodawca zgłosił do Urzędu Skarbowego o nabyciu własności rzeczy składając formularz SD-Z1 oraz dołączając kopie przelewu środków na rachunek bankowy wnioskodawcy.

Wnioskodawca oraz matka Wnioskodawcy, chcieliby zmienić zawartą w dniu 21 października 2008 r. umowę darowizny środków pieniężnych w kwocie 122.000 zł na umowę pożyczki, zgodnie z którą przekazane w dniu 21 października 2008 r. środki stanowiłyby pożyczkę dla Wnioskodawcy od swojej matki, a Wnioskodawca byłby zobowiązany do zwrotu tych środków. Umowa pożyczki obowiązywałyby od dnia zawarcia umowy darowizny, czyli od dnia 21 października 2008 r.

W związku z zawarciem umowy darowizny nastąpiło już przekazanie środków pieniężnych tytułem darowizny na rachunek bankowy Wnioskodawcy, tak więc w momencie zmiany umowy darowizny na umowę pożyczki nie nastąpi ponowny przelew środków pieniężnych tytułem umowy pożyczki, gdyż one juz się znajdują na rachunku wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w związku ze zmianą przez strony zgłoszonej do Urzędu Skarbowego umowy darowizny na umowę pożyczki oraz faktycznym przekazaniu środków pieniężnych na konto bankowe obdarowanego, biorący pożyczkę Wnioskodawca będzie mógł skorzystać ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczki na podstawie art. 9 ust. 10 lit. b) ustawy o podatku o czynnościach cywilnoprawnych, składając w terminie 14 dniu od dnia zmiany darowizny na umowę pożyczki, formularz PCC-3 jako korektę zgłoszenia...

Zdaniem Wnioskodawcy

Na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zgłoszona w odpowiednim terminie, naczelnikowi urzędu skarbowego, udokumentowana przelewem na rachunek bankowy obdarowanego - Wnioskodawcy, darowizna środków pieniężnych dla Wnioskodawcy od swojej matki, zwolniona jest z podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca i czyniąca darowiznę matka, zamierzają zmienić zawartą umowę darowizny na umowę pożyczki. Zmiana taka jest cywilistycznie dopuszczalna i powodować będzie konieczność zwrotu przez biorącego pożyczkę - Wnioskodawcę, otrzymanej wcześniej tytułem darowizny kwoty środków pieniężnych.

Z zasad ogólnych umowa pożyczki jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych, lecz na podstawie art. 9 ust. 10 pkt b) ustawy o podatku o czynnościach cywilnoprawnych, zwalnia się z podatku od czynności cywilnoprawnych pożyczki, w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, pod warunkiem zgłoszenia deklaracji w odpowiednim terminie oraz udokumentowania otrzymania przez biorącego pożyczkę pieniędzy na rachunek bankowym, albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Umowa pożyczki zostanie zawarta pomiędzy Wnioskodawcą i jego matką, czyli pomiędzy zstępnymi, a więc spełniony zostanie warunek określony w cytowanym powyżej przepisie.

Drugi z warunków zwolnienia od opodatkowania, czyli udokumentowania otrzymania pieniędzy na rachunek bankowy zostanie spełniony. W momencie zawierania umowy darowizny, środki pieniężne zostały przelane na rachunek bankowy Wnioskodawcy. Przelew ten został dokonany tytułem darowizny, lecz art. 9 ust. 10 pkt b) ustawy o podatku o czynnościach cywilnoprawnych nie wymaga, aby był określony tytuł przekazania pieniędzy, a jedynie fakt ich otrzymania przez biorącego pożyczkę.

Umowa pożyczki zostanie zgłoszona poprzez złożenie w terminie 14 dni od daty zawarcia, na formularzu PCC-3, jako korekty złożonej wcześniej deklaracji SD-Z1, tak więc ostatni warunek zostanie spełniony.

W związku ze spełnieniem warunków określonych w art. 4a ust. 1 ustawy od czynności cywilnoprawnych, zmiana umowy darowizny na umowę pożyczki pomiędzy tymi samymi stronami, pod warunkiem złożenia deklaracji w odpowiednim terminie, nie będzie powodowała konieczności zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, gdyż będzie to czynność zwolniona od opodatkowania tym podatkiem.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) powyższemu podatkowi podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W myśl art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem ust. 2, powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. Stosownie do zapisu art. 4 pkt 7 ustawy obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku pożyczki udzielane w formie pieniężnej na podstawie umowy zawartej między osobami, o których mowa w art. 4a ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), w wysokości przekraczającej kwotę, określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, pod warunkiem:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w dniu 21 października 2008 r. Wnioskodawca otrzymał od swojej matki darowiznę środków pieniężnych w kwocie 122.000 zł. W dniu 6 listopada 2008 r. Wnioskodawca zgłosił do Urzędu Skarbowego o nabyciu własności rzeczy składając formularz SD-Z1 oraz dołączając kopie przelewu środków na rachunek bankowy wnioskodawcy. Wnioskodawca oraz matka Wnioskodawcy, chcieliby zmienić zawartą w dniu 21 października 2008 r. umowę darowizny środków pieniężnych w kwocie 122.000 zł na umowę pożyczki, zgodnie z którą przekazane w dniu 21 października 2008 r. środki stanowiłyby pożyczkę dla Wnioskodawcy od swojej matki, a Wnioskodawca byłby zobowiązany do zwrotu tych środków. Umowa pożyczki obowiązywałyby od dnia zawarcia umowy darowizny, czyli od dnia 21 października 2008 r.

Stosownie do art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę darowizny rozumie się zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego osobie obdarowanej (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Oświadczenie darczyńcy, zgodnie z art. 890 Kodeksu cywilnego, powinno być złożone w formie aktu notarialnego, przy czym umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przedmiotem darowizny mogą być rzeczy, prawa i inne świadczenia.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż z uwagi na fakt, że darowizna środków pieniężnych w wysokości 122.000 zł zawarta w dniu 21 października 2008 r. została spełniona poprzez przekazanie środków pieniężnych przez darczyńcę na rzecz obdarowanego, zmiana umowy darowizny na umowę pożyczki jest prawnie niemożliwa. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem skorzystania ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych, na podstawie art. 9 pkt 10 lit. b) powyższej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.