IPPB2/436-528/12-2/MZ - Określenie skutków podatkowych zbycia budynku mieszkalnego nabytego w drodze spadku.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani przedstawione we wniosku z dnia 5 października 2012 r. (data wpływu 8 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zbycia budynku mieszkalnego nabytego w drodze spadku - jest nieprawidłowe.

W dniu 8 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zbycia budynku mieszkalnego nabytego w drodze spadku.

W przedmiotowym wniosku zostały przedstawionego stanu faktycznego.

Dnia 2 sierpnia 2006 r. w P zmarł mąż Wnioskodawczyni C. Postanowieniem Sądu Rejonowego w P. dnia 5 lutego 2010 r. (sygn. akt...../10) Wnioskodawczyni nabyła wraz z synami B. i P. po 1/3 części.

W dniu 26 marca 2010 r. Wnioskodawczyni złożyła do Urzędu Skarbowego w P. zeznanie podatkowe o nabyciu praw majątkowych SD-3 wraz z informacjami o pozostałych podatnikach SD-3/A. W zeznaniu podatkowym wykazała, że przedmiotem spadku po C. jest:

* niezabudowana nieruchomość rolna położona we wsi H., gm. P. o pow. 0,2130 ha o wartości 2.130 zł.

* nieruchomość położona w P. przy ul. M. o pow. 0,0540 ha o wartości 40.000 zł zabudowana budynkiem mieszkalnym o pow. użytkowej 116,3 m² o wartości 250.000 zł.

* las i grunt leśny położony we wsi H., Gm. P. o pow. 0,4514 ha o wartości 5.000 zł o łącznej wartości 297.130 zł.

* długi i ciężary w kwocie 4.700 zł.

Wnioskodawczyni skorzystała z ulgi mieszkaniowej wynikającej z art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, która wynosiła 78.819 zł. Podatek ustalono według I grupy podatkowej.

Dnia 20 marca 2012 r. Sąd Rejonowy w P. Wydział I Cywilny (Sygn. akt....../11) wydał protokół o dziale spadku (ugoda). Wszystkie nieruchomości opisane powyżej zostały przyznane K.

Wspólnie z kuratorem małoletnich dzieci ustalono wysokość spłat. Wnioskodawczyni zobowiązała się tytułem spłaty nabyć na własność dla każdego z synów mieszkania o wartości 115.000 zł, w razie nie dojścia do skutku nabycia mieszkań uiścić na rzecz synów ww. kwoty. Spłata syna B. miała nastąpić do dnia 27 września 2012 r., a spłata syna P. do dnia 27 marca 2013 r.

Syna B. Wnioskodawczyni spłaciła kwotą 115.000 zł dnia 24 września 2012 r. dzięki pomocy rodziców obecnego męża M.

Biorąc pod uwagę fakt, iż tylko Wnioskodawczyni mąż pracuje, nie mają możliwości zgromadzenia 115.000 zł przez 6 m-cy, tj. do dnia 27 marca 2012 r.

W związku z tym Wnioskodawczyni zmuszona była sprzedać nieruchomość położoną w P. przy ul. M. o pow. 0,0540 ha zabudowaną budynkiem mieszkalnym, aby uniknąć nie dotrzymania terminu spłaty syna P., a co za tym idzie dodatkowych kosztów wynikających z ustawowych odsetek.

Wnioskodawczyni nadmienia, iż składając oświadczenie dotyczące art. 16 w momencie składania zeznania nie nosiła się z zamiarem zbycia przedmiotowej nieruchomości. Zmusiły ja do tego opisane powyżej komplikacje związane ze spłatą synów a co za tym idzie koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w zaistniałej sytuacji zachodzą przesłanki zachowania ulgi, o której mowa w art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z powyższym Wnioskodawczyni sądzi, iż zachodzą przesłanki z art. 16 ust. 7 punkt 2 i jednocześnie nadal zachowuje prawo do korzystania z ulgi mieszkaniowej opisanej ww. artykule.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Ponieważ nabycie spadku po zmarłym mężu nastąpiło w 2006 r. tj., przed 1 stycznia 2007 r. w powyższym zakresie zastosowanie mają przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r. Zgodnie bowiem z treścią art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2006 r. Nr 222, poz. 1629) do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007 r., z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, który w przedstawionym stanie faktycznym nie ma zastosowania.

W myśl z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.), w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2006 r., podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem spadku.

Jako że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "spadek", należy odwołać się do odpowiednich przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym. W myśl art. 922 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez spadkobranie należy rozumieć przejście praw i obowiązków majątkowych zmarłego z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób. Z powyższej normy prawnej wynika, że spadkobiercy w zasadzie wchodzą w sytuację prawną, w jakiej pozostawał spadkodawca. Oznacza to, że w skład spadku wchodzą prawa i obowiązki, ale także uzasadnione prawnie nadzieje na nabycie prawa. Prawa majątkowe są składnikiem masy spadkowej dającym nabywcy w drodze dziedziczenia legitymację prawną do występowania z wnioskiem o ich dochodzenie.

Zgodnie z art. 924 ww. ustawy, spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast stosownie do przepisy art. 925 tej ustawy spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Prawomocne postanowienie sądu ma natomiast charakter deklaratoryjny i stwierdza jedynie nabycie spadku przez spadkobiercę (art. 1025 § 1 Kodeksu cywilnego).

Stosownie do art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych, a przypadku darowizny obowiązek podatkowy ciąży solidarnie na obdarowanym i darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy powstaje - przy nabyciu w drodze dziedziczenia - z chwilą przyjęcia spadku. Natomiast, jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia (art. 6 ust. 4).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 1 tej ustawy, w przypadku nabycia budynku mieszkalnego lub jego części, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego oraz wynikających z przydziału spółdzielni mieszkaniowych: prawa do domu jednorodzinnego lub prawa do lokalu w małym domu mieszkalnym w drodze spadku lub darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga, o której mowa w ust. 1 art. 16 ww. ustawy przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki (art. 16 ust. 2 ww. ustawy):

Celem norm zawartych w treści ww. art. 16 jest nieobciążanie osób najbliższych darczyńcy (w przypadku darowizny ulga ta przysługuje wyłącznie osobom należącym do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn) oraz bliskich i najbliższych spadkodawcy znacznymi, pod względem finansowym, skutkami podatkowymi z tytułu przyrostu majątkowego w postaci nieruchomości bądź lokalu, gdy nie dysponują budynkiem lub lokalem mieszkalnym i zamierzają zamieszkiwać w nabytym lokalu lub budynku przez 5 lat. Ulga ta przysługuje po spełnieniu wszystkich warunków wskazanych w omawianym przepisie Naruszenie chociaż jednego z nich powoduje utratę prawa do ulgi, co skutkuje ustaleniem przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego podatku od spadków i darowizn.

Jednakże nie wszystkie naruszenia warunków wymaganych do skorzystania z omawianej ulgi podatkowej powodują jej utratę. Zgodnie bowiem z art. 16 ust. 7 ww. ustawy nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji zbycie udziału w budynku lub lokalu na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych oraz zbycie budynku lub lokalu, jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych, a nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia. Pamiętać jednak należy, iż obie z przedstawionych przesłanek muszą wystąpić łącznie.

Ponieważ przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie definiują pojęcia "konieczność zmiany warunków mieszkaniowych" interpretując to pojęcie odwołać się należy do orzecznictwa sądów administracyjnych. Zgodnie z nim konieczność zmiany warunków mieszkaniowych w rozumieniu art. 16 ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdyż chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany, a zatem konieczność zmiany warunków mieszkaniowych występuje wówczas, gdy zachodzi nagła, nieoczekiwana sytuacja życiowa, w której znalazł się podatnik, np. w sytuacji, gdy warunki mieszkaniowe wymagają poprawy.

Drugą konieczną przesłanką zachowania ulgi, wynikającej z art. 16 ust. 7 ww. ustawy jest nabycie innego budynku lub uzyskanie pozwolenia na jego budowę albo nabycie innego lokalu nastąpiło nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia lokalu nabytego w spadku (darowiźnie).

Powyższe oznacza więc, że uzasadnione koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych zbycie nabytego w drodze spadku lokalu mieszkalnego, a następnie nabycie innego budynku jeżeli nastąpi nie później niż w ciągu sześciu miesięcy od dnia zbycia, spełniało będzie obie przesłanki do zachowania ulgi z art. 16 ust. 7 ustawy.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż z tytułu zbycia budynku mieszkalnego nabytego w drodze spadku po mężu Wnioskodawczyni utraciła prawo do ulgi określonej w art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn, gdyż jak wskazała środki pieniężne nabyte z tytułu zbycia nieruchomości zabudowanej budynkiem mieszkalnym przeznaczyła na spłatę na rzecz syna P. Tym samym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie, czy w analizowanej sytuacji zachodzi konieczność zmiany warunków mieszkaniowych, gdyż jak wynika z art. 16 ust. 7 pkt 2 ustawy obydwie przesłanki muszą być spełnione łącznie.

Ponadto należy wskazać, że procedura wydawania indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego nie podlega regułom przewidzianym dla postępowania podatkowego, czy kontrolnego. Organ wydający interpretację opiera się wyłącznie na opisie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego podanego we wniosku - nie prowadzi postępowania dowodowego. Rolą postępowania w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów podatkowych nie jest bowiem ustalanie, czy przedstawiony we wniosku stan faktyczny (zdarzenie przyszłe) jest zgodny ze stanem rzeczywistym. Ustalenie stanu rzeczywistego stanowi domenę ewentualnego postępowania podatkowego. To na podatniku ciąży obowiązek udowodnienia w toku tego postępowania okoliczności faktycznych, z których wywodzi on dla siebie korzystne skutki prawne.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.