IPPB2/436-496/09-2/MZ - Usługa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 2 grudnia 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów (wirtualny cash -pooling) - jest prawidłowe.

W dniu 7 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie usług zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów (wirtualny cash-pooling).

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Bank S.A. (dalej jako: "Bank") działając w charakterze zainteresowanego w rozumieniu art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 9, poz. 60 z późn. zm.), niniejszym składa wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w zakresie zastosowania przepisów ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2007 r., Nr 68, poz. 450 z późn. zm. dalej jako: "ustawa o p.c.c."), ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako: "ustawa o VAT") oraz ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: "ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych").

Bank zamierza oferować swoim klientom usługę cash poolingu wirtualnego (dalej jako: "usługa WCP"), która stanowi usługę kompleksowego zarządzania płynnością finansową. Celem usługi jest optymalizacja zarządzania środkami pieniężnymi klientów oraz obniżenie kosztów płaconych przez nich odsetek.

Usługa WCP skierowana będzie do osób prawnych powiązanych kapitałowo, posiadających w Banku rachunek bankowy (dalej jako: "Uczestnicy"). Na rachunku Uczestnika występować mogą salda dodatnie lub ujemne (w związku z umową kredytu w rachunku bieżącym), w związku z którymi Bank na bieżąco obciąża/uznaje rachunki Uczestników odsetkami naliczonymi według stawek ustalonych w umowach rachunku bankowego i powiązanych z nimi kredytów. Dodatkowo, na podstawie Umowy Wirtualny Cash Pooling (dalej jako: "Umowa WCP"), Bank będzie dokonywać dystrybucji dodatkowych odsetek (Tzw. Net Advantage) na rachunki Uczestników według wybranego klucza alokacji.

Jeden z Uczestników WCP posiada oprócz rachunku bankowego rachunek techniczny (dalej jako: "rachunek Master"), który będzie służył wirtualnej konsolidacji sald powstałych na rachunkach Uczestników, niezbędnej dla wyliczenia N A.

W ramach Umowy WCP, Bank będzie dokonywał następujących czynności:

W ramach usługi WCP, Bank nie będzie dokonywał fizycznych transferów sald pomiędzy rachunkami Uczestników.

Ostatniego dnia roboczego każdego okresu rozliczeniowego, Bank obciąży/uzna rachunek uczestniczący w strukturze odsetkami Net Advantage wyliczonymi zgodnie z zasadami przyjętymi w Umowie WCP.

Z tytułu świadczenia usługi WCP Bankowi należne będzie wynagrodzenie, na które składają się jednorazowa opłata za udostępnienie usługi oraz miesięczna opłata za uczestnictwo w usłudze WCP.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Odpowiedź w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnej jest przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 19 lutego 2010 r. została wydana interpretacja Nr IPPP3/443-1145/09-2/JK, natomiast w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy

Umowa cash poolingu wirtualnego nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że cash pooling nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zdefiniowanych w art. 1 ustawy o p.c.c..

Zgodnie z art. 1 ustawy o p.c.c., podatkowi podlegają:

Bank pragnie zauważyć, że art. 1 ustawy o p.c.c. zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna niewymieniona w tym wyliczeniu pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy zauważyć, że umowa cash poolingu wirtualnego jako umowa nienazwana nie została wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających temu podatkowi. Natura usługi kompleksowego zarządzania płynnością finansową wskazuje, że jest to wielostopniowy, rozbudowany system rozliczeń finansowych w obrębie danej grupy podmiotów. Nie jest to natomiast żadna z czynności wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, zdaniem Banku, takie transakcje nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Podatnik pragnie również wskazuje, że organy podatkowe niejednokrotnie wypowiadały się co do kwestii implikacji usługi cash poolingu na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych wskazując, że czynności wykonywane w ramach takich struktur nie podlegają temu podatkowi. Potwierdzeniem powyższego jest w szczególności pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13 listopada 2008 r., Nr IBPB2/436-152/08/MZ: "zawarcie umowy "cash poolingu" wirtualnego nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki czy też umowy sprzedaży praw majątkowych wymienionych w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych".

Podobne stanowisko można spotkać także w innych interpretacjach organów podatkowych (przykładowo: pismo Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie z dnia 1 września 2006 r., Nr IUS.VIII-436/5/06; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2008 r., Nr ILPB2/436-13/08-4/AJ; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 30 maja 2008 r., Nr IPPB2/436-89/08-2/MZ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy o obrocie instrumentami finansowymi oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009 r. Nr 165, poz. 1316) art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) otrzymał nowe brzmienie: podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

A zatem zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa "cash poolingu" nie jest umową sprzedaży praw majątkowych. Najbardziej zbliżona swą konstrukcją jest do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy "cash poolingu" wirtualnego, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy zatem podkreślić, iż umowa "cash poolingu" pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Reasumując, należy stwierdzić, iż usługa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów (wirtualny cash-pooling) świadczona przez Bank nie została wymieniona w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki, czy też umowy sprzedaży wymienionych w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy "cash pooling" nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę: postanowienia oraz interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.