IPPB2/436-495/09-5/AF - Opodatkowanie umów pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 listopada 2009 r. (data wpływu 7 grudnia 2009 r.) uzupełniony pismem z dnia 3 lutego 2010 r. (data wpływu 5 lutego 2010 r) na wezwanie Nr IPPB2/436-495/09-2/AF oraz IPPP3/443-1152/ 09-2/JK o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek:

W dniu 7 grudnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umów pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

R spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka) prowadzi działalność gospodarczą w zakresie nabywania nieruchomości lub ich budowy, a następnie czerpania pożytków z wynajmu powierzchni biurowych w posiadanych przez siebie budynkach. W związku z prowadzoną działalnością inwestycyjną oraz w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych Spółka w latach 2006-2009 zawierała umowy pożyczek z podmiotami zagranicznymi (mającymi siedzibę w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej), niebędącymi udziałowcami Spółki. Jednocześnie w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania działalności bieżącej oraz inwestycyjnej Spółka rozważa zawarcie kolejnych umów pożyczek z dotychczasowymi pożyczkodawcami, bądź innymi podmiotami posiadającymi siedzibę w kraju lub zagranicą.

Spółka pragnie zaznaczyć, iż obecni pożyczkodawcy nie są podmiotami zarejestrowanymi dla celów podatku od towarów i usług (dalej: VAT) w Polsce (podlegają natomiast opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej). Z kolei Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce. Dodatkowo, Spółka nie wyklucza w przyszłości zawarcia umowy pożyczki z polskim podatnikiem VAT, bądź innym podmiotem zagranicznym niebędącym podatnikiem VAT w Polsce.

Pismem z dnia 22 stycznia 2010 r. Nr IPPB2/436-495/09-2/AF oraz Nr IPPP3/443-1152/09-2/JK wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 27 stycznia 2010 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 3 lutego 2010 r. (data nadania 3 lutego 2010 r., data wpływu 5 lutego 2010 r.) oraz przesyłając potwierdzenie dokonania dodatkowej opłaty w wysokości 80 zł.

W uzupełnieniu do wniosku Pełnomocnik Wnioskodawcy wyjaśnił, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą w zakresie nabywania nieruchomości lub ich budowy, a następnie czerpania pożytków z wynajmu powierzchni biurowych w posiadanych przez siebie budynkach. W związku z prowadzona działalnością inwestycyjną oraz w celu pokrycia bieżących potrzeb finansowych Spółka w latach 2006-2009 zawierała umowy pożyczek z podmiotami zagranicznymi (mającymi siedzibę w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej) niebędącymi udziałowcami Spółki. Umowy pożyczek były zawierane zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i zagranicą. Natomiast w chwili zawarcia umów pożyczek pieniądze znajdowały się na zagranicznym koncie pożyczkodawcy i z zagranicznego konta wpłynęły ma konto Spółki.

Jednocześnie w związku z przewidywanymi dalszymi potrzebami w zakresie finansowania bieżącej oraz inwestycyjnej działalności. Spółka rozważa zawarcie kolejnych umów pożyczek z dotychczasowymi pożyczkodawcami bądź innymi podmiotami posiadającymi siedzibę w kraju lub za granicą. Spółka nie wyklucza zawarcia w przyszłości umów pożyczek zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i zagranicą, pieniądze w chwili zawarcia umów pożyczek mogą znajdować się zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i zagranicą. Najprawdopodobniej pożyczki będą udzielane przez podmiot niebędący udziałowcem Spółki; nie można jednak wykluczyć, że część pożyczek może zostać udzielona także przez wspólnika Spółki.

Spółka zaznacza, iż obecni pożyczkodawcy nie są podmiotami zarejestrowanymi dla celów podatku od towarów i usług (dalej: VAT) w Polsce (podlegają natomiast opodatkowaniu podatkiem od wartości dodanej w jednym z państw członkowskich Unii Europejskiej). Z kolei Spółka jest zarejestrowanym podatnikiem VAT w Polsce. Dodatkowo Spółka nie wyklucza w przyszłości zawarcia umowy pożyczki z polskim podatnikiem VAT bądź innym podmiotem zagranicznym niebędącym podatnikiem VAT w Polsce.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy finansowanie własnej działalności poprzez zawieranie umów pożyczek stanowi nabycie usług finansowych podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT (jednocześnie zwolnione z VAT) i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) w Polsce...

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy zdarzenia przyszłego w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie stanu faktycznego dotyczącego podatku od czynności cywilnoprawnych została wydana odrębna interpretacja indywidualna Nr IPPB2/436-495/09-4/AF. W zakresie podatku od towarów i usług zostały wydane w dniu 24 lutego 2010 r. odrębne interpretacje indywidualne Nr IPPP3/443-1152/09-3/JK oraz Nr IPPP3/443-1152/09-4/JK.

Zdaniem Wnioskodawcy

Wyłączenie z podatku od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawnych opodatkowanych VAT.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych umowy pożyczki podlegają opodatkowaniu PCC.

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) (dalej: K.C.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Zasadniczo więc umowa spełniająca przesłanki umowy pożyczki określonej w Kodeksie cywilnym podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Niemniej jednak, w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Mając powyższe na uwadze, Wnioskodawca zaznacza, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają generalnie status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Wnioskodawca wskazuje, że podobne stanowisko potwierdził przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w indywidualnej interpretacji z dnia 30 lipca 2009 r. (sygn. ITPB2/436-65a/08/IL): "mając na uwadze wyżej wskazane przepisy ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych uznać należy, że skoro pożyczka udzielona przez Wnioskodawcę, mieści się w zakresie usług pośrednictwa finansowego zwolnionych z podatku VAT - to stosownie do art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych". Analogiczne stanowisko zostało zaprezentowane w indywidualnych interpretacjach wydanych między innymi przez:

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy, w przedmiotowym stanie faktycznym zaciąganie (zarówno w przeszłości, jak i w przyszłości) przez Spółkę pożyczek będzie czynnością zwolnioną z VAT i w konsekwencji nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe w przypadku, gdy umowy pożyczek zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i środki pieniężne w chwili ich zawarcia znajdowały się również poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz, gdy pożyczki zostaną udzielone przez udziałowca spółce kapitałowej, natomiast za prawidłowe w przypadku, gdy w chwili zawarcia umowy pożyczek środki pieniężne będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz w przypadku, gdy środki pieniężne będą znajdować się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast umowa zostanie zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i nabywca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.), podatkowi temu podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne w tym umowy pożyczki podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczki będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca rozważa zawarcie umów pożyczek z dotychczasowymi pożyczkodawcami bądź innymi podmiotami posiadającymi siedzibę w kraju lub zagranicą. Wnioskodawca nie wyklucza zawarcia w przyszłości umów pożyczek, zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i zagranicą. Pieniądze w chwili zawarcia umów pożyczek mogą znajdować się zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i zagranicą. Najprawdopodobniej pożyczki będą udzielane przez podmiot niebędący udziałowcem Spółki. Wnioskodawca nie wyklucza jednak, że część pożyczek może zostać udzielona także przez wspólnika.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczki będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W interpretacji indywidualnej Nr IPPP3/443-1152/09-4/JK z dnia 24 lutego 2010 r. dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w W działając w imieniu Ministra Finansów uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe stwierdzając, iż przedmiotowe usługi udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia określonego w art. 43 ust. 1 pkt 1 w związku z poz. 3 załącznika Nr 4 do ustawy o podatku od towarów i usług, o ile rzeczywiście są one sklasyfikowane w grupowaniu PKWiU 65.22.10 jako usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym. Należy jednak mieć na uwadze, iż usługi udzielania pożyczek świadczone przez podmiot zagraniczny na rzecz Spółki stanowią dla Spółki import usług podlegający opodatkowaniu na terytorium kraju a do rozliczenia w zakresie podatku od towarów i usług tej transakcji obowiązana jest Spółka, jako nabywca przedmiotowych usług. W przypadku natomiast otrzymania pożyczki od podmiotu posiadającego siedzibę bądź stałe miejsce prowadzenia działalności w kraju obowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług będzie udzielający pożyczki polski podatnik VAT.

Dyrektor Izby Skarbowej w W podkreślił także, iż interpretacja w zakresie podatku od towarów i usług nie rozstrzyga kwestii poprawności dokonanego przez Spółkę zaklasyfikowania ww. usług według PKWiU. Należy bowiem zauważyć, że tut. Organ nie jest właściwy do weryfikacji poprawności dokonanej przez Spółkę klasyfikacji usług według PKWiU, gdyż zgodnie z Komunikatem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 24 stycznia 2005 r. w sprawie trybu udzielania informacji dotyczących standardów klasyfikacyjnych (Dz. Urz. GUS Nr 1, poz. 11) zasadą jest, że zainteresowany podmiot sam klasyfikuje swoje towary i usługi według zasad określonych w poszczególnych klasyfikacjach i nomenklaturach wprowadzonych rozporządzeniami Rady Ministrów lub stosowanych bezpośrednio na podstawie przepisów Wspólnoty Europejskiej. W przypadku trudności w ustaleniu właściwego grupowania wyrobu lub usługi według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług zainteresowany podmiot może zwrócić się o udzielenie informacji w tym zakresie do Urzędu Statystycznego w Ł. Tak więc to na Podatniku ciąży obowiązek i ryzyko prawidłowego sklasyfikowania wykonywanych usług, a w razie wątpliwości Podatnik może w tym zakresie zwrócić się do Urzędu Statystycznego w Ł. Ponieważ Spółka we wniosku podała, iż przedmiotowe usługi mieszczą się w grupowaniu PKWiU 65.22.10 usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym, niniejsza interpretacja jest wydawana w oparciu o podaną przez Spółkę klasyfikację, bez rozstrzygania o jej poprawności.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez wspólnika (udziałowca) spółce kapitałowej.

Reasumując należy stwierdzić, iż umowy pożyczek nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jeżeli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili ich zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz czynność zostanie dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W powyższej sytuacji nie będzie miało znaczenia, gdzie nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. Umowy pożyczek będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili ich zawarcia jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy. Umowy pożyczek będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Natomiast, jeżeli ww. umowy pożyczek będą objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższe czynności będą wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W sytuacji, gdy pożyczki będą udzielone przez podmiot będący udziałowcem Spółki, środki pieniężne będą znajdowały się w chwili ich zawarcia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub też umowy pożyczek zostaną zawarte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, środki pieniężne będą znajdowały poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz nabywca będzie miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wówczas pożyczki takie będą objęte zakresem podatku od czynności cywilnoprawnych. Należy wskazać, iż jeżeli powyższe umowy pożyczek nie będą objęte zakresem podatku od towarów i usług, wówczas będą korzystały ze zwolnienia zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. i) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.