IPPB2/436-490/10-4/AF - Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-pooling.
Pismo z dnia 7 marca 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-490/10-4/AF Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash-pooling.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2010 r. (data wpływu 27 grudnia 2010 r.) uzupełnionym na wniosku ORD-IN z dnia 14 lutego 2011 r. (data nadania 14 lutego 2011 r., data wpływu 16 lutego 2011 r.) na wezwanie z dnia 1 lutego 2011 r. Nr IPPB2/436-490/-10-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 27 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie cash poolingu.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Sp. z o.o. z siedzibą w W. wraz z kilkoma innymi spółkami działającymi na terytorium Polski jest częścią światowej grupy B. Spółka w najbliższym czasie zamierza zawrzeć z Bankiem umowę "cash pooling" to jest umowę konsolidacji sald. Do umowy tej mają przystąpić poza Wnioskodawcą również pozostałe działające w Polsce Spółki grupy B. Przedmiotem wspomnianej umowy jest takie zarządzanie i zoptymalizowanie gospodarowania środkami finansowymi, którymi dysponuje każda ze spółek uczestników umowy aby zminimalizować koszty finansowe każdej z nich. Realizacja umowy będzie polegała na bilansowaniu sald na rachunkach bankowych uczestników umowy z wykorzystaniem specjalnie do tego utworzonego subrachunku Wnioskodawcy. Innymi słowy, w sytuacji powstania zobowiązania wobec banku, u któregokolwiek z uczestników umowy i w konsekwencji ujemnego salda, zobowiązanie to byłoby zapłacone, zaś saldo wyrównane, przez Wnioskodawcę, korzystającego ze wspomnianego subrachunku. W efekcie Wnioskodawca, którego środki zostały wykorzystane na pokrycie powyższego zobowiązania w celu wyrównania ujemnego salda wstępowałby w prawa banku/wierzyciela wobec tego uczestnika umowy, którego zobowiązanie zapłacił. Technicznie umowa i wynikające z niej rozliczenia wyglądałyby następująco: Bank ustaliłby wyjściowe saldo uczestników. Następnie na koniec każdego dnia roboczego salda na rachunkach poszczególnych uczestników umowy byłyby bilansowane środkami pochodzącymi z subrachunku utworzonego do tego celu przez Wnioskodawcę. W przypadku, gdyby saldo grupy na koniec danego dnia roboczego byłoby ujemne, bank w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy dokona przelewu środków pieniężnych z rachunku głównego Wnioskodawcy na subrachunek Wnioskodawcy w wysokości pozwalającej pokryć ujemne saldo. W przypadku natomiast gdyby saldo na koniec dnia byłoby dodatnie, Bank w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy, dokona odwrotnego przelewu nadwyżki tych środków.
Pismem z dnia 1 lutego 2011 r. Nr IPPB5/423-890/10-2/JC, Nr IPPB2/436-490/10-2/AF oraz Nr IPPP1-443-1306/10-2/IGo wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że zawarcie i wykonywanie umowy "cash pool'ingu" na podstawie, której Wnioskodawca w trybie art. 518 ust. 1 Kodeksu cywilnego spłacałby wierzytelności banku wstępując w jego prawa wobec dłużnika - uczestnika umowy, nie jest czynnością opisaną w treści ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie rodzi ona obowiązku podatkowego z tego tytułu.
Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że odsetki płacone w ramach wspomnianej umowy mogą być w całości potraktowane jako koszt uzyskania przychodu, także w sytuacji, gdyby w przyszłości jedna ze spółek stałaby się udziałowcem któregokolwiek z pozostałych uczestników umowy, albo gdyby Wnioskodawca i którakolwiek ze spółek uczestników Umowy miałaby tego samego udziałowca.
Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że odsetki 1) powstałe w wyniku realizacji umowy, 2) obliczone przez bank na koniec każdego kolejnego miesiąca obowiązywania umowy, 3) przypisywane każdemu z uczestników Umowy na koniec danego miesiąca, 4) nie kreujące powstania przychodu po stronie dla któregokolwiek z uczestników i w konsekwencji nie stanowiące wynagrodzenia dla któregokolwiek z uczestników umowy z tytułu uczestnictwa w umowie są neutralne pod względem opodatkowania ich podatkiem VAT.
Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, że koszt utworzenia i utrzymania subkonta wykorzystywanego przez wszystkich uczestników umowy do prowadzenia wzajemnych rozliczeń, to tym samym Wnioskodawca będzie mógł refakturować te koszty w odpowiedniej proporcji na pozostałych uczestników - beneficjentów posiadania tego konta.
Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych została wydana w dniu 4 marca 2011 r. interpretacja indywidualna Nr IPPB5/423-890/10-4/JC. W zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.
Zdaniem Wnioskodawcy
Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie i wykonywanie umowy konsolidacji sald ("cash pool'ingu") dotyczące czynności nie wymienionej w zamkniętym katalogu czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie rodzi obowiązku podatkowego z tego tytułu. Zdaniem Wnioskodawcy realizacja umowy "cash pool'ingu" wypełnia bowiem dyspozycję art. 518 ust. 1 Kodeksu cywilnego, czyli jest czynnością innego rodzaju, niż czynności wymienione w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
(uchylona),
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
(uchylona),
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki;
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki i umowy depozytu nieprawidłowego.
W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.
Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.
Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.
W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.
Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".
Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub depozytu nieprawidłowego. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Reasumując, należy stwierdzić, iż umowa cash poolingu nie została wymieniona w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.