IPPB2/436-477/11-4/LS - Możliwość opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy o zarządzanie płynnością finansową.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 13 października 2011 r. (data wpływu 25 października 2011 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 5 grudnia 2011 r. Nr IPPB2/436-477/11-2/MZ (data nadania 6 grudnia 2011 r., data doręczenia 8 grudnia 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy o zarządzanie płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 25 października 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy o zarządzanie płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca należy do międzynarodowej grupy I.... Obecnie w ramach Grupy wdrażany jest system kompleksowego zarządzania płynnością finansową mający na celu ograniczenie kosztów finansowania zewnętrznego poszczególnych Spółek z Grupy oraz optymalne gospodarowanie wewnątrzgrupowymi środkami finansowymi. W tym celu, Spółka zamierza przystąpić do umowy konsolidacji rachunków bankowych zawartej pomiędzy I... S.A. posiadającą siedzibę w Luksemburgu oraz B... z siedzibą w Luksemburgu.

W przypadku przystąpienia do Umowy Bank każdego dnia roboczego będzie dokonywał transferów środków pieniężnych pomiędzy rachunkiem bankowym Spółki oraz rachunkiem bankowym Pool Leadera w następujący sposób:

Umowa nie wskazuje tytułu prawnego transferów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Spółki oraz Rachunkiem Pool Leadera. Podstawą prawną umożliwiającą dokonanie niniejszych transferów za pośrednictwem banku będzie odrębna umowa o zarządzanie płynnością finansową w Grupie zawarta pomiędzy Pool Leaderem oraz Spółką.

Na podstawie Umowy o zarządzanie Pool Leader będzie świadczył na rzecz Spółki wewnątrzgrupowe usługi bankowe (internal bank service)

Powyższe oznacza, iż w ramach Umowy czynności Banku ograniczać się będą do dokonywania transferów środków pieniężnych pomiędzy Rachunkiem Spółki oraz Rachunkiem Pool Leadera i służyć będą jedynie technicznemu rozliczaniu transakcji dokonywanych pomiędzy Spółką oraz Pool Leaderem.

Pismem z dnia 5 grudnia 2011 r. Nr IPPB2/436-477/11-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

* Wskazanie, czy z tytułu świadczonych na rzecz Wnioskodawcy przez Pool Leadera, na podstawie Umowy o zarządzanie wewnątrzgrupowych usług bankowych obejmujących m.in. umowy pożyczek pieniędzy oraz umowy depozytów pieniężnych, którakolwiek ze stron z tytułu dokonania tych czynności będzie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

* Zdaniem Wnioskodawcy czynności polegające na zarządzaniu płynnością finansową wykonywane na rzecz Spółki przez Pool Leadera na podstawie Umowy o zarządzanie powinny zostać zaklasyfikowane na gruncie Ustawy o VAT jako świadczenie usług przez Pool Leadera na rzecz Spółki.

* Zgodnie z art. 28b ustawy o VAT miejscem świadczenia usług Pool Leadera jest Polska jako kraj, w którym Spółka posiada swoją siedzibę.

* Stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustayw o VAT Spółka jako usługobiorca usług świadczonych przez Pool Leadera zobligowana będzie do rozliczenia wszelkich czynności dokonywanych w ramach Umowy przez Pool Leadera, jako import usług.

* Z uwagi na fakt, iż objęte zakresem Umowy o zarządzanie czynności polegające na udzielaniu przez Pool Leadera na rzecz Spółki kredytów oraz pożyczek pieniężnych, przyjmowaniu przez Pool Leadera depozytów pieniężnych od Spółki, a także usługi w zakresie obsługi i rozliczania transakcji płatniczych oraz transakcji zamiany stóp procentowych, na gruncie art. 43 ust. 1 pkt 38, art. 43 ust. 1 pkt 40 oraz art. 40 ust. 1 pkt 41 Ustawy o VAT, będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT, Spółka w ramach Umowy dokonywać będzie importu usług zwolnionych z podatku VAT.

* Przedstawione powyżej stanowisko Spółki potwierdzone zostało w interpretacji indywidualnej o numerze IPPB3/443-1400/11-2/SM wydanej na rzecz Spółki przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 28 listopada 2011 r., która została Spółce doręczona w dniu 1 grudnia 2011 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie, iż w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Umowa o zarządzanie, na podstawie której Pool Leader będzie świadczył na rzecz Spółki usługi zarządzania płynnością finansową, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, w przekonaniu Wnioskodawcy, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, Umowa o zarządzanie, na podstawie której Pool Leader będzie świadczył na rzecz Spółki usługi zarządzania płynnością finansową, nie będzie podlegała opodatkowaniu p.c.c.

Ocena prawna zaistniałego zdarzenia przyszłego:

Zgodnie z art. 2 pkt 4) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych z dnia 9 września 2000 r. nie podlegają p.c.c. czynności z tytułu dokonania których przynajmniej jedna ze stron podlega zwolnieniu z podatku od towarów i usług.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego wynika, iż wdrażany w ramach Grupy system zarządzania płynnością finansową realizowany będzie w Spółce za pośrednictwem Pool Leadera na podstawie Umowy o zarządzanie. Stosownie do postanowień Umowy o zarządzanie Pool Leader będzie wykonywał na rzecz Spółki określone czynności polegające na zapewnianiu Spółce finansowania poprzez udzielanie na rzecz Spółki kredytów oraz pożyczek pieniężnych, obsłudze i rozliczaniu dokonywanych przez Spółkę transakcji płatniczych oraz transakcji wykorzystujących instrumenty pochodne (tj. transakcji zamiany stóp procentowych), a także na zagospodarowywaniu nadwyżek środków pieniężnych Spółki (poprzez przyjmowanie przez Pool Leadera od Spółki depozytów pieniężnych).

W przekonaniu Spółki, wskazane powyżej Usługi świadczone przez Pool Leadera na rzecz Spółki w ramach Umowy o zarządzanie mieszczą się w katalogu usług zwolnionych z opodatkowania VAT. W pełni odpowiadają one bowiem usługom wymienionym w:

Ponadto wskazać należy, iż Usługi przedstawione w analizowanym zdarzeniu przyszłym zostały objęte zwolnieniem również na gruncie prawa wspólnotowego. W myśl art. 135 ust. 1 lit. b) i d Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej ze zwolnienia korzystają bowiem następujące transakcje:

W konsekwencji, wskazane w Umowie o zarządzanie czynności świadczone przez Pool Leadera na rzecz Spółki polegające na udzielaniu przez Pool Leadera na rzecz Spółki kredytów oraz pożyczek pieniężnych, przyjmowaniu przez Pool Leadera depozytów pieniężnych od Spółki, a także usługi w zakresie obsługi i rozliczania transakcji płatniczych oraz transakcji zamiany stóp procentowych, na gruncie powołanych wyżej przepisów, będą korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT i tym samym określone w art. 2 pkt 4) ustawy o p.c.c. zwolnienie z podatku p.c.c. znajdzie zastosowanie do Umowy o zarządzanie zawartej pomiędzy Pool Leaderem oraz Spółką.

Tożsamy pogląd wyrażony został w interpretacji indywidualnej z dnia 29 marca 2011 r., sygn. IPPB2/436-32/11-2/AF, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził stanowisko podatnika, zgodnie z którym:

"skoro w ramach umowy cash poolingu, jedna ze stron (Agent) jest opodatkowana VAT (w tym przypadku - zwolniona), to czynności dokonywane w ramach tej umowy nie podlegałyby opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych u żadnej ze stron (w tym u Spółki), nawet gdyby uznać (wbrew stanowisku Spółki), że cash pooling stanowi jedną z czynności cywilnoprawnych, wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c.".

Powyższe stanowisko potwierdzone zostało również w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 marca 2011 r., sygn. IPPB2/436-33/11-2/MZ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i lit. j) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki i umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie pożyczki i umowie depozytu nieprawidłowego - na biorącym pożyczkę lub przechowawcy.

Stosownie do art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

Reasumując należy stwierdzić, iż umowa zarządzania płynnością finansową jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast dodanie do umowy czynności zawierających w całości essentialia negotii czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy powoduje, iż czynności takie zostają objęte opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowy pożyczki i depozytu nieprawidłowego, o ile zostaną spełnione przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Przyjmując za Wnioskodawcą, iż powyższe czynności będą objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, w powyższej sprawie zastosowanie znajdzie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.