IPPB2/436-465/10-4/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 grudnia 2010 r. (data wpływu 3 grudnia 2010 r.) uzupełnionym pismem na wezwanie z dnia 28 stycznia 2011 r. Nr IPPB2/436-465/10-2/MZ (data nadania 28 stycznia 2011 r., data doręczenia 1 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przystąpienia do długu oraz spełnienie w miejsce dotychczasowego świadczenia pieniężnego ("datio in solutum") - jest prawidłowe.

W dniu 3 grudnia 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przystąpienia do długu oraz spełnienie w miejsce dotychczasowego świadczenia pieniężnego ("datio in solutum").

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W wyniku umowy z dnia 27 czerwca 2008 r. T. Sp. z o.o. wykonała na rzecz E. S.A. roboty budowlano-montażowe, które udokumentowała fakturami VAT. Jednak E. S.A. nie uregulowała pełnej należności za wykonane prace. W dniu 13 listopada 2009 r. T. i E. S.A. zawarły ugodę mającą na celu doprowadzenie do zaspokojenia roszczeń T. Jednak E. S.A. nie wykonała postanowień ww. ugody i nie dokonała płatności kwot należnych na rzecz Spółki. W dniu 9 września 2010 r. spółki: E. S.A., Spółka B. oraz osoba fizyczna zawarły umowę kumulatywnego przystąpienia do długu, mocą której stali się solidarnie zobowiązani do zapłaty świadczenia pieniężnego na rzecz T.

W dniu 9 września 2010 r. spółki: T., E. S.A., Spółka B. oraz osoba fizyczna zawarły aktem notarialnym umowę o świadczenie w miejsce wypełnienia (datio in solutum). W ramach tej umowy Spółka B. spełnia świadczenie zastępcze, polegające na tym, że przeniosła na rzecz T. prawo własności:

Osoba fizyczna w ramach powołanej wyżej umowy przeniosła na rzecz T. prawo własności:

* udziału w zabudowanej działce gruntu nr 79.

Świadczenie pierwotne oraz świadczenie zastępcze maja charakter ekwiwalentny i z tego tytułu stronom nie przysługują żadne spłaty ani dopłaty.

Notariusz przy akcie notarialnym nie pobrał podatku od czynności cywilnoprawnych.

Pismem z dnia 28 stycznia 2011 r. Nr IPPB2/436-465/10-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

* Przedstawienie dokumentu - oryginału lub urzędowo poświadczonej kopii za zgodność z oryginałem (odpowiednio odpis z Krajowego Rejestru Sądowego), z którego wynika sposób reprezentacji Spółki w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. stosowne umocowanie dla Pana W. M. oraz Pana M. W., którzy wystąpili w imieniu Spółki z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przepisów ustawy o p.c.c.:

* przystąpienie do długu przez Spółkę B. oraz osobę fizyczną oraz

* spełnienie w miejsce dotychczasowego świadczenia pieniężnego, świadczenia w miejsce wykonania ("datio in solutum") polegającego na przeniesieniu prawa własności 4 nieruchomości i lokalu mieszkalnego rodzi konsekwencje podatkowe.

Zdaniem Wnioskodawcy

Powyższe czynności nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Katalog czynności cywilnoprawnych wskazany w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. ma charakter zamknięty.

Należy wykluczyć, aby przystąpienie do długu przez Spółkę B. oraz osobę fizyczną rodziło jakieś konsekwencje na gruncie ustawy o p.c.c. Przystąpienie do długu, nie zostało wskazane w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c., jako czynność podlegająca opodatkowaniu. Lista czynności podlegających p.c.c. stanowi numerus clausus, a więc nie może być interpretowana rozszerzająco.

To samo należy odnieść do przeniesienia własności 4 nieruchomości oraz lokalu mieszkalnego wskutek świadczenia w miejsce wypełnienia (datio in solutum z art. 453 k.c.). Czynność przeniesienia własności nieruchomości i lokalu mieszkalnego nie stanowi odrębnej umowy sprzedaży, czy zamiany nieruchomości, lecz wykonanie świadczenia zastępczego w miejsce pierwotnego, celem umorzenia zobowiązania. Nie kreuje w ten sposób żadnej nowej czynności cywilnoprawnej polegającej na przeniesieniu własności 4 nieruchomości i lokalu mieszkalnego za zapłatę ceny, lecz spełnia w sposób zastępczy pierwotne zobowiązanie wynikajże z umowy zawartej miedzy T. i E. S.A. Przeniesienie własności 4 nieruchomości i lokalu mieszkalnego stanowi tylko i wyłącznie spełnienie obowiązku, który za zgodą wierzyciela, tj. T. ma zastąpić wcześniejsze zobowiązanie o naturze pieniężnej.

Biorąc pod uwagę fakt, że powyższe instytucje prawa cywilnego (przystąpienie do długu oraz "datio in solutum") nie zostały wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c., nie podlegają one opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych katalog czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu nawet, gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w wyniku umowy z dnia 27 czerwca 2008 r. T. Sp. z o.o. wykonała na rzecz E. S.A. roboty budowlano-montażowe, które udokumentowała fakturami VAT. Jednak E. S.A. nie uregulowała pełnej należności za wykonane prace. W dniu 13 listopada 2009 r. T. i E. S.A. zawarły ugodę mającą na celu doprowadzenie do zaspokojenia roszczeń T. Jednak E. S.A. nie wykonała postanowień ww. ugody i nie dokonała płatności kwot należnych na rzecz Spółki. W dniu 9 września 2010 r. spółki: E. S.A., Spółka B. oraz osoba fizyczna zawarły umowę kumulatywnego przystąpienia do długu, mocą której stali się solidarnie zobowiązani do zapłaty świadczenia pieniężnego na rzecz T. W dniu 9 września 2010 r. spółki: T., E. S.A., Spółka B. oraz osoba fizyczna zawarły aktem notarialnym umowę o świadczenie w miejsce wypełnienia (datio in solutum).

Należy wskazać, iż w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r.- Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) Tytuł II. Wielość Dłużników Albo Wierzycieli, Dział I. Zobowiązania Solidarne w art. 366 § 1 i 2 widnieje zapis, iż kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Natomiast umowa oparta na cywilnoprawnej konstrukcji świadczenia w miejsce wykonania (datio in solutum) jest formą umowy uregulowanej w art. 453 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się ze zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa.

Celem datio in solutum jest zatem wygaśniecie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Reasumując stwierdza się, iż przystąpienie do długu oraz spełnienie w miejsce dotychczasowego świadczenia pieniężnego ("datio in solutum") nie należą do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych i tym samym nie będą podlegały opodatkowaniu tym podatkiem. Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych mogą podlegać natomiast czynności cywilnoprawne, w związku z zawarciem których zostanie sporządzona umowa, o ile będą to czynności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.