IPPB2/436-458/10-2/MZ - Skutki podatkowe dokonania darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 25 listopada 2010 r. (data wpływu 29 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką - jest prawidłowe.

W dniu 29 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Rodzice Wnioskodawczyni są właścicielami nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości P., gmina O., składającej się z dwóch działek ewidencyjnych, tj. 156/1 i 156/2. Nieruchomość ta jest obciążona dwoma hipotekami: hipoteką umowną w kwocie 352.999,12 zł oraz hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 247.099,38 zł, które to hipoteki zabezpieczają wierzytelność z tytułu kredytu udzielonego przez Bank. Kredytobiorcami - dłużnikami solidarnymi jest Wnioskodawca oraz rodzice. Rodzice zamierzają umową darowizny przekazać Wnioskodawczyni działkę nr 156/2.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy

Podatek nie należy się, bowiem hipoteka zabezpiecza wierzytelność wynikającą z umowy kredytu, której to umowy stronami są zarówno obdarowana jak i darczyńcy. Darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką nie zwalnia w żaden sposób dłużników - właścicieli nieruchomości ze zobowiązań, w dalszym ciągu odpowiadają oni bowiem za dług solidarnie. Solidarna odpowiedzialność charakteryzuje się tym, iż wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych. Jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, może on żądać zwrotu od współdłużników. W przypadku darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką, wierzyciel może dochodzić roszczenia z tej nieruchomości, gdyż hipoteka obciąża nieruchomość niezależnie kto jest właścicielem. Jednak w przypadku egzekucji z nieruchomości, właściciel będzie miał regres w stosunku do współdłużników solidarnych. Zatem jeśli chodzi o odpowiedzialność za dług z przedmiotowego kredytu - darowizna nie zmienia sytuacji ekonomicznej ani darczyńców ani obdarowanej. Nie można zatem mówić o jakimkolwiek przejęciu długów, zobowiązań bądź ciężarów darczyńców. Nie następuje przeniesienie ciężaru spłaty kredytu z darczyńców na obdarowaną, zobowiązanymi do jego spłaty w dalszym ciągu będą zarówno obdarowana jak i darczyńcy. Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych w sytuacji, gdy następuje darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką przy braku oświadczenia obdarowanego o przyjęciu długu nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych (tak m.in. interpretacja Urzędu Skarbowego w Olsztynie z 25 lutego 2004 r., znak US.V/436-2/04).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny rozumie się zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego osobie obdarowanej (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym. Wystarczy bowiem, że świadczenie spełnione faktycznie przez inną osobę zostanie następnie skompensowane wartościami pochodzącymi z majątku darczyńcy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Obowiązek podatkowy przy umowie darowizny powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych tj. w dniu zawarcia umowy darowizny i stosownie do art. 4 pkt 3 ww. ustawy ciąży na obdarowanym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) ww. ustawy stawki podatku od umów darowizny wynoszą przy przeniesieniu własności nieruchomości - 2%.

Jednakże w przypadku, gdy umowa darowizny, nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to taka umowa darowizny nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Rodzice Wnioskodawczyni są właścicielami nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości P., gmina O., składającej się z dwóch działek ewidencyjnych, tj. 156/1 i 156/2. Nieruchomość ta jest obciążona dwoma hipotekami: hipoteką umowną w kwocie 352.999,12 zł oraz hipoteką umowną kaucyjną do kwoty 247.099,38 zł, które to hipoteki zabezpieczają wierzytelność z tytułu kredytu udzielonego przez Bank. Kredytobiorcami - dłużnikami solidarnymi jest Wnioskodawca oraz rodzice. Rodzice zamierzają umową darowizny przekazać Wnioskodawczyni działkę nr 156/2.

A zatem, w przedmiotowej sprawie umowa darowizny nie będzie wiązała się z przejęciem przez Wnioskodawczynię długów darczyńcy (rodziców), a więc umowa ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawczynię postanowienia organu podatkowego należy stwierdzić, że zostało one wydane w indywidualnych sprawach i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.