IPPB2/436-449/10-3/AF - Umowa darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką a opodatkowanie PCC.

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 25 stycznia 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-449/10-3/AF Umowa darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką a opodatkowanie PCC.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 27 października 2010 r. (data wpływu 23 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy darowizny nieruchomości obciążonej hipoteką.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W dniu 20 września 2007 r. rodzice Wnioskodawcy zawarli z Bankiem umowę kredytu, którego spłata została zabezpieczona hipoteką kaucyjną do kwoty 132.783,30 zł, ustanowioną na stanowiącym odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnym nr 28 położonym w O. przy ul. S. Aneksem do powyższej umowy z dnia 23 lipca 2010 r. Wnioskodawca przystąpił do powyższej umowy kredytowej jako dłużnik. Według stanu na dzień sporządzenia aneksu, łączna szacunkowa kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji wynosiła 54.054,39 zł W dniu 23 lipca 2010 r. przed notariusz w O. - Małgorzatą P., rodzice darowali Wnioskodawcy obciążony hipoteką lokal nr 28. Notariusz na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 3 i art. 7 ust. 1 pkt 2a pobrała 2 % podatku od czynności cywilnoprawnych od wartości hipoteki, tj. kwotę 2.655,67 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy darowizna lokalu obciążonego hipoteką, która zabezpiecza wierzytelność wynikającą z kredytu, którego stroną jest obdarowany, powoduje powstanie obowiązku zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych, a jeśli tak to co stanowi podstawę opodatkowania - kwota hipoteki (132.783,30 zł) czy pozostała do spłaty kwota kredytu (54.054,39 zł).

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem Wnioskodawcy, podatek nie powinien zostać pobrany, bowiem hipoteka zabezpieczała wierzytelność wynikającą z umowy kredytu, której to umowy stroną był również obdarowany na podstawie umowy przystąpienia do długu z 23 lipca 2010 r. Przystąpienie do długu charakteryzuje się tym, iż do istniejącego już stosunku pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem przystępuje osoba trzecia, która staje się tzw. dłużnikiem solidarnym. Przystąpienie osoby trzeciej nie zwalnia w żaden sposób dotychczasowego dłużnika ze zobowiązań ale odpowiadają oni za długi solidarnie. Nie nastąpiło zatem przejęcie długów darczyńców, a zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych w sytuacji, gdy następuje darowizna nieruchomości obciążonej hipoteką przy braku oświadczenia obdarowanego o przejęciu długu nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych (tak m.in. interpretacja Urzędu Skarbowego w Olsztynie z 25 lutego 2004 r., znak: US.V/436-2/04).

Gdyby organ podatkowy uznał jednak, iż podatek się należy, to Wnioskodawca uważa, że podstawą jego obliczenia powinna być pozostała do spłaty kwota kredytu, dzielona przez 3 dłużników, tj. 54.54,39 / 3 = 18.018,13 zł, a nie kwota hipoteki kaucyjnej. Świadczy o tym sama konstrukcja hipoteki kaucyjnej, która zabezpiecza wierzytelności o wysokości nieustalonej, zarówno istniejące, jak i dopiero mogące powstać w przyszłości. Dla takich hipotek oznacza się sumę pieniężną, do wysokości której wierzyciel hipoteczny może domagać się zaspokojenia z obciążonej nieruchomości.

Znajduje to odzwierciedlenie w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, w której to ustawodawca opodatkował ustanowienie hipoteki na zabezpieczenie wierzytelności o wysokości nieustalonej, a więc hipoteki kaucyjnej określoną stawką w wysokości 19 zł, w przeciwieństwie do ustanowienia hipoteki zwykłej, gdzie podatek wynosi 0,1 % od kwoty zabezpieczonej wierzytelności. Niewłaściwe, niekonsekwentne i niezgodne z zasadą jednolitości stosowania prawa podatkowego zatem byłoby pobieranie 2 % podatku od kwoty hipoteki kaucyjnej w przypadku darowizny nieruchomości obciążonej taką hipoteką.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy i praw majątkowych,

c.

(uchylona)

d.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

e.

umowy dożywocia,

f.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g.

(uchylona),

h.

ustanowienie hipoteki,

i.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j.

umowy depozytu nieprawidłowego,

k.

umowy spółki.

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Stosownie do art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę darowizny rozumie się zobowiązanie darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego osobie obdarowanej (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny - jako czynności nieodpłatnej - jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego. Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej. Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym. Wystarczy bowiem, że świadczenie spełnione faktycznie przez inną osobę zostanie następnie skompensowane wartościami pochodzącymi z majątku darczyńcy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają również umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku wartość długów i ciężarów albo zobowiązań przejętych przez obdarowanego.

Obowiązek podatkowy przy umowie darowizny powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych tj. w dniu zawarcia umowy darowizny i stosownie do art. 4 pkt 3 ww. ustawy ciąży na obdarowanym.

Zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 2 lit. a) ww. ustawy stawki podatku od umów darowizny wynoszą przy przeniesieniu własności nieruchomości - 2%.

Jednakże w przypadku, gdy umowa darowizny, nie wiąże się z przejęciem przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań osoby darującej, to taka umowa darowizny nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż w dniu 20 września 2007 r. rodzice Wnioskodawcy zawarli z Bankiem umowę kredytu, którego spłata została zabezpieczona hipoteką kaucyjną do kwoty 132.783,30 zł, ustanowiona na stanowiącym odrębną nieruchomość lokalu mieszkalnym nr 28 położonym w O. przy ul. S. Aneksem do powyższej umowy z dnia 23 lipca 2010 r. Wnioskodawca przystąpił do powyższej umowy kredytowej jako dłużnik. Według stanu na dzień sporządzenia aneksu, łączna szacunkowa kwota wszystkich kosztów, opłat i prowizji wynosiła 54.054,39 zł W dniu 23 lipca 2010 r. przed notariusz w O. - Małgorzatą P., rodzice darowali Wnioskodawcy obciążony hipoteką lokal nr 28. Notariusz na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 3 i art. 7 ust. 1 pkt 2a pobrała 2% podatku od czynności cywilnoprawnych od wartości hipoteki, tj. kwotę 2.655,67 zł.

A zatem, w przedmiotowej sprawie umowa darowizny nie będzie wiązała się z przejęciem przez Wnioskodawcę długów darczyńcy (rodziców), a więc umowa ta nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. d) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawcę postanowienia organu podatkowego należy stwierdzić, że zostało one wydane w indywidualnych sprawach i nie jest wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl