IPPB2/436-43/11-2/MZ - Podatek od czynności cywilnoprawnych w zakresie umów pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 1 lutego 2011 r. (data wpływu 7 lutego 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umów pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 7 lutego 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umów pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest wiodącym w Polsce dostawcą usługi telewizji kablowej, szerokopasmowego dostępu do Internetu i telefonii. Spółka zamierza zaciągnąć oprocentowane pożyczki od U., spółki mającej siedzibę poza terytorium Polski, tj. we Francji (dalej także: Pożyczkodawca lub Spółka francuska). Spółka francuska nie jest i nie będzie na dzień udzielenia pożyczki udziałowcem Wnioskodawcy.

Statut Spółki francuskiej, będącej pożyczkodawcą stanowi, iż przedmiotem jej działalności jest między innymi "udzielanie pożyczek dla wyłącznego użytku podmiotów z grupy L., do której spółka należy, ale nie na rzecz podmiotów trzecich, oraz wszelkie inne operacje finansowe z tym związane". Przy czym Spółka ma zostać nabyta przez podmiot należący do grupy L. Pożyczkodawcę polega na zapewnieniu finansowania innym podmiotom, w tym poprzez udzielanie pożyczek. Udzielanie pożyczek stanowi główną działalność Pożyczkodawcy. Obecnie Pożyczkodawca posiada ponad 900 milionów EUR należności z tytułu pożyczek.

Spółka francuska jest zarejestrowana dla celów podatku od wartości dodanej we Francji i rozpoznaje we Francji udzielanie pożyczek jako czynności zwolnione z VAT. Spółka francuska nie ma siedziby, ani stałego miejsca prowadzenia działalności na terytorium Polski.

Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT.

Możliwe jest, iż miejscem zawierania umów pożyczek z Pożyczkodawcą będzie:

* terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

* terytorium poza Rzeczypospolitą Polską.

Środki pieniężne będące przedmiotem zawieranych umów pożyczek w dniu zawarcia umów pożyczek będą znajdowały się poza terytorium Polski.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad.1.

Spółka stoi na stanowisku, że umowy pożyczek pomiędzy Wnioskodawcą oraz Spółką francuską, w sytuacji, gdy umowy pożyczek zawierane będą poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej i środki pieniężne będące ich przedmiotem znajdować się będą w chwili zawarcia umów również poza granicami kraju, nie będą podlegały opodatkowaniu p.c.c., gdyż będą podlegać wyłączeniu z opodatkowania na podstawie art. 1 ust. 4 UPCC.

UZASADNIENIE stanowiska Spółki do pytania nr 1

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) UPCC podatkowi temu podlegają wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne, w tym między innymi umowy pożyczki.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne, w tym pożyczka, podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczki będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Pożyczka nie będzie jednak podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli:

* pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz

* nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, oraz

* czynność zostanie dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (tzn. umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Polski).

Innymi słowy, jeżeli w dniu zawarcia umów pożyczek pieniądze będą znajdowały się za granicą i umowy pożyczek zostaną zawarte za granicą, umowy pożyczek nie będą podlegały opodatkowaniu p.c.c.

Stanowisko Spółki znajduje potwierdzenie w licznych interpretacjach organów podatkowych wydanych w ostatnim okresie, m.in.:

* w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 sierpnia 2008 r. (Nr IPPB2/436-176/08-2/MZ),

* w interpretacji wydanej przez Dyrektor Izby skarbowej w Warszawie z dnia 27 listopada 2008 r. (Nr IPPB2/436-373/08-2/MZ),

* w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 grudnia 2008 r. (Nr IPPB2/436-406/08-2/MZ),

* w interpretacji wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 stycznia 2009 r. (Nr IPPB2/436-395/08-2/MZ).

Ad.2.

Spółka stoi na stanowisku, że każda pożyczka, która zostanie Spółce udzielona przez Pożyczkodawcę, jeśli nie będzie podlegała wyłączeniu spod zakresu opodatkowania na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o p.c.c. lub innego przepisu, będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o p.c.c. - jako udzielona przez przedsiębiorcę mniemającego na terytorium Polski siedziby lub zarządu, faktycznie prowadzącego działalność w zakresie udzielania pożyczek.

UZASADNIENIE stanowiska Spółki do pytania 2

Na podstawie art. 9 pkt 10 lit. a) UPCC zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez przedsiębiorców mniemających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek. Zgodnie więc z dyspozycją powołanego przepisu, aby pożyczki, otrzymane przez Spółkę, były zwolnione z podatku od czynności cywilnoprawnych, konieczne jest spełnienie łącznie dwóch przesłanek:

Przesłankę zawartą w punkcie I Pożyczkodawca spełnia, gdyż nie posiada siedziby ani zarządu na terytorium Polski i posiada swoją siedzibę we Francji.

Przesłanka opisana w punkcie II jest również przez Pożyczkodawcę spełniona, gdyż można uznać, że udzielanie pożyczek stanowi jego faktycznie wykonywaną działalność. Jak wskazano w opisie zdarzenia udzielanie pożyczek stanowi główną działalność Pożyczkodawcy. Obecnie Pożyczkodawca posiada ponad 900 mln EUR należności z tytułu pożyczek.

Artykuł 9 pkt 10 lit. a) UPCC nie przewiduje żadnych innych przesłanek, które powinny być spełnione, aby czynność cywilnoprawna, jaką jest udzielenie pożyczki przez zagranicznego pożyczkodawcę, korzystała ze zwolnienia z podatku.

Stanowisko to podzielają organy podatkowe w interpretacjach prawa podatkowego.

W interpretacjach wydanych przez Naczelnika Pierwszego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Poznaniu w dniu 5 marca 2007 r. (Nr ZP/436-43/06) oraz 7 listopada 2005 r. (Nr ZP/436-15/05) czytamy, że: "Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych, stosownie do przepisu art. 9 pkt 10 lit. a), zwalnia z opodatkowania pożyczki udzielane przez przedsiębiorców niemających na terenie Rzeczypospolitej Polskiej siedziby ani zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek. Przepisy te nie wskazują dodatkowych przesłanek do skorzystania z przedmiotowego zwolnienia. Wystarczy, aby pożyczkodawca nie posiadał siedziby lub zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz prowadził działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek. Udzielona przez niego pożyczka jest wówczas zwolniona od podatku od czynności cywilnoprawnych".

Stanowisko to prezentowane jest także w innych interpretacjach, np.

* interpretacja Naczelnika Urzędu Skarbowego Warszawa-Bielany z dnia 29 sierpnia 2007 r. (Nr 1432/PMiCC/436/08/07/k.z.),

* interpretacja wydana przez Naczelnika I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z dnia 24 sierpnia 2007 r. (Nr 1471/DC/436-45/07/BANA), jak również

* interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 maja 2010 r. (Nr IPPB2/436-64/10-2/AF).

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że każda pożyczka, która zostanie Spółce udzielona przez Pożyczkodawcę, będzie zwolniona z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 10 lit. a) UPCC.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Ad.1.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegała również podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i uzupełnienia wynika, iż Sp. z o.o. (dalej: Wnioskodawca lub Spółka) jest wiodącym w Polsce dostawcą usługi telewizji kablowej, szerokopasmowego dostępu do Internetu i telefonii. Spółka zamierza zaciągnąć oprocentowane pożyczki od U., spółki mającej siedzibę poza terytorium Polski, tj. we Francji (dalej także: Pożyczkodawca lub Spółka francuska). Spółka francuska nie jest i nie będzie na dzień udzielenia pożyczki udziałowcem Wnioskodawcy. Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem VAT. Możliwe jest, iż miejscem zawierania umów pożyczek z Pożyczkodawcą będzie: terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub terytorium poza Rzeczypospolitą Polską. Środki pieniężne będące przedmiotem zawieranych umów pożyczek w dniu zawarcia umów pożyczek będą znajdowały się poza terytorium Polski.

A zatem, umowy pożyczek nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili ich zawarcia pieniądze będą znajdowały się za granicą i umowy pożyczek zostaną zawarte za granicą.

Ad.2

Umowy pożyczek będą natomiast podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli zostaną spełnione przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa czynność będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie umowy pożyczki podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast w przypadku, gdy umowy pożyczek nie zostaną objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wówczas znajdzie zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych zwalnia się od podatku pożyczki udzielane przez przedsiębiorców niemajacych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej siedziby lub zarządu, prowadzących działalność w zakresie kredytowania oraz udzielania pożyczek.

Dla zwolnienia pożyczek na podstawie powyższego przepisu nie ma znaczenia forma prawna pożyczkodawcy, lecz jedynie prowadzenie działalności kredytowej oraz udzielania pożyczek przez ten podmiot. Działalność taka winna być prowadzona na podstawie regulacji obowiązujących w kraju pożyczkodawcy.

Reasumując należy stwierdzić, iż umowy pożyczek będą podlegały podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli zostaną spełnione przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Natomiast, jeżeli ww. umowy pożyczek będą objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, powyższe czynności zostaną wyłączone z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż jeżeli umowy pożyczek nie zostaną objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług i będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, wówczas znajdzie zastosowanie zwolnienie, o którym mowa w art. 9 pkt 10 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, przy spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.