IPPB2/436-426/09-4/AF - Powstanie obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku podjęcia przez walne zgromadzenie akcjonariuszy spółki akcyjnej uchwały o przymusowym wykupie akcji.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 19 września 2009 r. (data wpływu 26 października 2009 r.) uzupełnionym w dniu (data nadania 13 stycznia 2010 r. data wpływu 18 stycznia 2010 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-426/09-2/AF z dnia 5 stycznia 2010 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu przymusowego wykupu akcji - jest nieprawidłowe.

W dniu 26 października 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie powstania obowiązku podatkowego z tytułu przymusowego wykupu akcji.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki H z siedzibą w W. (dalej: "Spółka) zamierza przeprowadzić zgodnie z art. 418 ustawy z dnia 15 września 2001 r. - Kodeks spółek handlowych (dalej K.s.h.) podjęło w dniu 9 października 2009 r. uchwałę o przymusowym wykupie przez akcjonariusza posiadającego 96,65% akcji od akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego spółki wszystkich akcji znajdujących się w ich posiadaniu. Przymusowy wykup akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego. Na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy w dniu 9 października 2009 r. została powzięta uchwała o przymusowym wykupie akcji, w wyniku której akcjonariusze mniejszościowi zobowiązani będą odsprzedać swoje akcje akcjonariuszom większościowym. Cena wykupu akcji zostanie ustalona przez biegłego rewidenta. Zarząd Spółki został upoważniony przez Walne Zgromadzenie do podjęcia wszelkich niezbędnych działań mających na celu wykonanie uchwały.

Pismem z dnia 5 stycznia 2010 r. Nr IPPB2/436-426/09-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez przedstawienie dokumentu (odpowiednio wypis z KRS lub kopii urzędowo poświadczonego odpisu), z którego wynika sposób reprezentacji Spółki w zakresie oświadczeń woli i podpisywania dokumentów, tj. stosowne umocowanie dla Pana Tomasza D oraz Pana Krzysztofa H.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 7 stycznia 2010 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie przesyłając oryginał odpisu KRS.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy na podstawie art. 1 ust. 1 pkt a ustawy o p.c.c., przymusowy wykup akcji, nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: "podatek p.c.c."), w związku z faktem, iż czynność ta nie jest umową sprzedaży...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki czynność przymusowego wykupu akcji Spółki nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W szczególności nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, złożenie w spółce dokumentów akcji przez akcjonariuszy mniejszościowych, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi oraz wpłata należności równej cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) akcjonariuszy większościowych na rachunek bankowy spółki.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podatkiem podlegają następujące czynność cywilnoprawne

Powyższy katalog czynności opodatkowanych jest katalogiem zamkniętym. Oznacza to, że opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych mogą podlegać jedynie czynności cywilnoprawne w nim wymienione. Katalog ten nie zawiera w sobie czynności przymusowego wykupu akcji. Katalog ten nie zawiera również czynności złożenia w spółce dokumentów akcji przez akcjonariuszy mniejszościowych, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi, jak i czynności wpłaty należności równej cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) przez akcjonariuszy większościowych na rachunek bankowy spółki. Jednocześnie czynności przymusowego wykupu akcji nie można zakwalifikować jako sprzedaży albo zamiany rzeczy lub praw, stanowi bowiem ta czynność szczególny rodzaj umowy nienazwanej, w sposób ścisły związanej ze stosunkiem uczestnictwa w spółce. Wskazują na to poniższe argumenty.

Zgodnie z art. 418 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) - Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała, o której mowa w § 1, powinna określać akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określać akcje przypadającemu każdemu z nabywców (art. 418 § 2 K.s.h). Stosownie do przepisu art. 418 § 2a K.s.h. akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają przymusowe wykupowi, powinni w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki. Jeżeli akcjonariusz nie złożył dokumentu akcji w terminie, zarząd unieważniają w trybie art. 358, a nabywcy wydaje nowy dokument akcji pod tym samym numerem emisyjnym.

Przymusowy wykup akcji nie może być utożsamiane z umową sprzedaży. Zgodnie, bowiem z art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 Kodeksu cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych. Umowie sprzedaży akcji oraz transakcji przymusowego wykupu akcji przyświecają zupełnie odmienne cele gospodarcze, Celem umowy sprzedaży lub zamiany jest dobrowolne zbycie dóbr lub praw. Natomiast, celem transakcji przymusowego wykupu akcji jest kształtowanie struktury właścicielskiej spółki poprzez przymusowy wykup akcji spółki nawet bez zgody akcjonariuszy mniejszościowych.

Ponadto art. 535 Kodeksu cywilnego formułując definicję umowy określa podmioty umowy sprzedaży stanowiąc, że sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W związku z tym to właśnie określenie podmiotów transakcji: sprzedawcy i kupującego obok oznaczenia przedmiotu sprzedaży stanowi niezbędny przedmiotowo element umowy sprzedaży. W przypadku przymusowego wykupu akcji, określonego w art. 418 K.s.h. podmiotami czynności przymusowego wykupu akcji są akcjonariusze i Spółka reprezentowana przez Zarząd.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Przepis art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają m.in. umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 418 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5 % kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała wymaga większości 95% głosów oddanych. Statut może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały. W świetle art. 417 § 1 Kodeksu spółek handlowych wykupu akcji dokonuje się po cenie notowanej na rynku regulowanym, według przeciętnego kursu z ostatnich trzech miesięcy przed powzięciem uchwały albo też, gdy akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie. Mając na uwadze art. 417 § 3 Kodeksu spółek handlowych zarząd powinien dokonać wykupu akcji na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce w terminie miesiąca od upływu terminu złożenia akcji, o którym mowa w art. 416 § 4 Kodeksu spółek handlowych, jednakże nie wcześniej niż po wpłaceniu ceny wykupu.

Do zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku będzie miała zastosowanie norma prawa podatkowego zawarta w art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, bowiem przymusowy wykup akcji stanowi szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega temu podatkowi.

W myśl generalnej zasady ustanowionej w art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej. O powstaniu obowiązku uiszczenia podatku od czynności cywilnoprawnej decyduje zatem moment dokonania tej czynności. Na podstawie art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

Uwzględniając ww. przepisy kodeksu spółek handlowych, w przedmiotowej sprawie obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wykupu akcji przez zarząd, tzn. w momencie zapłaty ceny akcjonariuszom mniejszościowym.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy stwierdzić, iż przymusowy wykup akcji, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie podlegał podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.