IPPB2/436-418/12-2/LS - Określenie skutków podatkowych nabycia akcji za pośrednictwem Domu Maklerskiego.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 24 sierpnia 2012 r. (data wpływu 27 sierpnia 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji za pośrednictwem Domu Maklerskiego - jest prawidłowe.

W dniu 27 sierpnia 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych nabycia akcji za pośrednictwem Domu Maklerskiego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zamierza odpłatnie nabyć akcje na okaziciela spółki akcyjnej mającej siedzibę na terytorium Polski. Dnia 4 czerwca 2012 r. doszło do zawarcia "Umowy przedwstępnej sprzedaży akcji" pomiędzy spółką będącą obecnie spółką siostrą Wnioskodawcy (a w przyszłości w momencie zakończenia Transakcji będącą jednym z udziałowców Wnioskodawcy) oraz gwarantem Transakcji ze strony nabywcy z jednej strony a sprzedającymi z drugiej. Umowa przedwstępna zawarta została pod prawem szwajcarskim.

Zgodnie ze strukturą Transakcji założoną w Umowie przedwstępnej sprzedaży akcji, nabycie akcji ma być dokonane przez spółkę celową. Z tego względu udziałowcy Gwaranta nabyli udziały Wnioskodawcy (jako spółki celowej), który będzie podmiotem nabywającym akcje zgodnie z ostateczną umową nabycia akcji, która zostanie podpisana po spełnieniu warunków określonych w Umowie przedwstępnej sprzedaży akcji. Z tego względu, Wnioskodawca przystąpi do Umowy przedwstępnej, występując od dnia przystąpienia jako strona tej umowy będąca związaną jej postanowieniami. W dalszej kolejności dojdzie do zawarcia ostatecznej umowy sprzedaży akcji. Umowa ostateczna zawarta zostanie pod prawem polskim.

Z uwagi na stopień skomplikowania Transakcji oraz w celu zwiększenia jej bezpieczeństwa i zapewnienia jej właściwego rozliczenia, Wnioskodawca planuje zaangażować profesjonalny podmiot będący domem maklerskim (wymienionym w art. 3 pkt 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.) i za jego pośrednictwem nabyć przedmiotowe akcje.

W tym celu Wnioskodawca oraz sprzedający zamierzają zawrzeć z Domem maklerskim odpłatne umowy pośrednictwa w Transakcji (umowę o świadczenie usług maklerskich). Zamiar zawarcia tych umów został potwierdzony poprzez podpisanie listu intencyjnego, w którym, Gwarant, sprzedający oraz Dom maklerski określili wstępne warunki planowanego pośrednictwa Domu maklerskiego w Transakcji.

Umowa pośrednictwa pomiędzy Domem maklerskim a Wnioskodawcą obejmować będzie usługi pośrednictwa świadczone przez Dom maklerski, w tym w szczególności:

Na podstawie odrębnej umowy Wnioskodawca reprezentowany przez Dom maklerski przystąpi do Umowy przedwstępnej z wyłączeniem niektórych jej postanowień, dotyczących Gwaranta, który zawarł Umowę przedwstępną, np. struktury finansowania nabycia lub jego gwarancji.

Wnioskodawca pragnie ponadto wskazać, że Transakcja zostanie dokonana poza obrotem zorganizowanym w rozumieniu Ustawy o obrocie.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wyżej opisana Transakcja sprzedaży akcji za pośrednictwem Domu maklerskiego wykonującego między innymi czynności wskazane w opisie zdarzenia przyszłego będzie podlegać zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c.

Zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na fakt, że w przedmiotowej Transakcji Dom maklerski, jako firma inwestycyjna w rozumieniu Ustawy o obrocie, będzie wykonywał usługi pośrednictwa mające na celu dokonanie Transakcji (wskazane w opisie zdarzenia przyszłego), Transakcja będzie korzystała ze zwolnienia z p.c.c. stosownie do art. 9 pkt 9 lit. b) Ustawy o p.c.c.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a Ustawy o p.c.c., podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży rzeczy i praw majątkowych. Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 1 Ustawy o p.c.c. obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na kupującym. Na mocy art. 5 ust. 1 Ustawy o p.c.c. kupujący obowiązany jest do zapłaty p.c.c.

Stosownie jednak do art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c. zwalnia się od p.c.c. sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi, dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych w rozumieniu przepisów Ustawy o obrocie.

W konsekwencji, aby uznać, że przedmiotowa Transakcja będzie korzystała ze zwolnienia wynikającego z art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c., należy rozstrzygnąć, czy:

Prawa majątkowe będące instrumentami finansowymi

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o obrocie, instrumentem finansowym są papiery wartościowe (między innymi akcje).

W konsekwencji, należy stwierdzić, iż akcje spółki akcyjnej, będące przedmiotem Transakcji, uznać należy za prawa majątkowe, będące instrumentami finansowymi w rozumieniu Ustawy o obrocie.

Dom maklerski - firma inwestycyjna

Zwolnienie z p.c.c. regulowane art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c. odwołuje się do definicji firmy inwestycyjnej oraz zagranicznej firmy inwestycyjnej wskazanej w Ustawie o obrocie. Stosownie do art. 3 pkt 33 Ustawy o obrocie, przez firmę inwestycyjną rozumie się dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Zdaniem Wnioskodawcy, Dom maklerski uczestniczący w Transakcji spełnia warunki uznania go za firmę inwestycyjną w rozumieniu Ustawy o obrocie, do której odnosi się zwolnienie z p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c.

Pośrednictwo

Zważywszy, że Ustawa o p.c.c. nie definiuje pojęcia "sprzedaży za pośrednictwem" firmy inwestycyjnej, w rezultacie, należy odwołać się, zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami wykładni przepisów prawa podatkowego, do znaczenia "pośrednictwa" w języku potocznym, poprzez przytoczenie definicji słownikowej. Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka polskiego za "pośrednictwo" należy uznać (Słownik Języka Polskiego PWN, pod. Red. M. Szymczaka, PWN 1995):

* działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; występowanie w roli łącznika lub rozjemcy.

* załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych pomiędzy dwiema stronami; pośredniczenie w zawieraniu takich transakcji.

Jak wynika z analizy interpretacji indywidualnych wydawanych przez Ministra Finansów, odnoszących się do pojęcia "pośrednictwa" na gruncie Ustawy o p.c.c., istotą pośrednictwa jest udział firmy inwestycyjnej w dokonywaniu umowy, tj. zawarciu umowy przez firmę inwestycyjną w imieniu jednej ze stron. Takie stanowisko zostało przedstawione między innymi przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lipca 2011 r. (sygn. IPPB2/436-209/11-2/MZ): "Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w sytuacji, gdy Firma Inwestycyjna prowadząca działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez Firmę Inwestycyjną w imieniu jednej ze stron transakcji".

Co więcej, pośrednictwo związane jest z wykonywaniem w ramach umowy czynności maklerskich określonych w art. 69 ust. 2 Ustawy o obrocie. W myśl art. 69 ust. 2 Ustawy o obrocie do czynności maklerskich zalicza się między innymi przyjmowanie, przekazywanie i wykonanie zleceń nabycia łub zbycia papierów wartościowych na rachunek dającego zlecenie. Takie stanowisko zostało potwierdzone między innymi przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 15 grudnia 2011 r. (sygn. IPPB2/436-439/11-3/AK): "Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo (...) także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie".

Nie ulega jednak wątpliwości, że pośrednictwo musi dotyczyć przede wszystkim urnowy sprzedaży, nie zaś innych czynności związanych z jej wykonaniem, co zostało potwierdzone między innymi przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 23 listopada 2011 r. (sygn. ILPB2/436-182/11-2/WS).

Zdaniem Wnioskodawcy, zawarcie Umowy ostatecznej za pośrednictwem Domu maklerskiego (tekst jedn.: w szczególności przez Dom maklerski w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy) w sytuacji, gdy Wnioskodawca uprzednio zawarł Umowę pośrednictwa z Domem maklerskim oraz przystąpił do Umowy przedwstępnej (reprezentowany w dokonywaniu również tej czynności przez Dom maklerski) uprawnia do zastosowania zwolnienia z opodatkowania z p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) Ustawy o p.c.c.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, iż Dom maklerski biorący udział w procesie nabycia akcji, będzie aktywnie pośredniczył zarówno na etapie przygotowania do sfinalizowania przedmiotowej Transakcji (w tym pomoc w sporządzeniu Umowy ostatecznej, złożenie oświadczenia o przystąpieniu do Umowy przedwstępnej w imieniu i na rzecz Wnioskodawcy), jak i na etapie dokonania sfinalizowania Transakcji (w tym czynności techniczne związane z wykonaniem Urnowy ostatecznej). Co więcej, w przedstawionym zdarzeniu przyszłym Dom maklerski będzie bezpośrednio uczestniczył w dokonaniu czynności prawnej będącej podstawą Transakcji, tj. będzie reprezentował Wnioskodawcę, działając w jego imieniu na jego rzecz przy zawieraniu Umowy ostatecznej.

Mając na uwadze przedstawiony w zdarzeniu przyszłym zakres czynności Domu maklerskiego wykonywanych w ramach Transakcji, wynikający z Umowy przedwstępnej, Listu intencyjnego oraz Umowy pośrednictwa, nie ulega wątpliwości, że Dom maklerski będzie pośredniczył w sprzedaży akcji pomiędzy stronami przedmiotowej Transakcji.

Reasumując, zdaniem Wnioskodawcy rozważana Transakcja nabycia przez Wnioskodawcę akcji spółki akcyjnej powinna zostać uznana za sprzedaż praw majątkowych (będących instrumentami finansowymi) na rzecz Wnioskodawcy za pośrednictwem Domu maklerskiego będącego firmą inwestycyjną. W rezultacie, zdaniem Wnioskodawcy, na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b Ustawy o p.c.c. przedmiotowa Transakcja podlegać będzie zwolnieniu z opodatkowania p.c.c. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie będzie ciążył obowiązek zapłaty p.c.c. z tytułu dokonania Transakcji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Według art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych i ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym.

W myśl art. 9 pkt 9 ww. ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.).

Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na rzecz kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach podmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu Cywilnego), jednakże zgodnie z art. 555 Kodeksu Cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz praw. Ustawa Kodeks Cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.), instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do O. lub W., prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Stosownie do treści art. 3 pkt 9 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o obrocie zorganizowanym rozumie się przez to obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stronę do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż V. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zamierza odpłatnie nabyć akcje na okaziciela spółki akcyjnej mającej siedzibę na terytorium Polski. Z uwagi na stopień skomplikowania Transakcji oraz w celu zwiększenia jej bezpieczeństwa i zapewnienia jej właściwego rozliczenia, Wnioskodawca planuje zaangażować profesjonalny podmiot będący domem maklerskim (wymienionym w art. 3 pkt 33 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 z późn. zm.) i za jego pośrednictwem nabyć przedmiotowe akcje. W tym celu Wnioskodawca oraz sprzedający zamierzają zawrzeć z Domem maklerskim odpłatne umowy pośrednictwa w Transakcji (umowę o świadczenie usług maklerskich). Zamiar zawarcia tych umów został potwierdzony poprzez podpisanie listu intencyjnego, w którym, Gwarant, sprzedający oraz Dom maklerski określili wstępne warunki planowanego pośrednictwa Domu maklerskiego w Transakcji. Na podstawie odrębnej umowy Wnioskodawca reprezentowany przez Dom maklerski przystąpi do Umowy przedwstępnej z wyłączeniem niektórych jej postanowień, dotyczących Gwaranta, który zawarł Umowę przedwstępną, np. struktury finansowania nabycia lub jego gwarancji. Wnioskodawca pragnie ponadto wskazać, że Transakcja zostanie dokonana poza obrotem zorganizowanym w rozumieniu Ustawy o obrocie. Umowa pośrednictwa będzie obejmować m.in. wykonywanie zlecenia kupna, w tym podpisanie Umowy ostatecznej w imieniu i na rachunek Wnioskodawcy.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż sprzedaż akcji to szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym, jeżeli dokonywana jest za pośrednictwem określonych podmiotów, wymienionych w art. 9 pkt 9 lit. b ww. ustawy, to korzysta ze zwolnienia z tego podatku.

Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w sytuacji, gdy firma inwestycyjna prowadząca działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez firmę inwestycyjną w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie.

Reasumując należy stwierdzić, iż w przedstawionym we wniosku zdarzeniu przyszłym zastosowanie znajdzie przepis art. 9 pkt 9 lit. b ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym przedmiotowa transakcja będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.