IPPB2/436-404/08-4/AF - Obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn od środków pieniężnych przekazanych przez duńską fundację rodzinną w przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 22 stycznia 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-404/08-4/AF Obowiązek zapłaty podatku od spadków i darowizn od środków pieniężnych przekazanych przez duńską fundację rodzinną w przypadku przekroczenia kwoty wolnej od podatku.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 października 2008 r. (data wpływu 20 października 2008 r.), uzupełniony pismem z dnia 9 stycznia 2009 r. (data wpływu 15 stycznia 2009 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-404/08-2/AF i IPPB2/415-1479/08-2/MK z dnia 5 stycznia 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania środków pieniężnych przekazywanych przez duńską fundację rodzinną - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 października 2008 r. został złożony wniosek, uzupełniony pismem z dnia 9 stycznia 2009 r. (data wpływu 15 stycznia 2009 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania środków pieniężnych przekazywanych przez duńską fundację rodzinną.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca jest obywatelem Królestwa Danii, który zamierza w najbliższym czasie na stałe zamieszkać w Polsce, co wiązać się będzie również z przeniesieniem ośrodka interesów życiowych i gospodarczych. Krótko po uzyskaniu statusu polskiego rezydenta podatkowego duńska fundacja wypłaci na rzecz Wnioskodawcy określoną sumę pieniężną. Wspomniana fundacja zarejestrowana w duńskim rejestrze przedsiębiorców jest duńską fundacją rodzinną. Jej fundatorem był ojciec Wnioskodawcy. Zgodnie ze statutem celem fundacji jest dostarczanie w głównej mierze członkom rodziny fundatora i jego żony (tj. w szczególności dzieciom fundatora i dalszym zstępnym) pomocy w formie darowizn (dotacji) i pożyczek. Dodatkowym celem fundacji są cele charytatywne i użyteczności publicznej.

Pismem z dnia 5 stycznia 2009 r. Nr IPPB2/436-404/08-2/AF i IPPB2/415-1479/08-2/MK wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania, poprzez:

*

sformułowanie zapytania dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych,

*

uiszczenia dodatkowej opłaty.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 9 stycznia 2009 r. (data nadania 12 stycznia 2009 r., data wpływu 15 stycznia 2009 r.). Pełnomocnik Wnioskodawcy wyjaśnił, iż intencją Wnioskodawcy było zadanie dwóch następujących pytań:

1.

Czy środki pieniężne, które będą przekazane na rzecz Wnioskodawcy ze strony duńskiej fundacji: N... z siedzibą w K. zostaną opodatkowane w Polsce po uzyskaniu rezydencji podatkowej przez Wnioskodawcę podatkiem od spadków i darowizn.

2.

Czy środki pieniężne, które będą przekazane na rzecz Wnioskodawcy ze strony duńskiej fundacji: N... z siedzibą w K. zostaną opodatkowane w Polsce po uzyskaniu rezydencji podatkowej przez Wnioskodawcę podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Pełnomocnik Wnioskodawcy wyjaśnił ponadto, iż w ostatnich tygodniach Wnioskodawca uzyskał numer identyfikacji podatkowej w Polsce. Z uwagi na fakt, iż wniosek obejmuje dwa pytania dołączony został dowód dodatkowej opłaty w wysokości 40 zł. (data dokonania wpłaty 8 stycznia 2009 r., data wpływu na konto Izby Skarbowej w Warszawie - 13 stycznia 2009 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1.

Czy środki pieniężne przekazane przez duńską fundację rodzinną na rzecz Wnioskodawcy po uzyskaniu w Polsce rezydencji podatkowej zostaną opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.

2.

Czy środki pieniężne przekazane przez duńską fundację rodzinną na rzecz Wnioskodawcy po uzyskaniu w Polsce rezydencji podatkowej zostaną opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie dotyczące podatku od spadków i darowizn. W zakresie pytania dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych wniosek zostanie rozpatrzony odrębną interpretacją indywidualną.

Zdaniem Wnioskodawcy, koncepcja opisanej we wniosku fundacji jest typowym przykładem trustu, tj. instytucji prawnej, dzięki której fundatorzy (donatorzy) mogą przekazać swój majątek określonym beneficjentom, np. członkom rodziny. Ewentualna działalność charytatywna jest celem drugorzędnym tego typu osoby prawnej.

Należy podkreślić, że w Polsce trust nie został w żaden sposób uregulowany jako instytucja prawna ani w prawie cywilnym, ani też podatkowym. Jednak przedmiotowa fundacja prawa duńskiego może być porównywana z instytucją fundacji znaną prawu polskiemu. Ponadto nie ulega wątpliwości, iż wspomniana we wniosku fundacja ma osobowość prawną, tj. osobą prawną o odrębnym majątku od majątku fundatorów i jest zarejestrowana w duńskim rejestrze. Posiada ona stosowny numer CVR (odpowiednik polskiego numeru KRS). W ocenie pełnomocnika Wnioskodawcy wszelkie wypłaty z duńskiej fundacji będą po zajściu przytoczonego zdarzenia przyszłego (tj. zamieszkania przez Wnioskodawcę na stałe w Polsce i uzyskania środków z fundacji) opodatkowane zgodnie z ustawą z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: "Ustawa").

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 ustawy, podatkowi temu podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się w kraju i praw majątkowych wykonywanych w kraju w drodze darowizny przez osoby fizyczne. Przy czym stosownie do art. 2 ustawy, gdy nabywcą jest obywatel polski lub osoba mająca miejsce stałego pobytu w Polsce (niezależnie od obywatelstwa), opodatkowane jest również nabycie rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Nie ulega wątpliwości, że choć środki pieniężne znajdują się za granicą (tj. w tym momencie na rachunkach bankowych fundacji w Danii) uzyskiwane będą one jednak przez osobę mająca miejsce stałego pobytu w Polsce (po zaistnieniu zdarzeń przyszłych w postaci przeniesienia miejsca stałego zamieszkania jak to wyżej opisano we wniosku). Dla opodatkowania środków pieniężnych otrzymywanych z duńskiej fundacji polskim podatkiem od spadków i darowizn nie ma znaczenia również narodowość lub obywatelstwo osoby, która stale przebywać będzie na terenie RP.

Jak stwierdza to art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy obowiązek podatkowy powstaje przy nabyciu w drodze darowizny z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy - z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia.

Należy zaznaczyć, iż formalnie nie będzie pomiędzy Wnioskodawcą a przedmiotową fundacją podpisywana jakakolwiek odrębna umowa darowizny. Wypłata środków pieniężnych przez fundację stanowić będzie bowiem wykonanie jej statutowych celów. Tym samym obowiązek podatkowy powstanie z chwilą spełnienia świadczenia.

Przepisy ustawy nie definiują pojęcia darowizna, dlatego decydujące dla sprawy znaczenie ma definicja zawarta w art. 888 Kodeksu cywilnego. W myśl tego przepisu przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Taki właśnie charakter, tj. bezpłatny, będzie miało świadczenie pieniężne ze strony ww. fundacji na rzecz Wnioskodawcy. Dla określenia charakteru wypłacanych w przyszłości na rzecz Wnioskodawcy środków pieniężnych niezbędna jest również analiza art. 889 k.c. Zgodnie z tym przepisem nie stanowią darowizny inne bezpłatne przysporzenia, w szczególności gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu cywilnego. Jednak świadczenie pieniężne ze strony ww. fundacji nie będzie wypłacane na podstawie jakiejkolwiek innej umowy uregulowanej przepisami Kodeksu.

Należy ponadto odrzucić wszelkie interpretacje, zgodnie z którymi świadczenie tego typu stanowić będzie dla Wnioskodawcy przychód opodatkowany na zasadach określonych ustawą z dnia 26 lipca 1991 o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłatę tego typu można ewentualnie uznać za dotacje lub alimenty, która zawierałaby się w pojęciu "innych źródeł przychodów", o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z art. 20 tejże ustawy za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17. Przede wszystkim należy jednak stwierdzić, iż na ww. fundacji nie ciąży ustawowy obowiązek alimentacyjny. Ponadto przez pojęcie dotacji i subwencji rozumie się świadczenia pieniężne wypłacane przez jednostki sektora finansów publicznych, a więc wydatki budżetu państwa, gminy, itp.

Reasumując wszelkie przyszłe wypłaty ze środków duńskiej fundacji rodzinnej na rzecz Wnioskodawcy przebywającego na stałe w Polsce będą opodatkowane podatkiem od spadków darowizn. Przy czym należy uznać, iż Wnioskodawca jest wobec tejże fundacji osobą niespokrewnioną i będzie zaliczony do III grupy podatkowej. Tym samym środki pieniężne od fundacji będą opodatkowane po przekroczeniu wartości 4.902 zł zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podatek od spadków i darowizn uregulowany w ustawie z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 z późn. zm.) związany jest z obrotem majątkowym. W jego wyniku następuje przemieszczenie majątku pomiędzy dotychczasowym a nowym właścicielem. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2007 r., podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny, polecenia darczyńcy. Opodatkowaniu podlega również w myśl art. 2 ustawy nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na to, iż ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji darowizny, należy odwołać się do przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Natomiast z treści art. 890 § 1 wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego, przy czym umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Z kolei w myśl art. 889 Kodeksu cywilnego nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

1.

gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;

2.

gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nienabyte.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy tegoż zobowiązania, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści cytowanego art. 889 ustawy.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż udzielana przez fundację pomoc członkom rodziny odbywa się w formie darowizn (dotacji) i pożyczek. Natomiast dodatkowym celem fundacji są cele charytatywne i użyteczności publicznej. Pomoc otrzymywana w formie darowizny stanowi niewątpliwie przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Należy przy tym wspomnieć, iż decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania danej czynności podatkiem od spadków i darowizn lub podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej strony. O tym, czy dokonana czynność ma charakter prawny darowizny, czy też jest to świadczenie nieodpłatne wynikające z innego stosunku prawnego winna przesądzać fundacja, która podejmuje decyzje o świadczeniu pomocy.

Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest obdarowany. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z darczyńcą.

Zgodnie z art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1.

do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2.

do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3.

do grupy III - innych nabywców.

Dla każdej z ww. grup ustawa przewiduje odmienne kwoty, których przekroczenie powoduje powstanie obowiązku podatkowego oraz odmienne stawki podatku.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1.

9.637 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;

2.

7.276 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;

3.

4.902 zł - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Przekroczenie powyższych kwot (osobno dla każdego darczyńcy) powoduje opodatkowanie według progresywnych stawek określonych odrębnie dla każdej grupy podatkowej w art. 15 ust. 1 ustawy.

Zgodnie z art. 9 ust. 2 ww. ustawy, jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Wprawdzie duńska fundacja rodzinna powstała na bazie należącego do rodziny Wnioskodawcy majątku, to jak wskazano we wniosku posiada ona osobowość prawną, wpis do duńskiego odpowiednika Krajowego Rejestru Sądowego oraz jej majątek jest odrębnym w stosunku do majątku fundatorów - członków rodziny, a zatem należy Wnioskodawcę zakwalifikować do III grupy podatkowej i nie będzie miał tutaj zastosowania wprowadzony ustawą z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629) art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2009 r., regulujący pod pewnymi warunkami zwolnienie od podatku nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę.

Reasumując, w przypadku otrzymania od duńskiej fundacji rodzinnej przez Wnioskodawcę darowizny nie będzie podlegać ona opodatkowaniu wyłącznie wówczas, jeżeli wartość jednorazowa lub wartość darowizn otrzymanych od tej samej instytucji w ciągu pięciu lat nie przekroczy kwoty wolnej od podatku, tj. kwoty 4.902 zł.

Natomiast obowiązek uiszczenia podatku od darowizny powstanie zawsze, jeżeli jednorazowo wartość darowizny przekroczy wyżej określoną kwotę wolną od podatku, ewentualnie jeżeli po zliczeniu wartości darowizn otrzymanych od tego samego darczyńcy w ciągu ostatnich pięciu lat ich suma również przekroczy kwotę wolną.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu datowania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl