IPPB2/436-372/10-2/MZ - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych nabycia akcji dokonanego za pośrednictwem firmy inwestycyjnej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 30 września 2010 r. (data wpływu 4 października 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia akcji przez Wnioskodawcę, dokonane za pośrednictwem Firmy Inwestycyjnej - jest prawidłowe.

W dniu 4 października 2010 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia akcji przez Wnioskodawcę, dokonane za pośrednictwem Firmy Inwestycyjnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

H. S.A. ("Wnioskodawca") zamierza nabyć od D. ("Sprzedający") 100% akcji spółki P. S.A. (zwanych dalej "Akcjami"). Akcje są "instrumentami finansowymi" w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a) w związku z art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi. Do nabycia Akcji przez Wnioskodawcę dojdzie w wyniku opisanych okoliczności faktycznych i zdarzeń prawnych. W dniu 16 kwietnia 2010 r. Wnioskodawca zawarł ze spółką I. S.A. umowę doradztwa ("Umowa Doradztwa").

Na podstawie Umowy Doradztwa Firma Inwestycyjna zobowiązała się świadczyć na rzecz Wnioskodawcy usługi doradztwa strategicznego i finansowego przy planowanych przejęciach spółek z branży finansowej, w tym w szczególności towarzystw funduszy inwestycyjnych.

Szczegółowy zakres usług zleconych Firmie Inwestycyjnej przez Wnioskodawcę obejmował:

W ramach usług świadczonych na podstawie Umowy Doradztwa Firma Inwestycyjna uzyskała informację o zaproszeniu do składania ofert nabycia Akcji i przekazała tę informację Wnioskodawcy. Wnioskodawca wyraził swoje zainteresowanie tym zaproszeniem.

Następnie, również w ramach usług świadczonych na podstawie Umowy Doradztwa, Firma Inwestycyjna (w której w tym celu powołano zespół projektowy) wykonała następujące czynności;

W wyniku oferty nabycia Akcji Wnioskodawca i Sprzedający zawarli umowę zobowiązującą do sprzedaży Akcji. Odrębna umowa zbycia Akcji, tj. umowa przenosząca Akcje na Wnioskodawcę, zostanie zawarta w przyszłości, w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej. W wykonaniu Umowy Doradztwa Wnioskodawca zleci Firmie Inwestycyjnej zamknięcie transakcji, to znaczy zawarcie i wykonanie Umowy przenoszącej Akcje w imieniu i na rachunek Wnioskodawcy, a także przyjęcie Akcji do depozytu. W tym celu Wnioskodawca udzieli Firmie Inwestycyjnej stosownego pełnomocnictwa do zawarcia tej umowy.

Do nabycia Akcji dojdzie poza obrotem zorganizowanym.

Za swoje usługi Firma Inwestycyjna otrzyma wynagrodzenie od Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy nabycie Akcji przez Wnioskodawcę, dokonane za pośrednictwem Firmy Inwestycyjnej, wykonującej czynności wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, będzie zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 Ustawy o p.c.c.

Zdaniem Wnioskodawcy

Nabycie Akcji przez Wnioskodawcę, dokonane za pośrednictwem Firmy Inwestycyjnej, wykonującej czynności wskazane w opisie zdarzenia przyszłego, będzie zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 Ustawy o p.c.c. Wynika to z następującej argumentacji.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) Ustawy o p.c.c., podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Według art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych i ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym.

Stosownie do art. 3 ust. 2 Ustawy o p.c.c., jeżeli zawarcie umowy przenoszącej własność następuje w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej do przeniesienia własności, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy przenoszącej własność.

Zgodnie z art. 9 pkt 9 Ustawy o p.c.c. zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych będących instrumentami finansowymi w rozumieniu przepisów Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi firmom inwestycyjnym, bądź za ich pośrednictwem, oraz sprzedaż tych instrumentów dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego.

Z art. 9 pkt 9 Ustawy o p.c.c. wynika, że aby można było mówić o zastosowaniu zwolnienia określonego w tym przepisie, sprzedaż musi być dokonywana za pośrednictwem firmy inwestycyjnej.

W związku z powyższym niezbędne jest określenie co oznaczają pojęcia "sprzedaż" i "pośrednictwo firmy inwestycyjnej", o których mowa w analizowanym przepisie.

Przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę (art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny, Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm,). Wprawdzie w powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach, przedmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu Cywilnego), jednakże zgodnie z art. 535 Kodeksu Cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz praw. Kodeks Cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

Stosownie do art. 155 § 1 Kodeksu Cywilnego umowa sprzedaży przenosi własność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. W związku z powyższym, w przypadku, w którym zgodnie z art. 155 § 1 Kodeksu cywilnego strony umowy sprzedaży najpierw zawarły umowę zobowiązującą do przeniesienia praw z papierów wartościowych będących instrumentami finansowymi, a przeniesienie tych praw następuje odrębną umową, zawieraną w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy, za sprzedaż papierów wartościowych w rozumieniu art. 9 pkt 9 w związku z art. 3 ust. 2 ustawy o p.c.c., należy uznać tę drugą umowę, tj. umowę przenoszącą na nabywcę prawa z papierów wartościowych.

Ani przepisy Ustawy o p.c.c. ani Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi nie definiują pojęcia "pośrednictwo firmy inwestycyjnej". W konsekwencji, zgodnie z powszechnie przyjętymi zasadami przepisów prawa podatkowego, w celu interpretacji tego terminu należy odnieść się do jego potocznego rozumienia opartego na definicji zawartej w słowniku języka polskiego.

Zgodnie z definicją zawartą w słowniku języka PWN (pod red. Mieczysława Szymczaka, wyd. PWN 1998), przez "pośrednictwo" należy rozumieć:

Zważywszy na zakres czynności, które zostały i zostaną wykonane przez Firmę Inwestycyjną, tj.:

W szczególności należy podkreślić, że w przedstawionym stanie faktycznym Firma Inwestycyjna występowała dotychczas i nadal będzie występować w roli pośrednika w zakresie działalności maklerskiej prowadzonej za zezwoleniem Komisji Nadzoru Finansowego, obejmującej "usługi w zakresie przejmowania przedsiębiorstw". Te rolę Firma Inwestycyjna pełniła zarówno w toku czynności związanych ze sprzedażą Akcji i prowadzących do nabycia Akcji przez Wnioskodawcę (czynności opisane w pkt 1-7 powyżej), jak i będzie pełniła tę rolę przy samym nabyciu Akcji (zamknięcie transakcji), tj. zawrze umowę nabycia Akcji w imieniu i na rachunek Wnioskodawcy.

W konsekwencji, należy uznać, że działania Firmy Inwestycyjnej polegały i będą polegać na pośrednictwie w zawarciu umowy nabycia Akcji przez Wnioskodawcę, która to czynność zgodnie z art. 9 pkt 9 w związku z art. 3 ust. 2 Ustawy o p.c.c. będzie zwolniona z opodatkowania p.c.c. Powyższe stanowisko Wnioskodawcy potwierdza również praktyka organów podatkowych, które definiując pojęcie "pośrednictwa" na potrzeby wykładni art. 9 pkt 9 Ustawy o p.c.c. wskazują, że podstawowymi czynnikami świadczącymi o zawarciu umowy za pośrednictwem są:

Skoro w opisanym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym:

W konsekwencji, umowa nabycia tych Akcji, jako dotycząca instrumentów finansowych w rozumieniu Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi i przeprowadzona za pośrednictwem firmy inwestycyjnej w rozumieniu tej Ustawy, będzie korzystała ze zwolnienia od podatku od czynności cywilnoprawnych wskazanego w art. 9 pkt 9 Ustawy o p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649) podatkowi temu podlegają umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych. Według art. 3 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 1 ustawy obowiązek podatkowy z tytułu umowy sprzedaży powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnych i ciąży przy umowie sprzedaży na kupującym.

W myśl art. 9 pkt 9 ww. ustawy zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:

Na podstawie art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na rzecz kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. W powołanym przepisie jest mowa tylko o rzeczach podmiotach materialnych (art. 45 Kodeksu Cywilnego), jednakże zgodnie z art. 555 Kodeksu Cywilnego przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio do sprzedaży energii oraz praw. Ustawa Kodeks Cywilny nie zawiera w tym przedmiocie wyłączeń w odniesieniu do sprzedaży praw wynikających z papierów wartościowych.

Stosownie do art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.), instrumentami finansowymi są papiery wartościowe. Natomiast art. 3 pkt 1 lit. a) ww. ustawy stanowi, że papierami wartościowymi są: akcje, prawa poboru w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.), prawa do akcji, warranty subskrypcyjne, kwity depozytowe, obligacje, listy zastawne, certyfikaty inwestycyjne i inne zbywalne papiery wartościowe, w tym inkorporujące prawa majątkowe odpowiadające prawom wynikającym z akcji lub z zaciągnięcia długu, wyemitowane na podstawie właściwych przepisów prawa polskiego lub obcego.

Zgodnie z art. 3 pkt 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ilekroć w ustawie jest mowa o firmie inwestycyjnej - rozumie się przez to dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską.

Stosownie do treści art. 3 pkt 9 ww. ustawy ilekroć w ustawie jest mowa o obrocie zorganizowanym rozumie się przez to obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na rynku regulowanym albo w alternatywnym systemie obrotu.

W związku z powyższym za sprzedaż papierów wartościowych, także w rozumieniu art. 9 pkt 9 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, należy uznać umowę zobowiązującą jedną stronę czynności do przeniesienia praw wynikających z papierów wartościowych (ewentualnie także innych czynności - np. wydania papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów), a drugą stroną do zapłaty ceny (ewentualnie także innych czynności - np. odbioru papierów wartościowych istniejących w formie dokumentów).

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż H. S.A. ("Wnioskodawca") zamierza nabyć od D. ("Sprzedający") 100% akcji spółki P. S.A. (zwanych dalej "Akcjami"). Akcje są "instrumentami finansowymi" w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. a) w związku z art. 2 ust. 1 pkt 1 Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi. Do nabycia Akcji przez Wnioskodawcę dojdzie w wyniku opisanych okoliczności faktycznych i zdarzeń prawnych. W dniu 16 kwietnia 2010 r. Wnioskodawca zawarł ze spółką I. S.A. umowę doradztwa ("Umowa Doradztwa"). I. S.A., zwany dalej "Firmą Inwestycyjną", jest firmą inwestycyjną w rozumieniu art. 3 pkt 33 Ustawy o Obrocie Instrumentami Finansowymi. W wyniku oferty nabycia Akcji Wnioskodawca i Sprzedający zawarli umowę zobowiązującą do sprzedaży Akcji. Odrębna umowa zbycia Akcji, tj. umowa przenosząca Akcje na Wnioskodawcę, zostanie zawarta w przyszłości, w wykonaniu zobowiązania wynikającego z uprzednio zawartej umowy zobowiązującej. W wykonaniu Umowy Doradztwa Wnioskodawca zleci Firmie Inwestycyjnej zamknięcie transakcji, to znaczy zawarcie i wykonanie Umowy przenoszącej Akcje w imieniu i na rachunek Wnioskodawcy, a także przyjęcie Akcji do depozytu. W tym celu Wnioskodawca udzieli Firmie Inwestycyjnej stosownego pełnomocnictwa do zawarcia tej umowy.

W związku z powyższym należy stwierdzić, iż sprzedaż akcji to szczególny typ umowy sprzedaży praw majątkowych i wobec tego podlega regulacjom ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Przy czym, jeżeli dokonywana jest za pośrednictwem określonych podmiotów, wymienionych w art. 9 pkt 9 lit. b) ww. ustawy, to korzysta ze zwolnienia z tego podatku.

Pośrednictwo przy zawieraniu umowy sprzedaży akcji ma miejsce w sytuacji, gdy Firma Inwestycyjna prowadząca działalność maklerską uczestniczy przy dokonywaniu tejże umowy. Pojęcie pośrednictwa obejmuje zatem przykładowo zawarcie umowy przez Firmę Inwestycyjną w imieniu jednej ze stron transakcji, a także czynności maklerskie, o których mowa w art. 69 ust. 2 pkt 2 w zw. z pkt 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi, tj. wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia papierów wartościowych, na rachunek dającego zlecenie.

Reasumując należy stwierdzić, iż nabycie przez Spółkę akcji, dokonane za pośrednictwem Firmy Inwestycyjnej będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych postanowień organów podatkowych w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, co do zasady wiążą one w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.