IPPB2/436-334/12-2/MZ - Określenie skutków podatkowych zmiany wierzyciela z tytułu umowy linii kredytowej.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 lipca 2012 r. (data wpływu 19 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zmiany wierzyciela z tytułu umowy linii kredytowej - jest prawidłowe.

W dniu 19 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zmiany wierzyciela z tytułu umowy linii kredytowej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka B. Sp. z o.o. (dalej' B. P.) 7 maja 2010 r. zawarła z mającą siedzibę w Niemczech V. (dalej: V.) umowę linii kredytowej, na podstawie której V. przyznał B. P. linię kredytową o wartości do 4.500.000 PLN. Przy czym, na podstawie odpowiednich zapisów umownych V. został uprawniony do obniżania bądź podwyższania przyznanej B. P. kwoty linii kredytowej.

W dniu 29 września 2011 r. na podstawie porozumienia z dniem 30 września 2011 r. V. przeniósł na V. A. (dalej; V. A.) z siedzibą w Linz w Austrii ogół praw i obowiązków wynikających z zawartej z B. P. umowy linii kredytowej. Zatem w dniu 30 września 2011 r. V. A. wstąpił we wszelkie prawa i obowiązki V. wynikające z umowy linii kredytowej.

Przeniesienie praw i obowiązków było bezpłatne - żadna ze stron nie poniosła dodatkowych opłat, prowizji ani też w zamian za dokonane na rzecz drugiej strony przysporzenie majątkowe nie osiągnęła korzyści majątkowej. Zatem od 30 września 2011 r. wierzycielem spółki B. P. z tytułu pobranego już kredytu z tytułu umowy linii kredytowej została spółka V. A. Przy czym, przeniesienie praw i obowiązków z linii kredytowej dokonane zostało poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a treść, interpretacja oraz wykonanie nie podlegają przepisom prawa polskiego. Także umowa linii kredytowej zawarta została poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej i nie podlega jej jurysdykcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy zmiana wierzyciela z tytułu umowy linii kredytowej skutkuje dla B. P. obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy, przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649; z późn. zm., zwanej dalej: ustawą p.c.c.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z tym artykułem podatkowi temu podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy p.c.c. podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne jak czynności cywilnoprawne wymienione w punkcie 1 lub 2.

Jak wskazane zostało powyżej, przepis art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. zawiera zamknięty katalog czynności, których dokonanie powodować będzie konieczność zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, jeżeli dana czynność nie została wymieniona w ustawowym katalogu, nie podlega opodatkowaniu tym podatkiem nawet, jeśli wywołuje skutki gospodarcze takie same lub podobne do tych, które zostały w katalogu wymienione.

Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym, V. jako cedent dokonał z dniem 30 września 2011 r. cesji wierzytelności z tytułu linii kredytowej na rzecz cesjonariusza - spółki V. A. Cedent wraz z wierzytelnością przeniósł na cesjonariusza wszystkie uprawnienia jakie przysługiwały mu wobec dłużnika, tj. spółki B. P., w tym prawa kształtujące. Na cesjonariusza przeszło także prawo dochodzenia odsetek od B. P. V. A. nabył wierzytelność z tytułu linii kredytowej w takim zakresie, w jakim przysługiwała ona - ta wierzytelność - spółce V.

W polskim prawie instytucję przeniesienia (cesji) wierzytelności regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93; z późn. zm.). Zgodnie z art. 509 § 1 Kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Przeniesienie wierzytelności jest swoistą konstrukcją prawną, przewidzianą w ogólnych zasadach zobowiązań, prowadzącą do zmiany osoby wierzyciela podczas gdy przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Umowy przeniesienia wierzytelności należą do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umowy przenoszącej własność. Dodać należy, że samo przeniesienie nie ma formy samoistnej umowy, dlatego też dla jego realizacji musi być dokonana czynność cywilnoprawna, na podstawie której nastąpi przeniesienie wierzytelności.

Z treści art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego wynika, że czynnością stanowiącą podstawę przeniesienia może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inne umowy zobowiązujące do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa przeniesienia jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie np. umowy sprzedaży lub umowy zamiany.

W świetle faktu, iż przeniesienie praw i obowiązków z tytułu umowy linii kredytowej miało charakter bezpłatny, a więc żadna z jej stron nie osiągnęła na skutek jej podpisania dodatkowego przysporzenia majątkowego, a także wziąwszy pod uwagę powyższe, należy stwierdzić, że opisane we wniosku czynności - związane ze zmianą po stronie wierzyciela, w rzeczywistości stanowią tylko elementy umowy nienazwanej, której nie można zaklasyfikować do którejkolwiek z umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy p.c.c. Nawet jeżeli potraktować, że przeniesienie praw i obowiązków ww. umowy stanowi de facto zmianę umowy pożyczki, przy czym zmieniany jest jedynie podmiot będący stroną umowy - wierzyciel, to zmiana ta nie powoduje podwyższenia podstawy opodatkowania, zatem po stronie B. P. nie wystąpi obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej - wszak nie jest spełniony warunek, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o p.c.c.

W tym miejscu dodać należy, że z tytułu zawarcia umowy linii kredytowej nie powstał po stronie B. P. obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnej, jako że czynność cywilnoprawna nie spełniała przesłanek określonych w art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy p.c.c. Z brzmienia tego przepisu wynika, że podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności, jeżeli ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane są za granicą, w przypadku gdy nabywca ma siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W niniejszej sprawie wprawdzie przedmiot umowy znajduje się za granicą a nabywca ma swoją siedzibę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej, jednakże czynność cywilnoprawna dokonana została poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Ponadto, zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy p.c.c. nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług, z pewnymi wyjątkami nie mającymi zastosowania w niniejszej sprawie. Udzielenie pożyczki w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm., dalej: ustawa o VAT) jest usługą pośrednictwa finansowego, która zwolniona jest z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. Dlatego też B. P. w momencie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług rozpoznaje import usługi finansowej jako czynność zwolnioną z podatku VAT.

W świetle powyższego zdaniem Wnioskodawcy zawarte porozumienie, na podstawie którego V. A. wstąpił w prawa i obowiązki będącej kredytodawcą z tytułu umowy linii kredytowej spółki V. nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Wnioskodawca prosi o potwierdzenie jego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają wyłącznie umowy wymienione w regulacji art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Umowa cesji należy do czynności prawnych rozporządzających o skutkach zbliżonych do umów przenoszących własność. Z uwagi na to, iż ustawodawca nie nadał cesji praw formy samoistnej umowy należy posiłkować się treścią art. 510 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.), z którego wynika, że czynnością prawną stanowiącą podstawę cesji może być umowa sprzedaży, zamiany, darowizny lub inna umowa zobowiązująca do przeniesienia wierzytelności.

Podkreślić należy, że umowa cesji jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, o ile nie przybierze postaci jednej z umów wymienionych w tym przepisie w szczególności umowy sprzedaży uregulowanej w przepisach Kodeksu cywilnego, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka B. Sp. z o.o. (dalej' B. P.) 7 maja 2010 r. zawarła z mającą siedzibę w Niemczech V. (dalej: V.) umowę linii kredytowej, na podstawie której V. przyznał B. P. linię kredytową o wartości do 4.500.000 PLN. Przy czym, na podstawie odpowiednich zapisów umownych V. został uprawniony do obniżania bądź podwyższania przyznanej B. P. kwoty linii kredytowej. W dniu 29 września 2011 r. na podstawie porozumienia z dniem 30 września 2011 r. V. przeniósł na V. A. (dalej; V. A.) z siedzibą w Linz w Austrii ogół praw i obowiązków wynikających z zawartej z B. P. umowy linii kredytowej. Zatem w dniu 30 września 2011 r. V. A. wstąpił we wszelkie prawa i obowiązki V. wynikające z umowy linii kredytowej. Przeniesienie praw i obowiązków było bezpłatne - żadna ze stron nie poniosła dodatkowych opłat, prowizji ani też w zamian za dokonane na rzecz drugiej strony przysporzenie majątkowe nie osiągnęła korzyści majątkowej. Zatem od 30 września 2011 r. wierzycielem spółki B. P. z tytułu pobranego już kredytu z tytułu umowy linii kredytowej została spółka V. A. Przy czym, przeniesienie praw i obowiązków z linii kredytowej dokonane zostało poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, a treść, interpretacja oraz wykonanie nie podlegają przepisom prawa polskiego. Także umowa linii kredytowej zawarta została poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej i nie podlega jej jurysdykcji.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, iż czynność zmiany wierzyciela z tytułu umowy linii kredytowej nie skutkuje dla B. P. powstaniem obowiązku w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.