IPPB2/436-315/09-4/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 12 sierpnia 2009 r. (data wpływu 24 sierpnia 2009 r.) uzupełnione pismem z dnia 21 października 2009 r. (data wpływu 26 października 2009 r.) na wezwanie z dnia 15 października 2009 r. Nr IPPB2/436-315/09-2/AF, IPPB3/423-514/09-AG oraz IPPP2/443-924/09-2/AZ o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash pooling - jest prawidłowe.

W dniu 24 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z siedzibą w W (dalej: Spółka) jest spółką ze szwedzkiej grupy V. Spółka prowadzi działalność w zakresie hurtowego handlu energią elektryczną.

Spółka zamierza zawrzeć umowę w sprawie zarządzania finansowego (tzw. Umowę Cash poolingu) ze szwedzką spółką P należącą do tej samej grupy kapitałowej co Spółka oraz oddzielną umowę z polskim bankiem (Bank Polski) dotyczącą prowadzenia rachunku umożliwiającego udział Spółki w systemie zarządzania płynnością finansową. P i Spółka mają tego samego udziałowca.

Inicjatorem opisywanej usługi cash poolingu jest niepowiązany z P i Spółką zagraniczny bank, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej oferuje m.in. platformy techniczne do dokonywania operacji cash poolingu. W ramach organizowanej usługi cash poolingu P będzie pełniła rolę pool leadera. Na podstawie Group Multicurrency Account Contrach (GMAC) bank mający siedzibę w Szwecji (Bank Szwedzki) zapewnia P platformę techniczną niezbędną do wykonywania operacji cash poolingu oraz świadczy inne usługi konieczne do wykonywania funkcji pool leadera przez P. Spółka w celu uzyskania technicznej możliwości korzystania z usług Cash poolingowych oferowanych przez P będzie zobowiązana do otworzenia rachunków bankowych w Banku Szwedzkim (osobny rachunek bankowy dla każdej waluty, np. PLN, EUR, SEK), które zostaną następnie przekształcone w rachunki pomocnicze służące jedynie dla potrzeb rozliczeń w ramach cash poolingu. W tym celu Spółka będzie zobowiązana do podpisania oświadczenia o zgodzie na przekształcenie rachunków bankowych w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze (oświadczenie to stanowi załącznik do GMAC).

Po przekształcaniu rachunków Spółki w rachunki pomocnicze Spółka nie będzie posiadała rachunków bankowych w Banku Szwedzkim oraz nie będzie jej łączył żaden stosunek prawny z Bankiem Szwedzkim (Spółka nie jest stroną GMAC) lub potencjalnym innym podmiotem korzystającym z usług cash poolingowych. Jedynym podmiotem, z którym Spółkę będzie łączył stosunek prawny będzie P. Wszelkie operacje w ramach cash poolingu będą odbywały się z wykorzystaniem rachunków bankowych w Banku Polskim i rachunków pomocniczych.

Na podstawie wspomnianych wyżej umów nadwyżki środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Spółki (Rachunek Polski lub łącznie Rachunki Polskie) prowadzonych przez Bank Polski będą alokowane do specjalnych rachunków pomocniczych (po uprzednim przekształceniu rachunków Spółki w Banku Szwedzkim) wyodrębnionych w ramach rachunku bankowego P (dalej: Rachunek Główny) prowadzonych w Banku Szwedzkim. Rachunki pomocnicze przypisane Spółce nie mają charakteru rachunków bankowych, a służy jedynie prawidłowej ewidencji operacji Spółki po stronie wpływów i wypływów w ramach Umowy Cash poolingu.

W ramach opisywanej transakcji P pełni funkcję tzw. Pool Leadera, którego rachunek - Rachunek Główny służy do konsolidacji sald podmiotów, które zawarły z P umowę podobną do Umowy Cash poolingu zawartej pomiędzy Spółką i P oraz dokonały oświadczenia potwierdzającego przekształcenie ich rachunków w Banku Szwedzkim w rachunki pomocnicze. Należy jednak podkreślić, że wyłącznie P jest stroną Umowy Cash poolingu zawartej przez Spółkę i tylko ten podmiot dokonuje wypłaty odsetek na rzecz Spółki w sytuacji, gdy u Spółki występuje dodatnie saldo lub ma prawo do pobrania odsetek od kwot pozostawionych do dyspozycji Spółki - w sytuacji gdy u Spółki występuje saldo ujemne. Poziom stóp procentowych, na podstawie których kalkulowane są odsetki będą odpowiadały zakresowi funkcji i ryzyk ponoszonych przez Pool Leadera i zostaną ustalone na poziomie rynkowym w Umowie Cash poolingu.

Bank Szwedzki organizujący powyższy system na podstawie stosownej umowy z Pool Leaderem jest odpowiedzialny m.in. za zapewnienie platformy technicznej do dokonywania operacji Cash poolingu oraz za konsolidację sald na rachunku Głównym.

W przypadku wystąpienia ujemnych sald na Rachunkach Polskich będą one pokrywane ze środków zgromadzonych na Rachunku Głównym (poprzez rachunki pomocnicze przypisane do Spółki). Na Rachunku Głównym (poprzez poszczególne rachunki pomocnicze przypisane poszczególnym podmiotom korzystającym z usług P) będą gromadzone również środki pieniężne pochodzące od innych spółek należących do grupy V, które będą zawierać z V analogiczne do Umowy Cash poolingu umowy w sprawie zarządzania finansowego. Mechanizm ten ma na celu optymalizację płynności finansowej w ramach grupy Vl poprzez umożliwienie koncentracji środków finansowych kilku podmiotów z grupy oraz kompensowanie ich przejściowych nadwyżek finansowych z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych.

Spółka zawiera umowę wyłącznie z V oraz Bankiem Polskim (a także z Bankiem Szwedzkim w zakresie otwarcia rachunków bankowych, które następnie zostaną przekształcone w rachunki pomocnicze) i nie nawiązuje relacji z innymi podmiotami z grupy, które mogą zawrzeć stosowne umowy cash poolingowe z V.

P jest spółką prawa szwedzkiego, która w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się zarządzaniem finansami grupy V l, np. usługami cash poolingu, udzielaniem pożyczek potrzebującym ich spółkom z grupy itp., a także operacjami związanymi z zarządzaniem ryzykiem (w tym walutowym) oraz nettingiem. Jednocześnie nie jest podmiotem uprawnionym do prowadzenia rachunków bankowych ani nie prowadzi takich rachunków dla Spółki.

P uzyskuje z tytułu wykonywanych czynności wynagrodzenie w postaci stałej kwoty uiszczanej na rzecz P oraz różnicę pomiędzy wartością odsetek uzyskanych przez P w związku z kwotami przekazanymi P przez Spółkę w przypadku wystąpienia salda dodatniego w ramach cash poolingu, a kwotą odsetek wypłaconych przez P na rzecz Spółki w związku z przekazanymi przez nią kwotami. W przypadku wystąpienia salda ujemnego V uzyskuje wynagrodzenie w postaci odsetek należnych od Spółki z tytułu kwot przekazanych przez P w związku z wystąpieniem salda ujemnego.

Pismem z dnia 15 października 2009 r. Nr IPPB2/436-315/09-2/AF, IPPB2/423-514/09-2/AG i IPPP2/443-924/09-2/AZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 19 października 2009 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie (data nadania 23 października 2009 r., data wpływu 26 października 2009 r.).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług została wydana w dniu 30 października interpretacja indywidualna Nr IPPP2/443-924/09-2/AZ. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych wniosek zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy

W opinii Spółki czynności wykonywane przez strony na podstawie Umowy Cash poolingu nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności wymienione enumeratywnie w art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji prawnej określonej czynności cywilnoprawnej stanowi jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym. Cash pooling, to - nieuregulowany dotąd w polskim prawie - rodzaj usług bankowych. Umowa konsolidacji rachunków bankowych polega na gromadzeniu przez podmiot zarządzający rachunkami (pool leadera), na zlecenie przedsiębiorcy (ów), ich środków finansowych na rachunku skonsolidowanym grupy i kompensowaniu przejściowych nadwyżek wykazywanych przez jedne podmioty z niedoborami innych podmiotów należących do grupy. Podmiotem zarządzającym może być zarówno bank, jak i inny podmiot. Umowa cash poolingu co do zasady jest formą zarządzania finansami stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej lub podmioty powiązane ekonomicznie w inny sposób. Jej istotą jest optymalizacja wykorzystania środków będących w dyspozycji podmiotów, które są stronami umowy. Polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów - na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu w ten sposób zgromadzoną kwotą. W wyniku realizacji umowy cash poolingu dokonywane są czasowe przeniesienia kwot pieniężnych, ale tych przeniesień nie można uznać za czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W szczególności nie mogą być uznane za umowy pożyczki, bowiem nie wyczerpują znamion istotnych dla tego rodzaju umów. Zgodnie z art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący pożyczkę zobowiązuje się zwrócić tą samą ilość pieniędzy albo tą samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jak wynika z powyższego, w operacjach typu cash pooling nie dochodzi do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości środków finansowych na określony w umowie podmiot. Strona umowy (m.in. Spółka) nie posiada wiedzy, czy jej środki zostaną wykorzystane i w jakiej wysokości. Dlatego nie występuje w tym przypadku kluczowy element umowy pożyczki, jakim jest przedmiot transakcji - ilość pieniędzy.

W opinii Spółki w przedstawionym stanie faktycznym umowa cash poolingu jako forma zarządzania wolnymi środkami finansowymi, nie mieści się w ramach katalogu czynności określonych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. Tezę tę potwierdzono w szeregu interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe (m.in. Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 13 sierpnia 2008 r., Nr ILPB2/436-36/08-2/AJ, Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 23 lipca 2008 r., Nr IPPB2/436-138/08-4/AS oraz 8 maja 2008 r. Nr IPPB2/436-42/08-4/AS, jak również w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 czerwca 2008 r., Nr ILPB2/436-13/08-4/AJ.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Ponadto należy nadmienić, iż powołane we wniosku interpretacje indywidualne dotyczą konkretnych sprawy, osadzonych w określonych stanach faktycznych i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.