IPPB2/436-313/14-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 2 czerwca 2014 r. (data wpływu 4 czerwca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu - jest prawidłowe.

W dniu 4 czerwca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych spłaty rat kredytu.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Stan faktyczny

W dniu 9 grudnia 2005 r. Wnioskodawca zawarł umowę kredytu hipotecznego w banku na zakup lokalu mieszkalnego. Z uwagi na brak zdolności kredytowej stronami umowy kredytowej - współkredytobiorcami zostali jednocześnie jego rodzice. Zgodnie z zapisami umowy kredytowej zobowiązani do spłaty zaciągniętego kredytu zostali wszyscy trzej współkredytobiorcy, a na nieruchomości została ustanowiona hipoteka zwykła i kaucyjna oraz wystawione weksle "in blanco". Właścicielem mieszkania na mocy aktu notarialnego Wnioskodawca został w dniu 22 stycznia 2007 r. Od samego początku cały zaciągnięty kredyt (kapitał i odsetki) spłacało zgodnie z harmonogramem tylko dwóch wspólkredytobiorców - jego rodzice. W lutym 2008 r., w toku spłaty kredytu, Wnioskodawca uznał za zasadne powiadomienie Urzędu Skarbowego w Przysusze o fakcie spłaty wierzytelności banku z tytułu zaciągniętego kredytu przez jego rodziców. Na okoliczność tę Wnioskodawca wypełnił dwie deklaracje. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych, oddzielnie dla ojca i matki, w sposób odzwierciedlający udział równy kredytobiorców w spłacie kredytu, tzn. po 1/3 udziału. Po zapoznaniu się ze sprawą urzędnik właściwego urzędu skarbowego przekazał informację, iż do zaistniałej sytuacji nie mają zastosowania przepisy Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) i ten stan faktyczny nie podlega zgłoszeniu, uznając jednocześnie za niecelowe przyjęcie deklaracji. W konsekwencji deklaracja nie została złożona w urzędzie.

W sierpniu 2008 r. pierwotnie zaciągnięty w banku kredyt został refinansowany w Banku Millennium z zachowaniem dotychczasowych kredytobiorców. Na nieruchomości została ustanowiona hipoteka kaucyjna. Spłata kredytu jest nadal kontynuowana przez rodziców (współkredytobiorcy) do dnia dzisiejszego.

W związku z ww. okolicznościami jakie miały miejsce w Wnioskodawcy sprawie, z uwagi na trwającą spłatę kredytu przez jego rodziców, oraz ze względu na niejednoznaczny stan prawny dotyczący Ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn w odniesieniu do spłaty wierzytelności przy współodpowiedzialności wszystkich kredytobiorców, w dniu 14 maja 2014 r. Wnioskodawca zwrócił się z prośbą o zajęcie stanowiska w przedmiotowej sprawie do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Przysusze. W dniu 16 maja 2014 r. Wnioskodawcy zapytanie zostało przesłane do Krajowej Informacji Podatkowej. W związku z niespełnieniem wymogów określonych w art. 14b § 3 ustawy - Ordynacja podatkowa Wnioskodawca zwraca się z prośbą o interpretację zarówno stanu przeszłego, jak i przyszłego.

Zdarzenie przyszłe

Planowany termin zakończenia spłaty kredytu przypada na maj 2016 r. Z chwilą zakończenia kredytu ustanie zobowiązanie solidarne wszystkich kredytobiorców wobec banku i w pełni Wnioskodawca stanie się właścicielem mieszkania tj. zostanie usunięty wpis z księgi wieczystej o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku.

W międzyczasie Wnioskodawca planuje wystawić lokal mieszkalny na sprzedaż, z którego tytułu otrzyma środki pieniężne. Istnieje prawdopodobieństwo, iż otrzymanie tych środków nastąpi przed planowanym zakończeniem kredytu.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Stan faktyczny

1. Czy fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez dwóch współkredytobiorców (rodziców Wnioskodawcy) wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy, określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u trzeciego kredytobiorcy, i w związku z tym podlega obowiązkowi zgłoszenia nabycia majątku w drodze darowizny na formularzu SD-Z2.

Zdarzenie przyszłe

1. Czy okoliczność spłaty kredytu hipotecznego i wykreślenia wpisu o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku z księgi wieczystej implikuje po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn.

2. Czy wpływ na powstanie obowiązku podatkowego w podatku od spadku i darowizn będzie miała ewentualna późniejsza sprzedaż nieruchomości w trakcie trwania spłaty kredytu i czy otrzymanie środków pieniężnych ze sprzedaży, mając na uwadze fakt spłaty kredytu przez dwóch współkredytobiorców (rodziców), powoduje powstanie obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o spadkach i darowiznach... W przypadku odpowiedzi twierdzącej, w którym momencie powstaje obowiązek podatkowy.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Ad. 1

Zdaniem Wnioskodawcy, fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez dwóch współkredytobiorców (rodziców) nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u trzeciego kredytobiorcy. Art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (zwana dalej: ustawą) definiuje przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Zgodnie z brzmieniem ust. 1 powyższego artykułu, opodatkowaniu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Należy zauważyć, iż art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn definiuje w sposób precyzyjny i enumeratywny przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Przedmiotowy kredyt hipoteczny stanowi zobowiązanie solidarne, które zgodnie z brzmieniem art. 366 § 1 Kodeksu Cywilnego oznacza sytuację, w której kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). Natomiast art. 366 § 2 Kodeksu Cywilnego stanowi, iż aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Spłata długu przez dwóch współkredytobiorców (rodziców) stanowi zatem spłatę ich własnego długu do którego zdecydowali się przystąpić.

W myśl art. 367 § 1 Kodeksu Cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników.

Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Oznacza to, iż fakt spłaty zobowiązania przez jednego z dłużników oznacza, iż może on stać się wierzycielem wobec pozostałych współdłużników.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika więc, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką można by mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Zdaniem Wnioskodawcy, wobec powyższego należy stwierdzić, iż fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez dwóch współkredytobiorców (rodziców) nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u trzeciego kredytobiorcy.

W konsekwencji, w przypadku braku wystąpienia obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż złożenie zgłoszenia nabycia majątku w drodze darowizny na formularzu SD-Z2 jest bezprzedmiotowe.

Stanowisko Wnioskodawcy w podobnych stanach faktycznych potwierdzane były w innych interpretacjach indywidualnych, w tym w szczególności w:

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2011 r., nr ILPB2/436-204/11-2/MK,

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 14 lutego 2013 r. nr ITPB2/436-210/12/TJ,

* interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 24 lipca 2013 r. nr IPPB2/436-302/13-4/AF.

Ad. 2

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż fakt solidarnej spłaty kredytu hipotecznego przez dwóch współkredytobiorców (rodziców) nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego określonego w ustawie o podatku od spadków i darowizn u trzeciego kredytobiorcy. W konsekwencji również sam fakt zakończenia spłaty kredytu i wykreślenia wpisu o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku z księgi wieczystej nie pociąga za sobą skutków podatkowych na gruncie podatku od spadków i darowizn.

W opinii Wnioskodawcy zakończenie spłaty kredytu oraz wykreślenie wpisu o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku z księgi wieczystej nie powoduje zaistnienia zdarzenia, o którym mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z tym zdarzenia te nie powodują powstania obowiązku podatkowego po stronie Wnioskodawcy w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Ad. 3

W opinii Wnioskodawcy w przypadku ewentualnej sprzedaży mieszkania w przyszłości również nie powstanie po stronie Wnioskodawcy obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków i darowizn z uwagi na fakt, iż kredyt, którym sfinansowany został zakup mieszkania, był spłacany przez rodziców Wnioskodawcy jako dłużników zobowiązanych solidarnie do spłaty kredytu. Brak jest bowiem zaistnienia jednej z czynności, o której mowa w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. W związku z tym brak jest podstaw do rozpoznania obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn. zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Określony w zacytowanym przepisie przedmiot opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn wskazuje, iż jest nim co do zasady nieodpłatne nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, wyłącznie z tytułów w nim wymienionych. Istota ekonomiczna tego podatku tkwi więc w przyroście majątkowym podatnika, a konkretnie we wzbogaceniu podatnika na skutek przejęcia majątku pod tytułem darmym. Koncentruje się on nie tyle na prawnym akcie obrotu, co na będącym jego następstwem wzbogaceniu podatnika.

Stosownie do art. 366 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) kilku dłużników może być zobowiązanych w ten sposób, że wierzyciel może żądać całości lub części świadczenia od wszystkich dłużników łącznie, od kilku z nich lub od każdego z osobna, a zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek z dłużników zwalnia pozostałych (solidarność dłużników). W myśl natomiast § 2 tego przepisu aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani.

Z istoty solidarnej odpowiedzialności dłużników wynika, że aż do zupełnego zaspokojenia wierzyciela wszyscy dłużnicy solidarni pozostają zobowiązani. Każdy z dłużników solidarnych odpowiada więc za całość długu, a nie tylko część, jaką możnaby mu przypisać poprzez np. równy podział kwoty długu pomiędzy zobowiązanych.

W sytuacji więc, gdy strona zobowiązania solidarnego spłaca całość zadłużenia bez woli czynienia tego w celu obdarowania pozostałych stron tego zobowiązania, a jedynie w zamiarze zwolnienia się z długu, poprzez samą zapłatę całości, czy też części zobowiązania solidarnego nie może dojść do obdarowania kogokolwiek. Dłużnik solidarny spłaca bowiem własny dług, a nie cudzy.

Wskazać jednak należy, że stosownie do art. 376 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli jeden z dłużników solidarnych spełnił świadczenie, treść istniejącego między współdłużnikami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach może on żądać zwrotu od współdłużników. Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, dłużnik, który świadczenie spełnił, może żądać zwrotu w częściach równych. Treść powyższego przepisu wskazuje więc, że z chwilą spełnienia świadczenia przestaje istnieć jakikolwiek stosunek pomiędzy wierzycielem a współdłużnikami solidarnymi. Natomiast dłużnik, który spełnił świadczenie, przestaje być współdłużnikiem solidarnym i staje się wierzycielem dla pozostałych współdłużników. Dawni współdłużnicy są dalej dłużnikami - lecz wobec innego wierzyciela (dłużnika, który wierzyciela zaspokoił), w stosunku do którego odpowiadają każdy za przypadającą na niego część długu.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy wskazać, iż solidarna spłata rat kredytu przez rodziców Wnioskodawcy, który to kredyt zaciągnięty został przez Wnioskodawcę i jego rodziców nie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego w zakresie podatku od spadków i darowizn u Wnioskodawcy. Tym samym na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek złożenia zgłoszenia SD-Z2 do właściwego Naczelnika Urzędu Skarbowego. Nadmienia się, że późniejsza sprzedaż mieszkania w trakcie trwania spłaty rat kredytu i otrzymanie przez Wnioskodawcę środków pieniężnych ze sprzedaży nie spowoduje powstania obowiązku w podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji indywidualnych w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.