IPPB2/436-294/08-4/MZ - Umowa pożyczki - wyłączenie z opodatkowania PCC w związku z opodatkowaniem podatkiem VAT.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 28 października 2008 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-294/08-4/MZ Umowa pożyczki - wyłączenie z opodatkowania PCC w związku z opodatkowaniem podatkiem VAT.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 18 lipca 2008 r. (data wpływu 1 sierpnia 2008 r.) oraz piśmie z dnia 6 października 2008 r. (data wpływu 9 października 2008 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB2/436-294/08-2/MZ z dnia 25 września 2008 r. (data nadania 25 września 2008 r., data doręczenia 30 września 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 1 sierpnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka posiada udziały w podmiotach, które w ramach prowadzonej działalności budują i sprzedają apartamenty. W najbliższej przyszłości, w związku z faktem, iż Spółka spodziewa się nadwyżek finansowych, w ramach prowadzonej działalności Spółka zamierza dokonać jednorazowej lub kilkurazowej czynności udzielenia pożyczki - na podstawie zawartej/ych umowy/umów pożyczki - na rzecz podmiotu z grupy K........ posiadającego siedzibę na terytorium kraju. Spółka pragnie podkreślić, iż nie jest ona właścicielem (wspólnikiem lub akcjonariuszem) tego podmiotu.

Pożyczka/pożyczki będą udzielane ze środków własnych Spółki. Zarówno pożyczkobiorca, jak i pożyczkodawca są czynnymi podatnikami VAT. Spółka klasyfikuje udzielenie pożyczki/pożyczek pod symbolem PKWiU 65.22.1 jako "usługi udzielenia pożyczek świadczone poza systemem bankowym".

Na podstawie zawartej/ych umowy/umów pożyczki zostanie dokonana wypłata środków finansowych na rzecz pożyczkobiorcy. Zgodnie z umową/ami pożyczki, pożyczkobiorca będzie płacić odsetki od pożyczki/pożyczek na rzecz Spółki.

W związku z tym, że Spółka zamierza rozszerzyć zakres prowadzonej działalności o udzielanie pożyczek odpowiednio zmieniona została umowa spółki. Spółka złożyła również wniosek do Krajowego Rejestru Sądowego o dokonanie stosownej aktualizacji.

Pismem z dnia 25 września 2008 r. Nr IPPB2/436-294/08-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

Przesłanie aktualnego pełnomocnictwa lub innego dokumentu (KRS) poświadczonego za zgodność z oryginałem, z którego wynika prawo do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o interpretację przepisów prawa podatkowego przez osoby, które podpisały wniosek (z uwagi na złożenie na wniosku nieczytelnych podpisów należy podać imiona i nazwiska tych osób).

Wnioskodawca w terminie uzupełnił wniosek.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

W oparciu o powyżej przedstawiony stan faktyczny, Spółka ma wątpliwości czy opisana wyżej czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielania pożyczki:

*

podlega przepisom ustawy o VAT i jako usługa pośrednictwa finansowego, korzysta ze zwolnienia od opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika Nr 4 do tejże ustawy;

*

podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Odpowiedź w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Wniosek w zakresie podatku od towarów i usług zostanie rozpatrzony w odrębnej interpretacji indywidualnej.

Zdaniem wnioskodawcy.

Zdaniem Spółki czynność udzielenia pożyczki:

* jest usługą w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i w związku z tym podlega przepisom ustawy o VAT, a jako usługa pośrednictwa finansowego wymieniona w Załączniku Nr 4 do ustawy o VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 powołanej ustawy jest zwolniona z opodatkowania,

*

nie podlega opodatkowaniu podatkiem PCC na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o PCC.

Podatek od towarów i usług

Zdaniem Spółki, czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu z grupy K........... będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT jako usługa pośrednictwa finansowego.

Zdaniem Spółki, za słusznością jej stanowiska przemawia szereg opartych na przepisach prawa argumentów przedstawionych poniżej.

Udzielanie pożyczek jako usługa w rozumieniu przepisów o VAT

Stosownie do art. 5 ust. 1 i art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatne świadczenie usług w Polsce, rozumiane jako każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Istota umowy pożyczki została zawarta w art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. W wyniku spełnienia świadczenia przez dającego pożyczkę, określone przedmioty majątkowe stają się własnością biorącego pożyczkę. Zasilają one jednak tylko czasowo majątek biorącego pożyczkę, który obowiązany jest do zwrotu, tj. do przeniesienia na drugą stronę własności tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego rodzaju.

Wobec powyższego, w opinii Spółki planowane przez nią udzielanie pożyczek będzie spełniać niewątpliwie szeroką definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy VAT. W analizowanej sytuacji można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia wykonanego przez Spółkę, którym będzie pożyczkobiorca mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez Spółkę na określony czas. Jednocześnie Spółka zobowiązana będzie do udostępnienia kapitału. Ponadto, rozważana usługa będzie miała charakter odpłatny, z uwagi na fakt, iż Spółka pobierać będzie wynagrodzenie w postaci odsetek od udostępnionego kapitału.

W świetle powyższego spełniony jest warunek, iż udzielanie przez Spółkę pożyczek ma charakter świadczenia wzajemnego, gdzie w ramach odpłatnej umowy zobowiązaniowej jedna ze stron jest bezpośrednim beneficjentem zobowiązania.

Zwolnienie z VAT pożyczek

Stosownie do przepisu art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi wymienione w załączniku Nr 4 do ustawy, czyli usługi pośrednictwa finansowego opisane w sekcji J ex 65-67 według PKWiU, z wyłączeniem:

1.

działalności lombardów, z wyjątkiem usług świadczonych przez banki,

2.

usług polegających na oddaniu w odpłatne użytkowanie rzeczy ruchomej,

3.

usług doradztwa finansowego (PKWiU ex 67.13.10-00.20),

4.

usług doradztwa ubezpieczeniowego oraz wyceny dla towarzystw ubezpieczeniowych (PKWiU ex 67.20.10-00.20, -00.30), z wyjątkiem świadczonych przez zakład ubezpieczeń w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej oraz świadczonych w tym zakresie przez podmioty działające w imieniu i na rzecz zakładu ubezpieczeń,

5.

usług ściągania długów oraz faktoringu,

6.

usług zarządzania akcjami, udziałami w spółkach lub związkach, obligacjami i innymi rodzajami papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

7.

usług przechowywania akcji, udziałów w spółkach lub związkach, obligacji i innych rodzajów papierów wartościowych, z wyjątkiem wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy,

8.

transakcji dotyczących dokumentów ustanawiających tytuł własności,

9.

transakcji dotyczących praw w odniesieniu do nieruchomości.

Ponadto, ustawodawca w objaśnieniach do ww. załącznika wskazał, iż - ex - dotyczy tylko danej usługi z danego grupowania.

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 3 Ustawy o VAT, usługi wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej są identyfikowane za pomocą tych klasyfikacji, z wyjątkiem usług elektronicznych. W kategorii 65.22.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (Dz. U. Nr 42, poz. 264 z późn. zm.) wymieniono "Usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym".

W związku z powyższym, skoro opisana wyżej czynność udzielenia pożyczki została wymieniona w klasyfikacjach statystycznych jako usługa pośrednictwa finansowego i nie mieści się w zakresie wyłączenia ze zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w Załączniku Nr 4 do Ustawy o VAT, zdaniem Spółki będzie ona korzystała w całości ze zwolnienia przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT.

Powyższy pogląd znajduje również odzwierciedlenie w doktrynie prawa podatkowego. Zgodnie ze stanowiskiem przedstawionym w komentarzu do ustawy VAT pod redakcją Adama Bartosiewicza i Ryszarda Kubackiego (wyd. 2, wydawnictwo Wolters Kluwer Polska, 2007), nadal aktualne pozostają poglądy doktryny i orzecznictwa w przedmiotowym zakresie, wyrażane pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy o VAT. W szczególności powołany może być wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2002 r. (sygn. akt III RN 146/01), w którym stwierdzono: " Umowa pożyczki której przedmiotem jest określona suma pieniędzy (art. 720 § 1 k. c.) i która z istoty swej posiada charakter usługi finansowej, podlega przy tym zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT w związku z załącznikiem Nr 2 poz. 13 do tej ustawy, o ile pożyczka ta została udzielona z własnych środków finansowych skarżącego".

Udzielając pożyczek Spółka działa jako podatnik VAT

Udzielając pożyczki/pożyczek Spółka będzie działała niewątpliwie w charakterze podatnika VAT. Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 Ustawy o VAT podatnikami podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Za działalność gospodarczą uważa się wszelką działalność producentów, handlowców łub usługodawców, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

Należy podkreślić, iż częstotliwość, na którą wskazuje art. 15 ust. 2 ustawy VAT odnosi się do całości działalności podatnika, a nie jej rodzajów. Zważywszy, iż Spółka prowadzi działalność gospodarczą w sposób częstotliwy, nie ulega wątpliwości, iż poszczególne rodzaje czynności dokonywane w ramach tej działalności (w tym np. udzielanie pożyczek) powinny podlegać VAT, nawet, jeżeli dany rodzaj czynności zostałby wykonany jednorazowo, jednakże w okolicznościach wskazujących na chęć ich wykonywania w charakterze częstotliwym, co bez wątpienia ma miejsce w przypadku Spółki.

Powyższe powinno być kluczowe dla rozstrzygnięcia czy Spółka udzielając pożyczki działa w charakterze podatnika VAT. Zdaniem Spółki, w przypadku, gdy w momencie wykonywania czynności, Spółka posiada zamiar wykonywania takich czynności w sposób częstotliwy, wówczas występując w charakterze podatnika VAT wykonuje czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z powyższym poglądem zgodził się WSA w Warszawie w wyr. z dnia 13 lipca 2007 r. (sygn. akt III SA/Wa 3554/06) wskazując, iż z treści art. 15 ust. 2 Ustawy o VAT wynika, że staje się podatnikiem również ten, kto w ramach prowadzonej działalności, zdefiniowanej na potrzeby VAT wykonał czynność opodatkowaną jednorazowo, w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Nie jest przy tym istotna sama częstotliwość wykonywania tych czynności, ale istnienie okoliczności wskazujących na zamiar wykonywania tych czynności w sposób częstotliwy.

W powyższym wyr. Sąd uznał, iż udzielenie w 2005 roku pożyczki udziałowcowi w przypadku, gdy działalność finansowa nie wchodzi w zakres działalności gospodarczej obu spółek, pożyczkodawca działa w charakterze podatnika. W konsekwencji czynność taka pozostaje zwolniona z opodatkowania podatkiem VAT.

Zdaniem Spółki udzielenie pożyczki powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT, nawet w przypadku gdy czynność ta jest wykonywana sporadycznie. Potwierdzeniem powyższego jest chociażby fakt, iż zgodnie z art. 90 ust. 6 Ustawy o VAT sporadyczne transakcje w zakresie pośrednictwa finansowego mogą zostać pominięte przy obliczaniu obrotu podatnika dla proporcji rozliczania podatku naliczonego. Oznacza to, iż również czynności sporadyczne (w tym dokonywane jednorazowo) podlegają opodatkowaniu VAT. Gdyby czynności sporadyczne wykonywane przez podatnika VAT nie podlegały opodatkowaniu VAT, wówczas ustawodawca nie wprowadzałby dodatkowego zastrzeżenia, iż tego rodzaju czynności mogą zostać pominięte przy liczeniu proporcji VAT.

Przyjęcie odmiennej tezy oznaczałoby, iż wyłączona spod opodatkowania byłaby każda czynność wykonywana raz na kilka lat, czy też jednorazowo - na przykład sprzedaż wycofanego z użytkowania składnika majątku, czy też wykonanie usługi przez podmiot zajmujący się na co dzień dostawą towarów. W praktyce mogłoby to doprowadzić do naruszenia zasady neutralności podatku VAT i zasad równej konkurencji (podatnik VAT prowadzący działalność w zakresie świadczenia usług transportu mógłby np. dokonać jednorazowej czynności sprzedaży mebli, nienaliczając w przypadku tej dostawy VAT należnego, z uwagi na fakt, iż czynność ta miała charakter sporadyczny).

Spółka pragnie podkreślić, że wyżej przedstawione stanowisko znajduje potwierdzenie w poglądach reprezentowanych przez doktrynę prawa podatkowego, np. przez Janusza Zubrzyckiego w "Leksykonie VAT" (Wyd. Unimex, Wrocław 2008, str. 732-734).

Zakres działalności gospodarczej

Spółka pragnie podkreślić, iż w związku z planowanym rozszerzeniem działalności gospodarczej o udzielanie pożyczek, podjęto decyzję o wprowadzeniu takiego rodzaju działalności do umowy Spółki, a także o dokonanie stosownej aktualizacji w KRS. Spółka, bowiem posiadając nadwyżki finansowe ma zamiar, by zaczęły one procentować w postaci otrzymywanych odsetek od udzielanych pożyczek.

Powyższe potwierdza, iż Spółka działa w charakterze "profesjonalnego" podmiotu udzielającego pożyczek, wskazując odpowiedni przedmiot wykonywanej działalności. Zdaniem Spółki zakres działalności wymieniony w KRS nie powinien jednakże wpływać na zakres, w którym działa ona w charakterze podatnika VAT.

Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 2 ustawy VAT czynności określone w ust. 1 podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Zatem dla opodatkowania podatkiem od towarów i usług określonej czynności nie ma znaczenia, czy jej rodzaj został wymieniony w umowie Spółki w ramach jej zakresu przedmiotowego. Status podatnika VAT jest kategorią obiektywną niezależną od tego, jak sformułowana jest umowa spółki.

W związku z powyższym zdaniem Spółki nawet w przypadku jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki, czynność ta będzie podlegać opodatkowaniu VAT, a na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy VAT korzystała ze zwolnienia z tego podatku.

Stanowisko Spółki potwierdzają liczne interpretacje organów podatkowych, a także stanowisko doktryny prawa podatkowego.

Przykładowo, Minister Finansów w wydanej interpretacji indywidualnej z dnia 28 listopada 2007 r. (sygn. łP-PP2-443-273/07-2/BM) wskazał, że: udzielanie przez Wnioskodawcę odpłatnych pożyczek, sklasyfikowane pod symbolem PKWiU 65.22 "Usługa udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym" podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług i korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 (jako wymienione w poz. 3, załącznika Nr 4) - bez znaczenia jest tutaj fakt, że przedmiotowe działania wykraczają poza zakres czynności zgłoszonych jako przedmiot działalności Spółki w Krajowym Rejestrze Sądowym".

Analogiczne stanowisko zajął Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście w piśmie z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. PM/436-3/07/MS) stwierdzając, że "udzielanie pożyczek przez podmiot w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, należy do jego płaszczyzny zawodowej i rodzi obowiązek w podatku od towarów i usług, nawet gdy te czynności nie znajdują się w jego zakresie przedmiotowym".

Identyczne stanowiska zajęły również:

1.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 31 grudnia 2007 r. (sygn. IBPP2/443-165/07/RSz/KAN-1176/10/07/KAN-3097/12/97),

2.

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku w postanowieniu z dnia 28 czerwca 2007 r. (sygn. DM/436-7/07/MZ).

3.

Naczelnik Drugiego Wielkopolskiego Urzędu Skarbowego w Kaliszu w postanowieniu z dnia 26 czerwca 2007 r. (sygn. DWUS DP-436-4/07),

4.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie w decyzji z dnia 31 października 2006 r. (sygn. L.IS.II/2-443/181/06),

5.

Dyrektor Izby Skarbowej w Rzeszowie w decyzji z dnia 16 sierpnia 2006 r. (sygn. IS.I/2-4361-6/06),

6.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Lesku w postanowieniu z dnia 25 maja 2007 r. (sygn. US-PP-443 (6/07).

Reasumując, Spółka uważa, że czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki podlega opodatkowaniu VAT jako usługa pośrednictwa finansowego, z tym, że usługa ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika Nr 4 do Ustawy o VAT.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 Ustawy o PCC w tym m.in. umowy pożyczki. Na podstawie art. 2 pkt 4 Ustawy o PCC nie podlegają opodatkowaniu czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tych czynności jest opodatkowana podatkiem VAT, lub jest zwolniona z podatku od towarów i usług. Od powyższej reguły Ustawodawca wprowadził kilka wyłączeń, które jednakże nie będą miały zastosowania w przypadku Spółki, bowiem pożyczka nie została udzielona na rzecz podmiotu, w którym Spółka posiada udziały, lub jest jej właścicielem.

Jak wskazano powyżej w pkt 3.1 udzielanie pożyczek, jako usługa pośrednictwa finansowa będzie stanowiło dla Spółki sprzedaż zwolnioną z VAT, dlatego czynności te pozostaną poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, Spółka uważa, że czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielenia pożyczki na rzecz podmiotu z grupy K.......... (w którym Spółka nie posiada udziałów i nie jest jej właścicielem) podlega opodatkowaniu VAT jako usługa pośrednictwa finansowego, z tym, że usługa ta korzysta ze zwolnienia od tego podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT w związku z pozycją 3 załącznika Nr 4 do Ustawy o VAT. W związku z powyższym jednorazowe tub kilkurazowe udzielenie pożyczki takiemu podmiotowi pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem PCC na podstawie art. 2 pkt 4 Ustawy o pcc.

Spółka wnosi o potwierdzenie prawidłowości jej stanowiska w opisanej powyżej sprawie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne, w tym między innymi umowy pożyczki.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W praktyce największe znaczenie, zarówno w obrocie gospodarczym jak i nieprofesjonalnym, mają pożyczki pieniężne. Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile chodzi o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 K. c. jest elementem przedmiotowo istotnym tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek.

Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne w tym pożyczka podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1.

rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2.

rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczki będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, t. j. pieniądze będą znajdować się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

a.

opodatkowana podatkiem od towarów i usług,

b.

zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:

*

umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,

*

umowy spółki i jej zmiany,

*

umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

O wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje przy tym okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe transakcje podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

A zatem, jeżeli czynność jednorazowego lub kilkurazowego udzielania pożyczki zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, pożyczka nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponadto nadmienia się, iż zgodnie z art. 4 pkt 7 powyższej ustawy obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Złożenie przez Wnioskodawcę fałszywego oświadczenia, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem o wydanie interpretacji w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej powoduje, że niniejsza interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych (art. 14b § 4 Ordynacji podatkowej).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl