IPPB2/436-29/08-4/AS - Co stanowi podstawę opodatkowania przy sprzedaży przedsiębiorstwa?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Państwa, przedstawione we wniosku z dnia 22 stycznia 2008 r. (data wpływu 29 stycznia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży przedsiębiorstwa - jest prawidłowe.

W dniu 29 stycznia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży przedsiębiorstwa.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Artykuł 2 pkt 4, art. 4 pkt 1, art. 7 ust. 1 pkt 1 i ust. 3 pkt 1 ustawy o P.C.C. - poprzez potwierdzenie, że w stanie faktycznym przedstawionym we wniosku, umowa sprzedaży X będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 2%, przy czym podstawę opodatkowania będzie stanowiła odpowiadająca przeciętnej cenie rynkowej cena sprzedaży przedsiębiorstwa wskazana w treści umowy (powiększona o ewentualnie przejęte przez Spółkę zobowiązania przedsiębiorstwa X", nieujęte w cenie sprzedaży), a podatnikiem podatku od czynności cywilnoprawnych będzie Spółka.

Zdaniem wnioskodawcy:

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o P.C.C. "nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zdaniem Spółki, mając na uwadze, że sprzedaż X, nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, transakcja sprzedaży X będzie opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 4 pkt 1 ustawy o P.C.C. stanowi, że "obowiązek podatkowy (...) ciąży przy umowie sprzedaży - na kupującym" Art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) tej ustawy "podstawę opodatkowania stanowi przy umowie sprzedaży (...) wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego". Zgodnie z art. 6 ust. 2 tej ustawy "wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu, stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów."

Artykuł 7 ust. 1 ustawy o P.C.C. stanowi, iż "stawki podatku wynoszą: (a) od umowy sprzedaży nieruchomości, rzeczy ruchomych, prawa użytkowania wieczystego (...) 2%; (b) innych praw majątkowych 1%." Natomiast, art. 7 ust. 3 pkt 1 ustawy o P.C.C. stanowi, iż "podatek pobiera się według stawki najwyższej, jeżeli podatnik dokonując czynności cywilnoprawnej, w wyniku której nastąpiło przeniesienie własności, nie wyodrębnił wartości rzeczy lub praw majątkowych, do których mają zastosowanie różne stawki - od łącznej wartości tych rzeczy lub praw majątkowych."

Zdaniem Spółki, jeżeli zatem w umowie sprzedaży X zostanie podana łączna wartość transakcji, to opodatkowaniu podatkiem P.C.C. będzie podlegała całkowita wartość przedsiębiorstwa X według jednej, najwyższej stawki podatku od czynności cywilnoprawnych - jako, że nie zostały wyodrębnione rzeczy lub prawa majątkowe objęte niższą stawką. Z uwagi na fakt, że w skład sprzedawanego przedsiębiorstwa X wchodzą nieruchomości, oznacza to zatem, zdaniem Spółki, iż stawka podatku P.C.C. wynosić będzie 2% liczone od wartości rynkowej przedmiotu czynności cywilnoprawnych, której to wartości odpowiadać będzie cena podana w umowie sprzedaży X.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlega umowa sprzedaży, której przedmiotem są rzeczy lub inne prawa majątkowe. Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegać też będzie umowa sprzedaży, której przedmiotem są zbiory (zespoły) rzeczy lub praw, zwłaszcza kompleksy majątkowe zorganizowane, jak przedsiębiorstwo.

Stosownie do art. 55 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa). Własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości. Prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych. Wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl powołanej wyżej ustawy stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c).

Artykuł 7 ust. 1 ww. ustawy określa stawki podatku, które wynoszą:

Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy wartość rynkową przedmiotu czynności cywilnoprawnych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia dokonania tej czynności, bez odliczania długów i ciężarów.

Przejęte przez nabywcę długi i ciężary kształtują cenę rzeczy, jednak z powyższych przepisów wynika, iż podstawą wymiaru nie jest cena sprzedaży (kwota określona w umowie sprzedaży), lecz wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego, bez odliczenia długów i ciężarów.

Wartość rynkowa dla potrzeb opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnej jest to przeciętna cena w danej miejscowości, a nie cena za rzeczy obciążone. Dla potrzeb powyższego podatku wartość rynkowa jest ustalana bez pomniejszania o takie obciążenia.

Wartość długów i ciężarów obciążających przedmiot czynności cywilnoprawnej nie pomniejsza podstawy opodatkowania (wartości rynkowej). Nie oznacza to, że nie ma żadnego wpływu na ustalenie wartości rynkowej, niewątpliwie kształtują one pośrednio cenę rzeczy lub prawa majątkowego.

Umowa sprzedaży przedsiębiorstwa powinna wymieniać składniki, których własność w wyniku umowy zostanie przeniesiona. Jest to uzasadnione z jednej strony brzmieniem zawartego w Kodeksie cywilnym przepisu dotyczącego zasad wykonywania zobowiązań, tj. art. 459 k.c., przewidującego obowiązek przedstawienia spisu rzeczy wchodzących w skład zbioru przez zobowiązanego do jego wydania. Z drugiej natomiast strony będzie to determinowane możliwymi konsekwencjami podatkowymi, jakie nastąpią w razie niedopełnienia tego obowiązku. Strony czynności cywilnoprawnej dotyczącej przedsiębiorstwa powinny zatem wymienić wchodzące w jego skład rzeczy i prawa majątkowe, jednocześnie podając ich wartość rynkową, co pozwoli z kolei ustalić przy zastosowaniu odpowiednich stawek wysokość podatku.

Ustalając podstawę opodatkowania, czyli wartość rynkową majątku przedsiębiorstwa, należy uwzględnić tylko te aktywa, które mają charakter rzeczy oraz praw majątkowych (tylko ich zbycie należy do czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych). W przypadku przeniesienia własności przedsiębiorstwa, sytuacja jest o tyle złożono, iż przedmiotem transakcji są rzeczy i prawa, do których mają zastosowanie różne stawki. Brak wyodrębnienia wartości poszczególnych składników (w treści czynności prawnej) uniemożliwia zastosowanie do każdego z nich adekwatnej stawki podatku. W konsekwencji do sprzedaży przedsiębiorstwa będącego zespołem rzeczy i praw majątkowych, zostanie zastosowana jednolita stawka dwuprocentowa. Jeżeli jednak podatnik wyszczególniłby w treści czynności prawnej określone rzeczy lub prawa, z podaniem wartości każdego z aktywów, stawkę podatku ustala się odrębnie od wartości każdej rzeczy lub prawa - zgodnie z zasadami zawartymi w art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (odpowiednio dwu- lub jednoprocentową). Wówczas łączna stawka podatku będzie sumą stawek podatkowych od sprzedaży poszczególnych rzeczy i praw składających się na przedsiębiorstwo.

Na podstawie art. 4 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży - na kupującym, czyli na Wnioskodawcy.

Reasumując, stwierdza się, iż przedstawiona we wniosku umowa sprzedaży X będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 2%. Podstawę opodatkowania stanowić będzie wartość rynkowa przedsiębiorstwa, przy uwzględnieniu tylko tych składników, które mają charakter rzeczy oraz praw majątkowych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.