IPPB2/436-289/12-4/AF - Określenie w zakresie umowy cash poolingu.

Pisma urzędowe
Status:  Aktualne

Pismo z dnia 21 września 2012 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-289/12-4/AF Określenie w zakresie umowy cash poolingu.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2012 r. (data wpływu 28 czerwca 2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 14 września 2012 r. (data nadania 14 września 2012 r., data wpływu 17 września 2012 r.) na wezwanie z dnia 7 września 2012 r. Nr IPPB5/423-517/12-2/JC oraz Nr IPPB2/436-289/12-2/AF (data doręczenia 10 września 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 28 czerwca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o., zwana dalej Spółką lub Uczestnikiem, wraz z innymi spółkami w grupie kapitałowej, zamierza przystąpić do struktury cash poolingu rzeczywistego. Cash pooling stanowi system kompleksowego zarządzania płynnością finansową pozwalający na zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez spółki, pomiędzy którymi występują powiązania kapitałowe. Usługa cash poolingu polega na konsolidacji sald rachunków bankowych usługobiorców (zwanych dalej Uczestnikami) w celu uzyskania silniejszej pozycji negocjacyjnej, wyższej wiarygodności kredytowej oraz podniesienia efektywności wykorzystania środków pieniężnych przy jednoczesnej optymalizacji kosztów pozyskania środków finansowych. Cash pooling rzeczywisty polega na fizycznym transferze środków pomiędzy rachunkami Uczestników, pozwala wykorzystać nadwyżki finansowe jednych Uczestników na pokrycie potrzeb pozostałych Uczestników w zakresie finansowania. Korzyści odsetkowe uzyskuje się poprzez konsolidację dodatnich i ujemnych sald rachunków biorących udział w procesie. Limity w rachunkach bieżących wykorzystane przez jednych Uczestników są kompensowane nadwyżkami finansowymi zgromadzonymi na rachunkach innych Uczestników. Usługa cash poolingu jest realizowana w oparciu o umowę zawartą pomiędzy bankiem a Uczestnikami, określającą istotne jej postanowienia. Zgodnie z tą umową, jeden z Uczestników zostaje wybrany tzw. agentem (dalej jako "Agent"). Podstawę funkcjonowania usługi stanowić będą:

* rachunki bankowe, otwarte i prowadzone w PLN albo walucie obcej dla Agenta oraz Uczestników, na podstawie odrębnie zawartych umów (dalej jako "Rachunki" w odniesieniu do rachunków Uczestników oraz "Rachunek Główny Agenta" w odniesieniu do Rachunku Agenta),

* Rachunek pomocniczy otwarty i prowadzony w PLN albo walucie obcej dla Agenta, służący wyłącznie do przeprowadzania przez bank rozliczeń związanych z usługą (dalej jako "Rachunek Pomocniczy Agenta").

W celu wykonania usługi rzeczywistego cash poolingu bank udzieli Uczestnikom, na warunkach określonych w umowie limitów dziennych, tj. kwot do których dyspozycje Uczestników dotyczące Rachunków (w tym także Rachunku Głównego Agenta) będą mogły być realizowane przez bank w przypadku braku środków dostępnych na tych rachunkach. Ponadto, bank może udzielić Agentowi, na warunkach określonych w odrębnej umowie, kredytu w rachunku bieżącym. Udzielenia kredytu w rachunku bieżącym jest elementem dodatkowym, który ewentualnie może uatrakcyjnić ofertę banku, ale nie jest niezbędny do świadczenia przez bank usługi cash poolingu.

W ramach umowy cash poolingu, w żadnym wypadku suma łącznego zadłużenia Uczestników wobec banku nie będzie mogła przekroczyć tzw. globalnego limitu płynności, tj. sumy sald na Rachunkach Uczestników uwzględniającej środki dostępne z tytułu przyznanego, na podstawie odrębnej umowy, kredytu w Rachunku Głównym Agenta.

Usługa cash poolingu rzeczywistego będzie polegała na codziennym (o określonej w Umowie godzinie) bilansowaniu środków zgromadzonych na Rachunkach Uczestników. Każdego dnia roboczego bank ustali salda na Rachunkach Uczestników. Jeżeli bank ustali, iż:

* co najmniej jeden Uczestnik niebędący Agentem jest tzw. Uczestnikiem Dodatnim (tzn. saldo na jego Rachunku ma wartość dodatnią) i co najmniej jeden Uczestnik niebędący Agentem jest tzw. Uczestnikiem Ujemnym (tzn. saldo na jego Rachunku ma wartość ujemną), to wówczas Agent, z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych w Rachunku Pomocniczym Agenta, spłaci zobowiązania Uczestników Ujemnych względem banku i nabędzie w ten sposób wierzytelności banku względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. banku, w trybie artykułu 518 § 1 Kodeksu cywilnego (dalej jako "k.c."). Uczestnicy Dodatni niebędący Agentem, z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach, spłacą zobowiązania Agenta, istniejące w Rachunku Pomocniczym Agenta, względem banku i nabędą w ten sposób wierzytelności banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. banku w trybie artykułu 518 § 1 k.c.,

* każdy z Uczestników innych niż Agent jest Uczestnikiem Dodatnim lub saldo na Rachunku Uczestnika jest równe zeru, to wówczas Uczestnicy Dodatni, z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na ich Rachunkach, spłacą zobowiązania Agenta, istniejące w Rachunku Głównym Agenta, względem banku i nabędą w ten sposób wierzytelności banku względem Agenta do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. banku, w trybie artykułu 518 § 1 k.c.,

* każdy z Uczestników innych niż Agent jest Uczestnikiem Ujemnym lub saldo na Rachunku Uczestnika jest równe zeru, to wówczas Agent, z wykorzystaniem środków pieniężnych dostępnych na Rachunku Głównym Agenta spłaci zobowiązania Uczestników Ujemnych względem banku i nabędzie w ten sposób wierzytelności banku względem Uczestników Ujemnych do wysokości dokonanej spłaty, wstępując tym samym w prawa zaspokojonego wierzyciela, tj. banku, w trybie artykułu 518 § 1 k.c.,

* każdy z Uczestników jest Uczestnikiem Dodatnim lub saldo na Rachunku Uczestnika jest równe zeru, to wówczas Agent przejmie długi banku względem Uczestników Dodatnich, w trybie art. 519 § 1 k.c. Z tytułu przejęcia długów, bank zapłaci Agentowi wynagrodzenie w wysokości wartości nominalnej długów.

Innymi słowy, w przypadku gdy saldo na Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem ma wartość ujemną wówczas Bank dokona transferu środków pieniężnych z Rachunku Pomocniczego Agenta na Rachunek Uczestnika niebędącego Agentem; jeśli zaś saldo to będzie miało wartość dodatnią to Bank dokona transferu środków pieniężnych z Rachunku Uczestnika niebędącego Agentem na Rachunek Pomocniczy Agenta tak, aby po dokonaniu tych przelewów salda na Rachunkach Uczestników niebędących Agentem były równe zeru.

Powyższe czynności są przeprowadzane w oparciu o pełnomocnictwo udzielone bankowi przez Uczestników i będą następowały bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Agenta lub innych Uczestników. Umowa może zostać zawarta w jednej z dwóch opcji: tzw. cash poolingu dwukierunkowego albo tzw. cash poolingu jednokierunkowego. Jeżeli zostanie zawarta umowa przewidująca tzw. cash pooling dwukierunkowy, każdego pierwszego dnia roboczego po dniu, w którym dokonano wyżej opisanych czynności, do ustalonej w umowie godziny, bank dokona operacji odwrotnych do opisanych powyżej - w ten sposób zobowiązania między Uczestnikami zaciągnięte na koniec dnia roboczego w wyniku dokonania przelewów między Rachunkami i Rachunkiem Głównym są w pełni (poza odsetkami) rozliczane na początku następnego dnia roboczego. Jeżeli zostanie zawarta umowa wprowadzająca tzw. cash pooling jednokierunkowy, nie będzie dochodziło do zwrotnych transferów pieniężnych na początku kolejnego dnia roboczego - w ten sposób przez cały czas trwania umowy, na koniec każdego dnia roboczego będą powstawały kolejne zobowiązania między Uczestnikami w wyniku dokonania przelewów między Rachunkami i Rachunkiem Głównym. Łączna kwota tych zobowiązań będzie się zmieniała (zwiększała lub zmniejszała) na koniec każdego dnia roboczego o kwotę dokonanego przelewu. Zobowiązania te mogą być rozliczone między Uczestnikami periodycznie (np. raz na miesiąc, na koniec roku) lub jednorazowo - w momencie rozwiązania umowy, w zależności od decyzji Uczestników.

Bank na podstawie dyspozycji Uczestników może naliczać odsetki należne między Uczestnikami z tytułu wzajemnych zobowiązań powstałych wskutek wdrożenia rozważanej usługi cash poolingu rzeczywistego. Odsetki mogą być naliczane i rozliczane raz w miesiącu przez bank. Wysokość należnych odsetek naliczana będzie przy zastosowaniu stawki oprocentowania ustalonej w umowie z bankiem.

Przewiduje się, iż bank będzie pobierał od Uczestników:

* opłatę za świadczenie usługi cash poolingu rzeczywistego w ustalonej między stronami wysokości, oraz

* prowizję przygotowawczą z tytułu zawarcia umowy, a także za udzielenie lub podwyższenie kwoty limitu, ustaloną jako procent od kwoty limitu lub jego podwyższenia.

Uczestnicy struktury są polskimi rezydentami podatkowymi w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm., dalej zwana ustawą o CIT). Agentem będzie spółka posiadająca 100% udziałów w kapitale Spółki. Pomiędzy wszystkimi Uczestnikami struktury występują powiązania kapitałowe, dodatkowo Spółka oraz Agent wchodzą w skład podatkowej grupy kapitałowej w rozumieniu art. 1a ustawy o CIT.

Bank, świadczący usługę cash poolingu będzie podmiotem zewnętrznym, nie powiązanym z żadnym z Uczestników w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy o CIT. W powyższej umowie podstawą rozliczeń będą transakcje przelewu (cesji) wierzytelności oraz przejęcia długu.

Na dzień sporządzenia wniosku przewiduje się, iż każdy z Uczestników będzie uczestnikiem dodatnim, co oznacza, że na koniec każdego dnia będą oni mieli należność w stosunku do banku. Bank będzie przenosił swoje zobowiązania w stosunku do Uczestników na Agenta za wynagrodzeniem równym wartości nominalnej długów. Spółka nie wyklucza jednak możliwości, iż w pewnych okresach na jej Rachunku może powstać saldo ujemne.

Pismem z dnia 7 września 2012 r. Nr IPPB5/423-517/12-2/JC oraz Nr IPPB2/436-289/12-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez doprecyzowanie zdarzenia przyszłego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od czynności cywilnoprawnych o następujące informacje:

* Czy Agent zawiera z Uczestnikami Umowy cash poolingu (w tym z Wnioskodawcą) odrębne umowy dotyczące wykonywanych czynności na ich rzecz oraz czy świadczy na rzecz Uczestników Umowy cash poolingu (w tym Wnioskodawcy) usługi.

* Czy Agent za czynności wykonywane w ramach Umowy cash poolingu otrzymuje wynagrodzenie.

* Jednoznaczne określenie, czy w ramach Umowy cash poolingu dwukierunkowego bądź jednokierunkowego będzie dochodziło do zawarcia umów pożyczek.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie wskazując, iż w przedmiotowej sprawie i zgodnie z zaprezentowanym już przez Spółkę stanowiskiem w sprawie zdarzenia przyszłego, Agent nie zawiera odrębnych umów dotyczących wykonywanych czynności na rzecz Uczestników w ramach usługi cash pooling rzeczywisty. Jedynym usługodawcą jest Bank, który odpowiada za wszystkie czynności w ramach kompleksowej obsługi związanej z funkcjonowaniem usługi cash pooling rzeczywisty. Agent w ramach Umowy cash poolingu nie otrzymuje wynagrodzenia, rozumianego jako dodatkowa opłata za wykonaną czynność. Wynagrodzenie, ale nie za świadczenie usługi, pojawia się przy kwestii przejęcia długu Banku wobec Uczestników przez Agenta za wynagrodzeniem w wysokości wartości nominalnej długów. Nadwyżki środków (salda dodatnie na rachunkach) są długiem Banku wobec Uczestników wynikającym ze stosunku rachunku bankowego. Przejęcie długu odnosi się do długu Banku wobec uczestnika tytułem wypłaty kwoty zdeponowanej na rachunku bankowym. Przejęcie długu następuje na podstawie udzielonych w Umowie cash poolingu rzeczywistego zgód Uczestników na przejęcie długu Banku przez Agenta albo na przejęcie długu Agenta przez Bank. Niemniej, samo zawarcie takiej umowy, bez dodatkowych postanowień, nie rodziłoby podstaw do dokonania przelewu środków pieniężnych między dłużnikiem a podmiotem przejmującym dług. Z tego powodu został wprowadzony element wynagrodzenia należnego Agentowi od Banku, z tytułu przejęcia długu w wysokości równej wartości nominalnej długu. Przelew środków na Rachunek Główny Agenta jest więc płatnością wynagrodzenia należnego Agentowi od Banku, z tytułu przejęcia długu Banku wobec Uczestników Dodatnich. W cash poolingu rzeczywistym dwukierunkowym mamy do czynienia ze zwrotnym przejęciem długu, gdzie Bank przejmuje z powrotem ten sam dług wobec Uczestników Dodatnich, który na koniec poprzedniego dnia roboczego przejął od niego Agent. Mechanizm jest ten sam, jak ten wyżej opisany a jedynie kierunek przejęcia długu i następujący po nim przelew będący zapłatą wynagrodzenia jest odwrotny. W zaprezentowanej w części G "Wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej" strukturze cash poolingu rzeczywistego i zgodnie ze stanowiskiem Wnioskodawcy zawartym w części H. nie będzie dochodziło do zawierania umów pożyczek w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1.

Czy przy zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów Uczestnika odsetek wypłacanych w ramach systemu cash poolingu należy stosować ograniczenia wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 60 lub 61 CITU.

2.

Czy umowy, w ramach których dochodzi do opisanych w stanie faktycznym przepływów finansowych i konsolidacji sald podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

3.

Czy Agent, w ramach opisanego mechanizmu cash poolingu, będzie świadczył usługi podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, czy też jedynym podmiotem świadczącym usługi pośrednictwa finansowego zwolnione z opodatkowania VAT będzie Bank.

4.

Czy w opisanym stanie faktycznym Spółka obowiązana będzie do sporządzania dokumentacji podatkowej, o której mowa w art. 9a ustawy o CIT.

5.

Czy dla Uczestnika przychodami są kwoty wypłaconych im na Rachunki odsetek, a kosztami uzyskania przychodów wydatki poniesione z tytułu odsetek zapłaconych od salda ujemnego na ich Rachunkach oraz wydatki poniesione z tytułu opłat zapłaconych bankowi za świadczone w ramach systemu cash poolingu usługi, natomiast pozostałe transfery środków finansowych w ramach systemu cash poolingu nie generują odpowiednio przychodów ani kosztów ich uzyskania na gruncie ustawy o CIT.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy, umowy, w ramach których dochodzi do opisanych w stanie faktycznym przepływów finansowych i konsolidacji sald nie podlegają opodatkowaniu p.c.c.

Umowy, w ramach których dochodzi do opisanych w stanie faktycznym przepływów finansowych i konsolidacji sald nie podlegają opodatkowaniu p.c.c.

Opodatkowaniu p.c.c. podlegają jedynie czynności cywilnoprawne wskazane w katalogu zamkniętym w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm., dalej również jako ustawa o p.c.c.), tj. następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

d.

umowy dożywocia,

e.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

f.

ustanowienie hipoteki,

g.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

h.

umowy depozytu nieprawidłowego,

i.

umowy spółki.

Opodatkowaniu p.c.c. podlegają również, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o p.c.c., zmiany umów wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 3 pkt 4, jak również orzeczenia sądów, w tym sądów polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1 lub 2.

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c. Umowy cash poolingu nie można uznać za jedną z czynności cywilnoprawnych wymienionych w zamkniętym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu p.c.c. W konsekwencji poszczególne transakcje dokonywane przez Uczestników w ramach umowy cash poolingu również nie stanowią czynności cywilnoprawnych, o których mówi art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o p.c.c. W szczególności umowa cash poolingu nie stanowi umowy pożyczki określonej w art. 720 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa cash poolingu jest co prawda najbardziej zbliżona w swojej konstrukcji do umowy pożyczki, jednak pomimo zawierania w sobie pewnych elementów tej umowy nie wyczerpuje istotnych jej znamion. Spółka w uzasadnieniu swojego stanowiska odnośnie Pytania 1 wykazała, iż zawierana w ramach struktury cash poolingu umowa nie spełnia warunków niezbędnych do uznania jej za umowę pożyczki.

Nie podlegają również opodatkowaniu p.c.c. usługi wykonywane na rzecz Uczestników przez bank w ramach systemu cash poolingu. Stanowisko Spółki w tym zakresie jest tym bardziej uzasadnione, że zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b ustawy o p.c.c. nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług. Spółka w sposób wyczerpujący w uzasadnieniu do swojego stanowiska odnośnie Pytania 3 wykazała, że usługi kompleksowego zarządzania płynnością świadczone przez bank na rzecz Uczestników w ramach opisanego mechanizmu cash poolingu podlegać będą zwolnieniu z VAT.

W konsekwencji wszystkie transakcje, które będą przeprowadzane w ramach przedmiotowego cash poolingu, nie spełniają kryteriów pozwalających uznać je za jedną z czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu p.c.c. Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w szeregu wydanych w analogicznym stanie faktycznym interpretacji indywidualnych, w tym w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 11 maja 2012 r. (sygn. IPTPB2/436-27/12-2/KJ), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r. (sygn. IPTPB2/436-27/12-2/KJ), Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 marca 2011 r. (Sygn. IPPB2/436-40/11-2/AF), w interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 stycznia 2011 r. (Sygn. IPPB2/436-447/10-4/AF).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

a.

umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

b.

umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

c.

(uchylona),

d.

umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy

e.

umowy dożywocia,

f.

umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

g.

(uchylona),

h.

ustanowienie hipoteki,

i.

ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

j.

umowy depozytu nieprawidłowego,

k.

umowy spółki;

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b i lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku i umowy depozytu nieprawidłowego.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej.

Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy sprzedaży lub depozytu nieprawidłowego. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, należy stwierdzić, iż czynności dokonywane w ramach umowy cash poolingu nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie powyższej czynności pod kątem art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Odnosząc się do argumentacji Wnioskodawcy opartej na treści wskazanych interpretacji w uzasadnieniu własnego stanowiska, należy stwierdzić, iż interpretacje te co do zasady wiążą w sprawie, w której zostały wydane i nie są źródłem prawa powszechnie obowiązującego. Tym samym nie stanowią podstawy prawnej przy wydawaniu interpretacji.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl