IPPB2/436-275/13-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 22 maja 2013 r. (data wpływu 27 maja 2013 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie systemu zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 27 maja 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie systemu zarządzania płynnością finansową.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: Spółka, Wnioskodawca) należy do międzynarodowej grupy (dalej: Grupa). Obecnie w ramach Grupy rozważane jest wprowadzenie systemu zarządzania płynnością finansową (tzw. cash pooling; dalej: System), w którym oprócz Spółki uczestniczyłyby polskie spółki z Grupy (łącznie zwane jako Uczestnicy Systemu) oraz spółka z siedzibą w Szwecji, która pełnić ma funkcję Pool Leadera w Systemie. Pool Leader zawrze z Bankiem mającym siedzibę w Szwecji (dalej: Bank) stosowną umowę dotyczącą Produktów Cash Management, która stanowić będzie ramy formalne dla rozliczeń dokonywanych w ramach Systemu. Uczestnicy Systemu zawrą natomiast umowę dotyczącą korzystania z Systemu z Pool Leaderem (dalej: Umowa)

Celem przystąpienia do omawianego Systemu jest zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi Grupy poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów wchodzących w skład Grupy i uczestniczących w rozliczeniach w ramach tzw. cash poolingu.

Planowane jest przy tym, aby realizacja wspomnianych celów odbywała się w dwóch etapach:

1. Etap pierwszy:

Spółka (podobnie jak inni Uczestnicy Systemu) będzie posiadała następujące rachunki bankowe związane z omawianym Systemem:

* tzw. Source Account (dalej: rachunek źródłowy) służący do obsługi bieżących należności i zobowiązań wynikających z prowadzonej działalności; rachunek ten będzie utworzony w oddziale Banku prowadzonym w Polsce;

* tzw. Mirror Account (dalej: rachunek lustrzany); rachunek ten będzie utworzony w Banku w Szwecji.

Pool Leader otworzy w banku we własnym imieniu tzw. Target Account (dalej: rachunek konsolidacyjny). Rachunek ten stanowić ma tzw. najwyższe konto w Systemie i przeznaczony będzie do koncentracji środków pieniężnych. Środki finansowe zgromadzone na tym koncie stanowić będą własność Pool Leadera.

Na koniec określonych przez strony okresów rozliczeniowych saldo środków pieniężnych na rachunku źródłowym ma wynosić zero lub osiągać poziom uzgodniony przez Pool Leadera z Uczestnikiem w Umowie. Dla osiągnięcia tego celu, w przypadku dodatniego salda na rachunku źródłowym środki pieniężne będą transferowane na rachunek lustrzany, a następnie na rachunek konsolidacyjny. Natomiast w przypadku ujemnego salda na rachunku źródłowym będzie on zasilany z rachunku konsolidacyjnego za pośrednictwem rachunku lustrzanego.

Tytułem prawnym dla transferów dwukierunkowych dokonywanych pomiędzy kontami lustrzanymi (kontami Uczestników Systemu) oraz kontem konsolidacyjnym (kontem Pool Leadera) będzie depozyt nieprawidłowy, przy czym środki przyjęte na przechowanie w ramach Systemu (przez Pool Leadera lub danego Uczestnika Systemu) mają podlegać zwrotowi na żądanie podmiotu składającego depozyt. Dla zapewnienia odpowiedniej podstawy formalnej dla powyższych przepływów, Uczestnicy Systemu (w tym Spółka) udzielą pisemnego upoważnienia dla Pool Leadera w zakresie rozporządzania środkami finansowymi zgromadzonymi na przynależnych do nich kontach lustrzanych, tak aby możliwe było transferowanie przez Pool Leadera nadwyżek środków finansowych na konto konsolidujące lub zasilenie kont lustrzanych wykazujących saldo ujemne z konta konsolidującego. Pool Leader jest przy tym we własnym zakresie odpowiedzialny za pozyskanie ewentualnego dodatkowego finansowania z Banku, tak aby możliwe było odpowiednie zasilenie kont lustrzanych z konta konsolidującego.

W ramach analizowanego Systemu, podmiotem odpowiedzialnym za dokonywanie odpowiednich rozliczeń z Bankiem, tj. otrzymanie odsetek w przypadku wystąpienia dodatniego salda środków finansowych na rachunku konsolidacyjnym lub zapłaty odsetek w przypadku konieczności zasilenia konta konsolidacyjnego z Banku będzie Pool Leader. Podmiot ten będzie następnie odpowiedzialny za odpowiednią alokację odsetek otrzymanych od Banku /zapłaconych do Banku pomiędzy Uczestników Systemu, stosownie do ich pozycji finansowej, tj. Uczestnicy Systemu wykazujący dodatnie saldo na rachunku źródłowym upoważnienie będą do otrzymania odsetek, natomiast Uczestnicy Systemu wykazujący ujemne saldo na rachunku źródłowym zobowiązani będą do ich zapłaty w odpowiedniej wysokości. Spółka, w zależności od swej pozycji finansowej, może być wiec zarówno upoważniona do otrzymania odsetek, jak i zobowiązana do ich zapłaty.

Spółka pragnie przy tym wskazać, że nie będzie posiadać wiedzy odnośnie aktualnego salda rozliczeń pomiędzy Pool Leaderem, innymi Uczestnikami Systemu oraz Bankiem.

W ramach opisanego powyżej Systemu Pool Leader świadczyć będzie na rzecz Spółki oraz pozostałych Uczestników Systemu usługi związane z obsługą systemu zarządzania płynnością finansową, polegające w szczególności na zawarciu stosownej umowy z Bankiem, zagospodarowaniu nadwyżek środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku konsolidacyjnym, a także na zapewnieniu Uczestnikom Systemu finansowania, w sytuacji gdy prowadzone przez nich rachunki źródłowe wykażą saldo ujemne na koniec danego okresu rozliczeniowego. Niezależnie od rozliczeń dokonywanych pomiędzy Pool Leaderem a Uczestnikami w związku z przyjęciem i otrzymaniem środków pieniężnych w ramach Systemu, z tytułu świadczenia powyższych usług Pool Leader otrzymywać ma ryczałtowe wynagrodzenie.

Wnioskodawca pragnie przy tym nadmienić, iż Pool Leader prowadzi działalność gospodarczą w Szwecji i jest w tym kraju zarejestrowany jako podatnik VAT w rozumieniu szwedzkiego prawa podatkowego i Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (opublikowanej w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 11 grudnia 2006 r. Nr L 347/1/).

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Mając na uwadze przedstawione powyżej zdarzenie przyszłe, w celu wyeliminowania wątpliwości dotyczących prawidłowości traktowania rozliczeń dokonywanych w ramach Systemu na gruncie przepisów o VAT oraz p.c.c., Spółka pragnie potwierdzić jej rozumienie odpowiednich przepisów:

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 7 sierpnia 2013 r. została wydana interpretacja Nr IPPP3/443-475/13-2/KB.

Zdaniem Wnioskodawcy, czynności realizowane w ramach opisanego systemu zarządzania płynnością, w tym czynność deponowania środków finansowych jaka może mieć miejsce w ramach tego Systemu, nie będą podlegać obowiązkowi naliczenia oraz zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: "p.c.c.") przez żadną ze stron Umowy.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności enumeratywnie w nim wymienione, w tym m.in. umowy depozytu nieprawidłowego. Jednocześnie, zgodnie z art. 2 pkt 4 tej ustawy, nie podlegają p.c.c. czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub zwolniona z podatku od towarów i usług (z pewnymi wyjątkami, które nie mają jednak zastosowania w omawianym przypadku).

W tym miejscu Spółka pragnie wskazać, iż w ramach opisanego systemu zarządzania płynnością Pool Leadera zobowiązuje się zasadniczo do całościowej obsługi Systemu, polegającej w szczególności na zawarciu stosownej umowy z Bankiem, zagospodarowaniu nadwyżek środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku konsolidującym, a także na zapewnieniu Uczestnikom Systemu finansowania, w sytuacji gdy prowadzone przez nich rachunki źródłowe wykażą saldo ujemne na koniec danego okresu rozliczeniowego. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż w ramach analizowanego Systemu mamy do czynienia z Umową, której przedmiotem jest świadczenie przez Pool Leadera na rzecz Uczestników (w tym także Spółki) kompleksowej usługi zarządzania płynnością finansową, za którą to usługę Pool Leader otrzymywać będzie ryczałtowe wynagrodzenie od poszczególnych Uczestników. W rezultacie, w opinii Spółki, w ramach Systemu Pool Leader świadczył będzie na rzecz każdego z Uczestników usługę podlegającą opodatkowaniu VAT i będzie w tym zakresie występował jako podatnik (przy czym, jak wskazano w stanowisku do pytania nr 1, usługi te będą jednocześnie korzystać ze zwolnienia z VAT a rozliczenie VAT z tytułu świadczonych usług dokonane będzie przez Uczestników nabywających omawiane usługi - na zasadzie importu usług w Polsce).

Konsekwentnie, w ocenie Spółki, w analizowanym przypadku zastosowanie będą miały przepisy art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c. Zatem Umowa dotycząca świadczenia przez Pool Leadera na rzecz Uczestników (w tym Spółki) usług finansowych podlegających opodatkowaniu VAT nie będzie podlegała opodatkowaniu p.c.c. Bez znaczenia w tym przypadku pozostawał będzie fakt, iż w ramach Umowy podstawą funkcjonowania Systemu będzie składanie i przyjmowanie przez Spółkę depozytów nieprawidłowych (tekst jedn.: z uwagi na objęcie opodatkowaniem VAT kompleksowej usługi świadczonej przez Pool Leadera składane i przyjmowane w ramach tej usługi depozyty nieprawidłowe nie będą odrębnie od samej usługi opodatkowane p.c.c.).

Reasumując, w opinii Spółki, należy stwierdzić, że zarówno zawarcie Umowy, jak i dokonywanie jakichkolwiek czynności w ramach uczestnictwa w opisanym Systemie, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych przez żadną ze stron Umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. j ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy depozytu nieprawidłowego.

Depozyt nieprawidłowy został natomiast uregulowany w art. 845 Kodeksu cywilnego. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego, analogicznie do umowy pożyczki, ma obowiązek zwrócić tę sama ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Na podstawie art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obowiązek podatkowy, z zastrzeżeniem art. 5, ciąży przy umowie depozytu nieprawidłowego - na przechowawcy.

Stosownie do art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W interpretacji indywidualnej z dnia 7 sierpnia 2013 r. Nr IPPP3/443-475/13-2/KB w zakresie podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe i wskazał m.in., iż "należy zauważyć, że zakres powyższych zwolnień jest relatywnie szeroki, obejmuje on usługi dotyczące wszelkich transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, depozytów, itp. Uwzględniając powyższe, usługi zarządzania płynnością finansową świadczone na rzecz Spółki przez Pool Leadera będą korzystały ze zwolnienia od podatku VAT, a co za tym idzie, usługi te będą opodatkowane u Wnioskodawcy jako import usług podlegających zwolnieniu od podatku od towarów i usług".

Reasumując należy stwierdzić, iż umowa zarządzania płynnością finansową jako nie wymieniona w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast dodanie do umowy czynności zawierających w całości essentialia negotii czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy powoduje, iż czynności takie zostają objęte opodatkowaniem podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zatem umowy depozytu nieprawidłowego, o ile zostaną spełnione przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Z uwagi na to, iż umowy depozytu nieprawidłowego zostaną objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług, w powyższej sprawie zastosowanie znajdzie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.