IPPB2/436-274/11-2/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 22 lipca 2011 r. (data wpływu 25 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umów pożyczek - jest prawidłowe.

W dniu 25 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umów pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka z o.o., (dalej: "Spółka" lub "Wnioskodawca") jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie wynajmu, obrotu i zarządzania nieruchomościami. Wśród dodatkowych przedmiotów działalności, jakie może podejmować Spółka, są także usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane oraz pozostałe formy udzielania kredytów, co znajduje odzwierciedlenie w dokumentach rejestrowych Spółki (aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego został załączony do niniejszego wniosku).

Spółka rozważa zawarcie umowy pożyczki lub kilku umów pożyczek (dalej: "Umowy Pożyczek) m.in. z podmiotami z tej samej grupy kapitałowej, nieposiadającymi w Polsce siedziby. Rozważane są następujące scenariusze:

W obydwu sytuacjach Umowy Pożyczek zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w momencie ich zawarcia środki finansowe będące ich przedmiotem i przeznaczone na wypłatę kwot pożyczek znajdować się będą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (na zagranicznym rachunku bankowym).

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Zdaniem Wnioskodawcy

Ad. 1.

Umowy Pożyczek opisane w powyżej przedstawionym zdarzeniu przyszłym, zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o p.c.c., nie będą podlegać p.c.c., z następujących przyczyn:

Artykuł 1 ust. 1 ustawy o p.c.c. zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu. W myśl art. 1 ust. 1 pkt. 1 lit. b), p.c.c. podlegają umowy pożyczki. Jednocześnie, zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o p.c.c., czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jedynie wtedy, jeżeli ich przedmiotem są:

Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym, rzeczy (środki finansowe) będące przedmiotem Umów Pożyczek, w momencie ich zawarcia będą znajdować się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. na zagranicznym rachunku bankowym) i Umowy zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zgodnie natomiast z art. 1 ust. 4 pkt 2, w sytuacji, gdy rzeczy będące przedmiotem umowy cywilnoprawnej znajdują się w momencie zawarcia tejże umowy za granicą, aby dana umowa (w tym także umowa pożyczki) podlegała opodatkowaniu p.c.c., muszą być spełnione łącznie oba warunki:

W przedmiotowym zdarzeniu przyszłym tylko jeden z powyżej wymienionych warunków będzie spełniony (Spółka, uznawana dla potrzeb pożyczki za "nabywcę", ma siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej), podczas gdy do powstania obowiązku podatkowego w p.c.c. wymagane jest zaistnienie obydwu powyższych warunków łącznie. Jako że Umowy Pożyczek zostaną zawarte przez upoważnionych do tego przedstawicieli Spółki oraz podmiotu zagranicznego, będącego pożyczkodawcą, poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Spółka stoi na stanowisku, iż Umowy Pożyczek nie będą opodatkowane p.c.c.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zgodne ze stanowiskiem organów podatkowych, prezentowanych w publikowanych przez Ministra Finansów indywidualnych interpretacjach prawa podatkowego. Między innymi, stanowisko takie zostało zaprezentowane w następujących interpretacjach wydanych przez:

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 2 maja 2011 r. o sygn. ILPB2/436-32/11 -3/MK, który stwierdził, że: "Reasumując, skoro umowa pożyczki została zawarta poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Wielka Brytania) i środki pieniężne będące jej przedmiotem w chwili jej zawarcia również znajdowały się poza granicami kraju, to pożyczka ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy)".

* Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w dniu 20 kwietnia 2011 r. o sygn. IPPB2/436-21/11-2/AF, który potwierdził stanowisko podatnika, że "każda pożyczka, która zostanie udzielona przez Pożyczkodawcę, nie będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 pkt 1 i 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w przypadku, gdy umowa pożyczki zostanie zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w momencie podpisania umowy pożyczane pieniądze będą znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".

* Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu w dniu 18 stycznia 2011 r. o sygn. ILPB2/436-241/10-2/MK, który potwierdził, iż: "umowa pożyczki nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z zapisem art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdowały się za granicą oraz czynność została dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej".

Wnioskodawca pragnie również podkreślić, iż przedstawione w niniejszym wniosku stanowisko jest zbieżne z linią orzeczniczą prezentowaną przez sądy administracyjne. Jako przykład można wskazać następujące wyroki:

* Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 19 lutego 2008 r., sygn. I SA/Kr 411/07; Sąd orzekł, iż przedmiotem umowy pożyczki są rzeczy, a nie prawa majątkowe. W konsekwencji, "o powstaniu obowiązku uiszczenia podatku decyduje moment dokonania czynności cywilnoprawnej (...), a nie wydanie przedmiotu pożyczki ani prawo dochodzenia jego wydania". Jeżeli więc w momencie zawarcia umowy pożyczki pieniądze znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to nie będzie ona opodatkowana p.c.c.

* Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 16 października 2008 r., sygn. I SA/Po 916/08, w którym Sąd stwierdził, że "zawarcie umowy pożyczki rodzi obowiązek podatkowy (o ile nie wystąpią inne okoliczności przewidziane w ustawie wyłączające opodatkowanie, np. przedmiot umowy nie znajdował się w Polsce)".

* Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 11 grudnia 2007 r., sygn. I SA/GI 646/07, w którym Sąd uznał, iż "skoro rzeczy, czyli pieniądze będące przedmiotem umowy, w dniu jej zawarcia nie znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, to w sprawie nie mógł mieć zastosowania art. 1 ust. 4 pkt 1 u.p.c.c., gdyż sposób wykonania umowy zawartej poza granicami kraju, tj. przekazanie przedmiotu umowy na rachunek skarżącego, nie miał znaczenia dla oceny zasadności opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, gdyż znaczenie to miało miejsce położenia rzeczy będącej przedmiotem czynności cywilnoprawnej".

Dodatkowo na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje na pismo Ministra Finansów z dnia 20 lipca 1995 r., sygn. PO 7/D-825-219/95, wydane jeszcze na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o opłacie skarbowej, w którym wyraźnie stwierdza się, iż w sytuacji "gdy przedmiotem umowy pożyczki są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku znajdujące się w chwili zawierania umowy poza granicami RP, wówczas umowa taka nie podlega opłacie skarbowej na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy o opłacie skarbowej".

Na gruncie zaprezentowanych interpretacji indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, orzecznictwa sądów administracyjnych i poglądów doktryny poza sporem jest więc brak opodatkowania p.c.c. umowy pożyczki zawartej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdy w momencie jej zawarcia pieniądze będące jej przedmiotem będą znajdowały się na zagranicznym rachunku bankowym.

Biorąc pod uwagę powyższe, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za prawidłowe.

Ad.2.

Spółka stoi na stanowisku, iż udzielenie pożyczek podmiotowi zagranicznemu z tej samej grupy kapitałowej nie będzie podlegało obowiązkowi podatkowemu w p.c.c., biorąc pod uwagę, że Umowy Pożyczek zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w momencie ich zawarcia środki finansowe będące ich przedmiotem będą znajdować się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (na zagranicznym rachunku bankowym).

Jak wskazano w powyższych wywodach, uzasadniających stanowisko Spółki do pytania oznaczonego we wniosku nr 1, aby czynność cywilnoprawna, której przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą, podlegała opodatkowaniu p.c.c., muszą być spełnione łącznie następujące warunki: nabywca powinien mieć miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna powinna zostać dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Konstrukcja ww. przepisu wskazuje, iż obydwa wymienione w nim warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Nie wystąpienie jednego z nich powoduje, że czynność taka nie podlega opodatkowaniu p.c.c.

W przypadku, gdy Spółka udzieli pożyczek zagranicznemu podmiotowi nie mającemu siedziby w Polsce, żaden z powyższych warunków nie zostanie spełniony, gdyż:

* Umowy Pożyczek będą zawierane i podpisywane poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

* pożyczkobiorca (uznany dla potrzeb pożyczki za "nabywcę") ma siedzibę zagranicą,

* pieniądze będące przedmiotem pożyczek będą znajdowały się na zagranicznym rachunku bankowym.

W konsekwencji, opisane w przedmiotowym zdarzeniu przyszłym Umowy Pożyczek nie będą opodatkowane p.c.c.

W związku z powyższym Wnioskodawca wnosi o uznanie poprawności jego stanowiska.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

Artykuł 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki będzie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze będą znajdowały się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie również podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Należy nadmienić, iż zgodnie z art. 4 pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, obowiązek podatkowy przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca jest podmiotem prowadzącym działalność w zakresie wynajmu, obrotu i zarządzania nieruchomościami. Wśród dodatkowych przedmiotów działalności, jakie może podejmować Spółka, są to także usługi pośrednictwa finansowego gdzie indziej niesklasyfikowane oraz pozostałe formy udzielania kredytów, co znajduje odzwierciedlenie w dokumentach rejestrowych Spółki (aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego został załączony do niniejszego wniosku). Spółka rozważa zawarcie umowy pożyczki lub kilku umów pożyczek (dalej: "Umowy Pożyczek) m.in. z podmiotami z tej samej grupy kapitałowej, nie posiadającymi w Polsce siedziby. Rozważane są następujące scenariusze: Spółka będzie pożyczkobiorcą, a podmiot zagraniczny pożyczkodawcą, Spółka będzie pożyczkodawcą, a podmiot zagraniczny pożyczkobiorcą. W obydwu sytuacjach Umowy Pożyczek zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a w momencie ich zawarcia środki finansowe będące ich przedmiotem i przeznaczone na wypłatę kwot pożyczek znajdować się będą poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (na zagranicznym rachunku bankowym).

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż umowy pożyczek, w których Wnioskodawca występuje jako pożyczkobiorca oraz jako pożyczkodawca (o ile nie zmieni się stan faktyczny i prawny), nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ, jak wskazuje Wnioskodawca, środki pieniężne w chwili ich zawarcia będą znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz umowy pożyczek zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków oraz interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.