IPPB2/436-257/14-4/AF

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2014 r. (data wpływu do Biura BKIP w Płocku 22 maja 2014 r.) uzupełnionym na wniosku ORD-IN z dnia 3 lipca 2014 r. (data nadania 3 lipca 2014 r., data wpływu 7 lipca 2014 r.) na wezwanie Nr IPPB2/436-257/14-2/AF z dnia 18 czerwca 2014 r. (data doręczenia 2 lipca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności - jest prawidłowe.

W dniu 22 maja 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych dokonania działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Dnia 6 marca 2013 r. zmarła matka Wnioskodawcy, Czesława K. Ostatnie miejsce zamieszkania mamy Wnioskodawcy, a właściwy dla niej urząd skarbowy - Urząd Skarbowy. Po śmierci mamy Wnioskodawca wraz z ojcem przyjęli sądownie spadek wprost. Oprócz Wnioskodawcy i jego ojca nie było więcej spadkobierców. W skład masy spadkowej wchodziły między innymi dwa mieszkania (ściślej: spółdzielcze własnościowe prawa do tych lokali), które do śmierci mamy były własnością rodziców Wnioskodawcy. Jedno mieszkanie znajduje się w S., a drugie w W. W wyniku przyjęcia spadku wprost Wnioskodawca stał się właścicielem po 1/4 każdego z mieszkań. Po uprawomocnieniu się wyroku (lipiec 2013) w sierpniu 2013 r. Wnioskodawca wraz z ojcem złożyli stosowne zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych o przyjęciu spadku po matce/żonie na drukach SD-Z2 w Urzędzie Skarbowym, w którym wymienili wszystkie składniki masy spadkowej wraz z proporcjami (w procentach) im przysługującymi.

Zawiadomienie zostało przyjęte przez Urząd Skarbowy

W marcu 2014 r. odbyła się druga sprawa sądowa o zgodny dział spadku między Wnioskodawcą i jego ojcem. W wyniku sprawy została zniesiona współwłasność i Wnioskodawca stał się posiadaczem obu mieszkań, w 100% (ściślej: spółdzielczych własnościowych praw do tych lokali). Ojcu przypadły w 100% inne części masy spadkowej.

Zniesienie współwłasności odbyło się nieodpłatnie; nie były dokonywane żadne spłaty lub dopłaty.

Po uprawomocnieniu się wyroku (kwiecień 2014) Wnioskodawca przygotował i wypełnił stosowny druk SD-Z2, gdzie wymienił oba mieszkania jako składniki masy spadkowej, które przypadły Wnioskodawcy po zgodnym dziale spadku i zniesieniu współwłasności. Co oczywiste, zamiarem Wnioskodawcy było złożenie zgłoszenia w Urzędzie Skarbowym, aby uzyskać zwolnienie z opłaty podatku od spadków i darowizn, bowiem w myśl ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn art. 4a punkt 1,1): "1. Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 (...)".

W kwietniu 2014 Wnioskodawca wraz z ojcem podjął próbę złożenia zawiadomień o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych o przyjęciu spadku po matce/żonie na druku SD-Z2 wraz z kopią postanowienia Sądu Rejonowego VI Zamiejscowy Wydział Cywilny odnośnie zgodnego działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości z dnia 10 marca 2014 r. w Urzędzie Skarbowym, jednakże poinformowano Wnioskodawcę i jego ojca, że nie ma konieczności powtórnego składania zgłoszenia.

Pismem z dnia 18 czerwca 2014 r. Nr IPPB2/436-257/14-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* uzupełnienie przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego mającego być przedmiotem interpretacji indywidualnej poprzez wskazanie czy zniesienie współwłasności było nieodpłatne, czy też z tytułu zniesienia współwłasności były dokonywane spłaty lub dopłaty.

* przeformułowanie pytań, które winny być przyporządkowane do przedstawionego we wniosku zaistniałego stanu faktycznego w odniesieniu do przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy zatem, aby Wnioskodawca był zwolniony z podatku od spadków i darowizn w jego przypadku konieczne jest składanie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych o przyjęciu spadku po matce (formularz SD-Z2) po dokonaniu zgodnego działu spadku i nieodpłatnego zniesienia współwłasności nieruchomości.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeśli dobrze rozumie ustawę z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn, to aby był zwolniony z podatku od spadków i darowizn, należy we właściwym Urzędzie Skarbowym złożyć stosowne zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych o przyjęciu spadku po matce na druku SD-Z2, w którym wpisane są oba mieszkania jako należące do Wnioskodawcy w 100% (ściślej: spółdzielcze własnościowe prawa do lokali) jako efekt sądowego zgodnego podziału spadków i nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768 z późn zm.) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci (art. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn).

Jako, że przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia "współwłasność" należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z art. 195 ustawy z dnia ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. Nr 121) przez współwłasność należy rozumieć stan, gdy własność tej same rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom. Co oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługują wszystkie atrybuty prawa własności (tzn. wszystkie uprawnienia składające się na własność). Z kolei niepodzielność oznacza, że każdemu ze współwłaścicieli przysługuje prawo do całej rzeczy, a nie do jej części odpowiadającej udziałowi.

Polskie prawo rozróżnia dwa rodzaje współwłasności: współwłasność w częściach ułamkowych i współwłasność łączną (art. 196 § 1 k.c.).

W myśl art. 210 zd. 1 Kodeksu cywilnego, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Sposoby wyjścia ze stanu współwłasności regulują postanowienia art. 211 i art. 212 Kodeksu cywilnego.

W świetle wyżej powołanych przepisów zniesienie współwłasności może nastąpić w drodze umowy między współwłaścicielami albo, w braku zgody między współwłaścicielami, na podstawie orzeczenia sądu.

W ramach wymienionych trybów ustawodawca przewiduje trzy sposoby zniesienia współwłasności:

Podatkowi od spadków i darowizn podlega zniesienie współwłasności dokonane poprzez przyznanie rzeczy (nieruchomości) jednemu ze współwłaścicieli bez spłat i dopłat albo podział rzeczy bez dopłat polegający na przyznaniu każdemu (lub niektórym) ze współwłaścicieli wyodrębnionej jej części.

Zgodnie z art. 5 tej ustawy obowiązek podatkowy przy nieodpłatnym zniesieniu współwłasności ciąży na nabywcy rzeczy i praw majątkowych.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 7 tejże ustawy w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Natomiast podstawę opodatkowania w myśl art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przepis ten powinien być stosowany łącznie z przepisem art. 7 ust. 1 w myśl którego, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

W oparciu o art. 8 ust. 1 ww. ustawy wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Przy obliczeniu podatku od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku (art. 9 ustawy).

Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 powołanej ustawy wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).

W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.

W myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:

Z kolei zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowej własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego dnia 6 marca 2013 r. zmarła matka Wnioskodawcy. Po śmierci mamy Wnioskodawca wraz z ojcem przyjęli sądownie spadek wprost. Oprócz Wnioskodawcy i jego ojca nie było więcej spadkobierców. W skład masy spadkowej wchodziły między innymi dwa mieszkania (ściślej: spółdzielcze własnościowe prawa do tych lokali), które do śmierci mamy były własnością rodziców Wnioskodawcy. W wyniku przyjęcia spadku wprost Wnioskodawca stał się właścicielem po 1/4 każdego z mieszkań. Po uprawomocnieniu się wyroku (lipiec 2013) w sierpniu 2013 r. Wnioskodawca wraz z ojcem złożyli stosowne zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych o przyjęciu spadku po matce/żonie na drukach SD-Z2 w Urzędzie Skarbowym, w którym wymienili wszystkie składniki masy spadkowej wraz z proporcjami (w procentach) im przysługującymi. Zawiadomienie zostało przyjęte przez Urząd Skarbowy. W marcu 2014 r. odbyła się druga sprawa sądowa o zgodny dział spadku między Wnioskodawcą i jego ojcem. W wyniku sprawy została zniesiona współwłasność i Wnioskodawca stał się posiadaczem obu mieszkań, w 100% (ścisłej: spółdzielczych własnościowych praw do tych lokali). Ojcu przypadły w 100% inne części masy spadkowej. Zniesienie współwłasności odbyło się nieodpłatnie; nie były dokonywane żadne spłaty lub dopłaty. Po uprawomocnieniu się wyroku (kwiecień 2014) Wnioskodawca przygotował i wypełnił stosowny druk SD-Z2, gdzie wymienił oba mieszkania jako składniki masy spadkowej, które przypadły Wnioskodawcy po zgodnym dziale spadku i zniesieniu współwłasności. W kwietniu 2014 Wnioskodawca wraz z ojcem podjął próbę złożenia zawiadomień o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych o przyjęciu spadku po matce/żonie na druku SD-Z2 wraz z kopią postanowienia Sądu Rejonowego odnośnie zgodnego działu spadku i zniesienia współwłasności nieruchomości z dnia 10 marca 2014 r. W Urzędzie Skarbowym poinformowano Wnioskodawcę i jego ojca, że nie ma konieczności powtórnego składania zgłoszenia.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że dział spadku jako czynność niewymieniona w art. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn nie jest objęta zakresem podatku od spadków i darowizn. Natomiast czynność nieodpłatnego zniesienia współwłasności co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Aby Wnioskodawca mógł skorzystać ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn powinien złożyć w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (tekst jedn.: od dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu dotyczącego nieodpłatnego zniesienia współwłasności) zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego. Natomiast w przypadku nie złożenia w ustawowym terminie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, przedmiotowe nieodpłatne zniesienie współwłasności korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z uwagi na to, że wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczy 1 stanu faktycznego, natomiast opłata została uiszczona w łącznej kwocie 80,00 zł, zatem różnica w wysokości 40,00 zł zgodnie z art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej zostanie zwrócona.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.