IPPB2/436-253/11-2/MZ - PCC w zakresie sprzedaży polskich instrumentów finansowych.
Pismo z dnia 28 września 2011 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-253/11-2/MZ PCC w zakresie sprzedaży polskich instrumentów finansowych.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 12 lipca 2011 r. (data wpływu 15 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży polskich instrumentów finansowych - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 15 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie sprzedaży polskich instrumentów finansowych.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Giełda ("F."), prowadzona przez D. AG, wprowadziła nowy segment rynku, X. (dalej "X" Rynek Międzynarodowy X.) oferowany przez FM. (Rynek Regulowany F.), który uznawany jest za "rynek regulowany" w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 14 Dyrektywy 2004/39/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie rynków instrumentów finansowych (dalej "Dyrektywa MiFID") oraz FO. (Rynek Otwarty F.), który uznawany jest za wielostronną platformę obrotu (dalej "MTF") w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 15 Dyrektywy MiFID. E. AG (dalej "E."), występujący w charakterze centralnego kontrahenta (ang. central counterparty, na potrzeby niniejszego wniosku określanego jako "centralny kontrahent", zgodnie z polską wersją językową Dyrektywy MiFID; zaznaczyć jednak należy, że używane jest również tłumaczenie "centralny kontrpartner", m.in. na stronach internetowych Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych S.A., które to tłumaczenie nie będzie jednak używane na potrzeby niniejszego wniosku) w rozumieniu Dyrektywy MiFID, jest podmiotem pośredniczącym pomiędzy stronami transakcji zawieranych na FM i FO, stając się sprzedającym dla kupującego i kupującym dla sprzedającego.
FM i FO nie zapewniają na obszarze Polski żadnych rozwiązań (obejmujących instalowanie systemów informatycznych i urządzeń technicznych), które ułatwiałyby dostęp do tych rynków i prowadzenie na nich obrotu w sposób zdalny przez uczestników lub podmioty na terenie Polski. E. nie będzie przeprowadzać żadnych rozliczeń (ang. clearing) transakcji zawieranych na terenie Polski na rynku regulowanym lub poprzez wielostronną platformę obrotu i będzie działać wyłącznie poza Polską.
Zamiar jest taki, aby polskie instrumenty finansowe były przedmiotem obrotu na FM i FO. Polskie Instrumenty Finansowe, które będą przedmiotem obrotu na FM i FO będą w formie zdematerializowanej i będą wprowadzone do rejestru depozytów w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. (dalej "KDPW"), działającym w charakterze centralnego depozytu papierów wartościowych.
Wszystkie transakcje związane z obrotem na X. będą zawierane poza Polską, jednak ich rozrachunek nastąpi za pośrednictwem KDPW, a przeniesienie własności papierów wartościowych w Polsce nastąpi pomiędzy polskimi rachunkami papierów wartościowych prowadzonymi przez uczestników KDPW (takich jak domy maklerskie czy podmioty prowadzące działalność powierniczą) działającymi na terenie Polski (dalej "Polska Firma Inwestycyjna"). Rolą Polskiej Firmy Inwestycyjnej będą czynności techniczne związane z dokonywaniem przelewu papierów wartościowych pomiędzy rachunkami papierów wartościowych w Polsce. Rolą E. (działającego na własny rachunek lub na rachunek swoich klientów) będzie pośredniczenie pomiędzy pierwotnymi stronami transakcji wyłącznie w celu dokonania rozliczenia transakcji. Dlatego też E. będzie utrzymywał papiery wartościowe na swoim rachunku papierów wartościowych jedynie przez krótki okres zwykłego cyklu rozrachunkowego. E. zazwyczaj jest w posiadaniu papierów wartościowych jedynie przez chwilę (i odpowiada za ich rozliczenie (ang. clearing) a nie rozrachunek (ang. settlement). W bardzo rzadkich przypadkach E. może pozostawiać papiery wartościowe na lokacie nocnej na swoich rachunkach, ale są to naprawdę wyjątkowe przypadki. Może się tak zdarzyć na przykład, gdy sprzedający dostarczy akcje, a kupujący nie ma środków pieniężnych. W takim przypadku E. pozostaje w posiadaniu papierów wartościowych dopóki środki pieniężne nie zostaną wpłacone przez kupującego.
Obecnie, rozważana jest możliwość posiadania przez E. w Polsce rachunku papierów wartościowych w Polskiej Firmie Inwestycyjnej. Przeniesienie papierów wartościowych w Polsce będzie następowało pomiędzy rachunkami papierów wartościowych w Polskiej Firmie Inwestycyjnej za pośrednictwem rachunku papierów wartościowych E., występującego w charakterze centralnego kontrahenta, stającego się sprzedającym dla kupującego i kupującym dla sprzedającego.
Jak wspomniano powyżej, E., działając w charakterze centralnego kontrahenta w rozumieniu Dyrektywy MiFID, uczestniczyłby w umowach zawieranych na FM i FO, stając się sprzedającym dla kupującego i kupującym dla sprzedającego. Strukturę wzajemnych relacji w ramach omawianych transakcji ilustruje poniższy schemat (dalej "Łańcuch E."):
Potencjalni posiadacze rachunków papierów wartościowych w Polskiej Firmie Inwestycyjnej
Patrz wniosek ORD-IN.
Strona Sprzedającego
Potencjalne transakcje
Klient S. działając jako właściciel sprzedaje Sprzedającemu NCM, działającemu jako uczestnik obrotu X., który sprzedaje na rzecz CM 1, działającemu jako uczestnik rozliczający E., który z kolei sprzedaje na rzecz E.;
Sprzedający NCM, działając jako uczestnik obrotu X. i jako właściciel, sprzedaje na rzecz CM 1, działającego jako uczestnik rozliczający E., który z kolei sprzedaje na rzecz E.;
Klient CM 1, działający jako właściciel, sprzedaje na rzecz CM 1, działającego jako uczestnik rozliczający E. i uczestnik obrotu X., który z kolei sprzedaje na rzecz E.;
CM 1, działający jako właściciel, sprzedaje na rzecz E.
Role każdej ze stron:
Klient S: - Sprzedający (właściciel) (a)
Sprzedający NCM: - Agent komisowy (makler) (a)
* Sprzedający (właściciel) (b)
CM 1: - Agent komisowy (makler) (c)
* Sprzedający (właściciel) (d)
* Uczestnik Rozliczający (a,b,c,d)
E.: - Kupujący (nie właściciel) (a,b,c,d)
Klient CM 1: - Sprzedający (właściciel) (c)
Strona Kupująca
Potencjalne transakcje
Klient K nabywa od Kupującego NCM, działającego jako uczestnik obrotu X., który nabywa od CM 2, działającego jako uczestnik rozliczający E., który z kolei kupuje od E.;
Kupujący NCM, działający jako uczestnik obrotu X., kupuje od CM 2, działający jako uczestnik rozliczający E., który z kolei kupuje od E.;
Klient CM 2 kupuje od CM 2, działającego jako uczestnik obrotu X. i jako uczestnik rozliczający E., który z kolei kupuje od E.;
CM 2 kupuje od E. na własny rachunek.
Role każdej ze stron:
Klient K: - Kupujący (właściciel) (a)
Kupujący NCM: - Agent komisowy (makler) (a)
* Kupujący (właściciel) (b)
CM 2: - Agent komisowy (makler) (c)
* Kupujący (właściciel) (d)
* Uczestnik rozliczający (a,b,c,d)
E.: - Sprzedający (nie właściciel) (a, b,c,d)
Klient CM 2: - Kupujący (właściciel) (c)
Klient uczestnika CM 1 i, odpowiednio, Klient uczestnika CM 2 nie są uczestnikami obrotu X., a tylko klientami odpowiedniego uczestnika rozliczającego (ang. clearing member).
Należy zauważyć, że wszystkie transakcje, objęte niniejszym wnioskiem o wydanie interpretacji podatkowej, są klasyfikowane jako dokonywane w ramach obrotu zorganizowanego, w rozumieniu Dyrektywy MiFID, (tekst jedn.: realizowane na regulowanym rynku lub poprzez wielostronną platformę obrotu). W związku z tym wszystkie transakcje w ramach Łańcucha E. i działalność wszystkich uczestników Łańcucha E. jest traktowana jako obrót zorganizowany w rozumieniu prawa niemieckiego i Dyrektywy MiFID.
Zakłada się, że każdy CM (uczestnik rozliczający ang. clearing member) i każdy NCM (uczestnik nie rozliczający - ang. non-clearing member) jest umocowany lub podlega regulacjom uprawniającym go do prowadzenia działalności na rynku finansowym i jest traktowany jako: (i)"przedsiębiorstwo inwestycyjne" w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 Dyrektywy MiFID lub (ii)"instytucja kredytowa" w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 22 <23> Dyrektywy MiFID. Dlatego też, każdy z CM i NCM w Łańcuchu E. odpowiada definicji "zagranicznej firmy inwestycyjnej" zgodnie z art. 3 pkt 32 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2005 r. Nr 183, poz. 1538 z późn. zm.) (dalej "UOIF"), która stanowi, że przez zagraniczną firmą inwestycyjną rozumie się "osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej z siedzibą na terytorium innego państwa członkowskiego, a w przypadku gdy przepisy danego państwa nie wymagają ustanowienia siedziby - z centralą na terytorium innego państwa członkowskiego, albo osobę fizyczną z miejscem zamieszkania na terytorium innego państwa członkowskiego, prowadzącą na podstawie zezwolenia właściwego organu nadzoru działalność maklerską na terytorium innego państwa członkowskiego, jak również zagraniczną instytucję kredytową".
E. nie działa jako zagraniczna firma inwestycyjna w rozumieniu powyższej definicji, działa jednak jako centralny kontrahent zgodnie z Dyrektywą MiFID.
Zgodnie z prawem niemieckim E., działając jako centralny kontrahent, stosownie do Dyrektywy MiFID, uczestniczyłby w umowach zawieranych na FM i FO, stając się sprzedającym dla kupującego i kupującym dla sprzedającego, jednak przeniesienie własności nastąpi jedynie pomiędzy początkowym sprzedającym w Łańcuchu E. i końcowym kupującym w Łańcuchu E. (tzn. E. nie będzie miał tytułu prawnego do papierów wartościowych). W każdym przypadku, przynajmniej jeden uczestnik Transakcji, tj. NCM lub CM jest uznawany za firmę inwestycyjną lub zagraniczną firmę inwestycyjną w rozumieniu polskich przepisów.
Przeniesienie prawa własności polskich instrumentów finansowych podlega polskiemu prawu. W Polsce, zdematerializowane papiery wartościowe zarejestrowane w depozycie KDPW są ewidencjonowane zgodnie z zasadą podwójnego księgowania. Z jednej strony KDPW prowadzi globalne rachunki depozytowe (tekst jedn.: ogólna liczba papierów wartościowych znajdujących się w posiadaniu uczestników), a z drugiej saldo jest wykazywane na rachunkach papierów wartościowych prowadzonych przez uczestników KDPW (tekst jedn.: na rachunkach papierów wartościowych prowadzonych dla inwestorów). KDPW odpowiada za kontrolę ilości papierów wartościowych i zapewnienie ich integralności, czyli za to, aby liczba papierów wartościowych na rachunkach uczestników (rynku) odpowiadała wielkości emisji.
Co do zasady, zgodnie z art. 7 ust. 2 UOIF, umowa dotycząca zdematerializowanych papierów wartościowych zarejestrowanych w depozycie KDPW przenosi tytuł prawny do tych papierów z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych. Prawa do pożytków z papierów wartościowych przypadają posiadaczowi rachunku papierów wartościowych; dlatego też jedynie osoba wskazana jako posiadacz rachunku papierów wartościowych jest zgodnie z polskim prawem traktowana jako właściciel papierów wartościowych. W celu ważnego przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych zarejestrowanych w depozycie KDPW konieczne jest przeniesienie papierów wartościowych pomiędzy rachunkiem papierów wartościowych w Polsce sprzedającego a rachunkiem papierów wartościowych kupującego.
Dlatego też, jeśli chodzi o polską strukturę rachunków papierów wartościowych uczestników Łańcucha E., NCM i/lub CM byliby traktowani jako posiadacze rachunków papierów wartościowych w Polsce, a przeniesienie papierów wartościowych pomiędzy ich rachunkami papierów wartościowych następowałoby za pośrednictwem rachunku papierów wartościowych E. (w Polsce). Dlatego też zgodnie z polskim prawem tytuł własności papierów wartościowych będzie przenoszony pomiędzy NCM i/lub CM za pośrednictwem E., który będzie stroną transakcji pomiędzy NCM i/lub CM, wyłącznie w celu dokonania ich rozliczenia. Zważywszy, że Klient S, a także Klient K nie będą posiadać rachunków papierów wartościowych w Polsce, nie będą oni zgodnie z polskim prawem traktowani jako właściciele.
Strukturę rachunków papierów wartościowych przedstawioną powyżej ilustruje poniższy schemat:
Patrz wniosek ORD-IN.
Jak wynika ze schematu:
to NCM jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych w Polsce i przenosi papiery wartościowe na zasadzie wydanie przy płatności (DvP - ang. Delivery versus Payment)) / tytuły (lub odpowiednio otrzymuje je na zasadzie odbiór przy płatności (RvP - ang. Receipi versus Payment)) na polski rachunek papierów wartościowych E., który będzie stroną transakcji pomiędzy NCM i/lub CM wyłącznie w celu dokonania rozliczenia Transakcji lub alternatywnie,
to CM jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych w Polsce i przenosi papiery wartościowe (DvP) / tytuły (lub odpowiednio otrzymuje je (RvP)) na polski rachunek papierów wartościowych E., który będzie stroną transakcji pomiędzy NCM i/lub CM wyłącznie w celu dokonania rozliczenia Transakcji.
Dla celów interpretacji podatkowej wszystkie poszczególne sprzedaże objęte jednym łańcuchem sprzedaży, jak opisano na schemacie, określane będą jako "Transakcja" (lub w liczbie mnogiej jako "Transakcje").
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy na podstawie art. 9 pkt 9 lit. c ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych, podlega zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych transakcja (transakcje) sprzedaży polskich instrumentów finansowych (tekst jedn.: praw wykonywanych w Polsce w rozumieniu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz UOIF) w segmencie X., oferowana przez FM (stanowiący rynek regulowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID) oraz przez FO (stanowiący MTF w rozumieniu Dyrektywy MiFID), a dokonywana w ramach struktury sprzedaży przedstawionej w opisie stanu faktycznego jako transakcja (transakcje) realizowana w ramach obrotu zorganizowanego w rozumieniu Dyrektywy MiFID.
Jeżeli odpowiedź na PYTANIE 1 jest negatywna, czy cały łańcuch Transakcji od Sprzedającego do Kupującego (przedstawiony w opisie stanu faktycznego sprzedaży polskich instrumentów finansowych tj. praw wykonywanych w Polsce na segmencie X., oferowanej przez FM stanowiący rynek regulowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID oraz przez FO stanowiący MTS w rozumieniu Dyrektywy MiFID) traktowany jest (dla potrzeb podatkowych) jako jedna umowa sprzedaży na potrzeby p.c.c., podlegająca zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9a) oraz b) UPCC, jako że uczestnikiem łańcucha jest co najmniej jedna firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna.
Jeżeli odpowiedź na PYTANIE 1 i 2 jest negatywna, czy cały łańcuch Transakcji od Sprzedającego do Kupującego (przedstawiony w opisie stanu faktycznego sprzedaży polskich instrumentów finansowych, tj. praw wykonywanych w Polsce w segmencie X., oferowanej przez FM, stanowiący rynek regulowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID oraz przez FO, stanowiący MTF w rozumieniu Dyrektywy MiFID) powinien być traktowany (dla potrzeb podatkowych) jako osobne umowy sprzedaży na potrzeby p.c.c., realizowane wyłącznie pomiędzy posiadaczami polskich rachunków papierów wartościowych, podlegające zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9a) oraz b) UPCC, jako, że stroną indywidualnej umowy sprzedaży jest co najmniej jedna firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna.
Zdaniem Wnioskodawcy
Ad. Pytanie 1:
Zgodnie z art. 9 pkt 9a) oraz b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej "UPCC") zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej "p.c.c."), podlegają transakcje sprzedaży polskich instrumentów finansowych (tekst jedn.: praw wykonywanych w Polsce, w rozumieniu UPCC oraz UOIF) na segmencie X. oferowane przez FM (stanowiący rynek regulowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID) oraz przez FO (stanowiący MTF w rozumieniu Dyrektywy MiFID), dokonywane w ramach struktury sprzedaży przedstawionej w opisie stanu faktycznego jako transakcje realizowane w ramach obrotu zorganizowanego w rozumieniu Dyrektywy MiFID.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 UPCC, podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają między innymi czynności cywilnoprawne stanowiące umowy sprzedaży oraz umowy zamiany rzeczy oraz praw majątkowych. Czynności cywilnoprawne podlegają opodatkowaniu, jeżeli ich przedmiotem są między innymi:
rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej; oraz
rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
UPCC nie zawiera samodzielnej definicji praw majątkowych. Zgodnie z powszechnym poglądem wyrażanym przez doktrynę, pojęcie to obejmuje pewne stany, z których wynikają uprawnienia lub roszczenia mające wartość majątkową, traktowane w obrocie jako prawo majątkowe (z uzasadnienia do wyroku SN z 4 grudnia 2002 r.; III RN 206/01). W zakresie polskich instrumentów finansowych, tj. "emitowanych" przez polskie podmioty, prawa te są wykonywane w Polsce, gdyż skutek prawny czynności cywilnoprawnej sprzedaży takich praw realizowany jest w Polsce. Oznacza to, że sprzedaż praw majątkowych (w tym polskich instrumentów finansowych) dokonywana na terytorium Polski, jak również dokonywana na terytorium innego niż Polska państwa, podlega opodatkowaniu p.c.c.
Tematyka opodatkowania obrotu papierami wartościowymi podatkami kapitałowymi jest uregulowana w Dyrektywie Rady 2008/7/WE z dnia 12 lutego 2008 r. dotyczącej podatków pośrednich od gromadzenia kapitału (Dz. U. UE L z dnia 21 lutego 2008 r.; dalej: "Dyrektywa o Podatkach Pośrednich"). Zgodnie z jej preambułą (patrz odpowiednio punkt 2 i 3 preambuły do Dyrektywy o Podatkach Pośrednich), podatki pośrednie od gromadzenia kapitału (podatkiem takim jest p.c.c.) powodują nierówne traktowanie, podwójne opodatkowanie i dysproporcje, które zakłócają swobodny przepływ kapitału. To samo dotyczy innych podatków pośrednich o takich samych cechach jak podatek kapitałowy i opłata stemplowa od papierów wartościowych. Dlatego w interesie rynku wewnętrznego leży ujednolicenie prawodawstwa dotyczącego podatków pośrednich od gromadzenia kapitału, tak aby w możliwie największym stopniu wyeliminować czynniki, które mogą zakłócać warunki konkurencji lub utrudniać swobodny przepływ kapitału.
Zgodnie z powyższym, w Dyrektywie o Podatkach Pośrednich określono katalog operacji niepodlegających podatkowi pośredniemu. Zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. a) ww. Dyrektywy, państwa członkowskie nie obejmują żadną formą podatku pośredniego tworzenia, emisji, dopuszczenia do notowania na giełdzie papierów wartościowych, wprowadzenia na rynek lub obrotu akcjami, obligacjami lub innymi papierami wartościowymi tego samego rodzaju, a także świadectwami udziałowymi, bez względu na osobę emitenta, jak również pożyczek, zbywalnych papierów wartościowych, bez względu na osobę emitenta, lub jakichkolwiek związanych z tym formalności, ani tworzenia, emisji, dopuszczenia do notowania na giełdzie papierów wartościowych, wprowadzenia na rynek lub obrotu tymi obligacjami lub innymi zbywalnymi papierami wartościowymi.
Implementacja powyższych regulacji w polskim prawie krajowym znalazła odzwierciedlenie w art. 9 pkt 9 UPCC, zgodnie z którym zwolnieniu od p.c.c. podlega sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:
firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,
dokonywana za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,
dokonywana w ramach obrotu zorganizowanego,
dokonywana poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego
- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.);
Szczególnie istotnym zwolnieniem, zgodnym z intencją wyrażaną w Dyrektywie o Podatkach Pośrednich, jest zwolnienie od opodatkowania p.c.c. sprzedaży praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi, dokonywanej w ramach obrotu zorganizowanego w rozumieniu przepisów UOIF. Zwolnienie to, zdaniem Wnioskodawcy, ma szczególne znaczenie w rozważanym stanie faktycznym. W szczególności, znajduje ono zastosowanie do transakcji realizowanych w zakresie sprzedaży polskich instrumentów finansowych na jakimkolwiek rynku, o ile sprzedaż ta stanowi obrót zorganizowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID.
Znaczenie i zakres pojęcia instrument finansowy określono w sekcji C Załącznika I Dyrektywy MiFID. W tym samym brzmieniu zakres ten został implementowany do UOIF. Zakres tego pojęcia obejmuje więc papiery wartościowe oraz niebędące papierami wartościowymi: a) tytuły uczestnictwa w instytucjach wspólnego inwestowania, b) instrumenty rynku pieniężnego, c) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, d) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne lub mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, e) opcje, kontrakty terminowe, swapy oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar i które są wykonywane przez dostawę, pod warunkiem, że są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu (MTF); f) niedopuszczone do obrotu na rynku regulowanym ani w alternatywnym systemie obrotu (MTF) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward oraz inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest towar, które mogą być wykonane przez dostawę, które nie są przeznaczone do celów handlowych i wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych, g) instrumenty pochodne dotyczące przenoszenia ryzyka kredytowego, h) kontrakty na różnicę, i) opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward dotyczące stóp procentowych oraz inne instrumenty pochodne odnoszące się do zmian klimatycznych, stawek frachtowych, uprawnień do emisji oraz stawek inflacji lub innych oficjalnych danych statystycznych, które są wykonywane przez rozliczenie pieniężne albo mogą być wykonane przez rozliczenie pieniężne według wyboru jednej ze stron, a także wszelkiego rodzaju inne instrumenty pochodne odnoszące się do aktywów, praw, zobowiązań, indeksów oraz innych wskaźników, które wykazują właściwości innych pochodnych instrumentów finansowych. W omawianym stanie faktycznym, przedmiotem sprzedaży, stanowiącym element podstawowy niniejszego wniosku, są polskie instrumenty finansowe, a więc spełniona jest podstawowa przesłanka pozwalająca na zastosowanie zwolnienia od p.c.c.
Pojęcie obrotu zorganizowanego zostało zdefiniowane w Dyrektywie MiFID oraz odpowiednio w UOIF. Zgodnie z pkt (6) preambuły Dyrektywy MiFID, celem jej wprowadzenia jest dostosowanie definicji rynku regulowanego i MTF tak, aby odzwierciedlić fakt, iż charakteryzują się one tą samą funkcją zorganizowania obrotu. Odpowiednio, Dyrektywa MiFID definiuje "rynek regulowany" jako wielostronny system obsługiwany i/lub zarządzany przez podmiot gospodarczy, który kojarzy lub ułatwia kojarzenie wielu transakcji osób trzecich w dziedzinie kupna i sprzedaży instrumentów finansowych - w systemie i zgodnie z regułami innymi niż uznaniowe - w sposób skutkujący zawarciem kontraktu dotyczącego instrumentów finansowych dopuszczonych do obrotu na podstawie jego reguł i/lub systemów oraz który jest funkcjonuje w sposób systematyczny w oparciu o wymagane zezwolenia (...). Natomiast, zgodnie z Dyrektywą MiFID, MTF "oznacza wielostronny system, obsługiwany przez przedsiębiorstwo inwestycyjne lub podmiot gospodarczy, który kojarzy transakcje osób trzecich w dziedzinie kupna i sprzedaży instrumentów finansowych - w systemie i zgodnie z regułami innymi niż uznaniowe - (...).
W wykonaniu Dyrektywy MiFID, polski ustawodawca (w UOIF) zdefiniował obrót zorganizowany jako obrót papierami wartościowymi lub innymi instrumentami finansowymi dokonywany na terytorium RP, na rynku regulowanym lub w alternatywnym systemie obrotu (MTF). Przy czym ograniczenie zakresu regulacji MiFID do obrotu na terytorium RP wynika z kompetencji ustawodawcy polskiego do objęcia regulacją wyłącznie obrotu dokonywanego na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej.
Rynkiem regulowanym, w rozumieniu UOIF, jest działający w sposób stały system obrotu instrumentami finansowymi dopuszczonymi do tego obrotu, zapewniający inwestorom powszechny i równy dostęp do informacji rynkowej, w tym samym czasie, przy kojarzeniu ofert kupna i sprzedaży instrumentów finansowych, oraz jednakowe warunki kupna i sprzedaży tych instrumentów, zorganizowany przez i podlegający nadzorowi właściwego organu na zasadach określonych w przepisach ustawy, jak również uznany przez państwo członkowskie za spełniający te warunki, i wskazany Komisji Europejskiej jako rynek regulowany. Z kolei MTF, który w Polsce uzyskał nazwę alternatywnego systemu obrotu, stanowi, organizowany przez firmę inwestycyjną lub podmiot prowadzący rynek regulowany, poza rynkiem regulowanym, wielostronny system kojarzący oferty kupna i sprzedaży instrumentów finansowych w taki sposób, że do zawarcia transakcji dochodzi w ramach tego systemu, zgodnie z określonymi zasadami.
Zasadniczą kwestią dla potrzeb określenia, czy stanowisko Wnioskodawcy przedstawione w niniejszym wniosku jest prawidłowe, jest określenie zakresu zwolnienia z opodatkowania p.c.c. sprzedaży polskich instrumentów finansowych realizowanych na rynku regulowanym. W szczególności rozstrzygnięcia wymaga, czy zwolnienie z podatku, określone w art. 9 pkt 9 lit. c UPCC, obejmuje transakcje sprzedaży polskich instrumentów finansowych, realizowane w ramach obrotu zorganizowanego w rozumieniu Dyrektywy MiFID, tj. zgodnie z prawem miejscowym (zgodnym z Dyrektywą MiFID) na obszarze któregokolwiek z państw członkowskich Unii Europejskiej, czy też obejmuje swym zakresem jedynie transakcje sprzedaży polskich instrumentów finansowych realizowane w ramach obrotu zorganizowanego w Polsce. Punktem wyjścia tych rozważań może być ustalenie uzasadnienia (intencji) ustawodawcy w chwili wprowadzania stosownego zwolnienia do UPCC. Intencja ta pośrednio wynika z uzasadnienia rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o instrumentach finansowych oraz niektórych innych ustaw ("Uzasadnienie"), w tym UPCC (druk Sejmowy nr 64, który wpłynął do Sejmu w dniu 8 listopada 2007 r.). W Uzasadnieniu wskazano, że art. 9 pkt 9 UPCC ma w założeniu stanowić podstawę zwolnienia z p.c.c. obrotu instrumentami finansowymi dokonywanego za pośrednictwem firm inwestycyjnych i mającego charakter działalności regularnej, powiązanej ze zorganizowanym obrotem instrumentami finansowymi (np. transakcje dokonywane z udziałem firm inwestycyjnych, których przedmiotem są określone instrumenty finansowe, będące równocześnie przedmiotem obrotu na rynku zorganizowanym lub transakcje, których celem jest wprowadzenie instrumentów finansowych do obrotu zorganizowanego). Wydaje się więc, że intencją ustawodawcy było objęcie zwolnieniem podatkowym wszelkich transakcji dokonywanych za pośrednictwem firm inwestycyjnych (obecnie zagranicznych / krajowych firm inwestycyjnych), realizowanych na rynku zorganizowanym. Podkreślić należy, że Uzasadnienie nie zawężało zakresu zwolnienia wyłącznie do obrotu zorganizowanego na obszarze RP.
Z dniem przystąpienia do Unii Europejskiej, Polska obowiązana była implementować cały dorobek prawa wspólnotowego do polskiego porządku prawnego. Moc wiążąca acquis communautaire w stosunku do Państwa oraz jego organów wynika w Polsce m.in. z art. 2 Traktatu Akcesyjnego podpisanego w Atenach w dniu 16 kwietnia 2003 r. Przepis ten stanowi, że Polska związana jest od dnia przystąpienia do Unii Europejskiej postanowieniami Traktatów założycielskich i aktów przyjętych przez instytucje Wspólnot przed dniem przystąpienia. Konkretyzacją powyższej normy są art. 53 oraz 54 Traktatu Akcesyjnego. Zgodnie z powołanymi przepisami, po przystąpieniu do Unii Europejskiej, nowe państwa członkowskie uznaje się za adresatów dyrektyw, a nadto nowe państwa członkowskie są zobowiązane do wprowadzenia w życie środków niezbędnych do przestrzegania, od dnia ich przystąpienia do Unii Europejskiej, przepisów dyrektyw.
Podstawowymi zasadami prawa wspólnotowego są: zasada bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego oraz zasada pierwszeństwa. Zgodnie z zasadą bezpośredniego skutku prawa wspólnotowego, TWE stworzył własny porządek prawny, który został włączony do porządków prawnych państw członkowskich i musi być przez nie stosowany. W sprawie Flaminio Costa v. ENEL ETS podkreślił, że prawo wspólnotowe jest bezpośrednio wiążące dla państw członkowskich jako element systemu prawnego tych państw, a jednostki mogą wywodzić z niego swoje prawa, które sądy państwowe muszą brać pod uwagę. Spółka może zatem wywodzić swoje prawa wprost z prawa wspólnotowego. Ponadto, zasada pierwszeństwa dopuszcza stosowanie prawa krajowego jedynie w zakresie, w jakim nie jest ono sprzeczne z normami wspólnotowymi.
Zagadnienie pierwszeństwa prawa wspólnotowego pojawia się wówczas, gdy w toku postępowania sądowego - sąd, czy też w toku postępowania administracyjnego lub podatkowego - organ administracji publicznej lub podatkowy państwa członkowskiego stwierdzi sprzeczność stosowanego przezeń przepisu prawa krajowego z przepisem prawa wspólnotowego lub też gdy istnieją uzasadnione wątpliwości, co do zgodności przepisu krajowego z przepisem wspólnotowym. Wówczas to, sądy oraz organy administracji publicznej państwa członkowskiego zobowiązane są do stosowania norm prawa wspólnotowego, które są integralną częścią systemu prawnego państwa członkowskiego. W wyroku w sprawie Fratelli Costanzo SpA v. Commune di Milano ETS wyraźnie potwierdził, że organy administracji publicznej mają obowiązek stosowania prawa wspólnotowego w każdej sytuacji, którą ono reguluje, jak również odmowy stosowania sprzecznego z prawem wspólnotowym prawa krajowego.
Zasada bezpośredniej skutku prawa unijnego, oznaczająca zdolność przyznawania praw oraz nakładania obowiązków poprzez bezpośrednie powołanie się na akty prawa unijnego, ma zastosowanie tak do przepisów prawa pierwotnego Unii Europejskiej jak i aktów prawa pochodnego. Zasada ta wynika z potrzeby zapewnienia realizacji prawa wspólnotowego oraz efektywnego egzekwowania przyznanych uprawnień. Bezpośrednia skuteczność oznacza zatem, że dane normy prawa wspólnotowego bezpośrednio regulują sytuację prawną jednostek, także na poziomie prawa wewnętrznego państw członkowskich. Zgodnie z powszechną interpretacją art. 288 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz orzecznictwem ETS, dla zapewnienia skuteczności prawa wspólnotowego, państwa członkowskie zobowiązane są do terminowego i pełnego implementowania dyrektyw. W przypadku nieterminowej, niepełnej, bądź nieprawidłowej implementacji, podmioty, będące adresatami dyrektywy, uprawnione są do powołania się wobec państwa członkowskiego, które nie dopełniło obowiązków w tym zakresie, bezpośrednio na przepisy dyrektywy.
Warunkiem bezpośredniej skuteczności postanowień dyrektywy, nieimplementowanej prawidłowo w przewidzianym czasie, jest ich precyzyjny i bezwarunkowy charakter. Powołanie się na przepisy dyrektywy jest więc możliwe w przypadku, gdy ich charakter i treść są na tyle klarowne, nie pozostawiając przy tym swobody decyzyjnej, że pozwalają na bezpośrednie zastosowanie w konkretnym przypadku (sprawa 41/7 Van Duyn v. Home Office).
W sytuacji, gdy w wyniku niedopełnienia obowiązku prawidłowej implementacji, dochodzi do kolizji przepisów krajowych z postanowieniami dyrektywy, dane państwo członkowskie nie jest uprawnione do stosowania nieprawidłowych przepisów prawa wewnętrznego. Powinno się za to zastosować do postanowień dyrektywy, o ile spełnione zostały warunki precyzyjności i bezwarunkowości, a podobnego skutku nie można osiągnąć w drodze odpowiedniej interpretacji prawa krajowego w zgodzie z prawem unijnym. Niedopuszczalne jest, aby w wyniku własnego niedopatrzenia państwo członkowskie mogło wykorzystać niedopełnienie przez siebie obowiązków, w celu pozbawienia podmiotów korzyści wynikających z prawa unijnego.
Zgodnie z orzecznictwem ETS, zasadą jest, że podmioty prawa krajowego mogą powołać się bezpośrednio na postanowienia dyrektywy w stosunkach z państwem członkowskim, które nie dokonało prawidłowej i pełnej implementacji. Pojęcie "państwa" jest jednak w tym kontekście szeroko interpretowane, obejmując zakresem znaczeniowym również jednostki stanowiące "emanację państwa". O stosunkach z "państwem" można zatem mówić w przypadku kontaktów z podmiotami, wykonującymi powierzone funkcje publiczne i dysponującymi przy tym kompetencjami wykraczającymi ponad to, co wynika z ogólnych norm, mających zastosowanie w stosunkach pomiędzy podmiotami prywatnymi. Warunek ten jest spełniony, w szczególności, w odniesieniu do organu wydającego indywidualną interpretację przepisów prawa podatkowego, o której mowa w art. 14 ustawy - Ordynacja Podatkowa.
Ustawodawstwo Unii Europejskiej opiera się na fundamentalnych swobodach:
przepływu towarów, przemieszczania się pracowników i przedsiębiorców (swoboda przedsiębiorczości), świadczenia usług oraz przepływu kapitału. Każda z tych swobód opiera się na traktowaniu narodowym obcych towarów, usług, czy kapitału oraz zakazie tworzenia przeszkód w ich cyrkulacji na terenie Unii Europejskiej.
W tym kontekście, przyjęcie, że zwolnienie od p.c.c. znajduje zastosowanie jedynie do obrotu zorganizowanego realizowanego na terytorium RP stoi w sprzeczności z podstawowymi swobodami Unii Europejskiej oraz z Dyrektywą o Podatkach Pośrednich. Akceptacja takiego stanu rzeczy tj. opodatkowanie sprzedaży polskich instrumentów finansowych w obrocie zorganizowanych w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej prowadziłaby do sytuacji, w której:
A. Należałoby uznać, że polskie przepisy (UPCC) pomijają nałożony na państwa członkowskie przez Dyrektywę o Podatkach Pośrednich obowiązek nieopodatkowania "obrotu akcjami, obligacjami lub innymi papierami wartościowymi tego samego rodzaju, a także świadectwami udziałowymi, bez względu na osobę emitenta, jak również pożyczek, łącznie z obligacjami państwowymi, zaciągniętych poprzez emisję obligacji tub innych zbywalnych papierów wartościowych, bez względu na osobę emitenta, lub jakichkolwiek związanych z tym formalności, ani tworzenia, emisji, dopuszczenia do notowania na giełdzie, wprowadzenia na rynek lub obrotu tymi obligacjami lub innymi zbywalnymi papierami wartościowymi". W tym zakresie, poprzez opodatkowanie tego rodzaju obrotu realizowanego poza RP, art. 9 pkt 9 lit. c UPCC byłby sprzeczny z art. 5 ust. 2 lit. a) Dyrektywy o Podatkach Pośrednich. Konsekwencją tego stanu rzeczy byłoby bezpośrednie zastosowanie przepisów Dyrektywy o Podatkach Pośrednich (por. np. Flaminio Costa v. ENEL, C-6/69, Intenationale Handelsgesellschaft GmbH, C-11/70), tj. zwolnienie z opodatkowania p.c.c. transakcji objętych niniejszym wnioskiem;
Przepisy UPCC podlegają ocenie z punktu widzenia zasady niedyskryminacji podmiotów pochodzących z innych państw członkowskich. Postanowienia, które dyskryminują podmioty zagraniczne są sprzeczne z prawem wspólnotowym, posiadającym pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym państw członkowskich i nie mogą wywierać skutków prawnych tak w sferze prawa wspólnotowego jak i państwowego. Art. 18 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej stanowi, że "w zakresie zastosowania Traktatów i bez uszczerbku dla postanowień szczególnych, które one przewidują, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze względu na przynależność państwową". Zgodnie z tą zasadą zagraniczne podmioty unijne podlegają w jednakowej sytuacji takiemu traktowaniu, jak podmioty pochodzące z danego państwa członkowskiego. Arbitralne oraz nieuzasadnione przyznanie uprawnień podmiotowi rodzimemu, z pominięciem jego zagranicznego odpowiednika, posiadającego wszelkie cechy podmiotu rodzimego, rodzi niedopuszczalny skutek bezpośredniej dyskryminacji podmiotu zagranicznego. Nie ma przy tym znaczenia, czy był to skutek zamierzony. Zasada niedyskryminacji znajduje odzwierciedlenie w licznych orzeczeniach ETS, który uznaje tę zasadą za ogólną zasadę prawa wspólnotowego. Istotne jest, że jako zasada ogólna, zasada niedyskryminacji ma szerszy zakres, niż to wynika z dosłownego brzmienia art. 18 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i znajduje zastosowanie do wszelkich sytuacji należących do zakresu stosowania prawa wspólnotowego. Spośród bogatego orzecznictwa ETS, w którym została poruszona kwestia niedyskryminacji, można przykładowo wskazać orzeczenie w sprawie Societe Baxter, B. Braun Medical S.A., Societe Fresenius France i Labotaroires Bristol -MyersSquibb S.A. v. Premier Ministre, Ministere du Travail et des Affaires Sociales, Ministere de I'Economie et des Finances i Ministere de I'Agriculture, de la Peche et de I'Alimentation, Eurowings Luftverkehrs AG v. Finanzamt Dortmund-Unna, (C-118/96> Jessica Safir v. Skattemyndigheten i Dalarnas Lan, (C-240/90> Hanns-Martin Bachmann v. Belgium, (C-164/07> James Wood v. Fonds de Garantie des victimes desco actes de Terrorisme et d'autres Infractions i (C-147/06> SECAP SpA i Santorso Soc. op. ari v. Comune di Torino. W oparciu o wspólnotową zasadę niedyskryminacji orzekają także sądy polskie.
W przedmiotowej sprawie, efekt dyskryminujący mógłby wynikać z UPCC, która (jeżeli przyjmie się, że zwolnienie nie obejmuje papierów wartościowych w obrocie zorganizowanym poza terenem RP) w sposób sprzeczny z prawem unijnym dokonywałaby dyskryminacji podmiotów prowadzących obrót zorganizowany poza granicami RP. Wówczas, wbrew postanowieniom prawa europejskiego, można by powiedzieć, że państwo polskie przyznało określone uprawnienia, tj. zwalnia z opodatkowania p.c.c., wyłącznie transakcje realizowane w ramach obrotu zorganizowanego na terytorium polskim (nabywców polskich instrumentów finansowych realizujących kupno w ramach obrotu zorganizowanego na terytorium Polski), z pominięciem ich zagranicznych odpowiedników (nabywców polskich instrumentów finansowych realizujących kupno w ramach obrotu zorganizowanego w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej). Przepisy dyskryminujące zagraniczne podmioty powinny być do czasu ich zmiany stosowane w taki sposób, aby nie dochodziło do skutku dyskryminującego, tj. uprawnienia przyznane podatnikom w zakresie opodatkowania transakcji sprzedaży realizowanych w ramach polskiego obrotu zorganizowanego powinny być w takim samym zakresie stosowane wobec podatników realizujących te transakcje w ramach obrotu zorganizowanego w innym niż Polska państwie Unii Europejskiej.
W omawianej sytuacji, dyskryminacja przejawiałaby się w szczególności w następujący sposób:
podmioty prowadzące działalność gospodarczą polegającą na obrocie (zorganizowanym) polskimi instrumentami finansowymi na terytorium Polski oraz innych państw Unii Europejskiej znajdywałyby się w różnej sytuacji biznesowej. W szczególności, sprzedaż polskich instrumentów finansowych realizowana w ramach polskiego obrotu zorganizowanego byłaby korzystniejsza (z uwagi na zastosowane zwolnienie od p.c.c.) od sprzedaży takich instrumentów w ramach obrotu zorganizowanego (spełniającego kryteria określone w Dyrektywie MiFID) innych państw Unii Europejskiej. Sytuacja taka ograniczyłaby więc możliwość sprzedaży polskich papierów wartościowych przez inne podmioty, świadczące usługi na rynkach regulowanych innych Państw Unii Europejskiej.
ii. utrudniony zostałby dostęp do kapitału sprzedawcy polskich instrumentów finansowych. Z przyczyn podatkowych sprzedaż taka byłaby korzystna w ramach polskiego obrotu zorganizowanego;
iii. nabywcy polskich instrumentów finansowych, dokonujący ich kupna w ramach obrotu zorganizowanego (poza Polska), zgodnego z Dyrektywą MiFID, byliby w gorszej sytuacji od nabywców realizujących transakcje (w zakresie tych samych polskich instrumentów finansowych) na rynku regulowanym w Polsce, W tym przypadku podmioty realizujące zakupy poza Polską podlegałyby (jako podatnicy) opodatkowaniu 1% p.c.c.
Powyższe argumenty świadczą o tym, że zwolnienie od p.c.c. obejmuje sprzedaż polskich instrumentów finansowych dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego w każdym z państw Unii Europejskiej, w tym na rynkach, na których będą realizowane Transakcje (Sprzedaże) będące przedmiotem niniejszego wniosku. Ograniczenie zakresu zwolnienia do transakcji sprzedaży polskich instrumentów finansowych na polskim rynku regulowanym stanowiłoby przejaw dyskryminacji, która musiałaby zostać wyeliminowana na etapie postępowania sądowego.
Ad. Pytanie 2:
Cały łańcuch Transakcji od Sprzedającego do Kupującego (przedstawiony w opisie stanu faktycznego sprzedaży polskich instrumentów finansowych tj. praw wykonywanych w Polsce na segmencie X., oferowanej przez FM stanowiący rynek regulowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID oraz przez FO stanowiący MTF w rozumieniu Dyrektywy MiFID) stanowi jedną umowę sprzedaży na potrzeby p.c.c., podlegającą zwolnieniu od p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9a) oraz b) ustawy o p.c.c. jako, że uczestnikiem łańcucha jest co najmniej jedna firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna.
UZASADNIENIE
Punktem wyjścia dla celów odpowiedzi na to pytanie jest określenie charakteru prawnego planowanych Transakcji. Transakcje te będą realizowane na gruncie prawa polskiego w ramach obrotu zorganizowanego zgodnie z regulacjami prawa niemieckiego oraz Dyrektywą MiFID. Przede wszystkim, zauważyć należy, że w ramach Transakcji dochodzi do szeregu sprzedaży instrumentów finansowych pomiędzy uczestnikami Transakcji, natomiast przeniesienie własności instrumentów finansowych następuje pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym i to stanowi sedno Transakcji. Powstaje więc pytanie czy poszczególne sprzedaże składające się na Transakcję stanowią samodzielny przedmiot opodatkowania p.c.c., czy też przedmiotem opodatkowania jest Transakcja jako całość tj. sprzedaż, w ramach której dochodzi do przeniesienia własności (dla potrzeb prawa niemieckiego) pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 UPCC, podatkowi podlegają między innymi umowy sprzedaży praw majątkowych (w tym sprzedaży instrumentów finansowych, w zakresie których prawa wykonywane są w Polsce), przy czym UPCC nie definiuje pojęcia umowy sprzedaży. W polskim prawie, pojęcie umowy sprzedaży zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny ("k.c."). Odpowiednio, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym definicję tę stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw majątkowych. Schemat Transakcji zaprezentowany w opisie stanu faktycznego wskazuje, że przeniesienie własności, z punktu widzenia prawa niemieckiego, następuje wyłącznie pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym, choć między jednym a drugim dochodzi do wielu umów in personam, skutkujących zobowiązaniem, ale nie skutkiem in rem (tekst jedn.: przeniesienie własności następuje pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym). Zdaniem Wnioskodawcy oznacza to, że sprzedaże objęte jedną Transakcją (zgodnie ze schematem) należy traktować dla potrzeb podatkowych jako jedną umowę sprzedaży realizowaną pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym, podlegającą samodzielnie (jako całość) kwalifikacji na potrzeby p.c.c.
W tym przypadku, rolą pozostałych uczestników Łańcucha E. są czynności maklerskie oraz czynności rozliczeniowe (CM). Wnioskodawca (E.) występuje w charakterze centralnego kontrahenta (ang. central counterparty), w rozumieniu dyrektywy MiFID, i jest de facto podmiotem pośredniczącym pomiędzy kontrahentami w rozliczaniu transakcji zawartych na FM i FO, zajmując jednocześnie pozycję pomiędzy pierwotnymi stronami transakcji. Wszystkie Transakcje byłyby rozliczane przez KDPW z udziałem jednej z Polskich Firm Inwestycyjnych, działającej jako bezpośredni uczestnik KDPW. Czynności Polskiej Firmy Inwestycyjnej obejmowałyby techniczne przeniesienie papierów wartościowych w Polsce, co oznaczałoby dokonywanie wpisów na odpowiednich rachunkach papierów wartościowych.
W przedmiotowej sprawie należy wyróżnić następujące dwie grupy Transakcji:
Transakcje sprzedaży realizowane z udziałem przynajmniej jednej zagranicznej (albo krajowej) firmy inwestycyjnej występującej w roli maklera lub uczestnika rozliczającego (po stronie Sprzedawcy albo Kupującego zgodnie ze schematem przedstawionym w opisie stanu faktycznego);
Transakcje sprzedaży z udziałem dwóch zagranicznych firm inwestycyjnych (lub dwóch krajowych, albo jednej krajowej i jednej zagranicznej), występujących w charakterze Sprzedawcy oraz Kupującego. W tym przypadku dochodzi do przeniesienia własności instrumentów finansowych pomiędzy tymi firmami inwestycyjnymi.
Rozróżnienie to ma istotny wpływ na ocenę prawną Transakcji. Zgodnie z przytoczonymi wcześniej regulacjami UPCC (art. 9 pkt 9), zwolnieniu od p.c.c. podlega sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:
firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,
dokonywana za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,
dokonywana w ramach obrotu zorganizowanego,
dokonywana poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów UOIF.
W omawianym przypadku, przedstawiona wyżej sytuacja określona w punkcie a), tj. Transakcje sprzedaży realizowane z udziałem przynajmniej jednej zagranicznej (albo krajowej) firmy inwestycyjnej występującej w roli maklera lub uczestnika rozliczającego (po stronie Sprzedawcy albo Kupującego, zgodnie ze schematem przedstawionym w opisie stanu faktycznego), rozliczane przez KDPW z udziałem jednej z Polskich Firm Inwestycyjnych działającej jako bezpośredni uczestnik KDPW, podlegają zwolnieniu od p.c.c. jako sprzedaż instrumentów finansowych dokonywana za pośrednictwem zagranicznych (krajowych) firm inwestycyjnych. W ocenie Wnioskodawcy, omówiony wcześniej charakter Transakcji, w szczególności rola podmiotów, innych niż Sprzedawca lub Kupujący, która to rola obejmuje działania maklera oraz uczestnika rozliczającego, pozwala na stwierdzenie, że Transakcje te są realizowane za pośrednictwem zagranicznej (krajowej) firmy inwestycyjnej i dlatego zastosowanie znajduje zwolnienie z p.c.c.Natomiast przedstawione wyżej sytuacje, określone w punkcie b), tj. Transakcje sprzedaży z udziałem dwóch zagranicznych firm inwestycyjnych (lub dwóch krajowych lub jednej krajowej i jednej zagranicznej) występujących w charakterze Sprzedawcy oraz Kupującego, podlegałyby zwolnieniu jako sprzedaż dokonywana na rzecz zagranicznych (lub polskich) firm inwestycyjnych.
Z uwagi na argumentację przedstawioną powyżej, w opinii Wnioskodawcy, Transakcje opisane w stanie faktycznym będą zwolnione z opodatkowania p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9a oraz b) UPCC.
Ad. Pytanie 3:
Cały łańcuch Transakcji od Sprzedającego to Kupującego (przedstawiony w opisie stanu faktycznego sprzedaży polskich instrumentów finansowych, tj. praw wykonywanych w Polsce w segmencie X., oferowanej przez FM, stanowiący rynek regulowany w rozumieniu Dyrektywy MiFID oraz przez FO, stanowiący MTS w rozumieniu Dyrektywy MiFID) stanowi osobne umowy sprzedaży na potrzeby p.c.c., realizowane wyłącznie pomiędzy posiadaczami polskich rachunków papierów wartościowych, podlegające zwolnieniu od p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9a) oraz b) UPCC, jako, że stroną indywidualnej umowy sprzedaży jest co najmniej jedna firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna.
UZASADNIENIE
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 UPCC, podatkowi podlegają między innymi umowy sprzedaży praw majątkowych (w tym sprzedaży instrumentów finansowych, w zakresie których prawa są wykonywane w Polsce), przy czym UPCC nie definiuje pojęcia umowy sprzedaży. W polskim prawie, pojęcie umowy sprzedaży zostało zdefiniowane w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny ("k.c."). Odpowiednio, przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym definicję tę stosuje się odpowiednio do sprzedaży praw majątkowych. Schemat Transakcji zaprezentowany w opisie stanu faktycznego wskazuje, że przeniesienie własności następuje wyłącznie pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym, choć między jednym a drugim dochodzi do wielu umów in personam, skutkujących zobowiązaniem, ale nie skutkiem in rem (tekst jedn.: przeniesienie własności następuje pomiędzy Sprzedawcą a Kupującym). Jednocześnie, w oparciu o polskie przepisy, jedynie posiadacz polskiego rachunku papierów wartościowych mógłby zostać zakwalifikowany jako właściciel papierów wartościowych. Jeśli chodzi o polską strukturę rachunków papierów wartościowych uczestników Łańcucha E., zamiar jest taki, aby NCM i/lub CM byli traktowani jako posiadacze rachunków papierów wartościowych w Polsce, a przeniesienie papierów wartościowych pomiędzy ich rachunkami papierów wartościowych następowało za pośrednictwem rachunku papierów wartościowych E. (w Polsce). Dlatego też, zgodnie z polskim prawem, tytuł własności papierów wartościowych będzie przenoszony pomiędzy NCM i/lub CM (traktowanym jako firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna w rozumieniu UPCC) za pośrednictwem E. (nie traktowanym jako firma inwestycyjna / zagraniczna firma inwestycyjna w rozumieniu UPCC), który będzie stroną transakcji pomiędzy NCM i/lub CM, a także przez chwilę formalnym właścicielem papierów wartościowych znajdujących się na jego polskim rachunku papierów wartościowych wyłącznie w celu dokonania rozliczenia Transakcji. Zważywszy, że Klient S, a także Klient K nie będą posiadać rachunków papierów wartościowych w Polsce, nie będą oni, zgodnie z polskim prawem, traktowani jako właściciele.
Oznacza to, że z punktu widzenia polskich przepisów, które są wiążące, w celu zakwalifikowania Transakcji dla potrzeb przepisów podatkowych należy wziąć pod uwagę następujące dwa scenariusze:
A. gdy NCM (traktowany jako firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna w rozumieniu UPCC) jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych w Polsce i wydaje (lub odpowiednio otrzymuje) papiery wartościowe / tytuł kupującemu / sprzedającemu (odpowiednio CM lub NCM), za pośrednictwem polskiego rachunku papierów wartościowych E., lub alternatywnie
B. gdy CM (traktowany jako firma inwestycyjna lub zagraniczna firma inwestycyjna w rozumieniu UPCC) jest posiadaczem rachunku papierów wartościowych w Polsce i wydaje (lub odpowiednio otrzymuje) papiery wartościowe / tytuł kupującemu / sprzedającemu (odpowiednio CM lub NCM), za pośrednictwem polskiego rachunku papierów wartościowych E.
Zdaniem Wnioskodawcy, oznacza to, że sprzedaże objęte jedną Transakcją (zgodnie ze schematem) należy traktować, dla potrzeb podatkowych, jako osobne umowy sprzedaży realizowane pomiędzy posiadaczami polskich rachunków papierów wartościowych, tj. NCM i/lub CM, za pośrednictwem polskiego rachunku papierów wartościowych E.
Rozróżnienie to ma istotny wpływ na klasyfikację prawną umów sprzedaży. Zgodnie z przytoczonymi wcześniej regulacjami UPCC (art. 9 pkt 9), zwolnieniu od p.c.c. podlega sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:
firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym;
ii. dokonywana za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych;
iii. dokonywana w ramach obrotu zorganizowanego;
iv. dokonywana poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te fumy w ramach obrotu zorganizowanego - w rozumieniu przepisów UOIF.
Jako, że w omawianym przypadku umowy sprzedaży byłyby zawierane z właścicielem końcowym (w rozumieniu polskiego prawa), którym jest CM lub NCM (obaj traktowani jako firmy inwestycyjne lub zagraniczne firmy inwestycyjne), transakcje te (umowy sprzedaży) byłyby traktowane jako sprzedaż firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym, podlegająca zwolnieniu od p.c.c. na podstawie art. 9 pkt 9a) UPCC. Alternatywnie, można by powiedzieć, że zwolnienie od p.c.c. wynika z art. 9 pkt 9b UPCC. Czynności E. mające na celu dokonanie rozliczenia Transakcji nie powinny być dla potrzeb p.c.c. brane pod uwagę.
Z uwagi na argumentację przedstawioną powyżej, w opinii Wnioskodawcy, Transakcje przedstawione w opisie stanu faktycznego będą zwolnione z opodatkowania p.c.c.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649, z późn. zm.), zwanej dalej "upcc", podatkowi temu podlegają, m.in. umowy sprzedaży praw majątkowych. Obowiązek podatkowy powstaje, co do zasady, z chwilą dokonania czynności.
Stosownie do art. 1 ust. 4 upcc umowa sprzedaży praw majątkowych podlega podatkowi, jeżeli jej przedmiotem są:
prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Na podstawie art. 9 pkt 9 upcc zwalnia się od podatku sprzedaż praw majątkowych, będących instrumentami finansowymi:
firmom inwestycyjnym oraz zagranicznym firmom inwestycyjnym,
dokonywaną za pośrednictwem firm inwestycyjnych lub zagranicznych firm inwestycyjnych,
dokonywaną w ramach obrotu zorganizowanego,
dokonywaną poza obrotem zorganizowanym przez firmy inwestycyjne oraz zagraniczne firmy inwestycyjne, jeżeli prawa te zostały nabyte przez te firmy w ramach obrotu zorganizowanego
- w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. Nr 183, poz. 1538, z późn. zm.).
Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi umowa zobowiązująca do przeniesienia zdematerializowanych papierów wartościowych przenosi te papiery z chwilą dokonania odpowiedniego zapisu na rachunku papierów wartościowych. Pojęcie "rachunki papierów wartościowych" (których emitentem nie jest Skarb Państwa ani Narodowy Bank Polski) zostało zdefiniowane w art. 4 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi jako rachunki, na których zapisywane są zdematerializowane papiery wartościowe, prowadzone wyłącznie przez domy maklerskie i banki prowadzące działalność maklerską, banki powiernicze, zagraniczne firmy inwestycyjne i zagraniczne osoby prawne prowadzące działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w formie oddziału, Krajowy Depozyt, spółkę, której Krajowy Depozyt przekazał wykonywanie czynności z zakresu zadań, o których mowa w art. 48 ust. 1 pkt 1, oraz Narodowy Bank Polski - jeżeli oznaczenie tych rachunków pozwala na identyfikację osób, którym przysługują prawa z papierów wartościowych.
Oznacza to, że przeniesienie własności zdematerializowanych papierów wartościowych następuje z chwilą zapisu na rachunku papierów wartościowych prowadzanego przez podmioty wymienione w art. 4 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi.
Zgodnie z art. 3 pkt 32 i 33 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi przez "zagraniczną firmę inwestycyjną" rozumie się osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej z siedzibą na terytorium innego państwa członkowskiego, a w przypadku gdy przepisy danego państwa nie wymagają ustanowienia siedziby - z centralą na terytorium innego państwa członkowskiego, albo osobę fizyczną z miejscem zamieszkania na terytorium innego państwa członkowskiego, prowadzącą na podstawie zezwolenia właściwego organu nadzoru działalność maklerską na terytorium innego państwa członkowskiego, jak również zagraniczną instytucję kredytową, natomiast przez "firmę inwestycyjną" rozumie się dom maklerski, bank prowadzący działalność maklerską, zagraniczną firmę inwestycyjną prowadzącą działalność maklerską na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz zagraniczną osobę prawną z siedzibą na terytorium państwa należącego do OECD lub WTO, prowadzącą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej działalność maklerską. Zgodnie z art. 69 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi działalność maklerska obejmuje m.in. wykonywanie czynności polegających na:
* przyjmowaniu i przekazywaniu zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych;
* wykonywaniu zleceń, o których mowa w pkt 1, na rachunek dającego zlecenie;
* nabywaniu lub zbywaniu na własny rachunek instrumentów finansowych;
* zarządzaniu portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych;
* doradztwie inwestycyjnym;
* oferowaniu instrumentów finansowych;
* świadczeniu usług w wykonaniu zawartych umów o subemisje inwestycyjne i usługowe lub zawieraniu i wykonywaniu innych umów o podobnym charakterze, jeżeli ich przedmiotem są instrumenty finansowe;
* organizowaniu alternatywnego systemu obrotu.
Przy założeniu, że NCM (uczestnik nierozliczający) i CM (uczestnik rozliczający) są zagranicznymi firmami inwestycyjnymi, jeden z tych podmiotów powinien otworzyć rachunek papierów wartościowych w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych S.A. albo polskiej firmie inwestycyjnej, aby zgodnie z prawem polskim doszło do skutecznego przeniesienia własności do papierów wartościowych będących przedmiotem transakcji. Zgodnie z art. 7 ust. 2 w zw. z art. 4 ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi w zależności od konfiguracji transakcji to NCM lub CM mogą być właścicielami przedmiotowych papierów wartościowych, a nie pierwotny zbywca czy ostateczny nabywca. Dlatego też własność papierów wartościowych będzie przenoszona pomiędzy CM/NCM, a transakcje realizowane pomiędzy posiadaczami rachunków papierów wartościowych w Polsce (CM/NCM) lub zagranicznymi firmami inwestycyjnymi posiadającymi rachunek papierów wartościowych w KDPW S.A. (jeśli CM/NCM będą uczestnikiem KDPW S.A.) stanowią samodzielną (odrębną) umowę sprzedaży, w każdym przypadku gdy dochodzi do odpowiednich zapisów na rachunkach papierów wartościowych wskazanych podmiotów.
Artykuł 9 pkt 9 upcc zawiera zamknięty katalog czynności prawnych podlegających zwolnieniu od podatku od czynności cywilnoprawnych. CM i NCM są zagranicznymi firmami inwestycyjnymi, które uczestniczą w obrocie za pośrednictwem KDPW S.A. lub polskiej firmy inwestycyjnej, zatem powyższe czynności prawne należy zakwalifikować jako zwolnione od podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 9 pkt 9 upcc.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.