IPPB2/436-228/11-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 20 czerwca 2011 r. (data wpływu 24 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia wierzytelności - jest nieprawidłowe.

W dniu 24 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie nabycia wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

P. S.A. jest jedynym udziałowcem T Sp. z o.o. (dalej jako "Wnioskodawca"). Wnioskodawca jest udziałowcem (podmiotem dominującym w rozumieniu art. 4 § 1 ust. 1 ppkt. a-c) Kodeksu spółek handlowych) spółek kapitałowych (dalej jako "Spółki Zależne"), wobec których P. S.A. jest wierzycielem. W ramach restrukturyzacji Grupy Kapitałowej P., polegającej m.in. na konsolidacji wybranych spółek budowlano-montażowych, P. zamierza podnieść kapitał zakładowy Wnioskodawcy. P. zamierza na podstawie umowy sprzedaży zbyć na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności przysługujące P. S.A. wobec Spółek Zależnych. Cena zbycia wierzytelności będzie odzwierciedlać wartość rynkową wierzytelności.

Udziały w podwyższonym kapitale zakładowym Wnioskodawcy nie będą pokryte wierzytelnościami P. S.A. wobec Spółek Zależnych. Obrót wierzytelnościami nie był dotychczas przedmiotem działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Transakcja nabycia od P. S.A. wierzytelności wobec Spółek Zależnych będzie miała charakter incydentalny, związany z prowadzoną restrukturyzacją kapitałową, majątkową oraz operacyjną Grupy Kapitałowej P.

Wnioskodawca zamierza dokonać połączenia ze Spółkami Zależnymi w trybie określonym w art. 492 § 1 pkt 1 Kodeksu spółek handlowych, tj. poprzez przejęcie przez Wnioskodawcę (jako spółkę przejmującą) Spółek Zależnych (jako spółek przejmowanych). Przed połączeniem się ze Spółkami Zależnymi Wnioskodawca nie wyklucza dokonania podwyższenia kapitału zakładowego (odpowiednio) każdej ze Spółek Zależnych, wobec których nabędzie wierzytelności, pokrywając udziały w podwyższonym kapitale zakładowym nabytymi wierzytelnościami.

Zarówno w wyniku dokonanego połączenia ze spółkami Zależnymi, jak i w przypadku podwyższenia kapitału zakładowego Spółek Zależnych w trybie wskazanym powyżej, wierzytelności nabyte od P. S.A. ulegną umorzeniu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku od towarów i usług w dniu 16 września 2011 r. została wydana interpretacja Nr IPPP1-443-1007/11-2/JL.

Zdaniem Wnioskodawcy

W ocenie Wnioskodawcy planowane zbycie przez P. S.A. na rzecz Wnioskodawcy wierzytelności wobec Spółek Zależnych powinno być opodatkowane podatkiem od czynności cywilnoprawnych w wysokości 1% ceny sprzedaży (wartości rynkowej) wierzytelności. Zobowiązanym do zapłaty podatku będzie Wnioskodawca, jako nabywca wierzytelności.

Zbycie wierzytelności na podstawie umowy sprzedaży, tj. umowy wskazanej w art. 1 ust. 1 ppkt a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zobowiązuje Wnioskodawcę, jako nabywcę wierzytelności, do zapłaty podatku (art. 4 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych); podstawa opodatkowania - zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 1 cytowanej ustawy - jest wartość rynkowa (cena sprzedaży) zbywanych wierzytelności; stawka podatku wyniesie 1% zgodnie z art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przeniesienie wierzytelności - w braku odmiennego zastrzeżenia umownego lub bezwzględnie obowiązującego przepisu szczególnego - następuje z chwilą zawarcia umowy sprzedaży wierzytelności; do umowy sprzedaży wierzytelności, na mocy art. 555 Kodeksu cywilnego odpowiednie zastosowania mają postanowienia Kodeksu cywilnego o sprzedaży rzeczy.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega m.in. świadczenie usług na terytorium kraju. W ocenie Wnioskodawcy nabycie przez Wnioskodawcę wierzytelności wobec Spółek Zależnych w kontekście trwającego procesu restrukturyzacji Grupy kapitałowej P. nie może być uznawane za świadczenie usług, w szczególności ze względu na fakt, że poza zobowiązaniem do zapłaty przez Wnioskodawcę na rzecz P. S.A. ceny nabycia wierzytelności, Wnioskodawca nie zamierza w wykonaniu umowy sprzedaży wierzytelności świadczyć na rzecz P. S.A. żadnych innych dodatkowych czynności lub usług, oraz że Wnioskodawca podnosi także, że omawiana sprzedaż wierzytelności nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (VAT) na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług, tj. ze względu na brak zamiaru po stronie Wnioskodawcy wykonywania czynności nabywania wierzytelności w sposób częstotliwy oraz incydentalny - związany ściśle z prowadzoną restrukturyzacją Grupy Kapitałowej P. - charakter czynności nabycia wierzytelności. W takim przypadku Wnioskodawca nie będzie stroną umowy nabycia wierzytelności jako podatnik podatku od towarów i usług (VAT).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym.

Umowa cesji wierzytelności uregulowana została w art. 509 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Zgodnie z treścią tego przepisu wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

W myśl art. 510 § 1 Kodeksu cywilnego przelew wierzytelności może odbywać się na podstawie umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, a zatem umowa taka może należeć do kategorii umów, które podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Na skutek cesji wierzytelności zmienia się podmiot po stronie wierzyciela, natomiast przedmiot zobowiązania pozostaje ten sam. Jeżeli więc umowa cesji przyjęłaby postać którejkolwiek z umów wskazanych w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych to spowoduje obowiązek zapłaty tego podatku.

Zatem mając na uwadze dotychczas przytoczone przepisy (w tym dopuszczalne formy jakie może przyjąć czynność cesji wierzytelności) stwierdzić należy, że podlega ona na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

Podstawę opodatkowania przy umowie sprzedaży w myśl ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego (art. 6 ust. 1 pkt 1 lit. c) ustawy).

Przepis art. 7 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych określa stawki podatku, które wynoszą od umowy sprzedaży:

W myśl art. 4 pkt 1 ww. ustawy obowiązek podatkowy przy umowie sprzedaży ciąży na kupującym.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Zgodnie z art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, użyte w ustawie określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich. Natomiast w myśl art. 1a pkt 5 ustawy użyte w ustawie określenie państwo członkowskie oznacza - państwo członkowskie Unii Europejskiej lub państwo członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strona umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z powyższym należy podkreślić, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania powyższej czynności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy czynność ta będzie podlegała regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności regulacjami ustawy o podatku od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W interpretacji indywidualnej Nr IPPP1-1007/11-2/JL z dnia 16 września 2011 r. dotyczącej podatku od towarów i usług Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów wskazał, iż zamierzona przez Wnioskodawcę czynność polegająca na nabyciu wierzytelności od P. SA, w celu ich windykacji na własny rachunek lub innego ich wykorzystania, spowoduje niewątpliwie "uwolnienie" cedenta od ciężaru egzekwowania wierzytelności i stanowi czynność odzyskiwanie długów wyłączoną ze zwolnienia od podatku od towarów i usług. Koncepcja odzyskiwania długów nie zależy bowiem od sposobu, w jaki odzyskiwanie się odbywa ani od tego na czyją rzecz dług zostaje ściągnięty. Pojęcie odzyskiwania długów dotyczy jasno sprecyzowanych transakcji finansowych mających na celu uzyskanie zapłaty wierzytelności pieniężnej (vide: pkt 77 i 78 wyroku w sprawie C-305/01). Tym samym należy stwierdzić, że przedmiotowa czynność polegająca na nabyciu wierzytelności od P. SA, w celu ich wyegzekwowania nie będzie korzystała ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 41 ust. 1 pkt 40 cyt. ustawy, lecz winna zostać opodatkowana według stawki 23%.

A zatem, skoro transakcja nabycia przez Wnioskodawcę wierzytelności będzie opodatkowana podatkiem o podatku od towarów i usług, powyższa czynność będzie korzystała z wyłączenia na podstawie art. 2 pkt 4 lit. a) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.