IPPB2/436-226/11-2/AF - Możliwość opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy cash poolingu.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 10 czerwca 2011 r. (data wpływu 24 czerwca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash poolingu - jest prawidłowe.

W dniu 24 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash poolingu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka przystąpiła z dniem 1 stycznia 2011 r. do funkcjonującego w grupie kapitałowej scentralizowanego systemu zarządzania środkami pieniężnymi i płynnością finansową ("cash-pooling"). Ideą tego sytemu jest optymalizacja zarządzania środkami pieniężnymi i płynnością finansową każdego z podmiotów w nim uczestniczących, mająca na celu z jednej strony zagwarantowanie korzystnych odsetek od nadwyżek środków pieniężnych dla podmiotów posiadających takie nadwyżki, zaś z drugiej zagwarantowanie korzystnego i dostępnego od ręki finansowania działalności dla podmiotów nie posiadających wystarczających wolnych środków pieniężnych, przy jednoczesnym zapewnieniu i utrzymywaniu bieżącej płynności finansowej każdego z podmiotów uczestniczących w systemie na optymalnym poziomie. Zarządzaniem systemem, w tym transferem środków oraz naliczaniem i wypłacaniem odsetek zajmuje się całościowo i kompleksowo wytypowany do tego podmiot grupy ("Cash-Pool Lider"), z siedzibą w Niemczech, który w swoim biurze posiada wykwalifikowany zespół osób kompetentnych do wykonywania tego typu czynności.

Na potwierdzenie powyższego Spółka zawarła z Cash-Pool Liderem stosowne porozumienie na piśmie.

Zgodnie z porozumieniem zawartym prze Spółkę z Cash-Pool Liderem:

Uruchamianiem transferów pieniężnych, wykonywaniem przelewów oraz ustalaniem wysokości transferowych kwot zajmuje się Cash-Pool Lider. Cash-Pool Lider zajmuje się również transferami zwrotnymi kwot, w momencie gdy uzna takowe za zasadne - tj. zwrotem ulokowanych kwot lub spłatą kwot otrzymanych. Cash-Pool Lider zarządza przepływami pieniężnymi mając na celu przede wszystkim optymalizację płynności finansowej Spółki, przy jednoczesnej eliminacji wszelkich dodatkowych procedur formalnych z tym związanych, maksymalizacji korzyści i minimalizacji kosztów. W celu umożliwienia Cash-Pool Liderowi skutecznego wykonywania umowy, Spółka udostępnia swoje środki pieniężne zgromadzone na bieżących rachunkach bankowych do dyspozycji Cash-Pool Lidera. Cash-Pool Lider posiada też pełną informację o planach finansowych i zamierzeniach gospodarczych Spółki, a także spodziewanych wpływach i wydatkach z jej działalności bieżącej.

Poza czynnościami wspomnianymi powyżej, Cash-Pool Lider zajmuje się również kalkulacją i rozliczaniem odsetek - zarówno od zdjętych z rachunku bieżącego (ulokowanych) nadwyżek finansowych, jak i od kwot przelanych na rachunki bieżące Spółki (transz faktycznie uruchomionego finansowania).

Za usługi opisane powyżej Spółka będzie płacić Cash-Pool Liderowi stosowne wynagrodzenie (cenę) uzgodnione pomiędzy Spółką a Cash-Pool Liderem. Cash-Pool Lider jest wobec Spółki podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy CIT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1a. Czy Spółka w opisywanej transakcji występuje jako podmiot świadczący usługę, czy też świadczącym usługę jest wyłącznie Cash-Pool Lider.

1b. Czy Spółka powinna rozpoznawać i rozliczać import usług z tytułu usług świadczonych przez Cash-Pool Lidera.

1c. Co powinno być przyjęte za podstawę opodatkowania importu usług w przypadku omawianej transakcji.

1d. Jaką stawkę VAT powinna w tym przypadku zastosować Spółka.

Czy omawiana transakcja podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Jak należy rozumieć w sytuacji przedstawionej we wniosku obowiązek sporządzania tzw. dokumentacji podatkowej przewidziany w art. 9a ustawy CIT, czego dotyczy termin "transakcja" użyty w tym przepisie i do czego należy odnosić kwoty progowe wyrażone w euro decydujące o tym czy występuje obowiązek sporządzenia takiej dokumentacji.

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. Wniosek w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy

Zdaniem Spółki transakcja przedstawiona w pkt 68 niniejszego wniosku nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że nie została enumeratywnie wymieniona jako czynność podlegająca opodatkowaniu tymże podatkiem w art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c.

Umowa zawarta przez Spółkę obejmuje kompleksowe usługi zarządzania środkami pieniężnymi i płynnością finansową i stanowi jej zdaniem tzw. umowę nienazwaną na gruncie prawa polskiego, jako że nie została w polskim ustawodawstwie nigdzie zdefiniowana i uregulowana. Jednocześnie, zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c., opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych podlegają jedynie czynności w tym artykule wymienione, przy czym katalog tych czynności jest katalogiem zamkniętym. Zdaniem Spółki, wśród czynności wymienionych enumeratywnie w art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. nie występuje transakcja opisana w niniejszym wniosku, wobec czego należałoby uznać, że nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki. W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz podmiotem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".

Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki lub umowy sprzedaży. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując należy stwierdzić, iż umowa cash poolingu nie należy do katalogu czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako i tym samym nie podlegają opodatkowaniu tym podatkiem. W związku z powyższym wszystkie czynności, dokonywane w ramach tej umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.