IPPB2/436-217/11-4/AF - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umów pożyczek.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 16 czerwca 2011 r. (data wpływu 21 czerwca 2011 r.) uzupełnionym pismem z dnia 5 lipca 2011 r. (data nadania 5 lipca 2011 r., data wpływu 7 lipca 2011 r.) na wezwanie z dnia 1 lipca 2011 r. Nr IPPB2/436-217/11-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek - jest nieprawidłowe.

W dniu 21 czerwca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umów pożyczek.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: "Spółka", "Pożyczkobiorca") z siedzibą w Polsce prowadzi inwestycje w sektorze nieruchomości. Spółka zamierza je sfinansować poprzez m.in. uzyskanie pożyczek od spółki C. sp. z o.o. (dalej: "Pożyczkodawca"), będącej spółką zależną Pożyczkobiorcy.

Pożyczkodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowaną w Polsce, który prowadzi działalność m.in. w zakresie udzielania pożyczek. Znajduje to odzwierciedlenie m.in. w § 4 aktu założycielskiego Spółki, w którym czytamy, że "przedmiotem działalności Spółki jest (...) pozostała finansowa działalność, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych".

Pożyczka udzielana przez Pożyczkodawcę będzie miała charakter pożyczki w rozumieniu art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Pożyczkobiorca i Pożyczkodawca są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług w Polsce.

Pismem z dnia 1 lipca 2011 r. Nr IPPB2/436-217/11-2/AF wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

* Uzupełnienia zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku poprzez wskazanie:

* miejsc zawarcia umów pożyczek (terytorium Rzeczpospolitej Polskiej czy też terytorium innego państwa),

* gdzie będą znajdowały pieniądze w chwili ich zawarcia (terytorium Rzeczpospolitej Polskiej czy też terytorium innego państwa),

* czy pożyczki będą udzielane przez wspólnika (akcjonariusza) spółce kapitałowej.

* Wskazanie adresu pełnomocnika do doręczeń.

Wezwanie skutecznie doręczono w dniu 5 lipca 2011 r. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie pismem z dnia 5 lipca 2011 r. (data nadania 5 lipca 2011 r., data doręczenia 7 lipca 2011 r.) wyjaśniając, iż:

* Miejscem zawarcia umów pożyczek będzie terytorium kraju innego niż Rzeczpospolita Polska.

* W chwili zawarcia umów pożyczek pieniądze będą się znajdowały na terytorium kraju innego niż Rzeczpospolita Polska.

* Pożyczki nie będą udzielane przez wspólnika spółce kapitałowej.

Zarówno Spółka, jak i pożyczkodawca (C. sp. z o.o.) są spółkami prawa handlowego utworzonymi zgodnie z przepisami prawa polskiego, niemniej jednak działają one w ramach grupy kapitałowej zlokalizowanej w Hiszpanii. Z tego kraju wywodzą się również członkowie zarządu Spółki. Stąd, ze względów praktycznych umowy pożyczek będą zawierane poza terytorium RP. Również środki pieniężne będące przedmiotem pożyczek, w momencie zawierania umów pożyczek, będą się znajdowały u kontrahenta pożyczkodawcy mającego swoją siedzibę poza terytorium RP.

Wnioskodawca wskazał również adres pełnomocnika do doręczeń.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Spółka prosi o potwierdzenie, czy pożyczki udzielane Spółce przez Pożyczkodawcę nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zdaniem Wnioskodawcy

Zgodnie z art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: "UPCC") nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług z pewnymi wyjątkami, niedotyczącymi niniejszego stanu faktycznego. Przepis ten ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Zatem, nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca zaznacza, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów lub usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W konsekwencji powyższej regulacji brak opodatkowania p.c.c. czynności wymienionych w art. 2 pkt 4 lit. b) UPCC uzależniony jest od ich podatkowego traktowania dla celów podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: "UPTU") opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, przy czym na mocy art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (w rozumieniu art. 7 ww. ustawy).

Jak wspomniano w opisie zdarzenia przyszłego, pożyczka udzielona Pożyczkobiorcy będzie wypełniała znamiona czynności prawnej zdefiniowanej w art. 720 Kodeksu cywilnego, tj. Pożyczkodawca zobowiąże się przenieść na własność Pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy, a Pożyczkobiorca zobowiąże się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. W myśl art. 43 ust. 1 pkt 38 usługi "udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę" są zwolnione z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Co istotne, nowelizacja UPTU, która weszła w życie 1 stycznia 2011 r. wprowadziła zmiany w sposobie definiowania zwolnień przedmiotowych. Polegały one na i) przeniesieniu wykazu czynności zwolnionych z załącznika do UPTU do art. 43 UPTU i ii) "oderwaniu" zwolnień od klasyfikacji statystycznych. W ocenie Spółki, w chwili obecnej przesłanką dla zastosowania zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 38 jest faktyczne wykonywanie usług udzielania pożyczek. Z kolei, skoro UPTU nie definiuje pożyczki w żaden specyficzny sposób, należy uznać, że każda pożyczka (w rozumieniu art. 720 Kodeksu cywilnego) udzielona przez podatnika VAT w ramach prowadzonej przez niego działalności podlega zwolnieniu z VAT.

Udzielenie pożyczki Spółce przez Pożyczkodawcę, który prowadzi działalność gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 UPTU, jest zarejestrowanym podatnikiem VAT i w zakresie swojej działalności statutowej i faktycznie wykonywanej prowadzi działalność w zakresie udzielania pożyczek, stanowi świadczenie usługi, o której mowa w 43 ust. 1 pkt 38 UPTU, a zatem jest objęte zwolnieniem z opodatkowania VAT.

Linia interpretacyjna organów podatkowych jest w tej kwestii jednolita, a słuszność zajętego przez Spółkę stanowiska potwierdzają m.in. następujące interpretacje prawa podatkowego:

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12 sierpnia 2010 r. (sygn. IBPBII/1/436-114/10/AŻ);

* Interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lutego 2010 r. (sygn. IPPB2/436-507/09-4/AF).

Powyższe interpretacje zostały wydane przed wejściem w życie zmian w VAT wprowadzonych z początkiem 2011 r., niemniej jednak ze względu na charakter tych zmian, wskazane wyżej interpretacje w ocenie Spółki zachowują aktualność.

Podsumowanie

Podsumowując, Spółka stoi na stanowisku, że w sytuacji, gdy Pożyczkodawca świadczy na rzecz Pożyczkobiorcy będącego podatnikiem podatku od towarów i usług usługi polegające na udzielaniu pożyczek, które są przedmiotowo zwolnione z podatku od towarów i usług, zastosowanie znajdzie wyłączenie z p.c.c. na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) UPCC, zgodnie z którym p.c.c. nie podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana lub zwolniona z podatku od towarów i usług.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje:

Na wstępie należy zaznaczyć się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest, zgodnie z wolą Wnioskodawcy, ocena stanowiska wyłącznie w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.), umowa pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku podlega opodatkowaniu tym podatkiem.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych, o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

W myśl powyższego artykułu czynności cywilnoprawne w tym umowy pożyczki podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczki będą podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca z siedzibą w Polsce prowadzi inwestycje w sektorze nieruchomości. Spółka zamierza je sfinansować poprzez m.in. uzyskanie pożyczek od spółki C. sp. z o.o., będącej spółką zależną Pożyczkobiorcy. Pożyczkodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością zarejestrowaną w Polsce, który prowadzi działalność m.in. w zakresie udzielania pożyczek. Znajduje to odzwierciedlenie m.in. w § 4 aktu założycielskiego Spółki, w którym czytamy, że "przedmiotem działalności Spółki jest (...) pozostała finansowa działalność, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszów emerytalnych". Pożyczka udzielana przez Pożyczkodawcę będzie miała charakter pożyczki w rozumieniu art. 720 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny. Pożyczkobiorca i Pożyczkodawca są zarejestrowanymi, czynnymi podatnikami podatku od towarów i usług w Polsce. Zarówno Spółka, jak i pożyczkodawca (C. sp. z o.o.) są spółkami prawa handlowego utworzonymi zgodnie z przepisami prawa polskiego, niemniej jednak działają one w ramach grupy kapitałowej zlokalizowanej w Hiszpanii. Z tego kraju wywodzą się również członkowie zarządu Spółki. Stąd, ze względów praktycznych umowy pożyczek będą zawierane poza terytorium RP. Również środki pieniężne będące przedmiotem pożyczek, w momencie zawierania umów pożyczek, będą się znajdowały u kontrahenta pożyczkodawcy mającego swoją siedzibę poza terytorium RP.

Zatem w sytuacji, gdy środki pieniężne w chwili zawarcia umów pożyczek będą znajdowały się poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i umowy pożyczek również zostaną zawarte poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, powyższe czynności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Wobec tego bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie takich czynności pod kątem art. 2 pkt 4 ustawy.

Należy wyjaśnić, iż powołany przez Wnioskodawcę przepis art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych będzie miał zastosowanie wyłącznie do sytuacji, w której umowy pożyczki będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy i będą objęte zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Reasumując należy stwierdzić, iż umowy pożyczek nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, ponieważ pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili ich zawarcia będą znajdowały się za granicą oraz czynność zostanie dokonana poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. W powyższej sytuacji nie będzie miało znaczenia, gdzie nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę. W odniesieniu do powyższej sytuacji nie będzie miał zastosowania art. 2 pkt 4 powyższej ustawy, bowiem umowy pożyczek w ogóle nie będą objęte zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.