IPPB2/436-200/14-2/LS - Skutki podatkowe zawarcia umowy o usługi zarządzania płynnością finansową.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 kwietnia 2014 r. (data wpływu 14 kwietnia 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową - jest prawidłowe.

W dniu 14 kwietnia 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych usługi zarządzania płynnością finansową.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Sp. z o.o. (dalej: "Spółka") zamierza zawrzeć z Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce (dalej: "LPL"), Umowę o Zarządzanie Środkami Pieniężnymi (ang. Cash Management Agreement, dalej: "Umowa") w celu osiągnięcia możliwie najefektywniejszej struktury organizacyjnej w ramach zarządzania środkami pieniężnymi wewnątrz grupy kapitałowej S (dalej: "Grupa"). Jedynym udziałowcem LPL jest S. z siedzibą we Francji (dalej: "Holding"). Stronami zawartej umowy są wyłącznie Spółka oraz LPL. Nie jest również planowane, by inne podmioty przystąpiły jako strony do Umowy. LPL rozważy jednak zawarcie takiej umowy również z innymi podmiotami z grupy.

W momencie podpisania Umowy Spółka otworzy wewnątrzgrupowy rachunek bieżący, który będzie obciążany lub uznawany kwotą odzwierciedlającą kwotę jaka płacona jest przez Spółkę lub otrzymywana od LPL w wykonaniu Umowy oraz kwotami wynikającymi z innych rozliczeń transakcji (pieniężnych i niepieniężnych) pomiędzy Spółką a LPL. Transakcje te obejmują m.in. wzajemne potrącenia (netting agreement), transakcje zabezpieczające (hedging agreements), transakcje finansowe (wyplata odsetek, przeniesienie udziałów) ale nie są do nich ograniczone.

W celu efektywnego zarządzania środkami pieniężnymi w ramach Grupy, w Spółka udostępnia LPL nadwyżki środków pieniężnych w walucie polskiej generowane przez Spółkę, jak również LPL udostępnia Spółce środki pieniężne w walucie polskiej. Rolą LPL w zarządzaniu środkami pieniężnymi jest zebranie nadwyżek Spółki oraz ich wykorzystanie zgodnie z polityką finansową Grupy. LPL nie przelewa swoich nadwyżek finansowych w ramach zawartej Umowy. LPL zapewnia jednak pokrycie niedoborów i zapotrzebowania środków pieniężnych Spółce w razie takiej potrzeby. Niemniej, zarówno kwoty przekazywane przez Spółkę, jak i LPL nie wynikają z Umowy - wielkość tych kwot znana jest dopiero w momencie powstania nadwyżki lub niedoboru lub zgłoszenia zapotrzebowania na środki pieniężne przez Spółkę, a zdarzenia te wynikają z wielu różnych czynników, np. spłat należności przez klientów. Umowa nie określa również ogólnej metody wyrównywania powstałych w jej ramach zobowiązali, jednak LPL, jest zobowiązany do zwrotu środków Spółki na jej żądanie lub na moment rozwiązana Umowy przez jedną ze stron dochodzi do wzajemnego zwrotu udostępnionych środków pieniężnych. Zgodnie z Umową, Spółka jest zobowiązana, przesyłać na rachunek należący do LPL nadwyżki środków pieniężnych znajdujące się na rachunku krajowym. Transfer środków będzie każdorazowa) dokonywany poprzez polecenie przelewu bankowego wystawionego przez Spółkę, LPL uprawniony będzie do dysponowania środkami Spółki zgodnie z polityką finansowa> Grupy. Ilość transferów w ciągu miesiąca nie została określona w Umowie - mogą to być transfery kilka razy dziennie, raz dzienne, co dwa dni lub w innych okresach. Ilość transferów może być również inna w różnych miesiącach. Wskazane transfery winny być dokonywane w taki sposób, aby rachunek krajowy Spółki przynajmniej na koniec miesiąca wykazywał wartość bliską zeru.

Z drugiej strony, w przypadku, kiedy Spółka będzie miała zapotrzebowanie na środki pieniężne (będzie miała niedobory gotówki), będzie ona uprawniona do zwrócenia się do LPL o zasilenie swojego rachunku krajowego, a LPL będzie zobowiązany do zasilenia tego rachunku środkami pieniężnymi, zgodnie z potrzebami Spółki.

W związku z powyższymi transakcjami (tekst jedn.: m.in. zarządzaniem środkami pieniężnymi na podstawie Umowy oraz pozostałymi transakcjami odzwierciedlanymi na wewnątrzgrupowym rachunku bieżącym) naliczane będą odsetki, które kalkulowane są w oparciu o dzienne saldo wewnątrzgrupowego rachunku bieżącego Spółki i LPL. Jeżeli saldo wewnątrzgrupowego rachunku bieżącego Spółki i LPL będzie dodatnie, Spółka będzie uprawniona do otrzymania oprocentowania w wysokości określonej w Umowie. Jeżeli natomiast saldo wewnątrzgrupowego rachunku bieżącego Spółki i LPL będzie ujemne, Spółka zobowiązana będzie do zapłaty odsetek na rzecz LPL. Wskazane odsetki będą rozliczane w okresie miesięcznym. Jeżeli w danym miesiącu Spółka będzie zarówno zobowiązana do zapłaty odsetek na rzecz LPL, jak i będzie uprawniona do otrzymania oprocentowania od LPL, wówczas Spółka wystawi fakturę z tytułu należnych jej odsetek oraz otrzyma fakturę od LPL z tytułu odsetek do jakich zapłaty jest zobowiązana. Odsetki nie będą kompensowane.

Należy przy tym wskazać, iż w ramach tworzonej struktury zarządzania środkami pieniężnymi w Grupie, LPL pełni funkcje lokalnego "pool leadera" w stosunku do Spółki. Funkcja ta wynika z podpisanej pomiędzy LPL a Holdingiem umowy o zarządzanie środkami pieniężnymi, która cechuje się analogicznymi rozwiązaniami jak Umowa. W związku z tą funkcją Holding otrzymuje od LPL jej nadwyżki finansowe, oraz w razie takiej potrzeby zapewnia pokrycie niedoborów środków pieniężnych LPL. W związku z tymi przepływami naliczane są odsetki, które kalkulowane są w oparciu o dzienne saldo na wewnątrzgrupowym rachunku bieżącym LPL i Holdingu. Rozliczenia z tytułu odsetek są dokumentowane analogicznie jak w przypadku Umowy.

W przyszłości możliwa będzie również automatyzacja powyżej opisanych procesów zgodnie z odrębną umową zawartą z bankiem.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

1. Czy do odsetek wypłacanych przez Spółkę na rzecz LPL z tytułu środków udostępnionych przez LPL odzwierciedlonych na wewnątrzgrupowym rachunku bieżącym Spółki na podstawie Umowy, będą miały zastosowanie ograniczenia dotyczące niedostatecznej kapitalizacji określone w art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy CIT.

2. Czy świadczenia wzajemnie otrzymywane przez strony Umowy na podstawie Umowy, stanowią świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT. Jeśli odpowiedź jest twierdząca, czy odsetki otrzymywane od drugiej strony Umowy należy uznać za wynagrodzenie za te usługi. Czy usługi te stanowią usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli zwolnione z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy VAT.

3. Czy zawarte na podstawie Umowy transakcje będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (dalej: "podatek p.c.c.").

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od czynności cywilnoprawnych. W zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy,

Zdaniem Spółki, transakcje dokonywane pomiędzy LPL a Spółką na podstawie Umowy nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem p.c.c. Opisana wcześniej Umowa jest umową nienazwaną, niezdefiniowaną nigdzie w prawie polskim.

W ocenie Spółki transakcje te nie będą również spełniały kryterium pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm., dalej: "Kodeks cywilny") przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy wskazać, iż kwoty przekazywane w ramach Umowy zarówno przez Spółkę, jak i LPL nie wynikają z tej Umowy - wielkość tych kwot znana jest dopiero w momencie powstania nadwyżki łub niedoboru albo zgłoszenia zapotrzebowania na środki przez Spółkę. Obydwa te zdarzenia wynikają jednak z wielu różnych czynników, np. spłat należności przez kontrahentów.

Podstawowym celem Umowy jest efektywne zarządzanie środkami pieniężnymi w Grupie. Istotą umowy nie jest przenoszenie na własność określonej ilości pieniędzy i późniejszy jej zwrot, ale proces bardziej złożony związany z zarządzaniem środkami pieniężnymi w ramach Grupy. Umowa ta nie stanowi zatem umowy pożyczki.

Podsumowując, w ocenie Spółki przedstawiona Umowa nie zawiera się w zamkniętym katalogu przedmiotu opodatkowania podatkiem p.c.c. określonym w art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. W związku z tym Umowa nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Przy tym, nawet gdyby potraktować transfery pomiędzy stronami Umowy jako forma pożyczki, to zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy p.c.c., podatkowi p.c.c. nie podlegają, co do zasady, czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona od tego podatku.

W ocenie Spółki, zgodnie z przedstawioną argumentacją odnośnie pytania drugiego, transakcje realizowane na podstawie Umowy powinny stanowić usługę finansową objętą zakresem podatku VAT i jednocześnie od tego podatku zwolnioną. A zatem przedmiotowe transakcje nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem p.c.c. w myśl art. 2 pkt 4 ustawy o p.c.c.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 z późn. zm.) podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku.

W myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r. poz. 121) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy. Przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy cash pooling, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku "Cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot.

Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu". Należy stwierdzić, iż zawarcie umowy dotyczącej kompleksowego zarządzania płynnością finansową "cash pooling" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można również zakwalifikować jako umowy pożyczki. Tym samym wszelkie czynności dokonywane w ramach umowy nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Należy stwierdzić, że czynności dokonywane w ramach usługi zarządzania płynnością finansową nie zostały wymienione w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Tym samym, czynności te nie będą podlegały opodatkowaniu ww. podatkiem zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym bezprzedmiotowe jest rozpatrywanie wniosku pod kątem zastosowania art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.