IPPB2/436-196/08-2/AS - Czy czynności cywilnoprawne w postaci przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie lokalu mieszkalnego podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 12 marca 2008 r. (data wpływu 21 marca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego - jest prawidłowe.

W dniu 21 marca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

N. ... C. ... z Sp. Jawna dnia 9 grudnia 2004 r. zawarła umowę z wykonawcą o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego. Do dnia dzisiejszego nie została zawarta umowa w formie aktu notarialnego przenosząca własność lokalu oraz miejsca parkingowego na N. ... C. ... Sp. Jawna. Dnia 30 marca 2007 r. został podpisany aneks do powyższej umowy, na podstawie którego prawa i obowiązki wynikające z umowy zostały przeniesione z N. ... C. ... Sp. Jawna na Wnioskodawcę, za zwrotem przez Wnioskodawcę, na rzecz N. ... C. ... Sp. J., zapłaconej wykonawcy kwoty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wskazane, w powyższym stanie faktycznym, przeniesienie praw i obowiązków wynikających z umowy z dnia 9 grudnia 2004 r. o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na gruncie u.o.p.c.c.

Zdaniem wnioskodawcy:

W ocenie podatnika, wskazana w powyższym stanie faktycznym, umowa przeniesienia praw i obowiązków, wynikających z umowy o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych na gruncie u.o.p.c.c. Albowiem opodatkowaniu, zgodnie z u.o.p.c.c., podlegają tylko i wyłącznie czynności cywilnoprawne wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 1. Powyższy artykuł wyraźnie wskazuje zamknięty katalog czynności opodatkowanych podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W związku z powyższym należy stwierdzić, iż nie może być on interpretowany rozszerzającą. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. a u.o.p.c.c. podatkowi podlega sprzedaż praw majątkowych, rozumiana zgodnie z definicją zawartą w art. 535 K. c. Zgodnie z tym przepisem "przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę".

W powyższej transakcji, zdaniem podatnika, nie doszło do sprzedaży w rozumieniu przepisów k. c. stanowisko podatnika wynika z faktu, iż po pierwsze umowa sprzedaży ma co do zasady charakter dwustronny, natomiast w przedstawionej, w stanie faktycznym, sytuacji mamy do czynienia z umową mającą charakter trójstronny. Po drugie przedmiotem umowy sprzedaży, w rozumieniu K. c., a w konsekwencji świadczenia sprzedawcy, są prawa majątkowe. Natomiast w przedmiotowej umowie doszło do przeniesienia na Wnioskodawcę, obok praw, również obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego. Dodatkowo, należy stwierdzić iż umowa będąca podstawą do podpisania umowy przenoszącej prawa i obowiązki na Wnioskodawcę, miała charakter czysto zobowiązujący, wynikające z niej skutki prawne powstaną dopiero z chwilą podpisania umowy rozporządzającej. Należy zatem stwierdzić, iż zgodnie z art. 3 ust. 2 u.o.p.c.c., przeniesienie praw i obowiązków wynikających ze wskazanej umowy nie spowodowało konsekwencji dla opodatkowania bądź zwolnienia powyższej umowy z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wynikające z przedstawionego stanu faktycznego, umowa przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie lokalu mieszkalnego jest, zdaniem podatnika, umowa nienazwaną i jako taka nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Szczegółowe określenie zakresu przedmiotowego ma określone konsekwencje. Ustawodawca, wprowadzając zasadę numerus clausus czynności podlegających opodatkowaniu, wyłączył od opodatkowania inne podobne, które nie zostały wyraźnie wskazane w przepisie. Oznacza to, że czynności niewymienione w ustawowym katalogu nie podlegają opodatkowaniu, nawet gdy wywołują skutki w sferze gospodarczej takie same bądź podobne do tych, które zostały w nim wyliczone.

Poza zakresem obowiązywania ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych pozostają umowy nazwane pozakodeksowe (uregulowane w innych niż kodeks cywilny aktach prawnych), np. umowa kredytu bankowego, o grę lub zakład itp. Podobna jest też sytuacja umów nienazwanych, czyli umów, które często nie dadzą się zakwalifikować do żadnego z ustawowych typów, a które zostały uregulowane przez praktykę obrotu, głównie gospodarczego, choć niekiedy występują pod określonymi nazwami (np. faktoring, franchising, forfaiting, sponsoring itd.). Faktem jest, że niejednokrotnie jednoznaczna ocena charakteru prawnego tego rodzaju umów jest utrudniona, co jest źródłem wielu kontrowersji. Zgodzić się jednak trzeba z oceną, że niektóre z tych umów mogą zawierać w całości elementy (cechy) określonych umów opodatkowanych, najczęściej sprzedaży lub pożyczki (wskutek czego są zaliczane również do umów mieszanych), dlatego w konkretnym wypadku próby kwalifikowania ich jako czynności wymienionych w art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych możemy uznać za uzasadnione.

Obowiązek podatkowy nie obejmuje natomiast tych umów nienazwanych, które pomimo pewnego podobieństwa nie wykazują jednak typowych cech opodatkowanych czynności cywilnoprawnych. Należy jednak zwrócić uwagę na konieczność ostrożnego podejścia do umów nienazwanych, zwłaszcza gdy taki charakter umowy próbują zasugerować kontrahenci. Taki stosunek prawny należałoby ocenić jako umowę nienazwaną, niepodlegającą podatkowi.

Stosownie do art. 535 Kodeksu cywilnego przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, czyli oznaczoną sumę pieniędzy. Natomiast zgodnie z art. 603 Kodeksu cywilnego przez umowę zamiany każda ze stron zobowiązuje się przenieść na drugą stronę własność rzeczy w zamian za zobowiązanie się do przeniesienia własności innej rzeczy.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, Wnioskodawczyni zawarła umowę przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie lokalu mieszkalnego w której prawa i obowiązki wynikające z umowy zostały przeniesione z N. ... C. ... Sp. Jawna na Wnioskodawcę, za zwrotem przez Wnioskodawcę, na rzecz N. ... C. ... Sp. J., zapłaconej wykonawcy kwoty.

Jeżeli przedmiotowa czynność cywilnoprawna nie następuje w formie jednej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, to nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując stwierdza się, iż czynności cywilnoprawne w postaci przeniesienia praw i obowiązków wynikających z umowy o wybudowanie lokalu mieszkalnego nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.