IPPB2/436-186/11-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu 23 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia przez Wnioskodawczynię składników majątku, które należą do majątku wspólnego - jest prawidłowe.

W dniu 23 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia przez Wnioskodawczynię składników majątku, które należą do majątku wspólnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawczyni (dalej w treści wniosku określana jako "Wnioskodawczyni") zawarła w dniu 1 września 2007 r. związek małżeński z Błażejem C. (dalej w treści wniosku określanym jako "Mąż"). W związku z rozpadem więzi małżeńskich Wnioskodawczyni oraz jej Mąż zdecydowali się na zakończenie związku małżeńskiego. Konsekwentnie, przed właściwy sąd zostało wytoczone powództwo o rozwiązanie małżeństwa poprzez rozwód. Postępowanie sądowe w tej sprawie jeszcze się nie zakończyło.

Początkowo w małżeństwie Wnioskodawczyni obowiązywała ustawowa małżeńska wspólność majątkowa. Jednakże - mając na uwadze faktyczny rozpad małżeństwa oraz potencjalnie długotrwałość postępowania sądowego w sprawie o orzeczenie rozwodu - Wnioskodawczyni oraz Mąż zdecydowali się na zawarcie umowy majątkowej ustanawiającej rozdzielność majątkową. W związku z powyższym, w dniu 14 marca 2011 r. Wnioskodawczyni zawarła z Mężem - w formie aktu notarialnego - umowę majątkową małżeńską (ustanowienie rozdzielności majątkowej). Na mocy tej umowy od dnia jej zawarcia, tj. od 14 marca 2011 r. w małżeństwie Wnioskodawczyni i Męża obowiązuje rozdzielność majątkowa. W związku z powyższym, majątek nabyty od tego dnia przez Wnioskodawczynię oraz Męża, co do zasady, stanowi wyłączną własność odpowiednio Wnioskodawczyni albo jej Męża.

Natomiast - z uwagi na brak ostatecznych ustaleń co do podziału majątku wspólnego zgromadzonego przed tym dniem - podział tego majątku jeszcze nie nastąpił (ani poprzez wspomnianą powyżej umowę, ani w formie innej umowy). W skład tego majątku wspólnego wchodzą - zgromadzone przed dniem ustanowienia rozdzielności majątkowej - środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych odpowiednio Wnioskodawczyni oraz Męża, środki zgromadzone na rachunkach w otwartych funduszach emerytalnych (odpowiednio Wnioskodawczyni oraz Męża), samochód osobowy, lokal mieszkalny, a także inne przedmioty majątku ruchomego. Ponadto, należy zaznaczyć, iż nabycie lokalu mieszkalnego wspomnianego wyżej finansowane było kredytem bankowym otrzymanym wspólnie przez Wnioskodawczynię oraz Męża, tj. zarówno Wnioskodawczyni, jak też Mąż są stroną umowy kredytu jako dłużnicy solidarni.

Obecnie rozważane są różne możliwości dokonania podziału powyższego majątku wspólnego. W przypadku jednego z rozważanych wariantów, Wnioskodawczyni zawarłaby z Mężem umowę (lub umowy), na mocy której Mężowi przypadłaby własność lokalu mieszkalnego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Męża, a także środków zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Natomiast Wnioskodawczyni przypadłaby własność samochodu osobowego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na jej rachunkach bankowych oraz środków zgromadzonych na jej rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Ponadto, inne przedmioty majątku ruchomego zostałyby podzielone tak, że część z nich przypadłaby Wnioskodawczyni, a część Mężowi.

Równocześnie w związku z tym, iż Wnioskodawczyni przesłałaby być współwłaścicielem lokalu mieszkalnego obowiązek spłaty kredytu, którym finansowane było nabycie tego lokalu, zarówno w części kapitałowej, jak też odsetkowej przypadłby w całości Mężowi. Mianowicie, jeżeli bank - który udzielił wspomnianego wyżej kredytu - zgodziłby się na zmianę kredytobiorcy wyłącznie na Męża, Wnioskodawczyni zawarłaby z bankiem umowę, na podstawie której bank zwolniłby ją z długu wynikającego z umowy kredytowej. Następnie Wnioskodawczyni oraz Mąż zawarliby z bankiem aneks do umowy kredytu, na mocy którego zmianie uległoby określenie kredytobiorcy w tej umowie w ten sposób, że kredytobiorcą byłby wyłącznie Mąż (obecnie umowa kredytu określa, że kredytobiorcą jest Wnioskodawczyni i Mąż). Od tego momentu, wyłącznie Mąż byłby dłużnikiem banku i spłata kredytu (tj. kapitału kredytu pozostającego do spłaty oraz odsetek) byłaby dokonywana przez Męża z jego środków. Ewentualnie - jeśli bank nie zgodziłby się na zmianę kredytobiorcy wyłącznie na Męża, Wnioskodawczyni pozostałaby stroną umowy kredytowej. Jednakże, w takim przypadku na mocy umowy pomiędzy Wnioskodawczynią a Mężem, Mąż byłby zobowiązany do spłacenia całości rat kredytu i byłyby one pokrywane wyłącznie przez Męża z jego środków.

Od momentu dokonania podziału majątku wspólnego te jego składniki, które przypadłyby Wnioskodawczyni stałyby się jej wyłączną własnością; zaś te składniki majątku wspólnego, które przypadłyby Mężowi, stałyby się wyłączną własnością Męża. Ponadto, Wnioskodawczyni oraz Mąż nie mieliby już wspólnego majątku, gdyż wszystkie jego składniki uległyby podziałowi. Biorąc pod uwagę wartość dzielonych przedmiotów, które przypadłyby odpowiednio Wnioskodawczyni oraz Mężowi, a także kredytu bankowego którego spłata przypadłaby w całości Mężowi, wartości części majątku przypadającego na Wnioskodawczynię i części majątku przypadającej Mężowi nie odbiegałyby znacząco od siebie. Jednakże, wartości te mogą nie być całkowicie równe. Pomimo tego, Wnioskodawczyni oraz Mąż nie dokonywaliby w takiej sytuacji żadnych spłat lub dopłat na rzecz drugiej strony. Wnioskodawczyni zaznacza, iż analogiczny wniosek o wydanie interpretacji został złożony przez Męża.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Otrzymanie przez Wnioskodawczynię składników majątku - które należą do majątku wspólnego, a w wyniku podziału tego majątku staną się jego wyłączną własnością - nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ustawy o PSiD, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem, między innymi, dziedziczenia, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez Wnioskodawczynię składników majątku, które przypadną jeju w udziale w związku z podziałem majątku wspólnego nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, gdyż nie nastąpi w okolicznościach, o których mowa w art. 1 ustawy o PSiD. W szczególności, otrzymanie przez Wnioskodawczynię tych składników majątku nie będzie stanowiło darowizny, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o PSiD, ani też nieodpłatnego zniesienia współwłasności, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o PSiD. Jak bowiem wspomniano w stanie faktycznym, otrzymanie przez Wnioskodawczynię przypadających jej składników majątku wspólnego nastąpi w drodze podziału wspólnego majątku małżeńskiego, co jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i wykazuje cechy odrębne od darowizny oraz zniesienia współwłasności (unormowane w kodeksie cywilnym).

Wnioskodawca chciałby również zaznaczyć, że jego stanowisko znajduje oparcie w praktyce organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna z dnia 14 lipca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB2/436-94/10/TJ).

W świetle powyższego, Wnioskodawca przyjmuje stanowisko zaprezentowane na wstępie

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl ustawy z dnia z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni zawarła w dniu 1 września 2007 r. związek małżeński z B.C. (dalej w treści wniosku określanym jako "Mąż"). W związku z rozpadem więzi małżeńskich Wnioskodawczyni oraz jej Mąż zdecydowali się na zakończenie związku małżeńskiego. Postępowanie sądowe w tej sprawie jeszcze się nie zakończyło. W dniu 14 marca 2011 r. Wnioskodawczyni zawarła z Mężem - w formie aktu notarialnego - umowę majątkową małżeńską (ustanowienie rozdzielności majątkowej). Z uwagi na brak ostatecznych ustaleń co do podziału majątku wspólnego zgromadzonego przed tym dniem - podział tego majątku jeszcze nie nastąpił (ani poprzez wspomnianą powyżej umowę, ani w formie innej umowy). Obecnie rozważane są różne możliwości dokonania podziału powyższego majątku wspólnego. W przypadku jednego z rozważanych wariantów, Wnioskodawczyni zawarłaby z Mężem umowę (lub umowy), na mocy której Mężowi przypadłaby własność lokalu mieszkalnego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Męża, a także środków zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Natomiast Wnioskodawczyni przypadłaby własność samochodu osobowego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na jej rachunkach bankowych oraz środków zgromadzonych na jej rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Ponadto, inne przedmioty majątku ruchomego zostałyby podzielone tak, że część z nich przypadłaby Wnioskodawczyni, a część Mężowi. Równocześnie w związku z tym, iż Wnioskodawczyni przesłałaby być współwłaścicielem lokalu mieszkalnego obowiązek spłaty kredytu, którym finansowane było nabycie tego lokalu, zarówno w części kapitałowej, jak też odsetkowej przypadłby w całości Mężowi. Ponadto wskazano, iż Wnioskodawczyni oraz Mąż nie dokonywaliby żadnych spłat lub dopłat na rzecz drugiej strony.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Ponadto wskazać należy, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie będzie miał znaczenia fakt, że przy podziale majątku nie wystąpią spłaty lub dopłaty na rzecz drugiej strony.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż nabycie przez Wnioskodawczynię składników majątku na skutek podziału majątku wspólnego nie zostało wymienione w art. 1 ust. 1 ww. ustawy, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.