IPPB2/436-185/09-4/MS - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych umowy sprzedaży wierzytelności.

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 8 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2009 r. (data wpływu 18 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności - jest prawidłowe.

W dniu 18 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następując zdarzenie przyszłe.

Amerykańska spółka ("Spółka") nieprowadząca na terenie Polski działalności gospodarczej, zamierza zawrzeć umowę sprzedaży wierzytelności z polską spółką z ograniczoną odpowiedzialnością ("Sprzedawca").

Zgodnie z umową sprzedaży wierzytelności ("Umowa") Spółka nabędzie we własnym imieniu i na własny rachunek wierzytelności własne przysługujące Sprzedawcy wobec innych podmiotów. Zgodnie z Umową Spółka nie będzie zobowiązana do dokonywania innych czynności na rzecz sprzedawcy jak np. ściągania długów w imieniu Sprzedawcy czy też raportowania Sprzedawcy terminowości spłat dokonywanych przez dłużników. Rola Spółki ograniczy się do zapłacenia Sprzedawcy ceny sprzedaży określonej w Umowie.

W chwili obecnej Spółka nie podjęła jeszcze decyzji co do dalszego losu nabytych wierzytelności, tj. czy np. nabyte wierzytelności własne sprzedawcy zostaną następnie przez Spółkę sprzedane podmiotowi trzeciemu czy też np. Spółka będzie egzekwować należności od dłużników za pośrednictwem niezależnego agenta.

W dniu 19 czerwca 2009 r. Nr IPPB2/436-185/09-2/AF Spółka została wezwana do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez

Ww. wezwanie skutecznie doręczono w dniu 22 czerwca 2009 r. W wyznaczonym terminie przedmiotowe braki zostały uzupełnione. Wnioskodawca określił, iż interpretacja przepisów prawa podatkowego ma być udzielona tylko w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych, ponadto uiszczona została dodatkowa opłata w wysokości 40 zł.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W związku z przedstawionym stanem faktycznym, mając na uwadze własne stanowisko w sprawie, Spółka zwraca się z zapytaniem czy planowane przez Spółkę nabycie wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek od Sprzedawcy podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Spółki planowane przez Spółkę nabycie wierzytelności we własnym imieniu i na własny rachunek od Sprzedawcy nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych w Polsce na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450; "ustawa p.c.c.") gdyż transakcja nabycia wierzytelności od innego podmiotu będzie podlegała reżimowi ustawy o podatku od towarów i usług, jako usługa pośrednictwa finansowego zwolniona od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy p.c.c. opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych ("p.c.c.") podlega m.in. umowa sprzedaży rzeczy oraz praw majątkowych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy p.c.c. nie podlegają p.c.c., czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

Przepis ten ustanawia pewną ogólną zasadę, zgodnie z którą PCC podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług ("VAT"). Zatem, nie podlegają p.c.c. te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zaznaczyć jednakże należy, że o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana VAT lub jest z tego podatku zwolniona.

Mając powyższe na uwadze, zdaniem Spółki, istotne jest w tym przypadku rozstrzygnięcie kwestii czy zakup przedmiotowej wierzytelności przez Spółkę od Sprzedawcy będzie podlegał opodatkowaniu VAT.

Zdaniem Spółki zakup przedmiotowych wierzytelności będzie traktowany dla celów VAT jako usługa pośrednictwa finansowego, zwolniona od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, dalej "ustawa VAT").

Stosownie do przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez świadczenie usług w myśl art. 8 ust. 1 Ustawy VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również m.in. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę w jakiej dokonano czynności prawnej.

Nabywanie wierzytelności jako forma inwestowania środków pieniężnych w celu uzyskania wpływów z tytułu odzyskania tych wierzytelności jest usługą pośrednictwa finansowego i jako taka podlega zwolnieniu od podatku od towarów usług. Nabycie prawa do wierzytelności (niematerialne prawo majątkowe) jest usługą klasyfikowaną jako usługa pośrednictwa finansowego, ponieważ służy do dokonywania innych operacji gospodarczych w związku z prowadzoną działalnością. Według opinii klasyfikacyjnych Urzędu Statystycznego wykup wierzytelności z zaangażowaniem własnego kapitału w celu ich windykacji na własny rachunek klasyfikuje się pod Nr PKWiU 65.23.10-00.00 "usługi pośrednictwa finansowego pozostałe, gdzie indziej niesklasyfikowane, z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalno-rentowych".

Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z poz. 3 załącznika Nr 4 do Ustawy VAT, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, zwolnione od VAT są usługi pośrednictwa finansowego oznaczone symbolem PKWiU Sekcja J ex (65-67), z wyłączeniem:

Wobec powyższego, świadczone przez Spółkę usługi obrotu wierzytelnościami polegające na zakupie wierzytelności w celu ich windykacji we własnym zakresie lub dalszej odsprzedaży mieszczą się w grupowaniu PKWiU 65.23.10-00.00 i jednocześnie nie są usługami, o których mowa w pkt 1-9 poz. 3 załącznika Nr 4 do Ustawy VAT. Należy także podkreślić, że żaden przepis nie wyłącza wprost cesji wierzytelności z zakresu zwolnienia. W związku z tym należy uznać, że usługa ta jest zwolniona z opodatkowania VAT.

W szczególności Spółka chciałaby zwrócić uwagę, iż w przedmiotowym przypadku nie można w żadnym przypadku twierdzić, iż Spółka świadczy usługę ściągania długów na rzecz Sprzedawcy. Wykonanie takiej usługi zakłada istnienie dwóch podmiotów, które zawarły transakcję. Usługodawca zobowiązuje się do ściągnięcia długu w zamian za wynagrodzenie. Konsumentem usługi (usługobiorcą) jest ten podmiot, który korzysta z usługi wykonywanej przez kontrahenta, co oznacza, że usługodawca ściąga dług dla usługobiorcy, a nie dla siebie. Taka sytuacja jednak nie ma miejsca w stanie faktycznym zaprezentowanym przez Spółkę. Transakcja zawierana pomiędzy Spółką a Sprzedawcą dotyczy jedynie sprzedaży wierzytelności. W szczególności Spółka podkreśla, iż zgodnie z Umową nie zobowiązuje się do jakichkolwiek działań polegających na ściąganiu długu na rzecz Sprzedawcy.

Na poparcie swojego stanowiska Spółka zauważa, iż pogląd zbieżny z zaprezentowanym przez Spółkę można odnaleźć w orzecznictwie sądów administracyjnych. Przykładowo Spółka wskazuje, iż analogiczne stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 września 2008 r. (sygn. III SA/WA 783/08).

Mając powyższe na uwadze, skoro nabycie przez Spółkę wierzytelności Sprzedawcy będzie traktowane jako usługa pośrednictwa finansowego zwolniona od VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, wówczas nabycie przez Spółkę przedmiotowej wierzytelności nie będzie podlegało opodatkowaniu PCC na podstawie art. 2 pkt 4 ustawy p.c.c.

Na zakończenie Spółka chciałaby zaznaczyć, iż analogiczne stanowisko zajął w jednym z najnowszych wyroków Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z 17 grudnia 2008 r., sygn. II FSK 1318/07). W ocenie NSA odpłatne nabycie wierzytelności przez spółkę stanowiło usługę w rozumieniu ustawy VAT. Była ona rodzajem usługi pośrednictwa finansowego, której sens sprowadzał się do obrotu wierzytelnościami (kupno-sprzedaż), a więc działalności prowadzonej na własny rachunek, z zaangażowaniem własnych środków. Usługa ta świadczona była na rzecz zbywcy wierzytelności i na podstawie ustawy o VAT była przedmiotowo zwolniona z VAT, gdyż nie została wymieniona w pkt 3 ppkt 1-9 załącznika Nr 4 do u.p.t.u. W związku z tym zgodnie z art. 1 ust. 1 oraz art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450), odpłatne zbycie wierzytelności stanowiące przecież tylko jeden z elementów świadczenia usługi pośrednictwa finansowego, nie podlegało podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają:

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że opodatkowaniu podlegają rodzaje umów wymienionych w ww. przepisie.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność cywilnoprawna mieszcząca się w jej zakresie przedmiotowym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ww. ustawy, nie podlegają podatkowi:

czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

O wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych nie decyduje okoliczność, że strony (lub strona) tej umowy posiadają status podatnika podatku od towarów i usług, lecz wyłącznie fakt, że jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z tego podatku zwolniona.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy sprzedaży wierzytelności podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług skutkuje wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 ww. ustawy.

Jeżeli zatem umowa sprzedaży wierzytelności u którejkolwiek ze stron umowy jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub korzysta ze zwolnienia z tego podatku, wówczas zastosowanie znajdzie wyłączenie z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. W przeciwnym wypadku sprzedaż prawa majątkowego, jakim jest wierzytelność, podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych według stawki 1%.

Jednocześnie, zgodnie z definicją zawartą w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych użyte w ustawie określenie "podatek od towarów i usług" oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Reasumując, stanowisko Wnioskodawcy uznano za prawidłowe pod warunkiem, że z tytułu dokonania przedmiotowej czynności sprzedaży wierzytelności jedna ze stron jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest zwolniona z podatku od towarów i usług.

Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę wyroków sądów wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Nie stanowią one materialnego prawa podatkowego i nie mają mocy powszechnie obowiązującej.

Jednocześnie informujemy, że dodatkowa opłata w wysokości 40,00 zł (uiszczona nienależnie, gdyż zgodnie z odpowiedzią na wezwanie zakres interpretacji nie będzie dotyczył podatku od towarów i usług) wniesiona w dniu 23 czerwca 2009 r. na konto Izby Skarbowej w Warszawie zostanie zwrócona na adres Wnioskodawcy zgodnie z załączonym do wniosku dowodem wpłaty, na podstawie art. 14f § 2a Ordynacji podatkowej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.