IPPB2/436-180/09-5/AK - Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności dokonywanych w ramach umowy cash poolingu.
Pismo z dnia 7 sierpnia 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-180/09-5/AK Opodatkowanie podatkiem od czynności cywilnoprawnych czynności dokonywanych w ramach umowy cash poolingu.
INTERPRETACJA INDYWIDUALNA
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 15 maja 2009 r. (data wpływu 20 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash - poolingu - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 20 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy cash - poolingu.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Spółka, wraz z innymi podmiotami z grupy zamierza zawrzeć z bankiem z siedzibą w kraju UE (dalej jako: "Bank") działającym w Polsce poprzez oddział, umowę o zarządzanie płynnością finansową powiązanych kapitałowo podmiotów, tzw. umowę cash poolingu (dalej jako: "usługa"). Usługa świadczona będzie przez Bank na rzecz grupy podmiotów powiązanych (dalej jako: "uczestnicy"). Celem nabywanej usługi cash poolingu ma być zwiększenie efektywności zarządzania środkami finansowymi podmiotów z grupy kapitałowej poprzez optymalne wykorzystanie nadwyżek środków pieniężnych oraz zminimalizowanie kosztów finansowania działalności gospodarczej podmiotów uczestniczących w umowie Cash poolingu.
Usługa cash poolingu, w której ma zamiar uczestniczyć Spółka, oparta jest na następujących założeniach:
W strukturze będą brały udział podmioty krajowe (dalej: "uczestnicy krajowi") posiadające rachunki bankowe założone w Oddziale Banku w Polsce tzw. S A (dalej: "rachunki SA") oraz podmiot zagraniczny (dalej: "uczestnik zagraniczny") posiadający rachunek bankowy w Banku w kraju UE tzw. T A (dalej: "rachunek TA");
Umowa cash poolingu zawarta zostanie pomiędzy Bankiem działającym w Polsce poprzez Oddział Banku oraz uczestnikami, oraz będzie zawierała pełnomocnictwa udzielone przez uczestników krajowych dla Banku oraz uczestnika zagranicznego do wykonywania czynności objętych Umową.
Na podstawie umowy cash poolingu oraz udzielonych pełnomocnictw, Bank działając poprzez Oddział, będzie dokonywał w oznaczonym terminie (na koniec dnia, dwa razy na dzień, pod koniec tygodnia lub na koniec miesiąca) transferów środków pieniężnych pomiędzy poszczególnym rachunkiem SA a rachunkiem TA.
Transfery te będą dokonywane w ten sposób, że po ich dokonaniu salda występujące na rachunkach SA będą równe zero lub będą utrzymane na poziomie określonym w umowie cash poolingu. A zatem, wszelkie nadwyżki środków pieniężnych występujące na poszczególnym rachunku SA byłyby automatycznie transferowane na rachunek TA, natomiast niedobory występujące na poszczególnym rachunku SA byłyby automatycznie zasilane z rachunku TA.
Transfery pomiędzy rachunkiem TA i poszczególnym rachunkiem SA będą miały charakter zwrotny. Poszczególnym uczestnikom krajowym będzie przysługiwać roszczenie o zwrot przelanych środków pieniężnych na rachunek TA względem uczestnika zagranicznego, a uczestnikowi zagranicznemu będzie przysługiwało roszczenie o zwrot środków pieniężnych przelanych na poszczególny rachunek SA względem poszczególnego uczestnika krajowego.
W związku z powyższym, jeżeli na rachunku SA wystąpi saldo dodatnie, uczestnikowi krajowemu przysługiwać będą odsetki od uczestnika zagranicznego. W przeciwnym wypadku, tj. gdy na rachunku SA wystąpi saldo ujemne, uczestnik krajowy jest zobowiązany zapłacić odsetki do uczestnika zagranicznego.
Spółka zobowiązana jest do zapłaty wynagrodzenia Bankowi za świadczoną usługę cash pollingu.
Pismem z dnia 22 czerwca 2009 r. Nr IPPB2/436-180/09-2/AK, IPPB3/423-327/09-2/ER, IPPP1/443-489/09-2/JB wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez uiszczenie stosownej opłaty. Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie dokonując wpłaty w kwocie 80,00 zł w dniu 29 czerwca 2009 r.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Czy w świetle art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych umowa zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Czy w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nabywane przez Spółkę usługi cash poolingu podlegają zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako usługi pośrednictwa finansowego na podstawie załącznika Nr 4 do ustawy o VAT w związku z art. 43 ust. 1 ustawy o VAT.
Czy w świetle ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych odsetki płacone/otrzymywane przez uczestnika z tytułu uczestnictwa w systemie cash poolingu będą stanowiły koszty uzyskania przychodów oraz odpowiednio przychody podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych na zasadzie kasowej.
Czy środki przelewane na koniec każdego dnia roboczego w ramach usługi cash poolingu, dokonywane w celu wyrównania ujemnego lub dodatniego salda na rachunku uczestników do zera, będą stanowiły dla tych uczestników przychody podatkowe/koszty uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych.
Czy w świetle ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowych od osób prawnych ponoszone przez Spółkę wynagrodzenie (prowizja) z tytułu świadczenia przez Bank usług zarządzania wspólną płynnością finansową powiązanych podmiotów stanowi koszt podatkowy inny niż bezpośredni...
Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź w zakresie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (pytanie Nr 1).
Odpowiedzi w zakresie ustawy o podatku od osób prawnych zostanie udzielona w odrębnej interpretacji indywidualnej. Natomiast odpowiedź w zakresie ustawy o podatku od towarów i usług została rozpatrzona w interpretacji Nr PPP1/443-489/09-5/JB z dnia 22 lipca 2009 r.
Zdaniem Wnioskodawcy:
Ad. 1
Zdaniem Wnioskodawcy, umowa cash poolingu ani żadna z czynności wykonywanych w ramach tej usługi nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako że cash pooling nie mieści się w zamkniętym katalogu czynności podlegającym opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zdefiniowanym w art. 1 ustawy o p.c.c.
Spółka pragnie wskazać, że art. 1 ustawy o p.c.c. zawiera zamknięty katalog czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, że jakakolwiek inna czynność prawna niewymieniona w tym wyliczeniu pozostaje poza zakresem opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Należy zauważyć, że umowa cash poolingu jako umowa nienazwana nie została wymieniona w katalogu czynności prawnych podlegających temu podatkowi. Tym samym, zdaniem Podatnika, takie transakcje nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Podatnik opiera swoje stanowisko również na interpretacjach wydanych przez organy podatkowe w podobnych sprawach. Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w piśmie skierowanym do oddziału banku (pismo z dnia 9 stycznia 2007 r. Nr 1472/SPC/436-60/06/PM), stwierdził, że "mimo iż transakcje cash poolingu zawierają pewne elementy kredytowania jednych podmiotów przez inne, to brak jest podstaw do zakwalifikowania tych transakcji jako jednej z czynności wymienionej w art. 1 ust. 1 ww. ustawy, a tym samym objęcie obowiązkiem w podatku od czynności cywilnoprawnych".
Podatnik pragnie również wskazać, że organy podatkowe niejednokrotnie wypowiadały się co do kwestii implikacji usługi cash poolingu na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych wskazując, że czynności wykonywane w ramach takich struktur nie podlegają temu podatkowi (przykładowo: pismo Naczelnika Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku z dnia 14 lutego 2007 r., Nr DM/436-13/07/JU, interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 czerwca 2008 r., Nr ILPB2/436-13/08-4/AJ oraz z 10 lutego 2009 r., Nr ILPB2/436 -122/08-3/MK czy interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 4 marca 2009 r. Nr IPPB2/436-470/08-4/AF oraz z 11 lutego 2009 r., Nr IPPB2/436-439/08-2/AF.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.
Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 z późn. zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:
umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
umowy pożyczki,
umowy darowizny - w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
umowy dożywocia,
umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,
ustanowienie hipoteki,
ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
umowy depozytu nieprawidłowego,
umowy spółki.
Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).
Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Należy podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny - w części zobowiązaniowej - nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.
Umowa "cash poolingu" jest najbardziej zbliżona swą konstrukcją do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy "cash poolingu", jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. "Cash pooling" polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.
W przypadku "cash poolingu" mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.
Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik "cash poolingu" posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników "cash poolingu".
Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy "cash poolingu" nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki wymienionej w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.
Końcowo - odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji organów podatkowych wskazać należy, iż rozstrzygnięcia w nich zawarte dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw, podatników w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast Organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, iż nie stanowią materialnego prawa podatkowego.
Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.