IPPB2/436-174/11-2/MZ

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 19 maja 2011 r. (data wpływu 20 maja 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia przez Wnioskodawcę składników majątku, które należą do majątku wspólnego - jest prawidłowe.

W dniu 20 maja 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie nabycia przez Wnioskodawcę składników majątku, które należą do majątku wspólnego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca (dalej w treści wniosku określany jako "Wnioskodawca") zawarł w dniu 1 września 2007 r. związek małżeński z Patrycją B. (dalej w treści wniosku określaną jako "Żona"). W związku z rozpadem więzi małżeńskich Wnioskodawca oraz jego żona zdecydowali się na zakończenie związku małżeńskiego. Postępowanie sądowe w tej sprawie jeszcze się nie zakończyło.

Początkowo w małżeństwie Wnioskodawcy obowiązywała ustawowa małżeńska wspólność majątkowa. Jednakże - mając na uwadze faktyczny rozpad małżeństwa oraz potencjalnie długotrwałość postępowania sądowego w sprawie o orzeczenie rozwodu - Wnioskodawca oraz Żona zdecydowali się na zawarcie umowy majątkowej ustanawiającej rozdzielność majątkową. W związku z powyższym, w dniu 14 marca 2011 r. Wnioskodawca zawarł z Żoną - w formie aktu notarialnego - umowę majątkową małżeńską (ustanowienie rozdzielności majątkowej). Na mocy tej umowy od dnia jej zawarcia, tj. od 14 marca 2011 r. w małżeństwie Wnioskodawcy i Żony obowiązuje rozdzielność majątkowa. W związku z powyższym, majątek nabyty od tego dnia przez Wnioskodawcę oraz Żonę, co do zasady, stanowi wyłączną własność odpowiednio Wnioskodawcy albo jego Żony.

Natomiast - z uwagi na brak ostatecznych ustaleń co do podziału majątku wspólnego zgromadzonego przed tym dniem - podział tego majątku jeszcze nie nastąpił (ani poprzez wspomnianą powyżej umowę, ani w formie innej umowy). W skład tego majątku wspólnego wchodzą - zgromadzone przed dniem ustanowienia rozdzielności majątkowej - środki pieniężne zgromadzone na rachunkach bankowych odpowiednio Wnioskodawcy oraz Żony, środki zgromadzone na rachunkach w otwartych funduszach emerytalnych (odpowiednio Wnioskodawcy oraz Żony), samochód osobowy, lokal mieszkalny, a także inne przedmioty majątku ruchomego. Ponadto, należy zaznaczyć, iż nabycie lokalu mieszkalnego wspomnianego wyżej finansowane było kredytem bankowym otrzymanym wspólnie przez Wnioskodawcę oraz Żonę, tj. zarówno Wnioskodawca, jak i Żona są stroną umowy kredytu jako dłużnicy solidarni.

Obecnie rozważane są różne możliwości dokonania podziału powyższego majątku wspólnego. W przypadku jednego z rozważanych wariantów, Wnioskodawca zawarłby z Żoną umowę (lub umowy), na mocy której Wnioskodawcy przypadłaby własność lokalu mieszkalnego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Wnioskodawcy, a także środków zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Natomiast Żonie przypadłaby własność samochodu osobowego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na jej rachunkach bankowych oraz środków zgromadzonych na jej rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Ponadto, inne przedmioty majątku ruchomego zostałyby podzielone tak, że część z nich przypadłaby Wnioskodawcy, a część Żonie.

Równocześnie w związku z tym, iż Żona przesłałaby być współwłaścicielem lokalu mieszkalnego obowiązek spłaty kredytu, którym finansowane było nabycie tego lokalu, zarówno w części kapitałowej, jak też odsetkowej przypadłby w całości Wnioskodawcy. Mianowicie, jeżeli bank - który udzielił wspomnianego wyżej kredytu - zgodziłby się na zmianę kredytobiorcy wyłącznie na Wnioskodawcę, Żona zawarłaby z bankiem umowę, na podstawie której bank zwolniłby ją z długu wynikającego z umowy kredytowej. Następnie Wnioskodawca oraz Żona zawarliby z bankiem aneks do umowy kredytu, na mocy którego zmianie uległoby określenie kredytobiorcy w tej umowie w ten sposób, że kredytobiorcą byłby wyłącznie Wnioskodawca (obecnie umowa kredytu określa, że kredytobiorcą jest Wnioskodawca i Żona). Od tego momentu, wyłącznie Wnioskodawca byłby dłużnikiem banku i spłata kredytu (tj. kapitału kredytu pozostającego do spłaty oraz odsetek) byłaby dokonywana przez Wnioskodawcę z jego środków. Ewentualnie - jeśli bank nie zgodziłby się na zmianę kredytobiorcy wyłącznie na Wnioskodawcę, Żona pozostałaby stroną umowy kredytowej. Jednakże, w takim przypadku na mocy umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Żoną, wnioskodawca byłby zobowiązany do spłacenia całości rat kredytu i byłyby one pokrywane wyłącznie przez Wnioskodawcę z jego środków.

Od momentu dokonania podziału majątku wspólnego te jego składniki, które przypadłyby Żonie stałyby się jej wyłączną własnością; zaś te składniki majątku wspólnego, które przypadłyby Wnioskodawcy, stałyby się jego wyłączną własnością. Ponadto, Wnioskodawca oraz Żona nie mieliby już wspólnego majątku, gdyż wszystkie jego składniki uległyby podziałowi. Biorąc pod uwagę wartość dzielonych przedmiotów, które przypadłyby odpowiednio Wnioskodawcy oraz Żonie, a także kredytu bankowego którego spłata przypadłaby w całości Wnioskodawcy, wartości części majątku przypadającego na Wnioskodawcę i części majątku przypadającej Żonie nie odbiegałyby znacząco od siebie. Jednakże, wartości te mogą nie być całkowicie równe. Pomimo tego, Wnioskodawca oraz Żona nie dokonywaliby w takiej sytuacji żadnych spłat lub dopłat na rzecz drugiej strony.

Wnioskodawca zaznacza, iż analogiczny wniosek o wydanie interpretacji został złożony przez Żonę.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Niniejsza interpretacja dotyczy podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku dochodowego od osób fizycznych zostaną wydane odrębne rozstrzygnięcia.

Zdaniem Wnioskodawcy:

Otrzymanie przez Wnioskodawcę składników majątku - które należą do majątku wspólnego, a w wyniku podziału tego majątku staną się jego wyłączną własnością - nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 1 ustawy o PSiD, opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tytułem, między innymi, dziedziczenia, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia współwłasności.

Zdaniem Wnioskodawcy, otrzymanie przez Wnioskodawcę składników majątku, które przypadną mu w udziale w związku z podziałem majątku wspólnego nie będzie opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, gdyż nie nastąpi w okolicznościach, o których mowa w art. 1 ustawy o PSiD. W szczególności, otrzymanie przez Wnioskodawcę tych składników majątku nie będzie stanowiło darowizny, o której mowa w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o PSiD, ani też nieodpłatnego zniesienia współwłasności, o którym mowa w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o PSiD. Jak bowiem wspomniano w stanie faktycznym, otrzymanie przez Wnioskodawcę przypadających mu składników majątku wspólnego nastąpi w drodze podziału wspólnego majątku małżeńskiego, co jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i wykazuje cechy odrębne od darowizny oraz zniesienia współwłasności (unormowane w kodeksie cywilnym).

Wnioskodawca chciałby również zaznaczyć, że jego stanowisko znajduje oparcie w praktyce organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna z dnia 14 lipca 2010 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy, sygn. ITPB2/436-94/10/TJ).

W świetle powyższego, Wnioskodawca przyjmuje stanowisko zaprezentowane na wstępie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zawarł w dniu 1 września 2007 r. związek małżeński z Patrycją B. (dalej w treści wniosku określaną jako "Żona"). W związku z rozpadem więzi małżeńskich Wnioskodawca oraz jego żona zdecydowali się na zakończenie związku małżeńskiego. Postępowanie sądowe w tej sprawie jeszcze się nie zakończyło. W dniu 14 marca 2011 r. Wnioskodawca zawarł z Żoną - w formie aktu notarialnego - umowę majątkową małżeńską (ustanowienie rozdzielności majątkowej). Z uwagi na brak ostatecznych ustaleń co do podziału majątku wspólnego zgromadzonego przed tym dniem - podział tego majątku jeszcze nie nastąpił (ani poprzez wspomnianą powyżej umowę, ani w formie innej umowy). Obecnie rozważane są różne możliwości dokonania podziału powyższego majątku wspólnego. W przypadku jednego z rozważanych wariantów, Wnioskodawca zawarłby z Żoną umowę (lub umowy), na mocy której Wnioskodawcy przypadłaby własność lokalu mieszkalnego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych Wnioskodawcy, a także środków zgromadzonych na jego rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Natomiast Żonie przypadłaby własność samochodu osobowego oraz środków pieniężnych zgromadzonych na jej rachunkach bankowych oraz środków zgromadzonych na jej rachunku w otwartym funduszu emerytalnym. Ponadto, inne przedmioty majątku ruchomego zostałyby podzielone tak, że część z nich przypadłaby Wnioskodawcy, a część Żonie. Równocześnie w związku z tym, iż Żona przesłałaby być współwłaścicielem lokalu mieszkalnego obowiązek spłaty kredytu, którym finansowane było nabycie tego lokalu, zarówno w części kapitałowej, jak też odsetkowej przypadłby w całości Wnioskodawcy. Ponadto wskazano, iż Wnioskodawca oraz Żona nie dokonywaliby żadnych spłat lub dopłat na rzecz drugiej strony.

Zgodnie z art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawową charakteryzują dwie podstawowe cechy: jest to wspólność dorobku i wspólność o charakterze łącznym. Z powyższego przepisu wynika również, że wspólność majątkowa małżeńska oparta jest na małżeństwie, jako stosunku prawnym osobistym. Powyższe oznacza, że ustanie małżeństwa, w wyniku np. orzeczenia sądu rozwiązującego małżeństwo, powoduje ustanie z mocy prawa tej wspólności. Wspólność majątkowa małżeńska ustaje ponadto w przypadku zawarcia przez małżonków umowy ją znoszącej i wprowadzającej rozdzielność majątkową, orzeczenia sądu ustanawiającego w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność na żądanie jednego z małżonków, orzeczenia separacji małżonków, ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków oraz w przypadku ogłoszenia upadłości jednego z nich.

Ponadto wskazać należy, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego. Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie będzie miał znaczenia fakt, że przy podziale majątku nie wystąpią spłaty lub dopłaty na rzecz drugiej strony.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż nabycie przez Wnioskodawcę składników majątku na skutek podziału majątku wspólnego nie zostało wymienione w art. 1 ust. 1 ww. ustawy, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.