IPPB2/436-172/09-5/MZ

Pisma urzędowe
Status:  Nieoceniane

Pismo z dnia 4 sierpnia 2009 r. Izba Skarbowa w Warszawie IPPB2/436-172/09-5/MZ

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 11 maja 2009 r. (data wpływu 13 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania zwolnienia z art. 4a z tytułu zachowku - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 maja 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie zastosowania zwolnienia z art. 4a z tytułu zachowku.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 27 maja 2004 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy Henryk B. W dniu 27 marca 2007 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. W dniu 16 stycznia 2009 r. Sąd wydał wyrok, na podstawie którego Piotr B. zobowiązany został do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy zachowku w łącznej kwocie 70.825,64 zł. Zgodnie z ww. wyrokiem zachowek ma zostać wypłacony w trzech ratach: I rata w kwocie 20.825,64 zł do dnia 15 maja 2009 r., II rata w kwocie 25.000,00 zł do dnia 31 września 2009 r. oraz III rata w kwocie 25.000,00 zł do dnia 31 stycznia 2010 r. Pierwsza rata została Wnioskodawcy wypłacona przekazem pocztowym w dniu 16 kwietnia 2009 r.

W związku z tym, iż obowiązek podatkowy przy nabyciu tytułem zachowku następuje zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od spadków i darowizn z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części Wnioskodawca postanowił w miesiącu maju bieżącego roku zgłosić się we właściwym Urzędzie Skarbowym celem złożenia deklaracji i uzyskania zwolnienia od podatku na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy. Z informacji otrzymanych od urzędników Urzędu Skarbowego Warszawa-Ursynów wynika, że nie może Wnioskodawca zostać zwolniony od podatku na podstawie ww. przepisu, albowiem ich zdaniem przepisy obowiązującej ustawy nie dotyczą jego przypadku. Ponieważ Wnioskodawca nabył zachowek z chwilą otwarcia spadku, tj. w roku 2004 r., czyli przed wprowadzeniem obowiązującej w dniu dzisiejszym nowelizacji. Jednocześnie Wnioskodawca odnalazł odpowiedź Ministerstwa Finansów z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie opodatkowania zachowku opublikowaną w "Rzeczypospolitej", z której jednoznacznie wynika, że osoby uprawnione do zachowku inaczej niż spadkobiercy, nie nabywają go z chwilą otwarcia spadku, ale dopiero w momencie wypłaty zachowku przez zobowiązanego do tego spadkobiercę. Oznacza to, że osoba, której zachowek lub jego część została wypłacona po dniu 1 stycznia 2007 r., ma prawo do całkowitego zwolnienia z podatku spadkowego przewidzianego w art. 4a ww. ustawy, albowiem stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222,poz. 1629).

Nowe przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stosuje się do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 31 grudnia 2006 r. Zdaniem Ministerstwa Finansów osoby uprawnione do zachowku, nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych wynikających z ww. praw, z chwilą otwarcia spadku, ale z chwilą wykonania tych praw. A zatem nie ma przeszkód do zastosowania zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wobec osób, które nabyły rzeczy lub prawa majątkowe w drodze zachowku od dnia 1 stycznia 2007 r., nawet w przypadku, gdy spadkodawca zmarł przed ta datą.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1.

Czy słusznym jest stanowisko Wnioskodawcy zgodne ze stanowiskiem Ministerstwa Finansów stwierdzające, że nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tych praw, tj. z chwilą wypłaty zachowku przez zobowiązanego do tego spadkobiercę.

2.

Czy słusznym jest stanowisko, ze osoba, której zachowek lub jego część został wypłacony po dniu 1 stycznia 2007 r., ma prawo do całkowitego zwolnienia z podatku spadkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, nawet w przypadku, gdy spadkodawca zmarł przed tą datą.

3.

Czy Wnioskodawca powinien zostać zwolniony na podstawie art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn od podatku z tytułu dotychczas otrzymanej części zachowku oraz z tytułu zachowku, który jeszcze otrzyma zgodnie z wyrokiem.

Zdaniem wnioskodawcy.

Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z zachowku, z chwila otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równocześnie przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zachowku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tych praw przez spadkobierców na rzecz uprawnionych osób.

Należy stwierdzić zatem, że nabycie własności lub praw majątkowych tytułem zachowku będące przedmiotem opodatkowania w podatku od spadków i darowizn, następuje z chwilą wykonania tych praw, a nie z chwilą śmierci spadkodawcy.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629), nowe przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn stosuje się do nabycia własności rzeczy lub praw majątkowych, które nastąpiło po dniu 31 grudnia 2006 r. Nie ma zatem przeszkód do zastosowania zwolnienia z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wobec osób, które nabyły rzeczy lub prawa majątkowe w drodze zachowku od dnia 1 stycznia 2007 r., nawet w przypadku, gdy spadkodawca zmarł przed tą datą. Oznacza to, że osoba, której zachowek lub jego część (tak jak w przypadku Wnioskodawcy) został wypłacony po dniu 1 stycznia 2007 r., ma prawo do całkowitego zwolnienia z podatku spadkowego przewidzianego w nowym art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

1.

dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;

2.

darowizny, polecenia darczyńcy;

3.

zasiedzenia;

4.

nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5.

zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6.

nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

W myśl art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych.

Stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 2a obowiązek podatkowy przy nabyciu tytułem zachowku powstaje z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części.

Zgodnie z przepisami Księgi IV ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) osoby uprawnione do zachowku nie nabywają własności rzeczy lub praw majątkowych, wynikających z ww. prawa, z chwilą otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy).

Moment śmierci spadkodawcy nie oznacza zatem równoczesnego przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych na inne podmioty tytułem zachowku. Przeniesienie takie następuje z chwilą wykonania tego prawa przez spadkobierców na rzecz osób uprawnionych.

Nabycie własności rzeczy i praw majątkowych tytułem zachowku następuje z chwilą wykonania tego prawa.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 27 maja 2004 r. zmarł ojciec Wnioskodawcy. W dniu 27 marca 2007 r. Sąd Rejonowy wydał postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku. W dniu 16 stycznia 2009 r. Sąd Okręgowy wydał wyrok, na podstawie którego Piotr B. zobowiązany został do wypłaty na rzecz Wnioskodawcy zachowku w łącznej kwocie 70.825,64 zł. Zgodnie z ww. wyrokiem zachowek ma zostać wypłacony w trzech ratach: I rata w kwocie 20.825,64 zł do dnia 15 maja 2009 r., II rata w kwocie 25.000,00 zł do dnia 31 września 2009 r. oraz III rata w kwocie 25.000,00 zł do dnia 31 stycznia 2010 r. Pierwsza rata została wypłacona Wnioskodawcy przekazem pocztowym w dniu 16 kwietnia 2009 r.

Według art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej kwotę wolną w wysokości 9.637 zł, jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej. W myśl art. 14 ust. 2 ww. ustawy zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 1 ww. ustawy do I grupy podatkowej zalicza się: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2009 r. zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1.

zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2.

udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych należy zgłosić zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 2 z chwilą otrzymania zachowku po przekroczeniu kwoty 9.637,00 zł. Formularze SD-Z2 należy składać każdorazowo w następnych miesiącach w terminach określonych w art. 4a ust. 1 pkt 1 po przekroczeniu powyższej kwoty. Jeżeli natomiast nie zostanie spełniony warunek wynikający z art. 4a ust. 1 pkt 1 do kwoty, która nie zostanie zgłoszona na druku SD-Z2 zastosowanie znajdzie art. 4a ust. 3 ustawy, zgodnie z którym nabycie takie podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1.

wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2.

gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.

Wyżej wymienione zwolnienie stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

Reasumując, należy stwierdzić, iż w przedstawionym we wniosku stanie faktycznym obowiązek podatkowy powstanie, zgodnie art. 6 ust. 1 pkt 2a ustawy o podatku od spadków i darowizn, przy nabyciu tytułem zachowku z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części, po przekroczeniu kwoty 9.637 zł. Jeżeli Wnioskodawca spełni warunki określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn wówczas otrzymane kwoty tytułem zachowku po zmarłym ojcu po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku - 9.637 zł będą korzystały ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.). W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w art. 4a ust. 1 i 2, kwoty te będą podlegały opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi - Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

Opublikowano: http://sip.mf.gov.pl